Proactief handelen: met de deur wagenwijd open

1. Proactief handelen: met de deur wagenwijd open

2. 6 mei 2014 OPen bloot, inspiratiedag voor sociale diensten Een kader voor lokaal proactief handelen in de strijd tegen onderbescherming Proactief handelen: Met de deur wagenwijd open Presentatie door Nancy Van Landegem, Chris Truyens

3. Proactief handelen 6 mei 2014 De sector Samenlevingsopbouw Werken aan onderbescherming Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader: 19 pilootgemeentes aan de slag Case: OCMW Roeselare

4. Proactief handelen Sector Samenlevingsopbouw Werken aan maatschappelijke achterstelling en sociale uitsluiting Prioritaire doelgroep: mensen in maatschappelijk kwetsbare posities 2 invalshoeken: 1) Grondrechten en 2)Werken in aandachtsgebieden Kernopdrachten: 1) versterkenvan mensen en 2) werken aan sociaal en participatief beleid Werkprincipes: 1) participatief, 2) autonoom en 3) samenwerken

5. Proactief handelen Werken aan onderbescherming Ontstaan van het project Doelgroepbevraging nav Lokaal Sociaal Beleid 2005 – 2007 Wetenschappelijk onderzoek HIVA Innovatieve praktijkontwikkeling: Zuidoost-Vlaanderen Sector Samenlevingsopbouw: • Visietekst: Proactieve dienstverlening in de strijd tegen onderbescherming • Project: Lokaal praoactief kader in de strijd tegen onderbescherming

6. Proactief handelen Waarom proactief handelen DOEL: onderbeschermingtegen gaan Onderbescherming: Eng: Financiële onderbescherming Ruim: Onvoldoende of geen realisatie van sociale grondrechten (maximaal) Project Lokaal Proactief Kader: Onvoldoende of geen gebruik van publiek aanbod van diensten en hulp (tussen de twee)

7. Proactief handelen Oorzaken onderbescherming - drempels • Maatschappelijke context • Kwaliteit van de dienstverlening (5 b’s) • Invulling van activering • Beschermende statuut leefloon in vraag • Leefloon onder de armoedegrens • Toegankelijkheid van de arbeidsmarkt • Variabiliteit van de hulp- en dienstverlening • Administratieve formaliteiten • Gebrek aan laagdrempelige initiatieven Maatschappelijke en persoonlijkecomponenten

8. Proactief handelen Oorzaken onderbescherming - drempels Scharniermomenten in het leven Administratieve formaliteiten Vinden hun weg niet Schaamte om te vragen Angst om te vragen en angst voor aanpak Weten niet wat er allemaal bestaat – complexiteit van regelgeving Eerdere negatieve ervaringen met hulp- en dienstverlening Maatschappelijke en persoonlijkecomponenten

9. Proactief handelen Proactieve handelen: definitie Proactief handelen als antwoord op onderbescherming • ≠ responsief handelen: uitsluitend antwoord op een concrete vraag van de burger • ≠ actief handelen: burger krijgt op zijn vraag meerdere alternatieven aangeboden + actieve informatie • Proactief handelen: initiatiefnemer is niet de burger maar de dienstverlener

10. Proactief handelen Proactieve dienstverlening: rechtencirkel

11. Proactief handelen Proactieve dienstverlening 1. Geïntegreerde basisvoorzieningen dorp, buurt, stad of categoriaal 2. Outreachend handelen 3. Kwaliteitsverbetering van de hulp- en dienstverlening rechtenverkenner, nazorg, automatische rechtentoekenning, … 4. Participatief beleid 4 sporen

12. Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader Context Doelstellingen Pilootgemeentes Fasering

13. Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader VAPA Vlaamse provincies: stimuleren dialoog, netwerkvorming, stimuleren hulp- en dienstverleningsaanbod VVSG: inventaris goede praktijken voor OCMW’s Steunpunt AWW: kenniscentrum Reach Out Concrete praktijk binnen Samenlevingsopbouw, armenverenigingen, Uit De Marge, Minderhedenforum, … Context

14. Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader Voldoende voedingsbodem voor realiseren van concrete praktijk en beleidsresultaten Kans op realiseren breed draagvlak Samenwerkingsverband als middel om doelstellingen te bereiken Context

15. Proactief handelen Project Lokaal Proactief kader Doel Netwerkvorming op Vlaams niveau mbt practief handelen Beleidsparticipatie van en eerstelijnswerk met maatschappelijk kwetsbare groepen Realiseren van verbeteracties op lokaal niveau Vanuit gemeenschappelijke praktijktoepassing en expertise-ontwikkeling: • formuleren beleidsaanbevelingen naar de verschillende beleidsniveaus • methodisch kader mbt proactieve dienstverlening

16. Proactief handelen Project Lokaal proactief Kader Pilootgemeentes Criteria: Kritisch minimum lokale partners ifv draagvlak Voldoende lokale draagkracht van de partners Eerstelijnswerk met maatschappelijk wketsbare groepen Vorming lokale stuurgroep Engagement OCMW Aanwezigheid van werkingsmiddelen / personeelsinzet

17. Proactief handelen Project Lokaal proactief Kader Pilootgemeentes Avelgem - Gent Kortrijk - Lokeren Roeselare - Ronse Halle - Zelzate Leuven - Antwerpen Overpelt - Boom Aalter - Heist o/d Berg Eeklo - Lier Herentals - Turnhout / Beerse

18. Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader Aan de slag met een draaiboek. Fase 1: 2012: voorbereiding Fase 2: 2012 – 2013: Analyse (rechtencirkel) Fase 3: 2013: Dialoog Fase 4: 2013 – 2014: Realisatie verbeteracties Fase 5: 2014: Beleidsaanbevelingen + ontwikkeling methodisch kader Fasering

19. Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader Fase 6: 2014 en volgende: Resultaten bekend en zichtbaar maken! Slotmoment: 28 november 2014 Uitrollen model over gans Vlaanderen en Brussel Fasering

20. Voor meer informatie: Nancy Van Landegem, nancy.van.landegem@samenlevingsopbouw.be Chris Truyens, chris.truyens@samenlevingsopbouw.be Steven Rommel, steven.rommel@samenlevingsopbouw.be Bedankt voor je aandacht.