Download
1 / 33
330 likes | 485 Views
Taalbeleid in zaakvakken. Doelstellingen. Met welke verwachtingen ben je naar deze pedagogische studiedag gekomen?. Doelstellingen. De deelnemers kunnen toelichten waarom taalbeleid nodig is; het eigen vak toegankelijker maken via taalactiverende opdrachten;
E N D
Doelstellingen Met welke verwachtingen ben je naar deze pedagogische studiedag gekomen?
Doelstellingen De deelnemers kunnen • toelichten waarom taalbeleid nodig is; • het eigen vak toegankelijker maken via taalactiverende opdrachten; • de vaktaal effectiever aanbrengen.
Gegevens taalachterstand 13 % 60 % 80 % 60 % 98 % 98 %
meer vaststellingen… • 1 op 7 Vlamingen leest onvoldoende goed om te kunnen functioneren in een (kennis)maatschappij als de onze. • Heel wat jongeren (vooral BSO-leerlingen) zijn aan het eind van hun leerplicht onvoldoende 'functioneel geletterd’ en ‘mondeling taalvaardig’. • Er zijn grote verschillen tussen de leesvaardigheidsscores van leerlingen met hoog socio-economische status en die met laag socio-economische status. • De kans op onderwijsachterstand is groter bij anderstalige leerlingen.
meer vaststellingen… schooltaal moedertaal standaardtaal informele taal: gsm, chat, sms… schrijftaal omgangstaal …
Taalbeleid? Taalbeleid is de wijze waarop het volledige schoolteam ernaar streeft de globale taalvaardigheid te verhogen en de drempel gevormd door de schooltaal te overwinnen om het leren te bevorderen.
Natuurlijke taalverwerving “Een kind verwerft zijn natuurlijke taal in een contextrijke omgeving, die volinteractie- mogelijkheden zit en waarbinnen de nodigetaalsteungeboden wordt.” Naar M. Hajer & T. Meestringa (2004) HandboekTaakgericht Vakonderwijs.
Taalgericht vakonderwijs Interactie Taalsteun Context
Interactie College 5% Lezen 10% Audiovisueel 20% Demonstratie 30% Discussiegroep 50% Praktijkoefening 75% Interactie(lkr/lln en lln/lln) 80%
Interactie • via activerende werkvormen; • door zoveel mogelijk zelf te leren en zelf te ontdekken; • binnen een aangenaam en rustig klasklimaat. Leerlingen worden aangezet tot interactie over de leerstof in natuurlijke (spontane), betekenisvolle opdrachten
Context • Boekentas (997) • Trein (297) • Kus (691) • Sjaal (182) • Plasticine (392) • Kind (1782) Snelst verworven woorden • Hoofd (501) • Plaats (193) • Bak (389) • Knippen (94) • Kauwgum (14)
Context • Werken met betekenisvolle en leerlinggebonden contexten. • Aansluiten bij aanwezige voorkennis. • Probleemstellende en uitdagende opgaven hanteren. • Gebruikmaken van een rijke taalomgeving met een variatie aan leermiddelen. • Leren door gebruik te maken van verschillende zintuigen. • Relaties leggen tussen de vakken. • Evalueren via contexten.
Taalsteun • gebruik te maken van contexten; • visuele ondersteuning te geven bij begrippen, structuur van de les…; • moeilijke woorden te verklaren en te concretiseren; • feedback te geven op het taalgebruik van de leerlingen; • … Leerlingen ertoe aanzetten om hun taalvaardigheid verder uit te bouwen door
Nog dit … Ludwig Wittgenstein (1889-1951): “The limits of my language are the limits of my world.”
Doel: van MIN-MIN … Leerlingen begrijpen de taal in economie en handelsvakken onvoldoende. De lessen gaan over de hoofden van de leerlingen heen, er vindt geen interactie plaats, leerlingen vervelen zich en zijn niet gemotiveerd. Leerlingen leren geen inhouden (-)en ze leren geen schooltaal gebruiken. (-)
… naar WIN-WIN ????
Workshop handelsvakken Hoe herken je binnen je klas leerlingen met een taalachterstand? Taalachterstand leidt vaak tot een vroegtijdige uitval van leerlingen. Toch hebben velen het geschikte profiel en de juiste beroepscompetenties om de opleiding te volgen.
Hoe omgaan met taalproblematiek? Interactie • Leerlingen worden aangezet tot interactie over de leerstof in natuurlijke (spontane), betekenisvolle opdrachten • via activerende werkvormen; • door zoveel mogelijk zelf te leren en zelf te ontdekken; • binnen een aangenaam en rustig klasklimaat (een veilige omgeving).
Hoe omgaan met taalproblematiek? Context • Werken met betekenisvolle en leerlinggebonden contexten. • Aansluiten bij aanwezige voorkennis. • Probleemstellende en uitdagende opgaven hanteren. • Starten vanuit een concrete context (concreet naar abstract).
Hoe omgaan met taalproblematiek? Context • Gebruikmaken van een rijke taalomgeving met een variatie aan leermiddelen. • Leren door gebruik te maken van verschillende zintuigen. • Evalueren via contexten.
Hoe omgaan met taalproblematiek? Context Opdracht: Neem een doelstelling uit het leerplan (en gebruik het handboek en / of eigen cursusmateriaal) en schets een lesverloop, rekening houdend met een interactieve aanpak en context.
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun • Moeilijke woorden? • Er is een onderscheid tussen alledaagse woorden, schooltaalwoorden en vaktermen. • Alledaagse woorden die problemen opleveren zijn laagfrequente woorden uit de spreektaal. • Schooltaalwoorden: deze woorden zijn typisch voor de onderwijscontext. Ze komen vooral voor in schriftelijk lesmateriaal en instructies. Bijvoorbeeld: rangschikken, verklaren, toelichten, vergelijken, kenmerk. bijgevolg, daarentegen, vandaar, afwezigheid, resultaat van, factoren, ontwikkeling, verschil, gevolg, relatie, aanwezigheid…
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun • Moeilijke woorden? • Vaktaalwoorden: deze woorden zijn typisch voor het vak. Een valkuil is dat de leraar een vakterm uitlegt door gebruik van ander vakjargon of complexe woorden waardoor de betekenis voor de taalzwakke leerling niet duidelijker wordt.
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun • Moeilijke woorden? Laat de moeilijke woorden (indien mogelijk) uitleggen door de medeleerlingen • Laat de betekenis van woorden voorspellen met behulp van (niet)-talige informatie. • Moeilijke woordenstrategie • Posterproject • Moeilijke woordenschrift / begrippenlijst • Woordenwinkel / visualisering
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun • Moeilijke woorden? Neem een tekst uit het handboek en ga op zoek naar twee mogelijke struikelwoorden voor: • alledaagse woorden, • schooltaalwoorden, • vaktaalwoorden. Bedenk een strategie!
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun • Functionele taaltaken • Luistervaardigheid • Spreekvaardigheid • Schrijfvaardigheid • Leesvaardigheid
Hoe omgaan met taalproblematiek? Taalsteun Functionele taaltaken Neem een lesinhoud uit het handboek en ontwikkel functionele taaltaken (schrijfvaardigheid of leesvaardigheid).
… naar WIN-WIN We zorgen dat leerlingen de moeilijke taal in economie en handelsvakken begrijpen. Leerlingen kunnen de les volgen, ze gebruiken schooltaal en krijgen daar feedback op, ze zijn meer gemotiveerd. Leerlingen leren inhouden (+)en ze ontwikkelen schoolse taalvaardigheid. (+)
