Begrijpend lezen met het nieuws van de dag

1. Begrijpend lezen met het nieuws van de dag Nieuwsbegrip[XL] CPS Conferentie 2010 Begrijpend Lezen Astrid Kraal

2. Waarom Nieuwsbegrip? (1) Kerndoel 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Maar… Nederlandse leerlingen zijn internationaal gezien minder dan gemiddeld gemotiveerd voor lezen. (PIRLS, 2006)

3. Waarom Nieuwsbegrip? (2) Een aanzienlijk aantal kinderen in het basisonderwijs heeft problemen met begrijpend lezen. Schattingen lopen uiteen van 10% kinderen met ernstige problemen tot 40% kinderen met op zijn minst onvoldoende tekstbegrip (Inspectie van het Onderwijs, 2008; PPON, 2002)

4. Wat kenmerkt een goede begrijpende lezer? Een goede begrijpende lezer … … kan vlot lezen … beschikt over een goede woordenschat … kan een aantal leesstrategieën toepassen om teksten beter te begrijpen

5. Doelstellingen Nieuwsbegrip Motiverend begrijpend lezen Uitbreiding van de woordenschat Transfer leesstrategieën en woordenschatstrategieën Uitbreiding van kennis van de wereld

6. Materialen van Nieuwsbegrip Basis website (www.nieuwsbegrip.nl) algemene informatie veelgestelde vragen actuele teksten, opdrachten, handleidingen algemene handleiding stappenplannen archief toetsen forum aanmeldknop alle lesmaterialen in Pdf- + in Word-bestanden leerlingen werken met papieren materiaal

7. Recente ontwikkelingen Sinds juli 2009 is Nieuwsbegrip een complete, interactieve aanpak voor begrijpend lezen

8. www.nieuwsbegripxl.nl … door toevoeging van: Actuele lessen met andere tekstsoorten Strategielessen Actuele Woordenschatoefeningen Functionele schrijfopdrachten Nieuwsbegrip Basis + XL dekken de kerndoelen voor begrijpend lezen

9. Doelgroep van Nieuwsbegrip (Basis en XL) Niveau AA: groep 4 basisonderwijs Niveau A: groep 5 en 6 basisonderwijs Niveau B: groep 7 en 8 basisonderwijs + leerjaar 1 en 2 vmbo Niveau C: leerjaar 1 havo/vwo en leerjaar 2 vmbo–theoretische leerweg + betere lezers van het basisonderwijs Niveau D: Pittige teksten voor havo/vwo 3 en 4, vmbo tl (3) en 4 en mbo niveau 3 en 4

10. Hoe werkt Nieuwsbegrip Basis? Leerlingen dragen zelf actuele onderwerpen voor de teksten aan Wekelijks via de website een actuele, informatieve tekst met opdrachten en handleiding Alles op vijf niveaus Scholen printen en kopiëren zelf het materiaal Eenmalig: algemene handleiding, strategisch stappenplan lezen met woordhulp, rollenkaarten

11. Leerlijn Nieuwsbegrip Basis Leerlijn bestaat uit evidence based strategieën: voorspellen ophelderen van onduidelijkheden vragen stellen samenvatten relaties en verwijswoorden Deze strategieën vormen de basis van het stappenplan van Nieuwsbegrip Zeven blokken van zes weken, iedere strategie staat één keer per vijf weken centraal. De zesde week worden de strategieën geïntegreerd aangeboden in een Blokles.

12. Opbouw van de les Vaste onderdelen, flexibele opbouw, variatie in werkvormen: Oefening vooraf (AA-niveau) Tekst lezen met stappenplan Opdracht met leesstrategie Opdracht met Sleutelschema Opdracht met leerstijlen

13. Niveau D Werkwijze grotendeels vergelijkbaar met andere niveaus Nieuwsbegrip Verschillen: Verschijnt elke twee weken Heeft een hoofdtekst en een extra tekst Een gecombineerde opdracht om informatie uit de hoofdtekst en de extra tekst te schematiseren en te vergelijken Extra opdracht “de diepte in”, meer gericht op begrip op zinsniveau

14. Niveau D Eigen stappenplan (uitgebreider) Aandacht voor (betrouwbaarheid van) de argumentatie en talige middelen die de schrijver gebruikt Aandacht voor tekstsoorten en tekstdoelen schrijver

15. Uitgangpunten bij het lezen van teksten Samenvatting: Leerlingen kunnen van elkaar leren De leerkracht is model, later begeleider, hardop denken! Wereldoriënterende onderwerpen bieden een zinvolle context voor het lezen Een stappenplan biedt de leerlingen ondersteuning De leerlingen passen strategieën toe bij informatieve teksten De leerlingen zijn gemotiveerd om de teksten te lezen

16. Toetsing Voor alle niveaus: AA, A, B en C Nu twee keer per jaar: begintoets en eindtoets Schooljaar 09-10 verschijnen er meer programmagebonden toetsen (bij xl-versie) Voortgang + diagnostisch doel totaaloverzicht

17. Nieuwsbegrip in Beeld sluit inhoudelijk aan op teksten Nieuwsbegrip voice-over op twee niveaus (AA/A en B/C) kijk- en luistervragen in HL Nieuwsbegrip stappenplan Kijken en Luisteren in HL wekelijks gemaakt door KlasseTV losse licentie

18. Recente ontwikkelingen Op verzoek van velen is Nieuwsbegrip sinds juni 2009 een complete, interactieve aanpak voor begrijpend lezen

19. complete, interactieve aanpak voor begrijpend lezen… … door toevoeging van: actuele lessen met andere tekstsoorten strategielessen actuele woordenschatoefeningen functionele schrijfopdrachten Nieuwsbegrip Basis + XL dekken de kerndoelen voor begrijpend lezen

20. de leerlingen komen binnen de uitgeverij

21. ze loggen in bij de receptie, waar allerlei magazines van leerlingen hangen

22. hier voeren leerlingen hun gebruikersnaam en wachtwoord in

23. ze gaan naar de kantoortuin, waar hun werkplek is

24. ze kunnen aan de slag op hun laptop

25. op de laptop zien ze wat ze moeten doen

26. iedere week je mening geven; reageren op een stelling

27. zelf een tekst schrijven voor het magazine

28. leerlingen maken extra lessen met andere tekstsoorten want: Alleen informatieve teksten lezen is niet voldoende. De extra tekstsoorten zijn een aanvulling op de basislessen, waarmee u voldoet aan de kerndoelen voor begrijpend lezen. De stelopdrachten bieden verwerking bij de extra teksten. De uitbreiding van Nieuwsbegrip is onder andere ingegeven door het feit dat alleen informatieve teksten lezen niet voldoende is om aan de kerndoelen voor leesvaardigheid te voldoen. Er moet ook aandacht zijn voor woordenschat en het aanleren van strategieën voor begrijpend lezen (zie strategielessen). Daarnaast moet er ook geoefend worden met andere dan informatieve teksten. Dit gebeurt in stelopdrachten en extra lessen. Net als de basisles is ook de extra les gebaseerd op de actualiteit. De extra les wordt in dezelfde week gegeven als de basisles en sluit aan bij het onderwerp van de basisles. De tekst in de basisles is altijd een informatieve tekst. In de extra les wordt een andere tekstsoort aangeboden. De strategie die in de basisles centraal staat, komt terug in de extra les.De uitbreiding van Nieuwsbegrip is onder andere ingegeven door het feit dat alleen informatieve teksten lezen niet voldoende is om aan de kerndoelen voor leesvaardigheid te voldoen. Er moet ook aandacht zijn voor woordenschat en het aanleren van strategieën voor begrijpend lezen (zie strategielessen). Daarnaast moet er ook geoefend worden met andere dan informatieve teksten. Dit gebeurt in stelopdrachten en extra lessen. Net als de basisles is ook de extra les gebaseerd op de actualiteit. De extra les wordt in dezelfde week gegeven als de basisles en sluit aan bij het onderwerp van de basisles. De tekst in de basisles is altijd een informatieve tekst. In de extra les wordt een andere tekstsoort aangeboden. De strategie die in de basisles centraal staat, komt terug in de extra les.

29. Nieuwsbegrip XL: actuele lessen met andere tekstsoorten Nieuwsbegrip Basis biedt informatieve teksten aan. Nieuwsbegrip XL biedt alle andere tekstsoorten (gedicht, brief, mening, instructie, verhalend etc.) de thema’s sluiten aan bij de lessen van Nieuwsbegrip Basis op de computer te maken, met het digibord behandelen (of uitprinten)

30. Opbouw extra lessen met andere tekstsoorten De extra les heeft, net als de basisles, een vaste inhoud. Elke les bestaat uit een tekst, uitleg en opdrachten: Opdrachten rondom de tekstsoort; Een opdracht rondom de strategie uit de basisles; Opdrachten over de inhoud van de tekst; Een opdracht waarin de tekst wordt gelezen (met het stappenplan); Een instructie voor de stelopdracht (deze stelopdracht wordt op een andere plaats op de xl-site gemaakt.)

31. Nieuwsbegrip XL: strategielessen Lessen om strategieën aan te leren: voorspellen samenvatten vragen stellen ophelderen van moeilijke tekstpassages en woorden relaties (tekstverbanden) en verwijswoorden visualiseren (sleutelschema’s) aanpak voor studerend lezen één les per strategie, alles op twee niveaus: A en B/C Pdf-bestanden

32. de leerlingen maken woordenschatoefeningen

33. Nieuwsbegrip XL: woordenschatoefeningen wekelijks, actueel zeven woorden uit de AA tekst tien woorden voor niveau A, B en C vijf verschillende typen oefeningen per woord toetsen alles op de computer te maken

34. Nieuwsbegrip XL: woordenschatoefeningen ook geschikt voor het digibord

35. Vijf oefentypes Het invullen van een woordenweb Een multiple-choice oefening Een gatentekst Een matchoefening Open vragen

36. Voorbeeld van een woordenschatoefening

37. Nieuwsbegrip XL: functionele schrijfopdrachten - leerlingen stellen actueel magazine samen - sluit aan bij de onderwerpen van Nieuwsbegrip - leerlingen schrijven zelf teksten: passen andere tekstsoorten toe zoals mening, recept, verhaal, fotostrip - leerlingen stellen een nieuwsquiz samen - leerlingen reageren op stelling van de week Alles op de computer te maken. Magazine online te bekijken, ook door ouders. Echt publiceren motiveert!

38. De schrijfopdrachten

39. Voorbeeld van een schrijfopdracht

40. de schrijfopdrachten worden gepubliceerd in een magazine en dat ziet het er dan zo uit:

41. een inhoudsopgave en reacties op de stelling

42. artikelen, door kinderen gemaakt

43. Reacties op de stelling

44. Een fotostrip, door leerlingen gemaakt

45. een nieuwsquiz, door leerlingen voor leerlingen

46. een spelletje (explosivo) en mening

47. het archief, waar je oude magazines kunt opzoeken en oefeningen uit oude thema’s kunt maken

48. Samenvatting onderdelen www.nieuwsbegripxl.nl Website onderdelen verwerking Uitprinten Strategieles niet digitaal Downloaden en printen Woordenschat alleen digitaal Extra les met ook digitaal Downloaden andere tekstsoort en printen ook mogelijk Schrijfopdrachten alleen digitaal

49. Hoe kunt u aan de slag met Nieuwsbegrip XL? Ga naar ww.nieuwsbegripxl.nl/docenten. Log in met uw inloggegevens (proefmaand of licentie). Download/Print de handleiding. Maak een groep leerlingen aan (evt. via een excell-bestand). Leerlingen worden gekoppeld aan een niveau. Nu kunnen de leerlingen inloggen op www.nieuwsbegripxl.nl.

50. Op www.nieuwsbegripxl.nl/docenten kunt u: Toetsen maken voor woordenschat Strategielessen downloaden Basislessen downloaden De vorderingen van een leerling bekijken Een magazine samenstellen en online zetten

51. Een toets maken voor woordenschat

52. Samenvatting Nieuwsbegrip Basis + XL Actuele, aansprekende teksten (leerlingen kiezen zelf) Oefenen met evidence based strategieën Modelen, modelen, modelen! Oefenen met sleutelschema’s Rekening houden met leerstijlen Leerlingen leren van elkaar, werken veel samen Aandacht voor woordenschat Alle tekstsoorten komen aan bod Nieuwsbegrip basis + XL = complete aanpak voor begrijpend lezen

53. Meer weten? Training? Begeleiding? www.nieuwsbegrip.nl Gratis proeflicentie van een maand Kosten jaarlicentie po Kosten jaarlicentie vo Nieuwsbegrip basis: € 225,- Nieuwsbegrip basis: € 300,- Nieuwsbegrip in Beeld: € 100,- Nieuwsbegrip in Beeld: € 100,- Nieuwsbegrip XL: € 225,- Nieuwsbegrip XL: € 225,- Contact: Astrid Kraal; projectleider Brigitte van Hilst; training en begeleiding CED-Groep 010 – 4071 599 a.kraal@cedgroep.nl b.vanhilst@cedgroep.nl