De relatie werknemer – werkgever: een toegevoegde waarde

1. De relatie werknemer – werkgever: een toegevoegde waarde Exploratie van de mogelijkheden van de RSZ-gegevens in het kader van ondernemingsdemografie Peter Vets - RSZ – Directie voor Statistiek Expertenworkshop Ondernemingsdata in België 25 september 2009

2. Exploratie van de mogelijkheden van de RSZ-gegevens • Situering RSZ-gegevens • De bijzonderheden van het RSZ-statistiekmodel • Oplossingen op maat • Non-responsbehandeling • Werknemersstromen • Toekomst? Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

3. Situering SZ in België • SZ in België: Hoofdzakelijk arbeidsgebonden • Werknemersstelsel • Werkgevers verantwoordelijk voor betaling bijdragen en "inschrijving werknemers" • Betaling bijdragen en inschrijving werknemers is gecentraliseerd => Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) • Stelsel zelfstandigen • Zelfstandigen sluiten zichzelf aan bij verzekeringskas • Vennootschappen worden ook aangesloten bij verzekeringskas • Verzekeringskassen geven bijdragen en inschrijvingen door aan Rijksdienst voor Sociale Zekerheid voor Zelfstandigen Probleem: indien verzekerde = zaakvoerder vennootschap Geen link verzekerde – onderneming Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

4. RSZ – kwartaalaangifte • Respondent: werkgever • Termijn: binnen de 2 maanden na verstrijken van kwartaal • Volledig elektronisch circuit • Grotendeels via gespecialiseerde dienstverleners (sociale secretariaten • Informatie met dubbel doel: • Berekening te betalen bijdragen • Berekening sociale rechten werknemers =>gedetailleerde informatie op niveau arbeidsrelatie (eventueel meerdere arbeidsrelaties voor eenzelfde werknemer bij eenzelfde werkgever) • Elk kwartaal is een volledig nieuwe bevraging Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

5. RSZ – kwartaalaangifteeen bijzondere enquête • Basisentiteit: arbeidsrelaties • Informatie over type, aard, volume, lonen, bijdragen • zowel attribuut van • Werkgevers • Werknemers =>Dubbele populatie • Werkgevers zijn respondenten • Clustersteekproef met werkgevers als Proxy voor Werknemer • Exhaustief – dus selectiekans = 100% Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

6. RSZ – kwartaalaangifteeen bijzondere enquête • Basisentiteit: arbeidsrelaties =>Dubbele populatie • Werkgevers • Werknemers • Beide populaties hebben unieke identificatienummers • Werkgevers: Ondernemingsnummer • Deelpopulatie van KBO (hoedanigheid RSZ-werkgever) • Werknemers: INSZ-nr • Hoofdzakelijk (>98%) Rijksregisternr. • Kwartaalaangifte -> Bevraging met Panelkarakter (voor beide populaties) Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

7. Gevolgen voor Data-output Populatie: Werkgevers • Exhaustieve Basisset Microdata: • Aggregaten per onderneming van "economische grootheden" • Tewerkstelling, Arbeidsvolume, loon, loonkost (bijdragen, bijdrageverminderingen) • verdeeld volgens beperkt aantal werknemers- of prestatiekenmerken (geslacht, voltijds/deeltijds,..) => Sedert 10-tal jaar: basisbron voor Nationale Rekeningen • Economische statistieken verdeeld volgens werkgeverskenmerken • Activiteitssector, grootte onderneming,…) • Panelkarakter: • Uitdroging/representativiteit geen probleem: exhaustief • Wel probleem: • Klasseverschuivingen: dimensie onderneming, Activiteit • Non-respons: • Officieel niet bestaand (niet administratief geregistreerd => zwartwerk) • Veroorzaakt door timing: afsluiting statistiekcircuit voor afsluiting administratieve verjaring Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

8. Gevolgen voor Data-output Populatie: Werknemers • Exhaustieve Basisset Microdata: • Aggregaten per werknemer van "economische grootheden" • Tewerkstelling, Arbeidsvolume, loon, loonkost (bijdragen, bijdrageverminderingen) • Beschikking over aantal werknemerskenmerken (leeftijd, woonplaats, ...) • Gebruik beperkt aantal werkgeverskenmerken (grootte, activiteit,…) • Sedert 10-tal jaar: basisbron voor Datawarehouse AM & SB • Geïntegreerde dataset van SZ-instellingen • Indeling naar socio-economische positie Belgische bevolking • Werkend, werkloos, pensioen, ziekte-invaliditeit, kinderbijslagtrekkend,.. • Socio - Economische statistieken: Loontrekkenden verdeeld volgens • Demografische kenmerken (leeftijd, geslacht, woonplaats,..) • verdeeld volgens werkgeverskenmerken (Activiteitssector, grootte onderneming,…) • Prestatiekenmerken (voltijds/deeltijds, loonklassen,…) • Panelkarakter: • Uitdroging/representativiteit geen probleem: exhaustief • Klasseverschuivingen: voornamelijk afkomstig van werkgeverskenmerken • Non-respons: • Officieel niet bestaand (niet administratief geregistreerd => zwartwerk) • Veroorzaakt door timing: afsluiting statistiekcircuit voor afsluiting administratieve verjaring • Niet eigen aan werknemer (werkgevers zijn de respondenten) Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

9. 1+1=? • Basisregel statistiek: Maximaal gebruik van informatie uit de beschikbare gegevens • werkgever/onderneming • Werknemer/persoon • Relatie tussen werknemer/werkgever – dynamiek Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

10. Gebruik informatieLink werknemer – werkgever • Behandeling nonrespons • Wat: • Unit-nonrespons: ontbreken aangiften werkgevers voor bepaald tijdstip • Item-nonrespons: ontbreken werknemers op aangifte • Klassieke Behandeling: • Detectie via populatieregister – opvolging enquête • Correctie via weging/imputatie • Exhaustieve dataset ondernemingen - panelkarakter • Grote variantie • Beschikbaarheid van goede hulpvariabelen • Imputatie voor units op basis van voorgaande kwartalen • Problemen • Detectie: timing administratieve<>statistische enquête • Imputatie: • Werkgevers reeds geregistreerd onder andere "identiteit" • Probleem bij gedeeltelijke aangiften Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

11. Link werknemer – werkgeverBehandeling nonrespons • Maar ook: • Exhaustieve dataset voor werknemers • Verdelen volgens coherente werknemerscriteria =>Imputatie van items (werknemers) voor de units op basis van voorgaande kwartalen • Methode: • Opsporen ontbrekende werkgevers/werknemers Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

12. Opsporing nonrespons:via de werknemer vind je de werkgever WerknemersAanwezig einde kwartaal K-1 WerknemersAanwezig einde kwartaal K (WN_1) (WN_2) (WN_3) (WN_4) Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

13. Opsporing nonrespons:via de werknemer vind je de werkgever WerknemersAanwezig einde kwartaal K-1 WerknemersAanwezig kwartaal K (OND_1, WN_2) (OND_1, WN_1) (OND_1, WN_3) (Ond_A,WN_4) (Ond_A,WN_5) • Hergroeperen per werkgever K-1: allen ontbrekend? =>Indicatie non-respons Enkel bruikbaar voor voldoende grote ondernemingen in stabiele sectoren Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

14. Opsporing nonrespons:via de werknemer vind je de werkgever • Link werknemer – werkgever: • Dataset (werknemers 31 maart) – Dataset (werknemers 2de kwartaal) • Opdelen werknemers: • Aanwezig T1 en afwezig T2 • Aanwezig T2 • Hergroeperen per werkgever • Indien voor een werkgever alle (of bijna alle werknemers) ontbreken => grote kans op nonrespons – chek met andere gegevens (register, betalingen,…) Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

15. Link werknemer – werkgever mobiliteit op de arbeidsmarkt • Link werknemer – werkgever: • Dataset (werknemers einde K-1) U (werknemers einde K) • Neem de triplets: (OND_K-1, WN, OND_K) voor alle arbeidsrelaties • OND_K-1 = ondernemingsnummer in kwartaal K-1 • OND_K-1 = 0 indien werknemer niet actief in K-1 • Toepassing in DWH AM & SB:OND_K-1 <> OND_K => Mobiliteit • socio-economische mobiliteit: OND_ K-1 of OND_K = 0 • opsplitsing van instroom/uitstroom arbeidsmarkt • obv andere SZ-instellingen: • Mobiliteit werklooosheid, pensioen,… <-> Tewerkstelling • Mobiliteit tussen andere sectoren SZ • Jobmobiliteit: OND_K-1 <> 0 <> OND_K • Verdere opsplitsing groep arbeidsrelaties waarbij OND_K-1 <> OND_K • Individuele/collectieve mobiliteit (obv. # combinaties (OND_k-1, OND_K) • Speciale behandeling uitzendkrachten Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

16. Link werknemer – werkgever mobiliteit ondernemingen • Link werknemer – werkgever: • Dataset (werknemers einde K-1) U (werknemers einde K) • Neem de triplets: (OND_K-1, WN, OND_K) voor alle arbeidsrelaties • Mobiliteit binnen de onderneming • Hergroeperen per werkgevers (K-1): • Opsplitsing werknemers blijvers/vertrekkers • Opsplitsing vertrekkers in uitstroom arbeidsmarkt/naar andere werkgever • Analoog werkgever K • Per werkgever => kerncijfers jobrotatie • instroom(arbeidsmarkt/transfert), uitstroom(arbeidsmarkt/transfert), blijvers • Mobiliteit tussen ondernemingen • Hergroepering per stel ondernemingen (collect. Mobiliteit) • Indicator voor wijziging juridische entiteit, splitsing, fusie,… • Deze veroorzaken klasseverschuivingen • Maar ook… Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

17. Link werknemer – werkgever mobiliteit ondernemingen • indicator voor ondernemingsdemografie • voorbeeld: • The Old Company • 0 nieuwe werknemers, 0 blijvers, 30 vertrekkers • 30 vertrekkers: • 2 uitstroom, • 1 naar SomeCompany • 27 naar The New Company • The New Company • 0 blijvers, 30 nieuwkomers, 0 vertrekkers • 30 nieuwkomers • 2 instroom • 27 komend van The Old Company • 1 komend van AnderBedrijf => Link tussen OND_A en OND_B Zie: Jobcreatie en jobdestructie en ondernemingsdynamiek met behulp van werknemersstromen Expertenworkshop Ondernemingsdata in België

18. Toekomst: 1+1+1=?Link werknemer – vestiging -werkgever • Dubbele populatie wordt stilaan 3-voudige populatie • Onderneming • Vestigingseenheid • Werknemer Model aanpassen mobiliteit binnen de onderneming? mobiliteit van ondernemingen obv vestigingseenheden (fusies, splitsingen,…) • Gebruik Personeelsbestand, ASR (oa.C4) + Continue bestanden -> sneller en punctueler - Kwaliteit gegevens (volledigheid) Expertenworkshop Ondernemingsdata in België