a n g a r i S i sursaTis uvneblobis veterinariisa da mcenareTa dacvis samsaxuris mier 2009 welSi

1. a n g a r i S i sursaTis uvneblobis veterinariisa da mcenareTa dacvis samsaxuris mier 2009 welSi gaweuli saqmianobis Sesaxeb baTumi – 2010 weli

2. S e s a v a l i sursaTis uvneblobis, veterinariisa da mcenareTa dacvis samsaxuris ZiriTadi funqciebia saqalaqo da municipalitetis ganyofilebebis meSveobiT adamianis sicocxlis, janmrTelobisa da ekonomikuri interesebis dacva. • sursaTisa da cxovelis sakvebis, uvneblobisa da xarisxis dacvis uzrunvelyofa. higienuri, veterinaruli, sanitaruli da fitosanitariuli moTxovnebisa da wesebis dacvaze kontrolis ganxorcieleba; • veterinaruli daniSnulebis biologiuri da qimiur-farmacevtuli preparatebis (saSualebebi), pesticidebis, agroqimikatebis saxelmwifo kontrolis ganxorcieleba; • cxovelebis gadamdebi da aragadamdebi sneulebebis sawinaaRmdego profilaqtikur-samkurnalo da salikvidacio RonisZiebebis gatarebaze kontroli; • sasmeli wylis uvneblobis, parametrebisa da xarisxis kanonmdeblobiT dadgenil moTxovnebis Sesabamisobaze monitoringi, zedamxedvelobisa da saxelmwifo kontrolis ganxorcieleba; • falsifikaciis faqtebis gamovlena da aRmkveTi zomebis gatareba, agreTve adamianisa da cxovelebis janmrTelobisaTvis mavnebeli da maRali riskis Sesaxeb mosaxleobis sistematiuri informireba.

3. samsaxuris ufrosi sursaTisuvneblobis, veterinariisadamcenareTadacvissamsaxurisstruqtura moadgile moadgile moadgile veterinaruli zedamxedvelobis sammarTvelo mcenareTa dacvis sammarTvelo sursaTis uvneblobisa da xarisxis zedamxedvelobis sammarTvelo angariSgebiTiurTierTobebi koordinirebuliurTierTobebi samsaxuris aparati safinanso da sabuRaltro sammarTvelo xulos municipalitetis ganyofileba Suaxevis municipalitetis ganyofileba q. baTumis saqalaqo ganyofileba qobuleTis municipalitetis ganyofileba xelvaCauris municipalitetis ganyofileba qedis municipalitetis ganyofileba

4. 2009 wels sursaTis uvneblobis, veterinariisa da mcenareTa dacvis samsaxuris mier gaTvaliswinebuli iyo Semdegi miznobrivi programebis ganxorcieleba: • amerikuli TeTri pepelas sawinaaRmdego RonisZiebebis Catareba. • cxovelebisa da adamianis saerTo sneulebebis sawinaaRmdego profilaqtikuri RonisZiebebis (acrebi) Catareba. • sasmeli wylis xarisxis kontrolis mizniT laboratoriuli kvleva. • sasursaTo produqciis laboratoriuli kvleva.

5. saangariSo periodSi samsaxurma ganaxorciela Semdegi saxelmwifo miznobrivi programebi: • amerikuli TeTri pepelas sawinaaRmdego RonisZieba. programis biujeti - 365 865 lari. momsaxurebis saxelmwifo Sesyidvaze 2009 wlis 13 marts gamocxadda Ria tenderi sam lotad romelSic gamarjvebulad gamovlindnen: I lotze - Sps ,,fermerTa saxli’’, TanxiT - 93 276 lari, II lotze - Sps ,,agroqimia 2009’’, TanxiT - 178 000 lari III lotze - Sps ,,maja’’, TanxiT - 94 588 lari.

6. amerikuliTeTripepelaswinaaRmdegganxorcielebuliRonisZiebebi

7. 2. cxovelebisa da adamianis saerTo sneulebebis sawinaaRmdego profilaqtikuri RonisZiebebi (acrebi). programis biujeti 225 600 lari. momsaxurebis Sesyidvaze 2009 wlis 2 Tebervals gamocxadebuli iyo Ria tenderi xuT lotad, romelic dasrulda uaryofiTi SedegiT,, xolo ganmeorebiT gamocxadebul tenderSi gamarjvebulad gamovlindnen: I lotze - ind. mewarme ,,JuJuna fartenaZe’’ TanxiT - 39 948.53 lari; II lotze - ind. mewarme ,,roman jafariZe’’ TanxiT - 45 823.50 lari; III lotze - ind. mewarme ,,Tamaz goguaZe’’ TanxiT - 26 196.98 lari; IV lotze - ind. mewarme ,,amiran daviTaZe’’ TanxiT - 54 860.30 lari; V lotze - Sps ,,kristali’’ -z TanxiT - 58 712.10 lari;

8. cxovelebisa da adamianis saerTo sneulebebis sawinaaRmdego profilaqtikuri RonisZiebebi (acrebi)

9. 3. sasmeli wylis xarisxis kontrolis mizniT laboratoriuli kvleva. programis biujeti -109 810 lari miznobriv programis ganxorcielebaze 2009 wlis 16 ianvars gamocxadda Ria tenderi erT lotad, romelSic gamarjvebulad gamovlinda ssip aWaris avtonomiuri respublikis soflis meurneobis saministros laboratoria. programis farglebSi samsaxuris specialistebis mier aRebuli 600 saanalizo nimuSi organoleptikuri, qimiuri da baqteriologiuri gamokvlevisaTvis gadaigzavna ssipi aWaris avtonomiuri respublikis soflis meurneobis saministros laboratoriaSi. Sps ,,baTumis wyalkanals’’ municipalitetebis gamgeobebsa da sakrebuloebs periodulad egzavnebodaT miwerilobebi sasmeli wylis laboratoriuli kvlevis Sedegebisa da mosaxleobis wyalmomaragebaSi arsebuli mdgomareobis gamosasworeblad gasatarebeli RonisZiebebis Sesaxeb.

10. sasmeli wylis xarisxis kontrolis mizniT laboratoriuli kvleva.

11. 4. sasursaTo produqciis laboratoriuli kvleva. programis biujeti – 38 500 lari momsaxurebis saxelmwifo Sesyidvaze 2009 wlis 24 ianvars gamocxadda Ria tenderi erT lotad, romelic ar Sedga. 2009 wlis 25 Tebervals ganmeorebiT gamocxadda tenderi erT lotad, romelSic gamarjvebulad gamovlinda Sps ,,speqtri’’, 2009 wlis 24 marts gaformda saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb xelSekruleba 38 416 larze.samsaxuris mier programis farglebSi saangariSo periodSi Sesyiduli iqna sasursaTo produqciis 222 saanalizo nimuSi romelic organoleptikuri, qimiuri da baqteriologiuri gamokvlevisaTvis gadaigzavna Sps ,,speqtris’’ laboratoriaSi.

12. sasursaTo produqciis laboratoriuli kvleva

13. samsaxuris mier saangariSo periodSi ganxorcielebuli sxva RonisZiebebisursaTis uvneblobis da xarisxis zedamxedvelobis sferoSi ganxorcielebuli monitoringi.

14. sursaTismarializebelobieqtebSiCatarebulimonitoringisSedegebi

15. meTodur-praqtikuli daxmarebis mizniT monitoringi axladgaxsnil skolamdel dawesebulebebSi dawesebulebis xelmZRvanelebs miecaT saTanado rekomendaciebi, bavSvTa-baRebis muSakebs CautardaT leqcia-seminarebi, daurigdaT samaxsovroebi da instruqciebi; 1. sainformacio bukleti - `bavSvTa skolamdeli dawesebulebebisaTvis’’. 2. `bavSvTa skolamdeli dawesebulebebis mowyobisa da aRWurvis sanitariuli wesebi’’.3. jandacvis saministros brZanebiT nebadarTuli `sarecxi da sadezinfeqcio saSualebebis nusxa’’.4. jandacvis saministros brZanebiT damtkicebuli - `samagaliTo meniuebi’’. saagariSo periodSi samsaxuris mier srulad iqna aRwerili wyalsadenebi purisacxobebi da limonaTis Camosasxmeli saamqroebi da Seiqmna monacemTa kompiuteruli baza.

16. veterinaruli zedamxedvelobis sferoSi veterinaruli zedamxedvelobis sammarTvelosa da samsaxuris municipalitetebis ganyofilebebis mier Catarda monitoringi mosaxleobaSi Rorebis suladobis raodenobis dadgenis mizniT. regionSi aRiricxa 935 suli Rori: aqedan qobuleTis municipalitetSi - 490 suli, q. baTumSi da xelvaCauris municipalitetSi – 395 suli, qedis municipalitetSi - 50 suli. ganvlil periodSi Roris infeqciuri daavadebebi ar dafiqsirebula. aseve Seswavlili iqna municipalitetis teritoriaze vet. sanitaruli mdgomareoba. dadginda rom arcerT municipalitetis teritoriaze ar arsebobs sasaklao, xolo beikeris ormo funqcionirebs mxolod q. baTumsa da xulos municipalitetSi. regionSi sasaklaoebis mowyobis mizniT sarekomendacio werilebi gaegzavnaT municipalitetebis sakrebuloebsa da gamgeobebs.

17. sistematiurad tardeboda monitoringi cxovelebis jamrTelobaze da xdeboda operatiuli reagireba yovel Semosul informaciaze. kerZod, 2009 wlis 23 ivniss Semosuli informaciis safuZvelze samsaxuris xemZRvaneli muSakebi da specialistebia xulos municipalitetis specialistebTan erTad imyofebodnen xulos municipalitetis mTa beSumSi, ,,verxvnalis” ,,naCadrevisa” da ,,gareyanis” ialaReebze. gairkva, rom mglebis mier SeWmuli iyo 12 suli, xolo iZulebiT daklulia 2 suli msxvilfexa rqosani pirutyvi. brucelozze gamosakvlevad gaigzavna xulos municipalitetSi msxvilfexa rqosan pirutyvidan aRebuli 3 sisxlis sinji, xelvaCauris municipalitetSi msxvilfexa rqosani pirutyvidan 32 sisxlis sinji, qedis municipalitetidan 153 sisxlis sinji da Sps ,,ekol-inSaaTi’’-s kuTvnili cxvris faridan SerCeviT aRebuli 26 sisxlis sinji. brucelozi dadginda mxolod 7 sul cxvarSi (eqspertiza #62). keraSi Catarda vet. kanonmdeblobi gaTvaliswinebuli RonisZiebebi.

18. cxvrisfaridanaRebulisisxlissinjebisfotomasala

19. aWaris avtonomiuri respublikis jandacvis centridan saangariSo periodSi Semosul Setyobineba ZaRlebisa da katebis mier moqalaqeTa dakbenis Taobaze

20. jandacviscemtridandakbenebzeSemosuliSetyobineba

21. veterinarul-inspeqtoruli kontrolis ganxorcielebis Taobaze informacia 2009 wlis martis Tvidan daviwyeT veterinarul-inspeqtoruli kontrolis ganxorcieleba agrarul bazrebze kerZod: q. baTumSi - Sps ,,bakuri”-s savaWro centri, q. qobuleTSi Sps ,,jude”-s da Sps ,,oqros arwivi”-s savaWro centrebi, xolo 2009 wlis seqtembris TveSi veterinarul-inspeqtoruli kontroli ganxorcielda xorcproduqtebiT movaWre ind. mewarme ,,tariel bolqvaZisa”, ind. mewarme ,,jambul koCaliZis”, ind. mewarme ,,giorgi SavaZis’’, fizikur piris vaJa solomoniZis da fizikur pir irakli SavaZis obieqtebSi. veterinarul-inspeqtoruli kontrolis ganxorcielebisas Svid obieqtSi gamovlenil samarTaldarRvevebze samsaxuris specialistebis mier Sedga administraciuli samarTaldarRvevis oqmi, ris safuZvelzec sasamarTlos mier Svidive obieqtis xelmZRvaneli dajarimda 1000-1000 lariT. fizikuri piri irakli SavaZis kuTvnili cxenis xorci 500 (xuTasi) kg ganadgurebuli iqna samsaxuris mier miRebuli gadawyvetilebis safuZvelze.

22. aWarismaStabiTveterinarulimowmobagaica

23. frinvelisgripiswinaaRmdegCatarebuliRonisZiebebi saangariSo periodSi frinvelis gripTan brZolis droebiTi Stabis cxel xazze Semovida 22 Setyobineba, 25 frinvelis dacemis Taobaze. 2 frinevli (gedi) gadaigzavna saqarTvelos soflis meurneobis saministros baTumis savele sadgurSi, xolo 23 frinvelis dacema gamowveuli iyo meqanikuri dazianebiT, saangariSo periodSi frinvelis gripi ar dafiqsirebula. amasTan sistematurad tardeboda monitoringi frinvelis gadafrenis ZiriTad marSrutebze, tbebsa da wyalsatevebze. 2009 wels samsaxuris miTiTebiT sarfisa da portis gamSveb punqtebSi sistematiurad tardeboda sadezinfeqcio samuSaoebi. samsaxuris mier sadezinfeqcio samuSaoebis mimdinareobaze sistematiurad xorcieldeboda monitoringi.

24. mcenareTa dacis sferoSi monitorngis amerikuli TeTri pepelas mudmivi kerebisa da gadasabeli maRlivi xeebis raodenobis dasadgenad

25. q. baTumis, xelvaCaurisa da qobuleTis municipalitetebis zRvispira sakurorto zolSi, baR-parkebSi, centralur quCebSi saimedo fitosanitariuli mdgomareobis SesanarCuneblad da mavne organizmebis gamovlenisa da gavrcelebis arelis dasadgenad Catarebuli monitoringis Sedegad 60 ha-ze gamovlenili iqna ,,avSanfoTliani ambrozia’’ da sxva sarevelebi, rac droulad ecnoba Sesabamis samsaxurebs saTanado RonisZiebebis gasatareblad. aseve Catarebuli iqna monitoringi aWaris avtonomiuri respublikis municipalitetebis teritoriebze ZiriTad sasoflo-sameurneo kulturebSi mavnebel-daavadebaTa gavrcelebis arealis da fitosanitariuli fonis dadgenis mizniT. monitoringis dros aRebuli iqna 142 nimuSi da gaigzavna aWaris avtonomiuri respublikis soflis meurneobis laboratoriaSi gamosakvlevad. mcenareTa dacvis sammarTvelos mier SemuSavebuli iqna miznobrivi programebi: ,,amerikuli TeTri pepelas sawinaaRmdego RonisZiebebis’’, ,,umweo mosaxleobisaTvis citrusebis Sesawamlad preparatebis darigebis’’, ,,avSanfoTliani ambroziisa da sxva sarevelebis sawinaaRmdego RonisZiebebis’’, ,,pesticidebisa da agroqimikatebis xarisxis monitoringisa da kontrolis Sesaxeb’’, ,,kartofilis kibos sawinaaRmdego kompleqsur RonisZiebaTa gegma’’. aseve SemuSavebuli iqna sasoflo-sameurneo kulturebSi mcenareTa dacvis mizniT Casatarebeli samuSaoebis Sesaxeb sainformacio bukletebi da daurigda mosaxleobas.

26. citrusovanTakulturebSiumTavresmavnebeldaavadebebiTdazianebulifarTobebicitrusovanTakulturebSiumTavresmavnebeldaavadebebiTdazianebulifarTobebi

27. mavnebel-daavadebebiTxexilovanikulturebisdazianebulifarTobebimavnebel-daavadebebiTxexilovanikulturebisdazianebulifarTobebi

28. 2009welsganxorcielebuliRonisZiebebi monitoringi Catarda: • sursaTis sarializacio obieqtebSi; • sazogadoebrivi kvebis obieqtebSi; • xorciT movaWre obieqtebSi; • sursaTis sarealizacio obieqtebSi marilSi iodis Semcvelobaze; • wylis saTave nagebobebsa da wyalsadenebze; • xorcisa da rZis gadamamuSavebel obieqtebSi; • TevzsaSen meurneobebsa da TevziT movaWre obieqtebSi; • safutkre meurneobebSi; • vet. san. eqspertizis laboratoriebSi; • veterinarul afTiaqebSi; • tbebze, wyalsatevebsa da gadamfren frinvelebze; • cxovelis sakvebiT movaWre obieqtebSi; • cxovelis, frinvelis, Tevzisa da futkris janmrTelobaze; • aWaris avtonomiuri respublikis teritoriaze dafiqsirebul cxovelTa infeqciur daavadebebze da maTi salikvidacio RonisZiebebi; • sakvebad uvargisi produqciis gamovlenasa da ganadgurebaze; • ZiriTad sasoflo-sameurneo kulturebSi; • mavneblis - amerikuli TeTri pepelas Wupris fazaSi gadamzamTrebeli maRlivi Wadrebisa da amerikuli nekerCxlis; • avSanfoTliani ambroziisa da sxva sarevelebis; • pesticidebisa da agroqimikatebis sarealizacio obieqtebSi; • samaxsovro bukletebisa da miwerilobebis darigeba.

29. samsaxurisbiujeti samsaxuris sabiujeyo saxsrebis xarjva saangariSo periodSi warmoebda ,,saqarTvelos sabiujeto sistemis Sesaxeb’’ saqarTvelos kanonis da aWaris avtonomiuri respublikis 2009 wlis respublikuri biujetis Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebuli moTxovnebis Sesabamisad. 2009 wels samsaxuris xarjTaRricxviT gaTvaliswinebuli iyo 1 338 405 lari. faqtiurma xarjma Seadgina 1 312 334 lari (98%), rac gegmasTan SedarebiT 26071 lariT naklebia.(ixileTdanarTi)

30. masmediasTanurTierToba sursaTis uvneblobis, veterinariisa da mcenareTa dacvis samsaxuris Tavisi saqmianobis sajaroobisa da gamWvirvalobis mizniT mWidro kontaqti aqvs rogorc centralur, ise adgilobriv sainformacio saSualebebTan. (televizia, radio, sagazeTo publikaciebi), maTi meSveobiT regularulad Suqdeboda sxvadasxva sferoebi, miznobrivi programebis mimdinareoba da dargSi arsebuli problemebi.

31. SexvedrebimosaxleobasTan saangariSo periodSi samsaxuris xemZRvaneli muSakebi gadiodnen regionis municipalitetebSi mosaxleobsaTan Sesaxvedrad. xdeboda problematuri sakiTxebis adgilze Seswavla da Sesabamisad regireba.

32. samsaxurismier 2009 welSiganxorcielebulisxvaRonisZiebebi • Tebervlis TveSi baTumSi samsaxuris mxardaWeriT Catarda saerTaSoriso konferencia ,,cxovelTa jamrTelobis dacvis perspeqtivebi saqarTveloSi’’ • agvistoSi samsaxurs stumrobda evrosabWoOs monitoringis jgufis wevrebi ioanis antonioniu da larisa neufeldi, Sexvedris dros ganxilul iqna aWaraSi mosaxleobis wyliT momaragebis sakiTxebi. • seqtembris TveSi samsaxuris mxardaWeriT Catarda seminari ,,frinvelis gripis afeTqebaze reagirebis Taobaze saqarTveloSi’’ • noembris TveSi samsaxurs stumrobda jim krili ,,samxreT kavkasiaSi sazRvrispira regionebSi kontrolisa da meTvalyureobis sistemis gaumjobeseba’’ evrokavSiris proeqtis xemZRvaneli.

33. sainformaciobukletebi

34. samaxsovroebi

35. 2010 welsgansaxorcielebelimiznobriviprogramebi • amerikuli TeTri pepelas sawinaaRmdego RonisZiebebis Catareba; • cxovelebisa da adamianis saerTo sneulebebis sawinaaRmdego profilaqtikuri RonisZiebebis (acrebi) Catareba; • sasursaTo produqciisa da sasmeli wylis xarisxis kontrolis mizniT laboratoriuli kvleva;

36. gmadlobT yuradRebisaTvis !