Hareket etmek, koşmak ve oynamak ne güzel.

1. Hareket etmek, koşmak ve oynamak ne güzel. Acaba bunları bizlere sağlayan nedir?

2. 1. Destek ve Hareket Sistemi Neler Öğreneceğiz • Destek ve hareketimizi sağlayan iskelet ve kas sistemimizi kavramayı. • İskelet sistemimizi, meydana gelen kemiklerin yapısını ve çeşitini • Eklemlerin yapısını ve fonksiyonlarını açıklamayı, • Kas çeşitlerini ve kasların çalışmasını • Destek ve hareket sistemimizin diğer sistemlerle ilişkisini • Destek ve hareket sistemimizin sağlığını korumayı Anahtar Kavramlar • Kemik • Kas • Eklem • Kıkırdak

3. Destek ve Hareket Sistemi • Vücudumuza şekil veren, vücudumuzun dikliğini ve hareketini sağlayan sistem;destek ve hareket sistemidir. • Destek ve hareket sistemi iki ana bölümde oluşur. 1- İskelet 2- Kaslar

4. 1 - İSKELET • Yandaki binanın kolonları ile vücudumuzda bulunan iskeletin bir benzerliği var mı? • İskeletimiz olmasaydı ne olurdu?

5. EĞER İSKELET SİSTEMİMİZ OLMASA İDİ VÜCUDUMUZU DİK TUTABİLİR MİYDİK? HAYIR ! İSKELET SİSTEMİ İLE VÜCUDUMUZ HAREKET EDEBİLMENİN YANINDA DİK DURABİLMEKTEDİR

7. Vücudumuza şekil veren, vücudumuzun dikliğini ve destekliğini sağlayan, iç organları koruyan sert yapıyaiskeletdenir.

8. İnsan İskeletinin Görevleri • Vücudun genel şeklini verir. • Vücuda destek olur, dik durmayı sağlar. • Kaslarla beraber hareketi sağlar. • İç organları dış etkilerden korur. • Bazı mineralleri depo eder.(Fosfat, magnezyum, kalsiyum, potasyum gibi ) • Alyuvar ve akyuvar gibi kan hücrelerini üretir.

9. KEMİKLERİMİZ • Kemiklere sağlamlığını veren resimde gördüğünüz bu kafes gibi yapı, binaların sağlam olması için de kullanılır. Kemiklerin iç yapısına benzetilerek inşa edilen Eyfel Kulesi böyle binalara bir örnektir.

10. KEMİKLERİMİZ • Doğduğunuz andan itibaren tüm kemikler aynı şekilde ve çok orantılı olarak gelişip, uzarlar. Bu orantılı büyüme sayesinde yaşımız ilerledikçe boyumuz da uzar.

11. KEMİK • Elimizdeki kalemimizi parmaklarımızla tutarak yazı yazalım. Kolaylıkla yazıyı yazdık, değil mi? Şimdi parmaklarımızı hiç bükmeden yazı yazmayı deneyelim.Kolay yazabildik mi? Parmaklarımız tek bir kemikten yapılmış olsaydı parmaklarımızı bükemezdik. Çünkü dimdik duran bir kemiği bükmeniz mümkün değildir, zorladığınızda kemik kırılır. Parmaklarınızı bükemeyeceğiniz için de cisimleri kavramanız, bir yere tutunmanız, yazı yazmanız, yemek yemeniz imkansız hale gelir. • Vücudumuzda 207 kemik bulunmaktadır.Baş (22), gövde (65) ve üyeler (120)

12. KEMİĞİN YAPISI KEMİK ZARI Kemiği en dışta saran zardır. Kemiğin enine büyümesini, beslenmesini ve onarılmasını sağlar.

13. KEMİĞİN YAPISI SERT KEMİK Kemiğin en güçlü bölümüdür. Kemiği korur, dayanıklılık verir. KIKIRDAK Kıkırdak kemiklerin birleşme noktalarındakiesnekyapıdır. Kemiğin aşınmasını önler.

14. KEMİĞİN YAPISI Gözenekli bir yapıya sahip süngerimsi dokudaki gözeneklerde kırmızı kemik iliği vardır. KIMIZI KEMİK İLİĞİ Kırmızı kemik iliği, kan hücrelerinin üretildiği yerdir. SÜNGERİMSİ DOKU

15. KEMİĞİN YAPISI Kemiği besler. Kırılan yerlerin onarılmasını sağlar. KAN DAMARLARI SARI KEMİK İLİĞİ Uzun kemiklerin ortasında bulunur. Yağ depo eder. Sarı kemik iliği, kırmızı kemik iliğinin yetersiz kaldığı hallerde, kan hücresi de üretebilir.

16. KEMİĞİN YAPISI Kıkırdak 2 Süngerimsi kemik doku 3 Sert kemik doku 4 5 Kırmızı kemik iliği 6 Kan damarları 7 Sarı kemik iliği 1 Kemik zarı (periost) 8 Sinirler

17. KAFATASI Kafatasının ön, yan, alt ve arkadan görüntüleri • Beynimizi dış etkilerden korur. • Kafatasındaki 22 kemikten 14 tanesi yüzümüzde bulunur.

18. GÖGÜS KAFESİ • Kalp ve akciğerlerimizi dış etkilerden korur. KALP

19. OMURGA • Gövdemizin dik durmasını sağlar. 33 kemikten oluşan omurga sistemimizin her birineomuradını vermekteyiz. Omurga vücudumuzun ana desteğidir. OMUR

20. KOLLAR VE BACAKLAR • Vücudumuzun daha çok hareket etmesini sağlayan kemiklerdir. • Vücudumuzdaki kemiklerin yarıdan fazlası kollarımız ve bacaklarımızdadır. • Kol ve bacaklarımızda uzun kemikler, • El ve ayaklarımızda kısa kemikler vardır

21. KEMİK ÇEŞİTLERİ

22. UZUN KEMİKLER • Uzun Kemikler; boyları uzun olup silindire benzeyen kemiklerdir. Kollarımızda ve bacaklarımızda bulunur.

23. YASSI KEMİKLER • Yassı Kemikler; kalınlıkları az olup levha şeklindeki kemiklerdir. Kafatasımızda, kalçamızda ve göğüs kafesimizde bulunur.

24. KISA KEMİKLER • Kısa kemikler; boyları kısa olan kemiklerdir. Omurgamızda, el ve ayaklarımızda bulunur

25. KIKIRDAK • İnsan embriyosunda iskelet ilk olarak kıkırdaktan oluşur. Embriyodaki gelişmeye paralel olarak kıkırdak doku zamanla kemik dokuya dönüşür. • Yetişkin bir insanda kıkırdak doku; burunda, kulakta soluk borusunda, uzun kemiklerin uçlarında, vb. bulunur. • Uzun kemik uçlarında bulunan kıkırdak, eklem yüzeylerini oluşturduğu için kemiklerin hareketini kolaylaştırır. Uzun kemiklerin boyca büyümesini (uzamasını) sağlar.

26. Kemikler Hareket Kısa Omurga Göğüs Kafesi Yassı Eklemler Kafatası İSKELET parçasıdır 1 UZUN çeşididir parçasıdır çeşididir 2 3 çeşididir TEMEL KISIMLARI 4 5 KOLLAR BACAKLAR 6 7 KORUR YARDIM KORUR BEYİN KALP AKCİĞERLER 8

27. NEDİR? • Vücudunuzu ve iskelet modelini incelediniz. İskeleti oluşturan kemiklerin birbirine bağlı olduğunu gördünüz. • Kemiklerin birbirine bağlı olduğu kısımların adı ne olabilir ????? EKLEM

28. BİLDİNİZ ! • Tabi ki EKLEM • Kemiklerin uç uca ya da kenar kenara bağlandığı bölümler eklemdir. Kemiklerimizi bükmeden yürüyebilir, oturabilir, başımızı kaşıyabilir miydik? Bunun gibi daha birçok hareketi eklemlerimiz sayesinde yapıyoruz. EKLEM

29. EKLEMLERNERELERDE? OMURGADA BACAKLARIMIZDA AYAKLARIMIZDA ELLERİMİZDE DİZİMİZDE

30. EKLEMLER • Farklı iki kemiğin bir araya gelerek birleştiği yereeklem denir. Eklemler; • Oynar eklemler • Yarı oynar eklemler • Oynamaz eklemler olmak üzere üç ayrı gruba ayrılır.

31. Oynar Eklemler • Vücutta hareketi sağlayan eklemlerdir. • Bu eklemlerde, eklem yapan kemikler arasında bir boşluk bulunur ve bu boşluk eklem sıvısıyla dolu. • Kol ve bacaklardaki eklemler oynar eklemlerdir.

32. Yarı Oynar Eklemler • Omurgadaki omurlar arsında bulunan eklemler, yarı oynar eklemlerdir. • Eklem yapan kemikler arasında kıkırdak bulunur. • Eklemlerin hareket yeteneği sınırlı(az) dır • Omur, boyun, bel ve alt çene eklemleri yarı oynar eklemlerdendir.

33. Oynamaz Eklemler • Eklemleri oluşturan kemikler arasında boşluk yoktur ve bu kemikler birbirine çok sıkı bağlanmışlardır. • Bundan dolayı bu eklemlerin hareket yeteneği yoktur. • Kafatası kemikleri, kuyruk ve sağrı omurları ve yüz kemikleri oynamaz eklemlerdir.

34. Aşağıdaki kavram haritasını uygun kavramlarla tamamlayınız. EKLEMLER Çeşididir Çeşididir Çeşididir Yarı oynar 2 Oynamaz Oynar 1 Bulunur Bulunur Bulunur Bulunur Omurlar 5 Kafatası 3 Kollar Bacaklar 4

35. Hareket etmemizi sağlayan yapılar sadece kemiklerimiz ve eklemlerimiz değildir. Bunlarla birlikte hareket etmemizi sağlayan yapı nedir?

36. 2 - KASLAR

37. İskeletimizin etrafını saran vücudumuzun şeklini belirleyen, kasılıp gevşeme özelliği ile hareketi sağlayan yapıyakas denir. KAS ÇEŞİTLERİ • Çizgili kaslar • Düz kaslar • Kalp kası

38. VÜCUDUMUZDA BULUNAN KASLAR

39. ÇİZGİLİ KASLAR • Kırmızı renklidir. • İsteğimizle çalışır • Hızlı çalışır, çabuk yorulur. • Çoğunlukla kirişlerle (tendonla)iskelete bağlıdır. • Kasılmalar güçlüdür. • Boyun, kol, bacak ve parmak kasları çizgili kaslardan yapılmıştır.

40. TENTON: (Kiriş) Çizgili kasların uç kısımlarında bulunan beyaz sağlam yapılı kirişlerdir. Kasların kemiğe tutunmasını sağlar.

41. Kemiklerin hareket edebilmesi için karşılıklı iki kasın birbirine zıt olarak hareket etmesi gerekir. Gevşeyen Kas Gevşeyen kaslarda ise incelme ve yumuşama olur. Kasılan Kas Gevşeyen Kas Kasılan kaslarda şişme ve sertleşme meydana gelir.

42. KASLARDRINHAREKETİ KASILMIŞ KAS GEVŞEMİŞ KAS

43. DÜZ KASLAR • Beyaz renklidir. • İsteğimiz dışında çalışır. • Yavaş ve düzenli çalışır geç yorulur. • Hücreleri tek çekirdeklidir. • Kasılmalar çizgili kaslara göre zayıftır. • İç organlarımızın kaslarıdır (Mide, yemek borusu, bağırsaklar, damarlar vb.)

44. Soluk borusunda bulunan düz kasların çalışması. KASLAR GEVŞEDİĞİNDE OLUŞAN GENLEŞME

45. KALP KASI • Kırmızı kastır. • İsteğimiz dışında çalışır. • Hücreleri çok çekirdeklidir. • Hızlı ve güçlü kasılır. • Yapısı çizgili, çalışması düz kasa benzer.

46. KAS ÇEŞİTLERİ A.H.

47. Hareketimizi sağlayan kaslar vücudumuzda çift olarak bulunur. Bu kaslar kasılma ve gevşeme şeklinde aynı anda zıt çalışırlar. Kaslar kasılırken boyları kısalır, gevşerken boyları uzar. KASLARIN ÇALIŞMASI

48. KASLARIN ÇALIŞMASI ÖNDEKİ KASLAR KASILIR KASILMA GEVŞEME ARKADAKİ KASLAR GEVŞER Kolumuzu kol kaslarımızın hareketi ile çalıştırabiliyoruz…

49. DESTEK VE HARET SİSTEMİNİN SAĞLIĞI

50. İSKELETİMİZİN GELİŞİMİ • İskeletimizin gelişimi için dengeli beslenmeli, düzenli egzersiz yapmalıyız. Kemik yapımızı güçlendirmek için süt ve süt ürünlerini çok tüketmeliyiz. Siz yapınızı güçlendirmek için hangi besinleri tüketiyorsunuz?