NORÖRADYOLOJİ

1. NORÖRADYOLOJİ • Ç.Ü.TIP FAKÜLTESİRADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI

2. İNCELEME YÖNTEMLERİ DİREKT GRAFİLER BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ MANYETİK REZONANS İNCELEME ULTRASONOGRAFİ ANJİO. VE GİRİŞİMSEL YÖNTEMLER

3. DİREKT GRAFİLER • PA GRAFİ • LATERAL GRAFİ • TOWNE GRAFİSİ • SUBMENTO-VERTİKAL GRAFİ • SELLA GRAFİSİ

5. DİREKT GRAFİ DEĞERLENDİRME • İÇ VE DIŞ TABULALAR,DİPLOE • SUTURLER • DAMAR İMPRESYONLARI • PİNEAL KALSİFİKASYONU • FİZYOLOJİK KALSİFİKASYONLAR (pineal, koroid pleksus,interklinoid ve petroklinoid ligament, falks, karotiste aterom kalsifi.) HİPOFİZİN BOYUTLARI VE ŞEKLİ KAİDEDEKİ FORAMENLER

8. DİREKT GRAFİDE PATOLOJİLER • PATOLOJİK KALSİFİKASYONLAR (me-nenjioma, glioma, AV malformasyon, büyük anevrizmalar, tuberoz skleroz, kojenital toksoplazmosis, sitomegalik virüs enfeksiyonu, tüberküloma) • ARTMIŞ KAFA İÇİ BASINCI (8 yaş altı çocukta suturlerde açılma, erişkinde dorsum sellada incelme ve lamina dura kaybı)

11. DİREKT GRAFİDE PATOLOJİLER • SELLADA GENİŞLEME • TABULADA LİZIS - metastaz, myeloma, Paget) • TABULADA SKLEROZ - Menenjioma, fibröz displazi, Paget • FRAKTÜRLER • KAFA KAİDESİ FORAMENLERİNDE GENİŞLEME (tümörler)

15. BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ • Rutin incelemede 10-12 aksiyel kesit alınır • Uygun hastalarda ve gerekli ise koronal inceleme yapılabilir ya da rekonstruksiyon uygulanır • Değerlendirmede yumuşak dokunun yanısıra kemik penceresi kullanılabilir.. • IV iyotlu bileşikler kontrast madde olarak kullanılır-vasküler patolojiler ya da kan-beyin bariyerini değerlendirmek için. • Helikal BT ile dinamik vasküler inceleme.

16. BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ • Normal BT de BOS hipodens izlenir • Ventrikül ve eksternal subaraknoid mesafe genişliği değerlendirilir. • Beyinde gri-beyaz cevher ayırımı yapılabilir • Fizyolojik kalsifikasyonlar izlenir. • Kemik yapılar değerlendirilir. • Kontrast madde ile Willis poligonu ve büyükdamarlar , sinüsler izlenir.

21. PATOLOJİK BT • ANORMAL DOKU DANSİTELERİ • Yüksek Dansite-kalsifikasyonlar, taze kanama, kontrast madde boyanması • Düşük Dansite-tümörler, ödem, iskemik infarkt, enfeksiyon, doku kaybı alanları, BOS kolleksiyonları, yağ dokusu, hava

24. PATOLOJİK BT • KİTLE ETKİSİ • Yan ventriküllerde bası • Septum pellusidum, 3. ventrikül, pineal gibi orta hat yapılarının karşıya itilmesi • Kitle etkisine bağlı BOS akımında obstruksiyon

26. PATOLOJİK BT VENTRİKÜL VE EKSTERNAL SUBARAKNOİD MESAFELERİN GENİŞLİĞİ • BOS akımının internal obstruksiyonu (nonkommunikan hidrosefali) • Kommunikan hidrosefali • Atrofi ve doku kaybı

28. MANYETİK REZONANS • KAFA KAİDESİ,POSTERİOR FOSSA, • VERTEKS LEZYONLARINDA MULTİPLANAR ÖZELLİK NEDENİYLE ÜSTÜN • KEMİK ARTEFAKTI YOK • GRİ-BEYAZ CEVHER AYIRIMI ÜSTÜN • DOKU AYIRIMI YAPABİLİR -yağ,sıvı,kan • KAN AKIMINI GÖSTEREBİLİR • GADOLİNYUM İLE VASKÜLER LEZYONLAR • VE KAN-BEYİN BARİYERİ DEĞERLENDİRİLİR

30. MANYETİK REZONANS DEZAVANTAJLARI • Heryerde bulunmaması • Pahalı oluşu • Klostrofobi • Uzun sürmesi ve genel durumu bozuk hastalarda monitorizasyon güçlüğü • Kalsifikasyonu göstermemesi • Akut kanamada yetersiz olması

31. MANYETİK REZONANS PATOLOJİK DEĞERLENDİRME • Beyaz cevher lezyonları-dejeneratif hastalıklar • Yağ,subakut ,kronik kanama,ödem ayırımı • Patolojik arteriyel ve venöz kan akımı • Kraniyel sinirler • Sella • Kranio-servikal bileşke • İnternal akustik kanal

32. ULTRASONOGRAFİ • Açık fontanelden ventriküler sistem ve parankim değerlendirilmesi yapılabilir. • İonizasyon yoktur istenildiği kadar sık uygulanabilir. • Portabl olduğu için küvözde yapılabilir

34. ANJİOG. VE GİRİŞİMSELYÖNTEMLER • VASKÜLER LEZYONLARIN PREOP DEĞERLENDİRMESİ-lokalizasyon, besleyici damar, direnaj • EMBOLİZASYON • DİLATASYON • OKLÜZYON

36. TÜMÖRLER GLİOMA • BT ve MR da soliter, düzensiz sınırlı, ödemle çevrili kitle şeklinde görülür.Ventriküllerde bası veya itilme mevcuttur. • Düşük gradeli olanlar kalsifikasyon içerebilir. BT de hipodens veya mikst dansitede görülür. • MR de T1 de hipointens T2 de hiperintens özelliktedir. • Grade’i yüksek ise kontrast madde ile çevresel veya heterojen boyanma gösterir.

38. TÜMÖRLER MENENJİOMA • Leptomeninkslerle ilişkilidir. Falks, tentoryum, konveksite ve sfenoid kanatlar en sık görülme yerleridir. • BT de hafif hiperdensdir ve kontrast madde ile yoğun ve homojen boyanır. • Komşu kemikte kalınlaşma izlenebilir. • MR komşuluğunu daha iyi gösterir. • MR kalsifikasyonu göstermede yetersizdir.

41. TÜMÖRLER AKUSTİK NÖRİNOM • İnternal akustik kanaldan köken alır, köşe sisternasına doğru büyür. • Kemik penceresinde BT kanaldaki genişlemeyi gösterir. • Kanal içindeki kısmı ve köşeye büyümesi en iyi kontrastlı MR ile gösterilir.

43. TÜMÖRLER HİPOFİZ ADENOMU • Aksiyel ve koronal planda ince kesitler alınır. BT de genişlemiş sella ve suprasellar tümör gösterilir. • Büyük kitleler kontrastla boyanma gösterir. • MR sagittal plan alınarak hipofizin sapındaki itilmeyi ve nörohipofiz ayırımını yapar. • Mikroadenomlarda üstündür

45. TÜMÖRLER METASTAZLAR • Genellikle multipldir. • Tipik olarak ödem alanları kitlelere göre daha geniştir ve beyaz cevherde parmak gibi yayılım gösterir. • Hipo veya hiperdens olabilir. • MR şüpheli lezyonları göstermede üstündür

47. VASKÜLER LEZYONLAR • Akut serebral infarkt ve serebral hemorajinin kliniği benzer buna karşın tedavileri farklı olduğu için ayırımları önemlidir ve en etkin ayırım BT ile yapılır. • Büyük infarktlar belirli bir arterin besleme alanında tromboemboli sonucu ortaya çıkarlar ve en sık tutulan arteria serebri mediadır. • İnfarktların BT’de tanınması 24 saat gerektirebilir ve erken yapılan tetkik normal olabilir.BT’de hipodens olarak izlenirler.

49. VASKÜLER LEZYONLAR • İskemik infarktta olaydan 3-5gün sonra ödem alanı artar ve infarkt sınırları daha belirgin olur. • Kan-beyin bariyeri bozulduğu için 2-3. haftalarda kontrast madde ile hetejen boyanma görülür. • 3.haftadan sonra doku kaybı alanı şekillenir ve atrofik değişiklikler ortaya çıkar. • Bazen olaydan birkaç gün sonra infarktta hemorajik alanlar hiperdens olarak izlenir.