K mbimi i valutave t huaja

1. K�mbimi i valutave t� huaja

2. . N� mesin e faktor�ve q� e b�jn� ekonomin� nd�rkomb�tare nj� l�nd� t� ve�ant� �sht� edhe ekzistenca e nj�sive t� ndryshme komb�tare monetare t� llogaris�. Nj� transaksion tipik nd�rkomb�tar k�rkon dy blerje t� ndryshme. S� pari blihet valuta e huaj, s� t� dyti, valuta e huaj p�rdoret p�r t� mund�suar transaksionin nd�rkomb�tar. P�r shembull, para se importuesit francez� t� mund t� blejn� mallra nga eksportuesit amerikan�, t� themi, ata s� pari duhet t� blejn� dollar� p�r t� p�rmbushur detyrimet e tyre nd�rkomb�tare.

3. Tregjet e k�mbimit t� valutave t� huaja Tregu i k�mbimit t� valutave t� huaja i referohet mjedisit organizativ n� kuad�r t� t� cilit individ�t, bizneset, qeverit� dhe bankat blejn� dhe shesin valuta t� huaja dhe instrumente t� tjera t� borxheve. N� fakt, vet�m nj� pjes� e vog�l e transaksioneve t� p�rditshme t� k�mbimit valutor t� huaj p�rfshijn� valut�n tregtare. Shumica e transaksioneve t� k�mbimit valutor p�rfshijn� transferimin e depozitave bankare. Bankat e m�dha amerikane, si Citibank, mbajn� inventar� t� k�mbimit valutor n� form� t� depozitave n� vlera t� huaja t� mbajtura n� deg�t e bankave apo n� bankat korresponduese n� qytete t� huaja.

4. Tregjet e k�mbimit t� valutave t� huaja Tregu i k�mbimit valutor �sht� tregu m� i madh dhe m� likuid n� bot�. Shuma e vler�suar e transaksioneve t� k�mbimit valutor n� mbar� bot�n �sht� rreth 2 trilion� $ n� dit�. �mimet e caktuara ndryshojn� deri n� 20 her� n� minut�. �sht� vler�suar se normat m� aktive t� k�mbimit n� bot� mund t� ndryshojn� deri n� 18,000 her� brenda nj� dite t� vetme.

5. Tregjet e k�mbimit t� valutave t� huaja Jo t� gjitha valutat tregtohen n� tregjet e k�mbimit valutor. Valutat t� cilat nuk tregtohen shmangen p�r arsye t� ndryshme, duke filluar nga mungesa e stabilitetit politik deri tek pasiguria ekonomike. Ndonj�her� valuta e nj� vendi nuk k�mbehet p�r arsyen e thjesht� se vendi prodhon shum� pak produkte me interes p�r vendet e tjera. Tre nga tregjet m� t� m�dha n� bot� t� k�mbimit valutor jan� t� vendosura n� Lond�r, Nju Jork dhe Tokio

6. Tregjet e k�mbimit t� valutave t� huaja Tregu i k�mbimit valutor hapet t� h�n�n n� m�ngjes n� Hong Kong, q� n� Nju Jork �sht� ende e diela mbr�ma. Nd�rsa dita ec�n, tregjet hapen n� Tokio, Frankfurt, Lond�r, Nju Jork, �ikago, San Francisko dhe gjetiu. Nd�rsa tregjet n� Bregun Per�ndimor t� Shteteve t� Bashkuara mbyllen, Hong Kongu �sht� vet�m nj� or� prej hapjes s� biznesit t� s� mart�s. N� t� v�rtet�, tregu i k�mbimit valutor �sht� nj� pun� nj�zetekat�ror�she.

7. Tregu tipik i k�mbimit valutor funksionin n� tri nivele:  N� transaksione midis bankave tregtare dhe klient�ve t� tyre tregtar�, t� cil�t jan� k�rkuesit dhe furnizuesit themelor� t� k�mbimit valutor; N� tregun e brendsh�m nd�r-bankar t� b�r� nga nd�rmjet�si; dhe N� tregtimin aktiv t� valutave t� huaja me bankat jasht� shtetit. Eksportuesit, importuesit, investitor�t dhe turist�t blejn� dhe shesin valuta t� huaja bankave komerciale dhe nga to, e jo nj�ri-tjetrit

8. Llojet e transaksioneve t� k�mbimit valutor Bankat zakonisht aplikojn� tri lloje t� transaksioneve t� k�mbimit valutor, q� jan� t� �astit, paraprake dhe ato me kund�rk�mbim.

9. Transaksion i �astit Transaksion i �astit �sht� nj� blerje dhe shitje e plot� e valut�s s� huaj. Marr�veshja e �astit do t� zbatohet (me fjal� t� tjera, k�mbimi fizik i valutave ndodh�) pas dy dit�ve t� pun�s nga arritja e marr�veshjes. Periudha dyditore njihet si d�rgesa e menj�hershme. Tradicionalisht, data e zbatimit �sht� dita e dyt� e pun�s pas dat�s n� t� cil�n dy ujdis�sit kan� r�n� dakord mbi transaksionin.

10. Transaksion paraprak P�r shembull, n� gusht, nj� importues amerikan mund t� organizoj� nj� d�rges� t� ve�ant� p�r sezonin e Krishtlindjeve t� radiove japoneze q� ato t� mb�rrijn� n� tetor. Marr�veshja me prodhuesin japonez mund t� k�rkoj� q� pagesa n� jen t� b�het m� 20 tetor. P�r t�u mbrojtur nga mund�sia q� jeni t� b�het m� i shtrenjt� n� krahasim me dollarin, importuesi mund t� kontraktoj� nj� bank� p�r t� bler� jenin me nj� �mim t� caktuar, por n� fakt t� mos i merr ato deri m� 20 tetor, n� koh�n kur ato nevojiten. Kur kontrata t� maturohet, importuesi amerikan paguan p�r jenin shum�n tanim� t� njohur t� dollar�ve. Kjo njihet si transaksion paraprak.

11. Transaksionet me kund�rk�mbim. Tregtimi i valutave t� huaja mes bankave gjithashtu p�rfshin� edhe transaksionet me kund�rk�mbim. Kund�rk�mbimi i valut�s �sht� k�mbimi i nj� valute n� nj� tjet�r valut� n� nj� koh�t t� caktuar, me marr�veshjen p�r ta rik�mbyer at� p�rs�ri n� valut�n e m�parshme n� nj� koh� t� caktuar n� t� ardhmen. P�r shembull, banka Bank of America mund t� ket� nj� bilanc t� tep�rt t� dollar�ve por ka nevoj� p�r funta p�r t� plot�suar k�rkesat e klient�ve t� saj. N� t� nj�jt�n koh�, banka Royal Bank of Scotland mund t� ket� nj� bilanc t� tep�rt t� funtave dhe nj� sasi t� pamjaftueshme t� dollar�ve.

12. Tregtimi nd�rbankar

13. Tregtimi nd�rbankar Si munden bankat si Bank of America t� p�rfitojn� nga transaksionet e k�mbimit valutor n� tregun nd�rbankar? Ato i kuotojn� norm�n e blerjes si dhe t� shitjes bankave t� tjera. Norma e blerjes i referohet �mimit q� banka �sht� e gatshme t� paguaj p�r nj� nj�si t� valut�s s� huaj, Norma e shitjes �sht� �mimi me t� cilin banka �sht� e gatsh�m t� shes� nj� nj�si t� valut�s s� huaj.

14. Tregtimi nd�rbankar Le t� supozojm� q� nj� ujdis�s i Citibank pret q� jenit japonez t�i rritet vlera (t� forcohet) kundrejt dollarit amerikan. Ujdis�si ka t� ngjar� q� t� rris� t� dyja normat, t� blerjes dhe t� shitjes, duke u p�rpjekur q� t�i bind� ujdis�sit e tjer� q� t� shesin jen Citibank-�s dhe t�ju kthej mendjen ujdis�sve t� tjer� q� t� mos blejn� jen nga Citibank. K�shtu ujdis�si i bank�s blen� jen m� shum� se sa q� shiten. N�se jenit i rritet vlera kundrejt dollarit si� �sht� parashikuar, ujdis�si i Citibank-�s mund t� shes� jen me nj� norm� m� t� lart� dhe t� ket� profit

15. Leximi i kuotimeve t� k�mbimeve valutore Norma e k�mbimit �sht� �mimi i nj� valute n� krahasim me nj� tjet�r, p�r shembull, numri i k�rkuar i dollar�ve p�r t� bler� 1 funt� (�). N� simbole stenografike, ER = $/�, ku ER �sht� norma e k�mbimit. P�r shembull, n� qoft� se ER = 2, at�her� blerja e 1� do t� k�rkoj� 2$ (2/1=2). Gjithashtu �sht� e mundur q� t� p�rcaktohet norma e k�mbimit si numri i nj�sive t� huaja t� nevojshme p�r blerjen e 1 nj�sie t� valut�s vendase, ose ER� = 0.5 (1/2 = 0.5), q� n�nkupton se nevojiten 0,5� p�r t� bler� 1$.

16. Norma e k�mbimit N� norm�n e k�mbimit t� p�rcaktuar nga forcat e tregut t� lir�, shprehjet �mundem� dhe �b�j� ndryshojn� shpesh. Kur �mimi i dollarit p�r funt rritet, p�r shembull, prej 2$=1� n� 2.10$ n� �1, dollari �sht� zhvler�suar n� krahasim me funtin. Zhvler�simi i valut�s do t� thot� se nevojiten m� shum� nj�si t� valut�s s� nj� vendi p�r t� bler� nj� nj�si t� nj� valute t� huaj. Si dhe anasjelltas, rritja e vler�s do t� thot� se nevojiten m� pak nj�si t� valut�s s� nj� vendi p�r t� bler� nj� nj�si t� valutave t� huaja