Nieuwveense Landen Icoonproject min. I en M Excellent gebied min. BZK Duurzame Topper SDU

1. Nieuwveense Landen Icoonproject min. I en M Excellent gebied min. BZK Duurzame Topper SDU Kees Offringa, 27 februari 2013

2. Vraagstelling “Rol overheid bij realisatie Duurzaamheidsambitie: Regisseur, facilitator of ….?”

3. Ambitie en doel • Wijk aangenaam duurzaam • Start woningbouw 2012

4. Krimp of groei? Bron: CBS/PBL

5. Locatie

6. Wat gaan we doen? Aangenaam duurzame wijk • Circa 3.400 woningen van de toekomst • Bouwrijp maken 2013: 444 woningen • Energieleverend • Bespaarde C02-emissie: 14.000 ton /jr • Bouwtempo 60-80 woningen /jr • Winkels 20.000 m2

7. Uitgangspunten energieconcept Aangenaam duurzame wijk, de bewoner centraal! • Direct voordeel voor bewoners (10% lagere energiekosten) • Ontzorgen • Alle woningen duurzame comfortkoeling • Geen fijnmazig aardgasnet • Duurzaam en robuust • Innovatief en comfortabel • Toekomstbestendig, nu basisinfrastructuur later uitbouwen • Integraal (duurzame warmte/koude/electriciteit) • Investeringen ontwikkelaars: minder-dan-anders • Benutten lokale kansen

8. Strategie Energievisie (mogelijkheden) Vergelijking van verschillende energieconcepten Uitwerking van de meest kansrijke energieconcepten Marktscan Vragen aan aanbiedende partijen Polsen van de investeringsbereidheid Realisatie-opties Uiteenzetting van verschillende aanpakken om de ambitie te realiseren en te borgen Klimatelier (draagvlak + kiezen) Draagvlakvorming sept 2009 Energievisie mogelijkheden uitwerken nov 2009 Klimatelier febr 2010 Marktscan draagvlakvorming besluitvorming

9. Resultaten Energievisie De warmtepompconcepten hebben het grootste comfortniveau gezien de optie tot koeling in de zomer (EPL 7-8) De biomassaopties kunnen de hoogste milieudoelstelling realiseren (EPL 8-10) De micro wkk is een individueel concept en onafhankelijk van fasering en bouwtempo

10. Realisatie-opties Ambitie bij ontwikkelaar neerleggen Aanleg en exploitatie outsourcen Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf (LDEB) oprichten

11. Klimatelier: LDEB Voorkeur voor oprichten Lokaal Duurzaam Energie (LDEB) exploitatie bedrijf: • Gemeente Meppel, Rendo Duurzaam, Provincie Drenthe, Waterschap • Falen markt, hoge milieuprestatie bij lage energietarieven, lokale kansen, zeggenschap in toekomst

12. Activiteiten MeppelEnergie • Aanleg en installatie van DE-systeem • Exploitatie en beheer • - warmte- en koudeproductie • - levering aan woningen • - monitoren • - klantenservice • - onderhoud • Geven van ondersteuning • - klantenadministratie • - meteropname • - facturatie • - incasso • - voorlichting/communicatie/marketing

13. Innovatief duurzaam energiesysteem, warmte/koude Het energiesysteem in de wijk warmte- en koudeopslag in de bodem inzet van biogas en restwarmte uit de omgeving elektriciteit en warmte door warmtekrachtkoppeling Smart Grid om elektriciteitsvraag/-aanbod af te stemmen Verwarming slib Houtketel winter biogas-WKK zomer Piek/noodketel Eengezinswoningen WKO-aansluiting individuele warmtepomp Agrariër(s) effluent biogas Meergezinswoningen WKO-aansluiting (koeling) warmtepomp biogas-WKK Piek/noodketel Verwarming door gebruik snoeihout Verwarming door gebruik bodem Verwarming door gebruik biogas

14. Innovatief duurzaam energiesysteem, Smart Grids, gekozen oplossing • Installatiekabel MeppelEnergie, voor gebruik eigen elektriciteit biogaswkk voor de warmtepompen en evt openbare verlichting • Past binnen huidige wetgeving, getoetst door financiële en juridisch specialisten • Deze oplossing is goedkoper dan de variant verzwaard openbaar net en biedt meer flexibiliteit. • Door bewoners af te rekenen op warmtegebruik zijn zij beschermd tegen de tegen eventuele verminderde technische performance van de warmtepomp

15. Keuzes energievoorziening • Gebruik maken van lokale mogelijkheden en energiebronnen; Waterschap Reest & Wieden, • Geen aardgasnet • Hybride energievoorziening -> meerdere slimme energieconcepten (EPL 8+, toekomst 10+) • Onderscheid grondgebonden en gestapelde/compacte bouw • Efficiënt: weinig energieverlies (transport is verlies!) • Toekomstgericht -> toekomstige wijzigingen moeten mogelijk zijn bij nieuwere/betere technieken • Uitwerking mogelijkheden slim elektriciteitsnet (smart grid)

16. CHW 3e tranche • Inwerkingtredingsdatum 25 juli 2012 • Conclusie: Crisis- en herstelwet, goed instrument voor realisatie duurzame ambities

17. Resultaten en uitdagingen • Status - Icoonproject I&M, Excellent Gebied • Uitgewerkt plan 444 woningen - wonen - energiesysteem • MeppelEnergie opgericht • Vastgesteld bestemmingsplan • Eigen Bouwbesluit CHW in werking • Start bouwrijp 1e helft 2013 • Opstellen Warmteplan • Gemeente trekt de ontwikkeling

18. Lessons learned • Werken aan succes (condities) • Prioriteit 1 + Bestuurlijke lef • Benutten lokale kansen, samenwerking • Bewoner Centraal (comfort en goedkoper) • Nadenken, Doen en....oplossen • Regels niet altijd belemmerend • Open source benadering

19. Duurzaam EnergiePlan (DEP) Meppel 2011-2040: 3 horizonnen Doel 2014: 15 % energiebesparing gemeentelijke organisatie (coalitie-akkoord) Doel 2020: 20 % energiebesparing binnen de gehele gemeente Doel 2040: 100 % CO2-neutraal in de gehele gemeente

20. Drentse wijsheid Een goed begun is 't halve wark Moar die aandere helft, doar komt 't op an.

21. Tot slot We willen het. We kunnen het. Meppel doet het! wethouder Dohle