POLSKA IZBA SYSTEMÓW ALARMOWYCH 00-107 Warszawa, ul. Próżna 12 A

1. POLSKA IZBA SYSTEMÓW ALARMOWYCH 00-107 Warszawa, ul. Próżna 12 A Tel. (22) 620 45 57, tel./fax (22) 654 57 32 www.pisa.org.pl pisa@pisa.org.pl

2. Drzwi i bramy jako element systemów sygnalizacji włamania (SSW) i systemów kontroli dostępu (SKD). Nowe wymagania zabezpieczania czujkami alarmowymi wynikające z rozporządzenia MSWiA z 7 września 2010 r.(Dz.U. Nr 166, poz. 1128). Autor: mgr inż. Andrzej Tomczak Ekspert Polskiej Izby Systemów Alarmowych Falenty 7-8 kwietnia 2011

3. Do niedawna brak było uregulowań i dokumentów mówiących jak zabezpieczać obiekty cywilne Zasady sztuki są znane niezbyt licznej grupie projektantów i instalatorów, którzy przeszli odpowiednie szkolenia branżowe Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej pozwala na wykonywanie zabezpieczeń obiektów cywilnych praktycznie każdemu (poza limitowaną liczbą obiektów podlegających obowiązkowej ochronie z mocy ustawy z 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia) Polska Norma PN-93/E-08390.14, która obowiązywała od 1 stycznia 1994 roku do 14 sierpnia 2009 roku nie dawała wytycznych, jak prawidłowo zabezpieczać obiekty Wnioski: Większość obiektów w Polsce jest zabezpieczana przez „fachowców”, którym tylko wydaje się, że umieją to robić Brak spisanych wymagań powodował, że kryterium „najniższa cena” stanowiło pretekst do realizacji zabezpieczeń niezgodnie z zasadami sztuki Podstawowe dokumenty dotyczące zabezpieczania obiektów 3

4. Podstawowe dokumenty dotyczące zabezpieczania obiektów Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia, Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 września 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad i wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, które przywołuje: Polską Normę – Europejską Normę PN-EN 50131-1:2009 Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe Inne normy polskie i europejskie (niektóre zostaną przywołane w prezentacji) Wnioski: Rozporządzenie oraz aktualnie obowiązujące Polskie Normy opisują m.in. „zasady sztuki”, które do niedawna znane były tylko dobrze wyszkolonym projektantom i instalatorom Dostawcy stolarki zostaną wciągnięci do procesu realizacji zamówień zgodnie z wymaganiami rozporządzenia z 7 września 2010 r (w szczególności dla obiektów podlegających wymogom rozporządzenia) 4

5. Wybrane Polskie Normy na systemy alarmowe PN-EN 50131-1:2009 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (Tłumaczenie normy z 2006 roku – str. 43) - w języku polskim PN-EN 50131-1:2009/A1:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (Pierwsza poprawka do normy z 2009 roku – str. 11) - w języku polskim PN-EN 50131-1:2009/IS2:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 1: Wymagania systemowe (org.) (Interpretacja normy EN 50131-1:2006 zawierającej wiele wymagań, które w niektórych krajach mogą nie odpowiadać tradycyjnym systemom sygnalizacji włamania – str.19) - w tłumaczeniu na język polski CLC/TS 50131-7:2010 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 7: Wytyczne stosowania (Elementarz projektowania i wykonywania systemów alarmowych sygnalizacji włamania i napadu – str.53) - w tłumaczeniu na język polski PN-EN 50131-2- 6:2009 – Systemy alarmowe - Systemy sygnalizacji włamania i napadu - Część 2-6: Czujki stykowe (magnetyczne)(oryg.) – w tłumaczeniu na język polski

6. Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 166, Poz. 1128) Historia prac nad nowelizacją rozporządzenia: - w maju 2003 roku, na rok przed wejściem Polski do Unii Europejskiej, podjęto pierwszą, nieudaną próbę nowelizacji rozporządzenia - w styczniu 2009 roku podjęto próbę zmiany rozporządzenia - w marcu 2009 roku zespół interinstytucjonalny przekazał do KGP wypracowane dokumenty - w lipcu 2010 roku zakończono konsultacje treści rozporządzenia - we wrześniu 2010 roku rozporządzenie zostało podpisane i opublikowane

7. Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA – Zał. nr 1 /rok 1998/

8. Historia prac nad zmianą rozporządzenia MSWiA – Zał. nr 1 /rok 2010/

9. Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych § 2. 1. Wartości pieniężne przechowywane w budynkach lub pomieszczeniach znajdujących się w granicach obszarów i obiektów umieszczonych w ewidencji, o której mowa w art. 5 ust. 5 ustawy, lub na terenie jednostek, w których utworzono wewnętrzną służbę ochrony zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy, chroni się przez zastosowanie ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego. 2. W przypadku przechowywania wartości pieniężnych przekraczających 0,2 jednostki obliczeniowej w budynkach lub pomieszczeniach znajdujących się poza obszarami i obiektami umieszczonymi w ewidencji, o której mowa w art. 5 ust. 5 ustawy, zapewnia się co najmniej zabezpieczenie techniczne tych budynków lub pomieszczeń.

10. §1 pkt 5 - jednostka obliczeniowa — 120-krotność przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 oraz z 2010 r. Nr 40, poz. 224 i Nr 134, poz. 903); __________________________________________________ Jednostka obliczeniowa w IV kwartale 2010 roku: 120 x 3438,21 zł = 412 585,20 zł 0,2 jednostki obliczeniowej: 82 517,04 zł Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych

11. Obligacja prawidłowego wykonywania zabezpieczeń Ustawodawca zagwarantował konieczność realizacji zabezpieczeń w obiektach podlegających jurysdykcji rozporządzenia MSWiA poprzez odpowiednie przepisy karne: USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia Przepisy karne: Art. 48. Kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia fizycznej lub technicznej ochrony obszaru, obiektu, urządzeń lub transportu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

12. §12.3. Urządzenia stosowane w elektronicznym systemie zabezpieczeń, dla których jest wymagana klasyfikacja, powinny posiadać odpowiednie do wymaganej klasyfikacji certyfikaty lub deklaracje zgodności w rozumieniu przepisów o systemie oceny zgodności, zaś elektroniczny system zabezpieczeń powinien posiadać wydane przez dostawcę poświadczenie zgodnościz wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Zapisy rozporządzenia dotyczące zabezpieczeń elektronicznych

13. Deklaracja zgodności PN-EN ISO/IEC 17050-1:2010 (org.) Ocena zgodności -- Deklaracja zgodności składana przez dostawcę -- Część 1: Wymagania ogólne (tekst prawie identyczny z PN-EN ISO/IEC 17050-1:2005) Abstrakt: Określono ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności dostawcy w przypadku gdy jest pożądane lub konieczne wykazanie zgodności wyrobu, procesu lub usługi z dokumentami normatywnymi. Kryteria te nie zależą od branży, której dotyczy deklaracja. Dostawca może więc zadeklarować na swoją odpowiedzialność, zgodność z dokumentami normatywnymi. PN-EN ISO/IEC 17050-2:2005 Ocena zgodności -- Deklaracja zgodności składana przez dostawcę -- Część 2: Dokumentacja wspomagająca Abstrakt: Podano wymagania dotyczące dokumentacji wspomagającej deklarację zgodności składaną przez dostawcę.

14. Deklaracja zgodności

15. Rozporządzenie MSWiA z 7 września 2010 roku Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 września 2010 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne (Dz.U. Nr 166, Poz. 1128) Załącznik 1 WYMAGANIA DLA ELEKTRONICZNYCH SYSTEMÓW ZABEZPIECZEŃ 1. Podczas przechowywania lub transportowania wartości pieniężnych do zabezpieczenia budynków, pomieszczeń i urządzeń stosuje się następujące elektroniczne systemy zabezpieczeń: 1.1. Systemy sygnalizacji włamania i napadu; 1.2. Systemy telewizji dozorowej; 1.3. Systemy kontroli dostępu; 1.4. Systemy transmisji alarmu.

16. Treść zapisu Załącznika nr 1 4. Systemy sygnalizacji włamania i napadu według normy PN-EN 50131-1 powinny być wykonywane, odpowiednio do oszacowanego ryzyka, w następujących stopniach zabezpieczenia: 4.1. Stopień 1 : Ryzyko małe; 4.2. Stopień 2 : Ryzyko małe do średniego; 4.3. Stopień 3 : Ryzyko średnie do wysokiego; 4.4. Stopień 4 : Ryzyko wysokie.

17. Treść zapisu Załącznika nr 1 5. Określa się następujące rodzaje czynności, jakie powinien wykrywać system sygnalizacji włamania i napadu w zależności od stopnia zabezpieczenia: 5.1. Stopień 1: - otwarcie drzwi do chronionego obszaru, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo). 5.2. Stopień 2: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo).

18. Treść zapisu Załącznika nr 1 5.3. Stopień 3: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru, - penetrację drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru bez ich otwierania, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo), - atak na urządzenia lub miejsca szczególnie zagrożone.

19. Komentarz Przykład penetracji drzwi bez ich otwierania

20. Treść zapisu Załącznika nr 1 5.4. Stopień 4: - otwarcie drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru, - penetrację drzwi, okien i innych zamknięć chronionego obszaru bez ich otwierania, - penetrację ścian, sufitów i podłóg, - poruszanie się w chronionym obszarze (pułapkowo), - atak na urządzenia i miejsca szczególnie zagrożone.

21. Komentarz Za projektem PKN CENELEC 50131-7:

22. Treść zapisu Załącznika nr 1 7. System alarmowy sygnalizacji włamania i napadu podzielony na podsystemy może zawierać w każdym podsystemie części składowe odpowiadające różnym stopniom zabezpieczenia. 8. Stopień zabezpieczenia podsystemu powinien być taki jak najniższy stopień zabezpieczenia zawartej w nim części składowej. 9. Części składowe wykorzystywane wspólnie przez więcej niż jeden podsystem powinny odpowiadać stopniowi zabezpieczenia podsystemu o najwyższym stopniu.

23. Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka wpuszczana do stolarki drewnianej i aluminiowej

24. Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka wpuszczana z pastylkowym magnesem neodymowym

25. Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: alarmy-e-sklep.pl Mosiężna czujka wpuszczana z gwintem do stolarki drewnianej

26. Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: alarmy-e-sklep.pl Czujka nawierzchniowa do stolarki drewnianej i metalowej, która może spełnić wymagania dla stopnia 3 wg PN-EN 50131-2- 6

27. Rodzaje czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka nawierzchniowa do stolarki drewnianej i metalowej, która może spełnić wymagania dla stopnia 4 wg PN-EN 50131-2- 6

28. Zastosowania czujek stykowych (magnetycznych) Czujki przystosowane do montażu w profilach okiennych foto: alarmy-e-sklep.pl

29. Zastosowania czujek magnetycznych Czujka przystosowana do montażu w profilach okiennych foto: alarmy-e-sklep.pl

30. Zastosowania czujek stykowych (magnetycznych) foto: UTC Fire & Security (Sentrol) Czujka nawierzchniowa do bram garażowych

31. Zabezpieczanie drzwi czujkami stykowymi (magnetycznymi)

32. Dziękuję serdecznie za uwagęAndrzej Tomczak a.tomczak@pisa.org.pl OŚRODEK SZKOLENIOWY PISA 00-107 Warszawa, ul. Próżna 12A tel/fax: (22)620 45 57 tel: (22)654 57 32 ospisa@pisa.org.plwww.pisa.org.pl