E N D
ใฝ่ร้อนจะนอนเย็น ใฝ่เย็นจะเข็ญใจ
ทางเตียนเวียนลงนรก ทางรกวกขึ้นสวรรค์
"อันความตายชายนารี หนีไม่พ้น • จะมีจนก็ต้องตาย กลายเป็นผี • ถึงแสนรักก็ต้องร้าง ห่างทันที • ไม่วันนี้ก็วันหน้า จริงหนอเรา "
"อยากได้ดี ไม่ทำดี นั้นมีมาก • ดีแต่อยาก หากไม่ทำ น่าขำหนอ • อยากได้ดี ต้องทำดี อย่ารีรอ • ดีแต่ขอ รอแต่ดี ไม่ดีเลย "
โคลงโลกนิติ • ๏ ปลาร้าพันห่อด้วย ใบคา • ใบก็เหม็นคาวปลา คละคลุ้ง • คือคนหมู่ไปหา คบเพื่อน พาลนา • ได้แต่ร้ายร้ายฟุ้ง เฟื่องให้เสียพงศ์๚ะ๛ • คำแปล: การคบคนชั่วหรือคนพาลย่อมนำมาซึ่งความมัวหมอง ตรงกับสำนวนคบพาลพาลพาไปหาผิด • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ใบพ้อพันห่อหุ้ม กฤษณา • หอมระรวยรสพา เพริศด้วย • คือคนเสพเสน่หา นักปราชญ์ • ความสุขซาบฤาม้วย ดุจไม้กลิ่นหอม๚ะ๛ • คำแปล: การคบคนดีย่อมนำซึ่งความสุขและชื่อเสียง ตรงกับสำนวนคบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ผลเดื่อเมื่อสุกไซร้ มีพรรณ • ภายนอกแดงดูฉัน ชาดป้าย • ภายในย่อมแมลงวัน หนอนบ่อน • ดุจดังคนใจร้าย นอกนั้นดูงาม๚ะ๛ • คำแปล: การคบการคบคนอย่ามองเพียงความงดงามภายนอก ตรงกับสำนวนรู้หน้าไม่รู้ใจ หรือ ข้างนอกสุกใสข้างในเป็นโพรง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ขนุนสุกสล้างแห่ง สาขา • ภายนอกเห็นหนามหนา หนั่นแท้ • ภายในย่อมรสา เอมโอช • สาธุชนนั้นแล้ เลิศด้วยดวงใจ๚ะ๛ • คำแปล: การคบให้มองที่ความงามภายในเหมือนกับขนุน ตรงกับสำนวนข้างนอกขรุขระข้างในต๊ะติ๊งโหน่ง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ คนพาลผู้บาปแท้ ทุรจิต • ไปสู่หาบัณทิต ค่ำเช้า • ฟังธรรมอยู่เนืองนิตย์ บ่ทราบ ใจนา • คือจวักตักเข้า ห่อนรู้รสแกง๚ะ๛ • คำแปล: คนเลวที่แม้คบคนดี อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีก็ยังไม่สามารถปรับปรุงตัวได้เป็นเสมือนจวักตักแกงที่แม้จะอยู่ในหม้อแกงแต่ไม่อาจรู้รสของแกงได้ ตรงกับสำนวน สีซอให้ควายฟัง หรือตักน้ำรดหัวตอ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ หมูเห็นสีหราชท้า ชวนรบ • กูสี่ตีนกูพบ ท่านไซร้ • อย่ากลัวท่านอย่าหลบ หลีกจาก กูนา • ท่านสี่ตีนอย่าได้ วากเว้วางหนี๚ะ๛ • คำแปล: ผู้ต่ำต้อยที่ไม่รู้จักประมาณตน อาจนำมาซึ่งความเดือดร้อน ตรงกับสำนวนถ่มน้ำลายรดฟ้า • ๏ สีหราชร้องว่าโอ้ พาลหมู • ทรชาติครั้นเห็นกู เกลียดใกล้ • ฤามึงใคร่รบดนู มึงมาศ เองนา • กูเกลียดมึงกูให้ พ่ายแพ้ภัยตัว๚ะ๛ • คำแปล: ผู้ใหญ่หรือผู้มีอำนาจที่วางเฉยไม่ลงมาต่อกรด้วย พฤติกรรมของราชสีห์ตรงกับสำนวน อย่าเอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ กบเกิดในสระใต้ บัวบาน • ฤาห่อนรู้รสมาลย์ หนึ่งน้อย • ภุมราอยู่ไกลสถาน นับโยชน์ ก็ดี • บินโบกมาค้อยค้อย เกลือกเคล้าเสาวคนธ์๚ะ๛ • คำแปล: คนที่อยู่ใกล้ของมีค่าแต่ไม่มีโอกาสเป็นเจ้าของ ตรงกับสำนวนใกล้เกลือกินด่าง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ไม้ค้อมมีลูกน้อม นวยงาม • คือสัปบุรุษสอนตาม ง่ายแท้ • ไม้ผุดังคนทราม สอนยาก • ดัดก็หักแหลกแล้ ห่อนรื้อโดยตาม๚ะ๛ • คำแปล:กิ่งไม้ที่อ่อนค้อมย่อมดัดตามรูปทรงได้ง่ายกว่าไม้ที่แก่หรือผุเช่นเดียวกับการสอนคน สอนคนที่พร้อมจะรับฟังง่ายกว่าการสอนคนที่อวดดี เชื่อมั่น หรือคนที่ไม่ดี อาจจะใช้ได้กับสำนวนตักน้ำรดหัวตอ ไม้อ่อนดัดง่ายไม้แก่ดัดยาก • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ นาคีมีพิษเพี้ยง สุริโย • เลื้อยบ่ทำเดโช แช่มช้า • พิษน้อยหยิ่งโยโส แมลงป่อง • ชูแต่หางเองอ้า อวดอ้างฤทธี๚ะ๛ • คำแปล: ผู้มีความรู้ ความสามารถย่อมไม่อวดตนหรือคุยโม้ พฤติกรรมของนาคีตรงกับสำนวนคมในฝัก • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ความรู้ผู้ปราชญ์นั้น นักเรียน • ฝนทั่งเท่าเข็มเพียร ผ่ายหน้า • คนเกียจเกลียดหน่ายเวียน วนจิต • กลอุทกในตระกร้า เปี่ยมล้นฤามี๚ะ๛ • คำแปล: คนที่มีความหยันหมั่นเพียรแม้ทำกิจการใดที่ยากก็ย่อมสำเร็จ(ทั่งคือแท่งเหล็ก) แต่คนเกียจคร้านทำสิ่งใดไม่สำเร็จเหมือนกับการตักน้ำในตะกร้า (อุทก=น้ำ) พฤติกรรมของปราชญ์ตรงกับสำนวนหนักเอาเบาสู้ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ งาสารฤาห่อนเหี้ยน หดคืน • คำกล่าวสาธุชนยืน อย่างนั้น • ทุรชนกล่าวคำฝืน คำเล่า • หัวเต่ายาวแล้วสั้น เล่ห์ลิ้นทรชน๚ะ๛ • คำแปล: คำพูดของคนที่ยึดมั่นในคำพูดเปรียบเสมือนงาช้างที่งอกแล้วไม่หดคืนแต่คำพูดของคนชั่ว (ทุรชน) ย่อมกลับไปกลับมาเหมือนหัวเต่าที่ผลุบ ๆโผล่ ๆ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ห้ามเพลิงไว้อย่าให้ มีควัน • ห้ามสุริยแสงจันทร์ ส่องไซร้ • ห้ามอายุให้หัน คืนเล่า • ห้ามดังนี้ไว้ได้ จึ่งห้ามนินทา๚ะ๛ • คำแปล: การห้ามธรรมชาติทั้ง ๔ ประการไม่ให้ดำเนินไปว่าเป็นสิ่งที่ยากแล้วการห้ามไม่ให้คนนินทายังยากกว่า ตรงกับสำนวนอันนินทากาเลเหมือนเทน้ำ ไม่ชอกช้ำเหมือนเอามีดมากรีดหินแม้องพระปฏิมายังราคิน มนุษย์เดินดินหรือจะสิ้นคนนินทา • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ภูเขาเหลือแหล่ล้วน ศิลา • หามณีจินดา ยากได้ • ฝูงชนเกิดนานา ในโลก • หานักปราชญ์นั้นไซร้ เลือกแล้วฤๅมี๚ • คำแปล:ภูเขาแม้เต็มไปด้วยหิน แต่จะหาแก้วมีค่านั้นแสนยาก เหมือนคนมากมายในโลกนี้ จะหาคนมีปัญญารอบรู้นั้นช่างยากนัก • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ พริกเผ็ดใครเผ็ดให้ ฉันใด • หนามย่อมแหลมเองใคร เซี่ยมให้ • จันทร์กฤษณาไฉน ใครอบ หอมฤๅ • วงศ์แห่งนักปราชญ์ได้ เพราะด้วยฉลาดเอง๚ • คำแปล: พริกนั้นมีรสเผ็ดเองตามธรรมชาติ หนามก็แหลมเองมิได้มีใครไปเสี้ยมไปเหลา ไม้จันทน์และไม้กฤษณามีกลิ่นหอมเอง เปรียบเหมือนคนมีปัญญารอบรู้ได้ก็ด้วยตัวเขาเอง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ภูเขาเอนก ล้ำ มากมี • บ่มิหนักแผ่นธรณี หน่อยไซร้ • หนักนักแต่กระลี ลวงโลก • อันจักทรงทานได้ แต่พื้นนรกานต์๚ • คำแปล: ภูเขาน้อยใหญ่ที่มีอยู่มากมายมิได้หนักแผ่นดินแม้สักนิด ที่หนักนั้นคือคนชั่วช้าซึ่งเหมาะกับนรกเท่านั้น • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ดารามีมากน้อย ถึงพัน • บ่เปรียบกับดวงจันทร์ หนึ่งได้ • คนพาลมากอนันต์ ในโลก • จะเทียบเท่าปราชญ์ไซร์ ยากแท้ฤๅถึง๚ • คำแปล:แสงสว่างอันเกิดจากดวงดาวนับร้อยนับพันดวง นำมารวมกันแล้ว แสงนั้นก็สว่างไม่เท่ากับแสงจันทร์ที่มีเพียงหนึ่งดวง เช่นเดียวกับปัญญาของเหล่าคนพาลที่มีอยู่กลาดเกลื่อน นำมารวมกันแล้วก็ยังน้อยกว่าปัญญาของนักปราชญ์เพียงคนเดียว • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ถึงจนทนสู้กัด กินเกลือ • อย่าเที่ยวแล่เนื้อเถือ พวกพ้อง • อดอยากเยี่ยงอย่างเสือ สงวนศักดิ์ • โซก็เสาะใส่ท้อง จับเนื้อกินเอง • คำแปล: โคลงบทนี้กวีสอนให้คนหยิ่งในศักดิ์ศรีไม่เบียดเบียนผู้อื่นเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ให้ตนเอง เหมือนเสือที่ล่าเหยื่อเองเป็นอาหาร ตรงกับสำนวนอดเยี่ยงเสือ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
"ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี แต่ยามมีควรคิดถึงยามจน"
โคลงโลกนิติ • ๏ บางคาบภาณุมาศขึ้น ทางลง ก็ดี • บางคาบเมรุบ่ตรง อ่อนแอ้ • ไฟยมดับเย็นบง- กชงอก ผานา • ยืนสัตย์สาธุชนแท้ ห่อนเพี้ยนสักปาง๚ะ๛ • คำแปล: บางครั้งพระอาทิตย์นั้นอาจขึ้นทางทิศตะวันตกได้แม้นเขาพระสุเมรุยังมีวันเอน ไฟนรกที่ร้อนแรงยังดับลงได้ ดอกบัวสามารถงอกจากบนหน้าผา แต่คำสัตย์แห่งสาธุชนนั้นไม่มีเปลี่ยนแปลง
โคลงโลกนิติ • ๏ เพื่อนกิน สิ้นทรัพย์แล้ว แหนงหนี • หาง่าย หลายหมื่นมี มากได้ • เพื่อนตาย ถ่ายแทนชี- วาอาตม์ • หากยาก ฝากผีไข้ ยากแท้จักหา๚ะ๛ • คำแปล: โคลงบทนี้กวีเตือนสติการคบเพื่อน ให้รู้จักระมัดระวัง อย่าประมาทเพราะเพื่อนในคราที่มีความสุขนั้นหาง่ายมาก แต่เพื่อนที่ไปมาหาสู๋ในครามีทุกข์นั้นหายากยิ่ง ตรงกับสำนวนเพื่อนกินหาง่ายเพื่อนตายหายาก • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ อ่อนหวานมานมิตรล้น เหลือหลาย • หยาบบ่มีเกลอกราย เกลื่อนใกล้ • ดุจดวงศศิฉาย ดาวดาษ ประดับนา • สุริยส่องดาราไร้ เมื่อร้อนแรงแสง๚ะ๛ • คำแปล:คนที่พูดจาอ่อนหวานย่อมมีเพื่อนชอบคบค้าสมาคม เหมือนกับ ดวงจันทร์ (ศศิ)ที่ส่องแสงนวลเย็นต่างมีดาวมารายรอบ ส่วนคนพูดจากระด้างหยาบคาย ย่อมไม่มีใครคบค้าสมาคมเหมือนความร้อนแรงของดวงอาทิตย์ที่ทำให้ดวงดาวลับหาย • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ยอข้ายอเมื่อแล้ว การกิจ • ยอยกครูยอสนิท ซึ่งหน้า • ยอญาติประยูรมิตร เมื่อลับ หลังแฮ • คนหยิ่งแบกยศบ้า อย่ายั้งยอควร๚ะ๛ • คำแปล:การจะกล่าวชื่นชมหรือยกยอใครต้องใช้ให้ถูกกาลเทศะ ให้เป็นไปตามจุดมุ่งหมาย แต่สำหรับคนที่บ้ายศศักดิ์ ถือเกียรติสำคัญยิ่งควรพูดจายกยออยู่เป็นนิจ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ สนิมเหล็กเกิดแต่เนื้อ ในตน • กินกัดเนื้อเหล็กจน กร่อนขร้ำ • บาปเกิดแก่ตนคน เป็นบาป • บาปย่อมทำโทษซ้ำ ใส่ผู้บาปเอง๚ะ๛ • คำแปล:ทุกสิ่งย่อมมีสาเหตุที่มา หากเราคิดร้าย โกรธขึ้ง ผลจะส่งให้เรานั่นแหละไม่สบายใจ เหมือนสนิมเหล็กที่กัดกร่อนตัวเอง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ใครจักผูกโลกแม้ รัดรึง • เหล็กเท่าลำตาลตรึง ไป่หมั้น • มนต์ยาผูกนานหึง หายเสื่อม • ผูกเพื่อไมตรีนั้น แน่นเท้าวันตาย๚ะ๛ • คำแปล:การผูกมิตรหรือการสร้างความผูกพันต้องใช้การผูกด้วยไมตรีเท่านั้น สิ่งอื่น ๆ ไม่มีความยั่งยืนเท่า ตรงกับร่ายสุภาษิต" ปลูกไมตรีอย่ารู้ร้าง" (หึงในที่นี้ เป็นคำวิเศษณ์ แปลว่านาน บ่มิหึง คือไม่นาน) • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ความเพียรเป็นอริแล้ว เป็นมิตร • คร้านเกียจเป็นเพื่อนสนิท ร่วมไร้ • วิชาเฉกยาติด ขมขื่น • ประมาทเหมือนดับไต้ ชั่วร้ายฤๅเห็น๚ะ๛ • คำแปล:ความเพียรทำได้ยาก ต้องทำด้วยความอดทน เป็นเสมือนศัตรู หากสุดท้ายผลที่ได้คือสิ่งที่ดีเปรียบเสมือนมิตรความเกียจคร้านในเบื้องต้นทำให้ผู้ฏิบัติรู้สึกสบายเปรียบเสมือนเป็นเพื่อนสนิท พร้อมที่จะปฏิบัติเช่นนั้นได้ทุกเมื่อ แต่สุดท้ายกลับส่งผลเสียแก่ผู้ปฏิบัติ การเรียนรู้ในวิชาต่างๆ ก็เช่นกัน ผู้ปฏิบัติไม่มีความสุขเลยแต่สุดท้ายกลับได้ความรู้ ส่วนความประมาทเหมือนคนที่เดินไปโดยปราศจากแสงย่อมไม่เห็นสิ่งชั่วร้ายหรืออันตรายที่จะเกิดขึ้น • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ เห็นใดจำให้แน่ นึกหมาย • ฟังใดอย่าฟังดาย สดับหมั้น • ชนม์ยืนอย่าพึงวาย ตรองตรึก ธรรมนา • สิ่งสดับทั้งนั้น ผิดเพี้ยนเป็นครู๚ะ๛ • คำแปล:การรับข่าวสารข้อมูลอย่าฟังหรืออ่าน ให้ผ่านหูไปเฉย ๆ ให้คิดไตร่ตรองอยู่เสมอ ซึ่งสิ่งเหล่านั้นเป็นบทเรียนได้ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ อย่าโทษไทท้าวท่วย เทวา • อย่าโทษสถานภูผา ย่านกว้าง • อย่าโทษหมู่วงศา มิตรญาติ • โทษแต่กรรมเองสร้าง ส่งให้เป็นเอง๚ะ๛ • คำแปล:สอนให้รู้จึกคิดไม่โทษอะไรง่าย ๆ ควรไตร่ตรองว่าเหตุที่เกิดขึ้นเกิดจากการกระทำของเราเองใช่หรือไม่ • ตรงกับร่ายสุภาษิต "โทษตนผิดพึงรู้" • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ โทษท่านผู้อื่นเพี้ยง เมล็ดงา • ปองติฉินนินทา ห่อนเว้น • โทษตนเท่าภูผา หนักยิ่ง • ป้องปิดคิดซ่อนเร้น เรื่องร้ายหายสูญ๚ะ๛ • คำแปล: ธรรมชาติของคนมักมองเห็นความผิดของผู้อื่นใหญ่กว่าของตัวเอง ในที่นี้ใช้คำเปรียบเทียบ ระหว่าง ภูผา กับเมล็ดงาซึ่งแตกต่างกันอย่างมากมาย • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ เดินทางต่างเทศให้ พิจารณ์ • อาสน์นั่งนอนอาหาร อีกน้ำ • อดนอนอดบันดาล ความโกรธ • ห้าสิ่งนี้คุณล้ำ เลิศล้วนควรถวิล๚ะ๛ • คำแปล: เมื่อเดินทางไปต่างถิ่นควรตรวจตราเรื่องของที่พัก อาหารและน้ำ ไม่เห็นแก่การนอนเป็นใหญ่ รู้จักระงับอารมณ์ ไม่โกรธฉุนเฉียวง่าย ปกป้องตัวเองทั้งเรื่องของอารมณ์ ร่างกายและจิตใจ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ เป็นคนคลาดเหย้าอย่า เปล่ากาย • เงินสลึงติดชาย ขอดไว้ • เคหาอย่าสูญวาย ข้าวเปลือก มีนา • เฉินฉุกขุกจักได้ ผ่อนเลี้ยงอาตมา๚ะ๛ • คำแปล: สอนอย่าให้ประมาท เมื่อออกจากบ้านต้องมีเงินทองติดตัวเสมอ เผื่อความจำเป็นฉุกเฉิน ที่บ้านก็เช่นกัน • ต้องมีเสบียงอาหารพร้อม • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ พายเถิดพ่ออย่ารั้ง รอพาย • จวนตะวันจักสาย ส่องฟ้า • ของสดสิ่งควรขาย จักขาด ค่าแฮ • ตลาดเลิกแล้วอ้า บ่นอื้นเอาใคร ๚ะ๛ • คำแปล: สอนให้รู้จักใช้เวลาและโอกาส อย่าปล่อยให้เวลาผ่านเลยไป ตรงกับสำนวน "น้ำขึ้นให้รีบตัก" • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ทรัพย์มีสี่ส่วนไซร้ ปูนปัน • ภาคหนึ่งพึงเกียดกัน เก็บไว้ • สองส่วนเบ็ดเสร็จสรรพ์ การกิจ ใช้นา • ยังอีกส่วนควรให้ จ่ายเลี้ยงตัวตน๚ะ๛ • คำแปล: การบริหารจัดการกับเงินทอง ต้องรู้จักแบ่งสรรปันส่วนทำบัญชี ค่าใช้จ่ายอย่างมีระบบโดยเงิน 1ใน 4 ส่วนต้องเก็บออมไว้ยามจำเป็น • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ อย่าขุดขอดท่านด้วย วาจา • อย่าถากท่านด้วยตา ติค้อน • ฟังคำกล่าวมฤษา โสตหนึ่ง นะพ่อ • หยิบบ่ศัพท์กลับย้อน โทษให้กับตน ๚ะ๛ • คำแปล: (มฤษา คือมุสา พูดไม่จริง พูดเท็จ) สอนไม่ให้เป็นคนก้าวร้าวทำร้ายผู้อื่นด้วยคำพูดหรือสายตา ตรงกับร่ายสุภาษิต "อย่าขุดคนด้วยปาก อย่าถากคนด้วยตา " • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ กาน้ำดำดิ่งด้น เอาปลา • กาบกคิดใคร่หา เสพบ้าง • ลงดำส่ำมัจฉา ชลชาติ • สวะปะคอค้าง ครึ่งน้ำจำตาย๚ะ๛ • คำแปล:กาน้ำ หมายถึงนกชนิดหนึ่งคอยาว ว่ายน้ำเหมือนเป็ด จับปลาเป็นอาหาร กาบก คืออีกา การทำตามหรือเอาอย่างผุ้อื่นโดยไม่พิจารณาไตร่ตรองย่อมนำไปสู่ความหายนะได้ ตรงกับสำนวน "ช้างขี้ ขี้ตามช้าง“ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ไปเรือนท่านไซร้อย่า เนานาน • พูดแต่พอควรการ กลับเหย้า • ริร่ำเรียนการงาน เรือนอาต มานา • ยากเท่ายากอย่าเศร้า เสื่อมสิ้นความเพียร๚ะ๛ • คำแปล: สอนมารยาท ให้รู้จักเกรงใจคนไม่รบกวนเวลาของผู้อื่นและให้รู้จักใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ อยู่กับเหย้าเฝ้ากับเรือนตรงกับร่ายสุภาษิต "ไปเรือนท่านอย่านั่งนาน" • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ เป็นคนคิดแล้วจึ่ง เจรจา • อย่ามลนหลับตา แต่ได้ • เลือกสรรหมั่นปัญญา ตรองตรึก • สติริรอบให้ ถูกแล้วจึงทำ๚ะ๛ • คำแปล: (มลน หมายถึง ลนลาน) สอนให้คิดก่อนพูด คำพูดนั้นอาจทำร้ายทั้งตนเองและผู้อื่นได้ ซึ่งคำพูดเปรียบเสมือนลูกปืนเมื่อพูดออกไปแล้วไม่สามารถเรียกกลับคืนมาได้ • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ ปางน้อยสำเหนียกรู้ เรียนคุณ • ครั้นใหญ่ย่อมหาทุน ทรัพย์ไว้ • เมื่อกลางแก่แสวงบุญ ธรรมชอบ • ยามหง่อมทำใดได้ แต่ล้วนอนิจจัง๚ • คำแปล: เมื่อยังเด็กให้หมั่นศึกษาเล่าเรียนหาแสวงหาความรู้ใส่ตน เมื่อเติบใหญ่ให้รีบขวนขวายทำมาหากิน เก็บหอมรอบริบให้มีฐานะมั่นคง เมื่อเข้าสู่วัยกลางคนให้หมั่นสร้างสมบุญกุศล เพราะเมื่อถึงคราวแก่ชราคิดจะทำอะไรก็ทำไม่ได้เสียแล้ว ไร้เรี่ยวแรง รอแต่วันตายตามกฎอนิจจัง • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ คุณแม่หนาหนักเพี้ยง พสุธา • คุณบิดรดุจอา- กาศกว้าง • คุณพี่พ่างศิขรา เมรุมาศ • คุณพระอาจารย์อ้าง อาจสู้สาคร๚ • คำแปล: พระคุณของผู้เป็นแม่นั้นยิ่งใหญ่กว่าผืนแผ่นดิน พระคุณของพ่อเปรียบดั่งท้องฟ้า พระคุณของพี่เปรียบเหมือนขุนเขาใหญ่ พระคุณของครุบาอาจารย์นั้นเปรียบเหมือนห้วงมหาสมุทร • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ เย็นเงาพฤกษ์มิ่งไม้ สุขสบาย • เย็นญาติสุขสำราย กว่าไม้ • เย็นครูยิ่งพันฉาย กษัตริย์ยิ่ง ครูนา • เย็นร่วมพระเจ้าให้ ร่มฟ้าดินบน๚ • คำแปล: เย็นร่มไม้ให้ความสุขสบาย เย็นญาติยิ่งกว่าต้นไม้ เย็นครูยิ่งกว่าร่มไม้นับพันต้น เย็นกษัตริย์นั้นเย็นยิ่งกว่าครู และเย็นที่สุดจากโลกมนุษย์สู่สรวงสวรรค์คือเย็นทางธรรม • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ วิชาควรรักรู้ ฤๅขาด • อย่าหมิ่นศิลปศาสตร์ ว่าน้อย • รู้จริงสิ่งเดียวอาจ มีมั่ง • เลี้ยงชีพช้าอยู่ร้อย ชั่วลื้อเหลนหลาน๚ • คำแปล:ควรที่จะแสวงหาวิชาความรู้อยู่เสมออย่าได้ขาด และอย่าดูถูกความรู้ว่ามีน้อยด้อยค่า เพราะแม้มีความรู้อยู่อย่างเดียวก็สามารถทำให้มั่งมีศรีสุขได้ และเลี้ยงตนไปได้ชั่วลูกหลานอย่างแน่นอน • ที่มา: http://www.kaweeclub.com/b35/t383/
โคลงโลกนิติ • ๏ อย่าหมิ่นของเล็กนั้น สี่สถาน • เล็กพริกพระกุมาร จิดจ้อย • งูเล็กเท่าสายพาน พิษยิ่ง • ไฟเล็กเท่าหิ่งห้อย อย่าได้ดูแคลน๚ • คำแปล:อย่าประมาทของเล็กน้อย ๔ จำพวก • คือพริกเม็ดเล็กๆ ๑ พระราชกุมารที่เป็นเด็กน้อยๆ ๑ • งูตัวเล็กๆ เท่าเส้นด้าย แต่พิษร้าย ๑ ไฟถ่านเท่าแสงหิ่งห้อย ๑ สี่อย่างนี้อย่าได้ดูถูกว่าไม่เป็นอันตราย • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/
โคลงโลกนิติ • ๏ นกเพลิงพึ่งพุ่มไม้ ใบบัง • ปลาย่อมยินดียัง น่านกว้าง • จระเข้คิดแสวงวัง เย็นชื่น • น้ำจิตคิดบ่ร้าง ร่มเกล้าโพธิ์ทอง ฯ • คำแปล:ธรรมดานกย่อมหมายพึ่งพุ่มไม้ใบหนา หมู่มัจฉาย่อมยินดีอยู่ในน่านน้ำ จระเข้ย่อมหาอยู่ประจำตามวังน้ำเย็นชื่น น้ำใจไพร่ฟ้าก็ไม่เป็นอื่นย่อมหมายพึ่งพระบรมโพธิสมภาร • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/
โคลงโลกนิติ • ๏ หนูครวญใคร่พ้นจั่น จำไกล • นกเหนื่อยหน่ายใจ จากแร้ว • มัจฉาชาติกลัวภัย เพียรหน่าย แหแฮ • คนผิดคิดใคร่แคล้ว คลาดพ้นเขาขัง ฯ • คำแปล:หนูติดจั่นก็คิดอยากพ้นไปให้แสนไกล • นกติดแร้วก็เหนื่อยใจอยากจะหลุดบ่วงบินหนีหาย • ปลาติดแห กลัวตายดิ้นหาทางให้พ้นทุกข์ • คนทำผิดติดคุกอยากจะพ้นจากที่คุมขัง • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/
โคลงโลกนิติ • ๏ พฤกษ์ผลต้นดกเบื้อง ปลายวาย • อ้อยกัดต้นสืบปลาย สุดพ้น • การกิจคิดสบาย ภายภาคหน้านา • ดั่งกัดปลายสืบต้น รสอ้อยเอมใจ ฯ • คำแปล:ต้นไม้ผลดกตอนต้นลงท้ายก็วาย (คนคิดแต่อิ่มสบายในนี้วันหน้าจะอด) เหมือนคนเคี้ยวอ้อยอร่อยรสจากโคนไปหาปลายลงท้ายก็จืดจาง แต่ถ้าทำงานเหนื่อยวันนี้จะสบายในวันหน้าโน้น เหมือนเคี้ยวอ้อยข้างปลายไปหาโคนจะได้รสหวานของอ้อยอร่อยใจ • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/
โคลงโลกนิติ • ๏ ป่าป่งดงไซร้ใคร่ ยินดี • บ้านถิ่นทิ้งทอดหนี เริดร้าง • สัตว์ไพรใคร่เปรมปรีดิ์ นคเรศ • เป็นพิกลยลอ้าง ดั่งนี้ดูฉงน ฯ • คำแปล: สัตว์เมืองยินดีในป่าพงไพร • ทิ้งบ้านร้างห่างไกลเข้าไปอยู่ในป่าดง • ข้างสัตว์ป่าพากันหลงมาปลื้มเปรมใจอยู่ในเมือง • เหตุพิกลนี้เป็นเครื่องบอกว่าวิปริต คิดดูก็ควรพิศวง • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/
โคลงโลกนิติ • ๏ มีศิลปะศาสตร์รู้ ใดใด ก็ดี • บุญบ่ทำไว้ใน ชาติกี้ • ได้สมสิ่งพึงใจ จักเสพ • สมบัติย่อมหลีกลี้ เพิ่มผู้มีบุญ ฯ • คำแปล: มีวิชาความรู้หลักแหลมสักเพียงใด • ถ้าไม่เคยทำบุญไว้แต่ปางก่อนหรือบัดเดี๋ยวนี้ • ครั้นได้สมบัติที่น่ายินดีอยากจะกินจะใช้ • สมบัตินั้นกลับวิบัติไปกลายเป็นของคนอื่นที่เขามีบุญ • โคลงโลกนิติฉบับถอดความ โดย ดร.ทองย้อย แสงสินชัยhttp://lokaniti-and-its-paraphrase.blogspot.com/