Göğüs Hastalıklarında Girişimsel Tanı Yöntemleri

1. Göğüs Hastalıklarında Girişimsel Tanı Yöntemleri Dr. Füsun Öner Eyüboğlu Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

2. Anlatım planı • Tarihçe • Gerekli donanım • Alt yapı-Personel- Ekipman • Bronkoskopi indikasyonları • Bronkoskopi kontrendikasyonları • Uygulama (Tanısal / Terapötik bronkoskopi) • Komplikasyonlar • Perkütan transtorasik biyopsi

3. TARİHÇE • 1847 H. Green Trakeobronşial ağaç • G. Killan Endoskop ile yabancı • cisim çıkarılması • “Direk bronkoskopi” • 1900 C. Jackson Bronş biyopsileri • 1960 H. A.Anderson Parankim biyopsisi • 1967 S. Ikeda Fiberoptik endoskopi

4. Soru 1

5. Uygulama için gerekli unsurlar Bronkoskopi ünitesi Hasta hazırlama İşlem, Ayılma Personel Bronkoskopist Anesteziyolog Hemşire Ekipman Kardiyopulmoner monitör Resüsitasyon düzeneği Oksijen, aspiratör Bronkoskop ve yardımcı aletler

6. SORU 2

7. Hasta hazırlama • Öykü, FM, EKG, PA akciğer grafi, CBC, biyokimya • Toraks BT, SFT, AKG • Hasta bilgilendirme • Bronkoskopi endikasyonu • İşlemin açıklanması • Olası komplikasyonlar • Hasta yazılı onayı

8. Rijid bronkoskop • 6, 7, 8, 9 mm çapında • 32cm 12 değişik uzunlukta • Teleskop (Hokins rodlens), ışık kaynağı • İşlem bölümü • Forceps • Lazer • Stent • Dilatasyon bujileri • Ventilasyon aralığı • Anestezi: derin sedasyon, genel anestezi

13. Fiberoptik bronkoskop

14. Soru 3

15. Soru 4

16. Fiberoptik bronkoskop (FOB) Uzunluk 600mm-400mm Dış çap 3.6, 5.2, 5.6, 6, 6.1, 6.4 İşlem kanalı 0.6 – 3.2 Distal uç hareket Yukarı:120° - 180° Aşağı: 100° - 130° Bakış açısı 60° - 120°

17. FOB özellikleri

18. FOB avantajları • Hareket yeteneği • Kolay uygulanabilirlik • Distale erişebilirlik (5-6. dal) • Lokal anestezi ile uygulanabilirlik

19. FOB dezavantajları • Yabancı cisim çıkarılması güçtür • Masif hemoptizi kontrolü güçtür • Bronkoskopik görüntü kalitesi rijid bronkoskopi kadar net değildir. • Trakea darlığında FOB hava geçişini engeller, solunum sıkıntısına neden olur.

20. Tanı amaçlı bronkoskopi endikasyonları -I • Anormal akciğer grafisi varlığı (non invaziv yöntemlerle tanı konulmadığında) • Balgam sitolojisi atipik hücre (+) • Akciğer tümörleri; • tanı, evreleme, tedaviye yanıt • Hemoptizi kaynağının açıklanması (ilk 48 saat) • 3 haftadan uzun süren öksürük • Öksürük özelliğinde değişiklik

21. Tanı amaçlı bronkoskopi indikasyonları-II • Açıklanamayan dispne ve stridor • Akciğer oskültasyonda işitilen lokalize ek ses varlığı • İnterstisiel akciğer hastalıklarında alveolit özelliklerini saptamada (BAL) • Lokalize rezolüsyonu geçikmiş pnömoni • Akciğer apsesi Endobronşial tm? • Reküren atelektaziEndobronşial tm? • Güç entübasyon infeksiyon,

22. Tedavi amaçlı bronkoskopi endikasyonları-I • Yabancı cisim çıkarılması • Bronş mukus tıkaçlarının temizlenmesi • PAP’da selektif akciğer lavajı • Zor entübe edilen olgular • İntrabronşiyal rezeksiyon (Yag-Laser) (palyasyon için) • İleri evre akciğer kanseri hastalarında • Bronşial adenom

23. Tedavi amaçlı bronkoskopi endikasyonları-II • Karsinoid tümör • Skarlar • Bronşial kanama odağı tedavisi(lazer, elektrokoter) • Brakiterapi kateteri yerleştirilmesi • Büyük havayolu darlıklarında (stent) • Bronkoplevral fistül onarımı • Hemoptizi tedavisi

24. Rijid bronkoskopi endikasyonları • Masif hemoptizi • Trakeobronşial stenoz tedavisi • Yabancı cisim çıkarılması • Mekanik rezeksiyon • Mekanik dilatasyon

25. Bronkoskopi kontrendikasyonları-I • Mutlak kontrendikasyonlar • %100 oksijen uygulaması sonucu PaO2<60mmHg kalıyorsa • TipII solunum yetmezliği varsa • Ağır bronkospazm • Stabil olmayan astım

26. Bronkoskopi göreceli kontrendikasyonları-II • Göreceli kontrendikasyonlar • KVS hastalıklar (yakın zamanda geçirilmiş MI, stabil angina, aritmi, hipertansiyon) • Serebrovasküler patoloji varlığı • Kafa içi basınç yüksekliği • Konvülzyon varlığı • Kanama diatezi • Trombositopeni (BAL<20.000/mm3, biyopsi 50.000 /mm3) • Trombosit fonksiyon bozukluğu • Ağır anemi • Portal hipertansiyon • Üremi

27. BRONKOSKOPİ UYGULAMA

28. UYGULAMA • Hasta yeterli süre aç bırakılır • Bilgilendirilir • Anksiyetesi giderilir • Kas gevşemesi sağlanır • Nebülizatör ile lokal anestezi uygulanır (%1 Lidokain, 5-7mL 10-15dk) • Atropin ile sekresyonlar vazovagal refleks azaltılır

29. Bronkoskopi uygulama • Bilinç düzeyinde sedasyon (fentanil, codein, midazolam “0.075mg/kg, 2-7mg”, hydroxyzine, diazepam) • İşlem boyunca %1 Lidokain enjeksiyonu (maksimum 400mg) (etki 30dk) • Propofol (50mg/kg/min) ile sedasyon desteklenebilir.

30. “

33. ABD’de 1000 göğüs hastalıkları uzmanı (GHU) %8 rijid bronkoskopi yapabiliyor. • Bronkoskopik işlemlerin %4.8’i rijid bronkoskoi gerektirmektedir. • Girişimsel pulmonoloji ile ilgilenen hekimin rijid bronkoskopu da kullanabilmesi gereklidir.

36. Bronkoskopik inspeksiyon bulgular • Bronş duvarı yapısı • Mukoza epiteli • Submokozal yapı • Bronş lümeni • Stenoz • Obstrüksiyon • Kompresyon • Anormal dallanma • Şişlik, ödem • Birfurkasyonda anormallik • Anormal madde varlığı • Sekresyon • Kanama • Taş • Yabancı cisim • Hareket bozukluğu • Solunumla anormal hareket • Öksürükle anormal hareket

37. “ Subglottik alan trakea

38. “ Trakea

39. Orta trakea

40. “ Ana karina

41. “ Sağ ana bronş ve dallanmalar

42. Ana karina, ana bronş sağ üst lob girişi

43. İntermediyer bronş

44. Sağ orta ve alt lob segmentleri

45. Sol ana bronş

46. Sol üst lob-lingula alt zon

47. Sol üst ve alt lob segment ağızları

48. Uygulayıcı Yeterlilik • RİJİD: 20 adet refakatli • 10-15 adet /yıl • FOB: 200 adet yapmış olmak • 20 FOB/yıl

49. Soru 6

50. Bronşial mukoza biyopsisi • Lezyon üzerinden değişik noktalardan sağlıklı patolojik bölge birleşim yerinden örnekler alınır (4-5 adet) • Tanı oranı %60