1 / 83

OBESİTE: KİLO KOTROLÜ VE FİZİKSEL AKTİVİTE

OBESİTE: KİLO KOTROLÜ VE FİZİKSEL AKTİVİTE. Prof. Dr. Taner Aydın GATA Spor Hekimliği AD Bşk Akupunktur Polk . Sorm . İNSAN VE HAREKET. ...İKİ ESKİ DOST. Giderek daha az hareket yapıyoruz. İnsan vücudu, doğuştan gelen özellikleri itibariyle sürekli hareket etmek ihtiyacındadır,

badrani
Download Presentation

OBESİTE: KİLO KOTROLÜ VE FİZİKSEL AKTİVİTE

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. OBESİTE: KİLO KOTROLÜ VE FİZİKSEL AKTİVİTE Prof. Dr. Taner Aydın GATA Spor Hekimliği AD Bşk Akupunktur Polk. Sorm.

  2. İNSAN VE HAREKET ...İKİ ESKİ DOST...

  3. Giderek daha az hareket yapıyoruz • İnsan vücudu, doğuştan gelen özellikleri itibariyle sürekli hareket etmek ihtiyacındadır, • 20. yy. kadar, bu yapının gereği olarak sürekli hareket etmişler ve kas gücünü kullanmışlardır • Endüstri devrimi sonrası hareket gereksinimi azalmaya başlamıştır, • 100 yıl önce, tüm dünyadaki enerji ihtiyacının %90’ı insan enerjisi ile karşılanırken, • Günümüzde bu oran %1’den daha aşağıya inmiştir

  4. UYGARLAŞMA Endüstrileşme Kolonizasyon Emperyalizm Zenginlik – sağlıksız yaşam şekli – kronik hastalıklar BESLENME ALIŞKANLIKLARINDA DEĞİŞİKLİK Tüketim / yakım dengesizliği SAĞLIK ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLER

  5. Uygarlığın getirdiği kolaylıklar sayesinde, • gün boyu oturarak çalışmakta, • geri kalan zamanda ise saatlerce televizyon seyredilmekte • aynı anda sürekli bir şeyler yeme alışkanlığı kazanılmıştır

  6. Bu durum, hareket azlığına bağlı sağlık sorunlarını beraberinde getirmiş, • hareketsizlik sağlığı riske sokan bir etken haline gelmiştir Kanser Safra Kesesi Hastalığı Hiper tansiyon Hareketsizlik Obesite Sağlık Zararları Böbrek Yetmezliği Diabet Damar tıkanıklığı Felç Kalp Yetmezliği

  7. 7

  8. Fiziksel İnaktivite Epidemisi Sedanter Ölüm Sendromu: Düzenli fiziksel aktivite yokluğuna bağlı gelişen ölüm nedenleri

  9. Egzersizin Akut Etkileri

  10. Fiziksel Aktivite: İskelet kasları tarafından enerji harcanarak oluşturulan ve kişinin sağlık durumunu geliştiren vücut hareketleridir. Fiziksel aktivitenin en yaygın formu günlük yaşam aktiviteleridir (merdiven çıkma-inme, bahçe işleri, köpek gezdirme..) • Egzersiz: Fiziksel aktivitenin bir çeşididir. Planlı yapılandırılmış, istemli, fiziksel uygunluğun bir ya da bir kaç unsurunu (kuvvet, dayanıklılık, hız, denge vb.) geliştirmeyi ve korumayı amaçlayan tekrarlayıcı vücut hareketleridir.

  11. Wellness: Fiziksel Fitnes: Günlük yaşamda ekstra veya alışılmadık aktivite gereksinimlerini yorulmaksızın etkili ve güvenli bir şekilde yapabilme, ayrıca hala boş zaman veya eğlence aktiviteleri için enerji ayırabilme yeteneğidir • İyilik halinin en yüksek potansiyeline ulaşmak ve sağlıklı kalmak için devamlı ve dengeli çaba göstermektir.

  12. FİZİKSEL FİTNESIN SAĞLIĞA DAYALI UNSURLARI Sağlığa Dayalı Fitnes: Günlük yaşam aktivitelerini yorulmadan etkili bir şekilde yapma yeteneğidir. Hipokinetik hastalık riskini azaltan bedensel yeterlilik

  13. FİZİKSEL FİTNESIN BECERİYE DAYALI UNSURLARI Beceriye Dayalı Fiziksel Fitnes: Beceri gerektiren aktiviteleri veya sportif hareketleri başarılı bir şekilde yapma yeteneğidir.

  14. Fiziksel Aktivite Prensipleri Orta Fiziksel Aktivite: Günde 150 kalori, haftada 1,000 kalori enerji harcatan fiziksel aktivite Şiddetli Fiziksel Aktivite: 6 METs (21 mL/kg/min) ve üzeri enerji harcamasına eşit fiziksel hareketler. 1 MET istirahatte harcanan enerji miktarı (3.5 mL/kg/min) (6 METs içeren hareketler; aerobics, 3.5 mph hızda yokuş yukarı yürüme,10-12 mph bisiklet, çift tenis, kuvvet ağırlık antrenmanı).

  15. Hareketsizliğin (hipokinetik hastalık) Bedensel etkileri • İskelet Sistemi • Eklem sertliği başlar • Kemik kütle kaybı • Kemik kırıkları başlar • Kıkırdak harabiyeti • Cilt • Cilt altı doku incelir • Basınç yaraları gelişir • Cilt kuruması Hareket Sistemi • Kas gücü azalır • Dayanıklılık azalır • Kaslarda zayıflama • Bilinçli hareket etme bozulur • Sakatlanmalar başlar • Solunum Sistemi • Solunum yollarında sıvı birikir • Öksürük ve enfeksiyon gelişir • Nefes kapasitesi düşer • Sindirim Sistemi • İştah kaybı • Kabızlık • Barsak hareketleri bozukluğu • Hormon ve Böbrekler • İdrar çıkışı artar • İdrar yolları iltihabı • Böbrek taşları oluşumu • Kalp-Damar Sistemi • Oksijen tüketimi azalır başlar • Tansiyon düşer • Tansiyon dengeleme mekanizması bozulur • Varis gelişir • Damar iltihabı riski artar

  16. Aşırıkilo ve Obesite • Aşırıkilo:BMI 25’ten büyük olması. Boy, yaş gibi bazı ortalama değerleri aşan vücut ağırlığı. • Overfat:yaş ve/veya cinse göre ortalama değerleri aşan vücut yağının bulunması. • Obesite:BMI 30 veya yüksek olarak tanımlanır. Obes sendrom unsurları eşlik eden aşırı yağlanma durumu.

  17. Obesite Sendrom Unsurları • Glukoz intoleransı • Insülindirenci • Dislipidemi • Tip 2 diabetes • Hipertansiyon • Artmış plazma leptin konsantrasyonu • Artmış visseral yağ dokusu • Artmış KVH & bazı kanserler

  18. Obesite ve Toplum Sağlığı • Araştırmalar, 15 kg ve üzeri fazla kilosu olan bireylerin (30-49 yaş) yaşam sürelerinden 7 yıl kaybettikleri, • 5-15 kg arası fazlalığı olanlarda yaklaşık 3 yıl azaldığı, • Bu azalmalar sigara kullanımına eşit bulunmuştur, • İleri obes bireylerde (BMI > 45) genç bireylerde ömürlerinde 20 yıl ve üzeri kaybettikleri belirlenmiştir, • Kalan yaşam konforu da kalitesizleşmektedir (hastalıklar, disabilite) • %5-10 gibi orta dereceli bir iyileşme bile kronik hastalık riskini anlamlı azaltmaktadır A. Peeters, et al.,” Annals of InternalMedicine 138 (2003): 2432. K. R. Fontaine, et al.,” J.Am. Med. Assoc. 289 (2003): 187–193. R. Wing, et al, Diabetes Care 21 (1998): 350–359.

  19. Obesite: Küresel bir Epidemi • Niçin gelişmiş ülkelerde obesite hızlanıyor? • Enerjik ürünlerin ve besin değeri düşük ürünlerin tüketilmesi ile azalmış fiziksel aktivitenin etkili olduğu gösterilmiştir.

  20. USA’da, bütün kadınların % 44, erkeklerin %29’u herhangi bir zamanda bir diyet uygulamış /uyguluyor, • 15 milyon erişkin diyet + fiziksel aktivite (en az 150 dk/hf) kombinasyonu uyguluyor, • Kilo kaybeden ürünlere ve servisine yılda 60 milyar dolar harcanıyor, • Obesite ile ilgili hastalıkların tedavisi için yıllık yaklaşık 100 milyar dolar harcanıyor.

  21. Epidemiyoloji • Amerikan yetişkinlerin yaklaşık olarak %66’sı (ya da üçte ikisi) fazla kilolu ya da obez. • Erişkinlerin %58’i kilo vermek veya korumak istiyor

  22. Obezite oranı, 1970’lerin sonlarından 2003’e kadar, %15’ten yaklaşık olarak %33’e yükseldi

  23. USA’da en önemli ikinci ÖNLENEBİLİR ölüm sebebi ÖNLENEMİYOR

  24. Çocuklardaki aşırı kilo problemi salgın seviyesine ulaşmıştır! • Amerikalı çocukların %30 dan fazlası aşırı kilolu; bunların en az %15 i obez • İki dekatta yetişkinlerde %30 artış • Çocuk/adolesanlarda>%80artış!!! • Kötü beslenme ve egzersiz yapmamaya bağlı olarak, milyonlarca insan risk altındadır • American Academy of Pediatrics’e göre, “Aşırı kilo, çocukluk çağının şuanda en yaygın tıbbi problemidir” “Bizim bugün BÜYÜK bir sorunumuz var”

  25. Çocukluk Çağı Aşırı kiloda Küresel Eğilimler International Obesity Taskforce. http://www.iotf.org/database/index.asp.

  26. Çocukluk Çağı Aşırı kiloda Küresel Eğilimler International Obesity Taskforce. http://www.iotf.org/database/index.asp.

  27. Erişkin Obesitede Küresel Eğilimler International Obesity Taskforce. http://www.iotf.org/database/index.asp.

  28. ObeziteEtyolojisi • Aşırı yeme • Yetersiz enerji harcanımı • Yetersiz egzersiz • Düşük istirahat metabolik hızı • Genetik yatkınlık • Çevre destekli kilo alımı • Psikolojik stres faktörleri

  29. ObeziteEtyolojisi

  30. ObeziteEtyolojisi

  31. ObeziteEtyolojisi

  32. ObeziteEtyolojisi

  33. Yağ Hücresi Yaşayan Canlı bir hücredir Adipositinprimer fonksiyonu lipidlerin depolanması ve salınımıdır. İkincil fonksiyonu destek ve koruma görevidir. Diğer önemli bir fonksiyonu endokrin bez gibi çalışmasıdır Adipositlerin endokrin fonksiyonu steroid metabolizmada rol alan proteinler ve enzimleri salgılamasıdır Endokrin hormonlar için reseptörler bulundurur

  34. ObesiteEtyolojisi • Leptinobese gen (ob) tarafından kodlanan bir peptid hormondur • Gastrikepitel, plesenta ve yağ dokudan (beyaz) salınır • Tüketilen gıda ve harcanan enerji miktarı arasındaki kotrolü sağlar • Leptin seviyesi yüksekse, iştah baskılanır ve enerji harcanması artar • Leptin seviyesi düşükse, enerji harcaması azalır ve iştah artar

  35. Obesitenin Sağlık Zararları

  36. Vücut Yağ Yüzdesi • Aşırı yağlı: vücut yağının yaş ve cinsiyete göre ortalama değerlerin %5 üzerinde olması. • Sınırda obesite: • Genç erkek > %20 • Genç bayan > %30.

  37. Yağ Dağılımı • Visseral (intra-abdominal) yağ dokusu değişmiş bir metabolik profili gösterir. • Abdominal yağ - android (elma) sağlık riski gynoid (armut) obesiteye göre daha fazladır.

  38. Diyet ve Egzersiz ile Optimal Vücut Kompozisyonuna Ulaşma • Pennsylvania Üniversitesi obezite uzmanı Dr AlbertStunkard (1922 -), obez bireyler için uzun süreli kilo kaybı olasılığı hakkında gerçekçi bir görüş bildirmiştir; • “Obez bireylerin çoğu tedavide sebat etmezler. Tedaviye katılanların çoğu kilo vermezler, kilo verenlerin çoğu kaybettiklerini geri alırlar”

  39. 40 yıl önce yayılan bu kasvetli tablo günümüzde yapılan araştırmaların ışığı altında biraz dağılmaya başlamıştır • Özellikle uzun süreli tedavi programların sonuçları iyimser görünmektedir • Uzman gözetiminde kilo kaybı programına devam eden katılımcıların orijinal kiloların yaklaşık %10’unu kaybetmektedirler • Ne yazık ki, ilk 1 yıl içinde kaybedilen kiloların 1-2/3, beş yıl içinde neredeyse tamamı geri alınmaktadır.

  40. Uzun dönemde başarılı kilo kaybı olasılığı obesitenin başlangıç derecesiyle ters orantılıdır

  41. 121 hasta 7.3 yıl izlenmiş, vakaların yarısı 2-3 yıl içinde başlangıç kilolarına geri dönmüşlerdir. Yalnızca 7 vaka azalmış kilolarını koruyabilmişlerdir

  42. Enerji Dengesi Denklemi: Kilo Kontrolün Anahtarı • Termodinamiğin ilk kanunu “enerjinin korunması kanunudur” • Enerji bir sistemden diğerine formları değişerek aktarılır, fakat var olmaz veya yok olmaz • Bedenimiz için; Enerji denge denklemi olarak adlandırılır ve kalori alımı ve harcanımı eşit olduğunda vücut ağırlığının sabit kalmasını ifade eder

  43. Kilo vermede egzersizin etkisi

  44. Kilo Almada ve Obesitede Fiziksel İnaktivitenin Rolü • Her nekadar artmış fiziksel aktivite obesitenin önlenmesi ve korunmasında köşetaşı rolü oynasa da, • Negatif enerji dengesi oluşturmadaki başarısı kalori kısıtlamasına göre daha zordur. • Düzenli egzersiz enerji dengesinin korunma olasılığını iyileştirir • Bunu muhtemelen enerji alımı regülasyonunu yükselterek gerçekleştirir 1000 kCal/gün Kısıtlama mümkün 3 saat /gün koşu Obezlerde zor

  45. Artmış Fiziksel Aktivitenin Kilo Kontrolü ve Sağlık Parametreleri üzerine Etki Mekanizması • Enerji harcanmasını artırır • Aerobik fitnes geliştirir • Vücut kompozisyonunu geliştirir: • yağı azaltır • yağsız vücut kitlesini korur • visseral yağ deposunu azaltır • Yağ mobilizasyon ve oksidasyon kapasitesini artırır • Gıda alımını kontrol eder: • Kısa süreli iştahı azaltır • Yağ alımını azaltır • Termojenik cevabı uyarır: • İstirahat metabolik hızı • Diyete bağlı termogenesis • Kas morfolojisini ve biyokimyasal kapasiteyi değiştirir • İnsulin hassasiyetini artırır • Plazma lipid ve lipoproteinprofili düzeltir • Kan basıncını azaltır • Pozitif pisikolojik etkileri vardır

  46. Enerji dengesi terazisinde kilo kaybı oluşturmak için 3 yol vardır: • Günlük enerji ihtiyacı altında kalori alımı • Kalori alımını devam ettirirken günlük enerji gereksinimin üzerinde ek fiziksel aktivite ile enerji harcanmasını artırmak • Günlük kalori alımını azaltmak ve enerji harcanmasını artırmak

More Related