GENERATIE NU

1. GENERATIE NU Vlaams ouderenbeleidsplan 2010-2014

2. Doel Het nieuwe Vlaams ouderenbeleidsplan beantwoordt de vraag “Wat betekent ouder worden in Vlaanderen?” Geeft visie op ouderen en hun plaats in de Vlaamse samenleving. Beklemtoont het belang van betrokkenheid van de ouderen.

3. Situering Een opdracht van de volledige Vlaamse Regering Vlaams regeerakkoord: “In tijden van vergrijzing wil de Vlaamse Regering haar verantwoordelijkheid voor de groep van oudere burgers opnemen”. Alle Vlaamse beleidsdomeinen zijn betrokken. Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin is coördinerend minister voor het ouderenbeleid.

4. In samenwerking met • De Vlaamse Ouderenraad • De Brusselse en provinciale ouderenraden • Organisaties van ouderen • 5 lokale ouderenraden • Het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

5. De ouderen en hun wensen Dé oudere bestaat niet: grote diversiteit Vanaf 60 jaar, maar geen absoluut criterium Beeldvorming van oudere als zorgbehoevende moet anders.

6. Basisprincipes Een Vlaams ouderenbeleid creëert de voorwaarden creëren om: • de toegang van elke oudere tot de economische, sociale en culturele rechten te waarborgen; • discriminatie en sociale uitsluiting op basis van leeftijd te voorkomen, te verminderen en op te lossen; • de deelname van ouderen aan het uitstippelen, het uitwerken en het evalueren van dit beleid mogelijk te maken; • te komen tot een inclusief, gecoördineerd en samenhangend beleid.

7. Analyse Omgevingsanalyse: • Meer ouderen, grotere verscheidenheid; • Levensverwachting blijft stijgen; • Veranderde leefvormen; • Meer zorgvragers, groter zorgaanbod; • Budgettaire kosten én opbrengsten; • Oud is niet out – actieve Vlaamse ouderen

8. Acht thema’s Informatie, inspraak en participatie Armoede en sociale bescherming Diversiteit en discriminatie Gezondheid, sport en welzijn Actief en productief ouder worden Wonen en energie Mobiliteit, toegankelijkheid en veiligheid Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media

9. Informatie, inspraak en participatie – Relevantie Ouderen kunnen pas volwaardig aan de samenleving participeren als ze voldoende geïnformeerd zijn. We ordenen de informatie en bieden ze op maat aan. We stimuleren de participatie en inspraak van ouderen aan de besluitvormingsprocessen en verstevigen zo het maatschappelijk draagvlak.

10. Informatie – Doelstellingen en acties Betere kennis van sociale rechten Actieplan leesbare en verstaanbare overheidsinformatie Betrokkenheid van ouderen bij lokaal ouderenbeleid Realiseren van inspraak in woonzorgvoorzieningen

11. Armoede en sociale bescherming - Relevantie Om een waardig en onafhankelijk leven te leiden, is een minimum aan financiële middelen noodzakelijk. In Vlaanderen leven te veel mensen in armoede, onder hen heel wat ouderen. Armoede leidt tot een lagere cultuurparticipatie, minder sociale contacten, een lagere scholingsgraad, minder goede woonomstandigheden, uitstel van gezondheidszorgen.

12. Armoede en sociale bescherming - Relevantie Vlaanderen bestrijdt bestaansonzekerheid en armoede. We verruimen de sociale bescherming van de Vlamingen zodat we hun grondrechten beter kunnen waarborgen.

13. Armoede – Doelstellingen en acties Armoedebestrijdingsbeleid geldt ook ouderen en stille armoede ‘Armoedetoets’ als instrument voor de Vlaamse overheid Realiseren van het basisdecreet sociale bescherming Reorganisatie schuldbemiddelingsdiensten Gerichter aanbod voor thuislozen 13

14. Diversiteit en discriminatie - Relevantie De ouderengroep is geen homogene groep. Ouderen verschillen in opvoeding, sociale achtergrond, seksuele geaardheid, religie, gezinssamenstelling, inkomen, gezondheid, leefstijl... We staan open voor alle ouderen, stimuleren interculturalisering en bestrijden discriminatie op grond van leeftijd, etnische afkomst, seksuele voorkeur of gender.

15. Diversiteit en discriminatie – Doelstellingen en acties We vermijden en gaan discriminatie tegen op grond van leeftijd: tweejaarlijks rapport over leeftijdsdiscriminatie in Vlaanderen Zorgaanbod meer toegankelijk voor etnisch-culturele minderheden De Vlaamse overheid als voorbeeldwerkgever voor ouderen Impactanalyse van leeftijdsgrens bij het aanbod voor personen met een handicap

16. Gezondheid, sport en welzijn - Relevantie Zoals voor andere leeftijdsgroepen is gezondheidook voor ouderen het hoogste goed. Vlaanderen kiest voor het behoud van een autonoom en kwaliteitsvol leven en moedigt een gezonde en sportieve leefstijl aan.

17. Gezondheid, sport en welzijn - Relevantie Een passend, voldoende, op elkaar afgestemd en vernieuwend zorgaanbodspeelt in op lichamelijke, psychische en sociale noden. Drie voornemens: 1. Zelfredzaamheid staat centraal. 2. Voorrang aan de meest kwetsbaren 3. Zolang mogelijk in de vertrouwde thuisomgeving

18. Gezondheid, sport en welzijn – Doelen en acties Bereiken van de gezondheidsdoelstellingen Seniorensport richt zich meer op ouderen Preventie van infectieziekten en geneesmiddelengebruik Voldoende, passend, op elkaar afgestemd en vernieuwend aanbod van woonzorgvoorzieningen Samenwerking tussen sectoren

19. Actief en productief ouder worden - Relevantie Ouderen zijn actief. Ze nemen allerlei rollen op en vervullen op die manier een belangrijke maatschappelijke functie. Vlaanderen wil het actief en productief ouder worden bestendigen en stimulerenen zo de integratie in de samenleving en het welbevinden van ouderen bevorderen.

20. Actief en productief ouder worden - Acties Langer werken stimuleren Ouderen als mantelzorgers en vrijwilligersvaloriseren: Gepaste regelgeving, subsidies, campagne en vorming voor de oudere vrijwilliger Extra stimulans aan het autonoom vrijwilligerswerk Betere omkadering voor de vrijwillgers in oppasdiensten

21. Wonen en energie - Relevantie Naarmate mensen ouder worden, zijn ze in toenemende mate aangewezen op hundirecte leefomgeving, hun woning en de buurt waar ze wonen. Vlaanderen zorgt voor aanbod aangepaste, betaalbare en duurzame woningen in een duurzame omgeving.

22. Wonen en energie - Acties Aangepaste woningen Actualisering van woonpremies en sociaal huurbesluit Stimulansen voor woningaanpassing Realiseren van assistentiewoningen Stimulansen voor energiebesparende maatregelen 22

23. Wonen en energie - Acties Aangepaste leefomgeving De publieke ruimte wordt integraal toegankelijker. Stedelijke kernen worden aantrekkelijker voor jong én oud: we verzoenen groen en open ruimte met publieke infrastructuur, bewoning en dienstverlening. Sterker proactief Vlaams vastgoed- en patrimoniumbeheer 23

24. Mobiliteit,toegankelijkheid en veiligheid- Relevantie De mogelijkheid om je te verplaatsen is een noodzakelijke voorwaarde om volwaardig te kunnen deelnemen aan het maatschappelijke leven. Vlaanderen maakt daarom werk van een toegankelijke en veilige omgeving en bouwt de vervoersmogelijkhedenvoor minder mobiele mensen uit.

25. Mobiliteit, toegankelijkheid en veiligheid - Acties Campagnes en educatieve projecten in het kader van verkeersveiligheid. Inzetten op zorgtechnologie. Verbetering het niet dringende ziekenvervoer. We verhogen de toegankelijkheid van voertuigen en haltes van De Lijn. Met klantgerichte informatie en betere communicatie zorgen we voor een drempelverlaging. Er komen meer en betere fiets- en voetpaden. Aanpak 800 gevaarlijke puntenmet oog voor de zwakke weggebruiker en minder mobiele mensen. Verbetering van het vervoer van ouderen van en naar voorzieningen.

26. Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media – Relevantie Deelname aan cultuur en aan het verenigingsleven zijn hefbomen voor deelname aan de samenleving. De samenleving verandert snel. We investeren in levenslang en levensbreed leren nodig opdat ouderen kunnen bijblijven. We moedigen de mediaaan om bij te dragen tot een genuanceerde beeldvormingover ouderen.

27. Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media - Acties • Erkenning en verdere ondersteuning van het verenigingsleven • De programmering van cultuurcentra, gemeenschapscentra en cultuurhuizen houdt rekening met ouderen (menu, tijdstip, vervoersmogelijkheden, prijzenbeleid, …) • Culturele manifestaties richten zich ook naar voorzieningen voor ouderen zoals de woonzorgcentra. • Inzetten op levenslang leren

28. Media Oprichting kenniscentrum mediawijsheid Maatschappelijke return van VRT – ook voor ouderen Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media - Acties

29. Toerisme Een verdere uitbouw van: toegankelijk reisaanbod voor ouderen. zorgvakanties voor zieke mensen. betaalbaar vakantieaanbodin Vlaanderen voor ouderen met laag inkomen toegankelijkheidsloket Infopunt Toegankelijk Reizen Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media - Acties

30. Vlaanderen betekent iets voor ouderen, ouderen betekenen iets voor Vlaanderen … De Vlaamse Regering ondersteunt de generatie ouderen die jong van hart en betrokken is. Ouderen worden aangemoedigd om het Vlaanderen van nu mee vorm te geven. De waarde en de kracht van ouderen vormen daarvoor de basis. Campagne Generatie Nu – jong van hart

31. Nu jong van hart