5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu

1. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Madde 1 : Bu kanunun amacı, kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve mali kontrolü düzenlemektir.

2. Performans Esaslı Bütçeleme Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme MADDE 9 : Kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar. Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.

3. Performans Esaslı Bütçeleme Performans Esaslı Bütçeleme: Kaynakların kamu idarelerinin amaç ve hedefleri doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, performans ölçümü ve değerlendirmesi yaparak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını tespit eden ve sonuçları raporlayan bir bütçeleme sistemidir. Stratejik Plan: Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plandır. Misyon: Bir kamu idaresinin ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını açıkça ifade eden, idarenin varlık sebebini açıklayan temel bir bildirimdir. Vizyon: Bir kamu idaresinin ulaşmayı arzu ettiği geleceğinin iddialı ve gerçekçi bir ifadesidir. Amaç: Stratejik planda yer alan ve kamu idaresinin ulaşmayı hedeflediği sonuçların kavramsal ifadesidir. Hedef: Stratejik planda yer alan amaçların gerçekleştirilmesine yönelik spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Performans Hedefi: Kamu idarelerinin stratejik planlarındayer alan amaç ve hedeflerine ulaşmak için program döneminde gerçekleştirmeyi planladıkları çıktı-sonuç odaklı hedeflerdir. Performans Göstergesi: Kamu idarelerince performans hedeflerine ulaşılıp ulaşılmadığını ya da ne kadar ulaşıldığını ölçmek, izlemek ve değerlendirmek için kullanılan ve sayısal olarak ifade edilen araçlardır. Faaliyet: Belirli bir amaca ve hedefe yönelen, başlı başına bir bütünlük oluşturan, yönetilebilir ve maliyetlendirilebilir üretim veya hizmetlerdir.

4. Performans Esaslı Bütçeleme • Performans Programı Hazırlama Rehberi • Bütçe Hazırlama Rehberi • 2013-2017 Dönemi Stratejik Planımıza Göre; 2013 Yılı Performans Programını Esas Teşkil Edecek Performans Hedef ve Göstergeleri, Performans Hedefine Ulaşmak İçin Yürütülecek Faaliyetlerden Sorumlu Birimler Belirlenmiştir. 2014 Yılında da Aynen Devam Etmektedir. • Performans Hedefini İzlemek ve Ölçmek için Belirlenen Gösterge Bilgileri, Faaliyetlerden Sorumlu Birimlerden Bütçe Teklif Hazırlama Döneminde İstenecektir. • 2014 Yılında Faaliyetlerden Sorumlu Birimlerden, Üçer Aylık Dönemler Halinde, Performans Göstergelerinin Gerçekleşme Düzeyi Talep Edilerek Kurum Düzeyinde Konsolidasyonu Yapılarak E-Bütçe Sistemine Veri Girişi Strateji Gel.Dai.Bşk.lığı Tarafından Yapılacaktır.

5. Bütçe İşlemlerinin Yıllık Seyri • Ocak/Şubat; Bütçe Uygulama Genelge/Tebliği, Kanunlaşan Bütçe Kanununa göre İdare Performans Programının Revize Edilmesi • Ocak/Şubat; Kurumsal Bütçenin Birim Detaya Dağılımı, Ayrıntılı Finansman Programı ve Ayrıntılı AFP göre Serbest Ödeneklerin Say2000i sistemine gönderilmesi • Mart ; Yatırım Programı İzleme ve Değerlendirme Raporu • Nisan; İdare Faaliyet Raporu • Mayıs; İdare Performans Hedefi ve Göstergesi ile Faaliyetlerden Sorumlu Birimlerin Belirlenmesi • Haziran; Orta Vadeli Mali Program ve Plan • Temmuz; Bütçe Hazırlama Rehberine Göre Bütçe Teklif Çalışmaları • Eylül; Bütçe Tekliflerinin DPT ve Maliye Bakanlığında Görüşülmesi • Ekim; Bütçe Tasarıların Maliye Bakanlığında Hazırlanarak Teslimi • Kasım/Aralık; Bütçe Tasarılarının TBMM Plan Bütçe Komisyonunda Görüşülmesi ve TBMM Genel Kurulunda Kanunlaşması

6. Ödenek İşlemleri 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 21. Maddesinde; Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır. Ancak, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin, yılı bütçe kanununda farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün içinde Maliye Bakanlığına bildirilir. Personel giderleri tertiplerinden, aktarma yapılmış tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden, diğer tertiplere aktarma yapılamaz. Denilmektedir. Buna göre; Kurumsal Düzeyde aktarma yapılacak bütçe tertibinin yüzde 20’sine kadar olan kısım idare tarafından yapılabilmektedir. Fonksiyonel sınıflandırmanın dördüncü düzeyinde tertiplenen ödenekler arasında (SKS Dai.Bşk.lığı altında öz gelir karşılığı tefrik edilen ödenekler hariç) aktarma yapılamaz. Öz gelir karşılığı tefrik edilen ödeneklerin (II.öğretim, yaz okulu vs) harcamaları, tahsil edilen geliri geçemez. Ödenek üstü harcamalarda 5018 sayılı Kanunun 70. Maddesine göre Harcama Yetkililerine maaşının iki katı tutarına kadar para cezası verilmektedir.

7. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları 2010 yılından itibaren yükseköğretim kurumlarında bütçe hazırlık ve uygulama süreci yeni bir bütçeleme anlayışı çerçevesinde yürütülmektedir. Bu kapsamda, yükseköğretim kurumlarının bütçeleme düzeyi farklılaştırılarak, harcama birimlerinin ayrı olarak gösterildiği birim (başkanlık, fakülte, yüksekokul vb.) esaslı bütçeleme yerine ödeneklerin toplu olarak tertiplendiği kurum esaslı bütçelemeye geçilmiştir.

8. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Yükseköğretim kurumlarına ilişkin yeni bütçeleme anlayışıyla, kurum esaslı bütçelemeye geçilmekle birlikte, harcamalar idareler tarafından birimler itibarıyla izlenmeye devam edilecektir. Bu çerçevede, harcama yetkilileri üst yönetici tarafından ödenek gönderme belgesi ile belirlenecektir. Harcama yetkililiği, ödenek gönderme kuralları ve uygulamaya ilişkin diğer esas ve usuller Maliye Bakanlığınca belirlenecektir.

9. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Orta Vadeli Mali Plan ve Program çalışmaları devam ettiğinden dolayı 2014 Yılı Bütçe Hazırlama Rehberi taslak olarak e-bütçe sisteminde yayınlanmıştır. Rehberde, uyulması gereken Genel İlkeler, Analitik Bütçe Sınıflandırması ve Diğer Hususlar hakkında açıklamalar vardır.

10. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Birim Bütçe Tekliflerinin konsolide edilmesi sonucunda Kurumsal Bütçe Teklifi Oluşturulmaktadır. Bu kapsamda, birimler e.bütçe sistemine bütçe tekliflerini “Üniversite Bütçe Hazırlık” modülünün altındaki “Birim Düzeyinde/Gider Bilgileri/Bütçe Fişi Düzenleme menusünden giriş yapacaklardır. Ayrıca Birim Yıl Sonu Harcama Tahminlerinin de girişi “Birim Düzeyinde/Yılsonu Tahminleri” modülünden (2014 Teklif seçilerek) yapılacaktır.

11. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • İkinci Öğretim (ve Yaz Okulu) Bütçe Teklifi Gelire Göre Hazırlanmalıdır ve Gelir Hesaplama Cetveli Bütçe Teklifine Eklenmelidir. • İkinci Öğretim Gelirlerinde, (%10) SKS Payı Düşüldükten Sonra (%70) Ek Ders Ücretleri Hesaplanacaktır. • İkinci Öğretim Bütçe Tekliflerinin SKS ve Ek Ders Ücretinden Sonra Kalan Ödeneğin Yarısını Birim, Diğer Yarısını da Rektörlük Tefrik Edecektir. • 2013 Yılı Orta Vadeli Mali Plana Göre Bütçe Artışları Yüzde Olarak;

12. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • Ödenek Tavanı Dahilinde Olmayan Bütçe Teklifleri E-Bütçe Sisteminde Onaylanamadığından Dolayı Birimlerin Bütçe Teklifleri Kontrol Sonrası Teslim Alınacaktır. • Bütçe tekliflerinde 1.000 TL ve katlarındaki tutarlara yer verilecektir. • Bütçe Hizmet Gerekçelerini 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Öngördüğü İlke ve Esasları Dikkate Alarak Mali Saydamlığa, Hesap Verilebilirliğe katkı Sağlayacak ve Somut Hizmet Öncelikleri ve Hedeflerini Ortaya Koyacak Şekilde Düzenlenecektir.

13. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • 2014 yılı 01-Personel Giderleri ile 02-Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri Bütçe Tekliflerinde, 2013/Temmuz ödemelerine 2014/Ocak+Temmuz %6 zammı da eklenerek 12 (ay) ile çarpımı sonucundaki maliyet kullanılacaktır. • 01-Personel Giderleri ile 02-Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri tekliflerinde bütçe fişine açıklama yapılmayacak ve yazıcı çıktısı da alınmayacaktır.

14. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • 2014 yılı 03.9-Tedavi ve Cenaze Giderleri için bütçe teklifi yapılmayacak olup 02.1.6.02 Sağlık Primi Ödemeleri ekonomik kodundan teklif edilecektir. • Yine 2014 yılında 03.3.1.02 Tedavi Yollukları için de ödenek teklifi yapılmayacaktır. • E-bütçe sistemindeki Biriminizle İlgili Ek Formların da girişi eksiksiz yapılacaktır. • Bütçe Teklif Fişlerinin gerekçelerinde, genel ifadeler yerine hesaplamalara dayanan detaylı bilgilere yer verilecektir.

15. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • 2014 yılı nakdi giyecek yardımı teklifi 01.1.4.01 ekonomik kodundan, • Mevzuata uygun (güvenlik görevlisi gibi) ayni giyecek yardımı ise 03.2.5.01 ekonomik kodundan teklif edilecektir.

16. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • Bütçe Teklifleri 2014 Yılı Teklif Aşaması Seçilerek Giriş yapılacaktır. • Birimlerin detay düzeyde girişi tamamlandıktan sonra Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından Gelir Cetveli (B), Finansman (F) Cetveli ve Gider (A) Cetveli doldurularak kurum düzeyinde konsolide işlemleri yapılacaktır. • Tekliflerde, Ödenek Tavanı Artırılmadan 03-Mal ve Hizmet Alımları Ekonomik Kodunun Dördüncü Düzeyleri Arasında Dengeli Değişim Yapılabilir.

17. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları • Bütçe Hazırlık Çalışmalarında Doldurulacak Formlar; • Form 1 - Hizmet Gerekçesi • Form 2,3,4,5 – Ödenek Teklif ve Tahminlerinin İcmalleri • Form 8,9 – Ödenek Cetvelleri • Form 10 – Birimlerin Hizmet Maliyetinin Tespitine İlişkin Bilgi Formu • Form 12 – Cari Giderleri Özet Formu • Form 13 – Gider Bütçe Fişi • Form 14 – Çok Yıllı Bütçe • Form 25/1– Tavanı Aşan İlave Ödenek Teklifleri Formu • Form 27/2-3-4 – Öğrenci Kontenjan ve Sayıları Bilgi Formu

18. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Form 25/1 doldurulurken açıklama bölümüne Birim ve Gider Ekonomik Kodu yazılacaktır. “Fen Edebiyat Fak. 03.2.1.01” gibi Ayrıca Su Alımları, Yakacak Alımları ve Elektrik Alımları için tavanı aşan ödenek teklifi var ise tablo halinde bütçe teklif dosyasına eklenecektir.

19. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Form 10 “Birimlerin Hizmet Maliyetinin Tespitine İlişkin Bilgi Formu”nda, biriminizle ilgili bilgilerin girişi eksiksiz olarak yapılması gerekmektedir. Çünkü birim girişlerinin sonrasında kurumsal aşama için konsolidasyon yapılmaktadır. Ayrıca Bu Formun Sonunda Yer Alan “VI. Birime İlişkin Özellik Arzeden Diğer Bilgiler(2)” Açıklama Bölümüne “Derslik Sayısı” İbaresi Eklenerek Bilgi Girişi Yapılacaktır.

20. Bütçe Teklif Hazırlık Çalışmaları Birim Bütçe Teklifleri Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına tesliminden sonra e-bütçe sisteminde teklif aşamasında herhangi değişiklik düzeltme yapılmayacaktır.

21. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Sedat KILINÇKIRAN Şube Müdürü