Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidszorg

1. Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidszorg Opleidingenmarkt 11 juni 2014

2. Onderwerpen • Ontwikkeling in de ggz • Structuur ggz vanaf 2014 • POH-GGZ, Generalistische Basis GGZ, gespecialiseerde GGZ en langdurige zorg • Perspectieven per echelon • Werken buiten de ggz • Carrièreafwegingen Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

3. Arbeidsperspectieven van de psycholoog Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

4. Keuze opleiding vanuit persoonlijke drijfveer en interesse Verandering van inzicht door contact studenten en persoonlijke ontwikkeling Perspectieven op de arbeidsmarkt Klik met werkgever en collega’s Hobby’s en nevenactiviteiten Grote toevalsfactor Een carrière verloopt zelden volgens een rechte lijn Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

5. Waar wil je werken? • In de GGZ? • Gebonden aan stringente regels van de overheid (WMG, ZVW, WTZI, WOGB) • Strakke structuur van behandelingen en declaratie • BIG register • 4+2 eis, postmaster vervolgopleiding nodig • Of toch daarbuiten? • Ander zorgdomein • Bv. Jeugdzorg, schoolpsycholoog, V&V, Arbeid en Gezondheid • Wetenschap en onderzoek • Bedrijfsleven Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

6. Aantal BIG- geregistreerde psychologen Artikel 3: basisregistratie • Gezondheidzorgpsycholoog: 15.546 • Psychotherapeut: 6.681 Artikel 14: specialist in de GGZ • Klinisch psycholoog 2.109 • Klinisch neuropsycholoog 125 Profielen op GZ registratie (niet wettelijk geregistreerd) • GGZ ouderenpsycholoog • Verslavingspsycholoog • Eerstelijnspsycholoog +/- 1.000 • Forensisch psycholoog Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

7. GGZ is een miljarden business • 6 miljard aan bestedingen • 4,2 curatieve ggz • 1,8 langdurige zorg • 1,3 miljoen patiënten • 92% in curatieve ggz • 80% cliënten en 98% uitgaven in tweede lijn • 8160 aanbieders • 93% uitgaven in instellingen • 90% aanbieders vrijgevestigd • Gemiddelde omzet vrijgevestigde • 2e lijn € 95.900 • 1e lijn € 21.460 Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg Bron: NZA marktscan ggz 2009 - 2013

8. Maar de groei is er wel uit • Tot 2012 gestage groei • Eerste ingreep bij instellingen waaronder beddenreductie en kortere behandelingen • Uitstroom instellingen aanvankelijk deels verder als vrijgevestigden • Na 2012 in alle segmenten afvlakking en zelfs reductie Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

9. Toekomstverwachtingen GGZ • Toename vraag psychologische zorg door o.a. demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing • Macrobudget groeit maximaal 1% per jaar • Scherper inkoopbeleid verzekeraars • Verdere ambulantisering – 30% beddenreductie • Scherpere afbakening verzekerd pakket • Decentralisatie zorgtaken naar gemeenten met bezuinigingen • Hogere toelatingseisen tot de zorg • Eisen aan hoofdbehandelaarschap • Beperkt aantal opleidingsplaatsen GZ psycholoog Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

10. Structuur GGZ vanaf 2014 • Drie echelons van zorg: • POH-GGZ • Generalistische Basis GGZ • Gespecialiseerde GGZ • Grotere rol van de huisarts als verwijzer en behandelaar van psychische klachten • Meer zorg in lichtere echelons Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

11. Triage door huisarts Geen vermoeden DSM- stoornis -> behandeling POH-GGZ DSM- stoornis met complexe en acute zorg direct naar de Gespecialiseerde GGZ Overige DSM-stoornissen naar Generalistische Basis-GGZ Verwijsmodel Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

12. Wie kan als hoofdbehandelaar Klinisch Psycholoog Klinisch Neuropsycholoog Psychotherapeut GZ Psycholoog Kinder- en jeugdpsycholoog NIP Orthopedagoog Generalist Psychiater Specialist Ouderengeneeskunde Klinisch Geriater Verslavingsarts KNMG Verpleegkundig specialist GGZ Taken Diagnose (face to face) Behandelplan Bevoegdheid medebehandelaren Dossiervorming Informatie en overleg medebehandelaren Communicatie patiënt en naasten Voortgangsbewaking Hoofdbehandelaarschap tot en met 2015 Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

13. POH-GGZ • Valt onder verantwoordelijkheid huisarts • Budget voorziet in één fte POH-GGZ op vier huisartsenpraktijken • Taken van de POH-GGZ • Probleemverheldering en screeningdiagnostiek • Opstellen vervolgstappenplan • Psycho-educatie • Begeleiden van zelfmanagement • Interventies ter verbetering functioneren • Geïndiceerde preventie • Zorggerelateerde preventie • Terugvalpreventie Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

14. Ca 8000 praktijken – 2000 POH-ggz 1% van de totale omzet ggz Potentieel voor 400 nieuwe plaatsen In huidige arbeidsverdeling circa 40 basispsychologen als nieuwe POH-GGZ Grootste aandeel SPV-er Ongeveer 10% psychologen, aandeel groeit Samenstelling en omvang van de arbeidsmarkt POH-GGZ Ros-netwerk, 2013 Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

15. Generalistische Basis GGZ • 4 vastgestelde prestaties i.p.v. losse zittingen • mix van diagnose, behandeling, e-health consultatie derden rapportage etc. • Beleidsregels en maximum tarieven vastgesteld door NZa • Vergoeding door zorgverzekeraar • Registratie eerstelijnspsycholoog relevante aantekening voor dit echelon Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

16. Prestaties en tarieven Basis GGZ Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

17. Gespecialiseerde GGZ • Vooral gericht op multidisciplinaire aanpak en hoog risico • DBC systematiek • Zowel instellingen als vrijgevestigden • Overheveling lichtere zorg naar basis GGZ Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

18. Langdurige zorg en forensische zorg • Gericht op langdurige verpleging en verzorging zoals psychiatrische patiënten, gehandicapten en ouderen • Bekostigd vanuit de AWBZ en WMO • Behandelingen langer dan 365 dagen • Nadruk op verpleging en verzorging • Psychologische interventies wisselend van betekenis • Vergroten zelfredzaamheid patiënt • FZ geregeld vanuit justitie, veiligheidscomponent Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

19. Revalidatie- , neuro- en ziekenhuispsychologie • Grotendeels bekostigd vanuit ziekenhuiszorg • Gaat uit van sterke link tussen soma en psyche • Gaat zowel om omgaan met ziekte als breinaandoeningen • Neuropsychologie bv ook bij hersenchirurgie • Diagnostiek en tests belangrijk: registratie BAPD • Basispsychologen, GZ psychologen, Specialist Klinisch Neuropsycholoog, en klinische Psychologen Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

20. Overige zorg • Niet verzekerde interventies • Aanpassingsstoornissen • Coaching • Mindfullnes • Mediaton • Alternatieve therapie (bv.. reiki) • Cliënt betaalt zelf, mogelijk aanvullend pakket • Minder regels verzekeraars en NZa • BTW meestal verplicht • Positionering naast bestaande aanbieders lastig Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

21. Voorbeelden werkterreinen psychologen buiten zorg • Onderzoeksplaatsen/AIO • beleidsbanen bij overheid of beroepsverenigingen • A&G plaatsen bij bv arbodiensten • Bedrijfsleven, bv consultancy, reclamewereld Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

22. Plek van de psycholoog in gezondheidszorg Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg

23. Carrièreafwegingen • Wil ik werken in de ggz/gezondheidszorg? • Zo ja in welk echelon bied ik mijn diensten aan? • Wel of niet door ontwikkelen als GZ psycholoog? • Nee, onverzekerde zorg alternatief? • Welke werkvelden buiten de zorgsector zijn voor mij interessant? • Kan ik mijn vak uitoefenen als nevenfunctie (verenigingswerk, werkervaringsplaats, artikelen enz.? • Wie zijn voor mij bruikbare personen, wat zijn bruikbare netwerken? Perspectieven voor psychologen in de veranderende Gezondheidzorg