350 likes | 657 Views
Leksioni 4. Neurotransmetuesit , procedimi sensor, drogat dhe sjellja. Sinapsi. Acetilkolina. Monoaminat. Norepinefrina. Dopamina. Serotonina. Acidi glutamik. Acidi γ- amino- butirik ose acidi gama-aminobutirik (GABA). Glicina. Peptidet. Peptidet.
E N D
Leksioni4 Neurotransmetuesit, procedimi sensor, drogatdhesjellja
Peptidet • Ne numertemadhformojneproteinat • Proteinat ne numertemadhformojnepolipeptidet • Kontroll ne ndjeshmerine e dhimbjes • Rregullim I procesittetengrenitdhetepirit • Rregullimespecifiketesjelljesmbrojtese
Neuromodulatoret • Tejcojnekimikatet ne distancatelargeta • Lidhen me trurin • Opiatet (reduktojnedhimbjen)
Drogat • Kane rol ne procesin e transmetimitteimpulseveneurale • Psikofarmakologjiastudionefektin e drogavetekorganizmi • Varesiafizike- ndryshimetfiziketeorganizmitnenndikimin e droges • Varesiapsikologjike- efekti I substances tekperdoruesi. Ankth, perdorim I gjate, pasiguri
Drogat • Faktori I tolerances- rritja e sasise se perdorimitngaindividi per tepaturefektetpsikologjikete dozes fillestare • Klasifikimi i drogavebehetmbi: • Llojin e efekteveqejep ne organizem • Ndertimin e strukturesmolekulare • Vendinkuvepron
Depresantet • Ulaktivitetin e SN • Bllokonsjelljen e organizmit • Ndjenjagjumi • Reduktontemenduarit • Alkooli, valiumi, librumi, qetesues • Mbidozaeshte e rrezikshme • Dipendence
Stimulantet • Ndikimtekaktivitetifizikdhemendor (4-5ore) • Mbidoza: sjelljetepaperqendruara, humbjeoreksi, psikozahelmimi, humbjekontakti me realitetin, crregullimepersonaliteti • Kafeine, amfetamine, kokaine, nikotine, extaza • Varesipsikologjike duke stimuluar SNQ • Eufori, rritje e energjisefizike, reduktim I lodhjes, eksitim, gjalleri ne tefolur, marrjeinisiativash, depresion, konvulsione
Opiatet • Opiumi • Bllokuesetedhimbjes • Qetesim I organizmit • Alterim I vetedijes, dipendence e forte • Mbidoza: eufori, komfort, crregullimehumorale, kenaqesitemenjehershme, inisiative, shoqeri, crregullimpersonaliteti • Kodeina, morfina, metadoni, heroina, demeroli
Halucinogjenet • Ndryshime ne procesin e perceptimit • Shperfytyrimekohore-hapesinore, alterim I ndergjegjes • LSD, meskalina, feniciklidina, marihuana, hashashi • Disorientim, dobesim I kujteses, konfuzionmendor, demtimetetrurit, efekteanestezike, bllokim I frymemarrjes, kenaqesi, dobesim I temesuarit, rritje e ndjeshmerise, eufori, shperqendrim, entuziazem, halucinacione, deluzione, moskoordinim. • Gjateefektitkarritjetevemendjesdhefunksionimitteshqisave
Faktori I tolerances • Zvogelim I efektivitetittenjedroge e cilaeshte e pranishme per njekohetegjate ne organizem • Ruajtje e tenjejtitefektsi me dozen fillestare • Shfaqetnjekohepasieshtelenedroga • Tolerancaakute- shfaqja e tolerances direkt pas dozes se pare
Faktori I tolerances • Tolerancapsikologjike- shfaqetngadisarregullimeqe ben vetetrupi per tekompensuarefektetqesjellprezenca e vazhdueshme e njedroge • Toleranca e sjelljes- permespervojesqenjeindividka me njedroge, organizmimundtemesojetezvogelojeefektinqekrijonkjodroge. Kushtezim I sjelljes se individitndajdroges
Faktori I tolerances • Tolerancametabolike- shfaqetngarritja e ritmit me tecilinorganizmieshte ne gjendjeteeleminojeefektin e njedroge. Me rritjen e metabolizmitteshkaterrimitteefektittedroges, njesasi e caktuarnukeshte ne gjendjeteprodhojetenjejtinefekt, uletmasa e kohes. Rrjedhimishtkerkohetnjesasi me e madhedroge per tesiguruar nivelin e duhurkohor mbidoze
Transduksioni • Procesnepermjettecilitrealizohettransmetimi I njeformeteenergjise se stimulitambientaldrejtnjeformetjeterenergjie • Receptori- qeliza, vendikukryhettransduksioni • Receptorikryenkonvertimin e stimulit ne impuls
Transduksioni • Stimuli ambientalgodetqelizatreceptore duke vendosurnjelidhjendermjetintensitetittestimulitdhenivelittepotencialitgjenerues • Potencialigjeneruesrritetoseulet me intensitetin e stimulit • Potencialigjeneruesprodhonimpulsin. Kryhetdepolarizimiaqsaduhet per tearriturpragun e kerkuar ne qelize