Zwierzęta naszych lasów

1. Zwierzęta naszych lasów Opracowała Alina Tokarska

2. Jeż Długość ciała jeża osiąga 30 cm, ciężar do 1,2 kg. Długość życia w niewoli do 8–10 lat Zwierzę aktywne o zmierzchu i w nocy. W dzień śpi ukryte pod liśćmi, w rozpadlinach ziemnych i jamkach. O zmierzchu wychodzi z ukrycia i pracowicie szuka jedzenia. Jeż europejski przebywa w zagajnikach i lasach mieszanych o bujnym podszyciu. Zjada przede wszystkim owady, robaki, ślimaki, płazy i gady, jaja ptasie, drobne ssaki (gryzonie), czasem aromatyczne grzyby i przejrzałe owoce, które leżą na ziemi. Nigdy jednak nie transportuj — jak to dość powszechnie się uważa — jabłek nabitych na kolce. Wczesną wiosną budzi się i wyrusza ze swojej kryjówki w poszukiwaniu pożywienia. Późną jesienią, kiedy temperatura spada do 13 — 17°C, jeż staje się ociężały i zapada w pięciomiesięczne odrętwienie. Nie robi żadnych zapasów pokarmowych na zimę. Odżywia się w tym czasie tłuszczem nagromadzonym w organizmie pod koniec lata i jesienią.

4. Lis Lis pospolity, drapieżny ssak charakteryzujący się rudobrązową barwą sierści, białym gardłem, brzuchem i wewnętrzną stroną nóg oraz długim, puszystym ogonem, jasno lub ciemno zabarwionym na końcu. Głowa dość szeroka; pysk wydłużony; ciało osiąga długość 65–90 cm; wysokość w kłębie — do 40 cm; ciężar ciała waha się w granicach 5–10 kg.Jest ssakiem, zamieszkującym zarówno odludne lasy, pola, łąki, jak i można go spotkać w pobliżu zabudowań ludzkich. Chętnie zakrada się do kurników, podkopanie się pod murkiem lub siatką nie stanowi dla niego problemu. Jest samotnikiem, w grupach rodzinnych żyje tylko w okresie rozrodczym oraz w czasie wychowu młodych. Prowadzi aktywny tryb życia nocą i o zmierzchu. Najchętniej gnieździ się w gotowych norach, opuszczonych przez borsuki i króliki.

5. Lis jest specyficznym drapieżnikiem. Biega szybko i wytrwale. Swoje ofiary dopada zręcznym skokiem i błyskawicznie chwyta. Jego łapy zaopatrzone sąw pazury nieprzystosowane do zahaczania i rozdzierania ofiary, w związku z tym jedynie przyciska je mocno do ziemi. Jego pokarm stanowią gryzonie, zające, ptaki, nawet młode sarny, nie gardzi chrabąszczami, dżdżownicami oraz padliną.

6. Dzik

7. Sarna Sarna, najmniejszy ssak, charakteryzujący się drobną budową ciała, cienkimi, długimi nogami, długą, smukłą szyją oraz występowaniem u kozłów krótkiego poroża, zwanego parostkami. Parostki wyrastają z kości czołowej, nie zakrzywiają się do tyłu jak u jelenia szlachetnego. Młode sarenki przez pierwsze miesiące życia są jasnobrązowe w charakterystyczne białe cętki na grzbiecie. Długość ciała wynosi 95–140 cm; ogon bardzo krótki; ciężar ciała osiąga 15–30 kg. Zamieszkuje zarówno lasy nizinne, jak i górskie, najczęściej liściaste, rzadziej iglaste. Na ogól sarny można spotkać pojedynczo lub w niewielkich stadach, większe grupy tworzą dopiero zimą. W okresie rui stare samce żyją samotnie. Żeruje przeważnie nocą, ale ze względu na jej ogromną zdolność adaptacyjną można ją spotkać żerującą o każdej porze dnia i nocy. Żywi się grzybami, jagodami, mchem, porostami, trawami, liśćmi i gałązkami młodych drzew. Ma doskonały węch, dzięki czemu w porę zrywa się do ucieczki.

9. Jeleń Jeleń szlachetny, , największy ssak leśny strefy umiarkowanej charakteryzujący się, u osobników dorosłych, jednobarwną, rudobrązową lub szarobrązową sierścią z jasną plamą na zadzie, której brzegi są odgraniczone ciemniejszą sierścią. Byki w zależności od wieku noszą rozgałęzione poroże, które co rok zrzucane jest w lutym, a odtwarzane od sierpnia. Długość ciała wynosi 1,65–2,5 m; ogona — 12–14 cm; wysokość w kłębie 1,0–1,5 m; ciężar ciała wynosi 100–350 kg; łania jest o 1/3–1/4 lżejsza od byka. Zamieszkuje zarówno nizinne jak i górskie lasy liściaste i mieszane — ze względu na wielkie poroże lasy muszą być jasne i wysokopienne. Jest zwierzęciem stadnym, tworząc stada liczące 6–12 osobników, przewodzą im najczęściej stare samice. Byki poza okresem rui tworzą małe grupy, na czele których stoi najsilniejszy byk. Jest bardzo płochliwy, w ciągu dnia przebywa w swoich legowiskach, na żer wychodzi dopiero o zmierzchu. Jego pokarm stanowią trawy, zioła, liście i kora młodych drzew, żołędzie, buczyna, z pól uprawnych często „kradną” buraki, kapustę, zboże. Ma bardzo dobry słuch i węch, wspaniale biega i skacze, dzięki czemu unika wielu niebezpieczeństw. Jest świetnym pływakiem, lubiącym błotne kąpiele. Jeleń szlachetny jest zwierzęciem łownym, należącym do tzw. zwierzyny grubej

11. Borsuk Borsuk drapieżny ssak), charakteryzujący się krępą budową ciała, białą głową z czarnymi pasami, obejmującymi uszy. Grzbiet pokryty jest długą, szczeciniastą, szarą lub srebrnoszarą sierścią; podgardle, pierś oraz nogi są czarne. Długość głowy i tułowia osiąga 67–80 cm (samica — do 72 cm); ogona — 15 cm; ciężar ciała waha się w granicach 6-17 kg. Zamieszkuje lasy różnych typów (głównie liściaste i mieszane), parki, tereny zakrzewione. Unika terenów podmokłych. Jest zwierzęciem stadnym, zakładającym tzw. kolonie nor. Unika kontaktu z człowiekiem. Prowadzi aktywny tryb życia nocą — prawie całe dnie spędza w norze, wychodząc na długie wędrówki dopiero o zmierzchu. Jego przysmakiem są krety, a nawet jeże, które zjada sprytnie zostawiając skórę z kolcami. W trakcie poszukiwania pokarmu, porusza się w obrębie swojego rewiru. Gdy napotka innego borsuka nie przepędza go. Członkowie rodziny rozpoznają się po zapachu Borsuk jest zwierzęciem łownym.

12. Borsuk sam kopie swoje nory, co umożliwiają mu łapy zaopatrzone w silne pazury. Borsuczenory to kompleks tuneli i połączonych ze sobą ścieżek, które często zamieszkiwane są przez kilka rodzin. Jest niezwykle czystym zwierzęciem, swoje potrzeby fizjologiczne załatwia w specjalnych dołkach, położonych na zewnątrz nory mieszkalnej. Jego pokarm stanowią jagody, grzyby, dżdżownice, chrząszcze, gryzonie, pisklęta ptaków.

13. Niedźwiedź NIEDŹWIEDZIE, , o masywnej budowie ciała, sutym owłosieniu; wszystkożerne Prowadzą nocny tryb życia; gatunki obszarów chłodnych zapadają w płytki sen zimowy. Legowisko zwykle na ziemi, w szczelinach skał, wykrotach, dziuplach Ciąża trwa 6–9 mies., 1–3 młodych w miocie; najpospolitszy niedźwiedź brunatnydługość od 1,6 m do ponad 2,6 zamieszkuje obszary Eurazji i Ameryki Pn. W Polsce występuje w  Karpatach, jest chroniony.

14. Wiewiórka WIEWIÓRKA POSPOLITA, gryzoń, przedstawiciel; długość ciała do 24 cm, ogona do 20 cm; ruda, czarna lub popielata.Żywi się głównie nasionami i owocami. Zamieszkuje lasy i parki. W Polsce jest chroniona.

15. Bóbr Bóbr europejski, Długość ciała 75–100 cm, ogona 30–35 cm, wagakg. Masywna budowa ciała; futro bardzo gęste, ogon spłaszczony, pokryty łuskami, uszy i oczy małe, palce tylnych nóg spięte błoną pławną. Zamieszkuje stojące i płynące wody w lasach liściastych o bogatym podszyciu. Prowadzi aktywny tryb życia o zmierzchu i w nocy; przez całe życie monogamista, żyje w stadach rodzinnych; znakomity pływak, nurkuje do 15 min; Kopie nory w przybrzeżnych skarpach lub buduje żeremia z gałęzi i mułu; wejścia zawsze pod wodą; ścina drzewa o średnicy pnia do 70 cm. Reguluje poziom wody budując tamy. Jego pokarm stanowią przybrzeżne krzewy, liście, kora, miękkiedrewno. Obecnie został wciągnięty na „Czerwoną Listę Gatunków zagrożonych ginących w Polsce”i zakwalifikowany do kategorii E (Wymierające w Polsce).

16. Literatura • „ZŁOTA ENCYKLOPEDIA PWN”