MISIR’DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ

1. MISIR’DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ • Abbasi halifelerinin merkezi otoriteyi kaybettikleri dönemde merkezden uzak eyaletlerde asayişi sağlamak için geniş yetkilerle donatılmış valiler göndermişlerdir. • Bu valilerde gitmiş oldukları yerlerde asayişi sağladıktan ve Mısır bayındır hale getirmiş, halkında güveninin kazanılmasından sonra bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir • Kısa sürede yıkılma nedenleri • Tolunoğulları ve Akşitlerin yönetici ve orduları Türk, halkı ise Araplardan oluşmaktaydı. Bu nedenle uzun ömürlü olamamışlardır.

3. TOLUNOĞULLARI(868-905) •  Mısır'da Abbasi halifesine bağlı olarak, Ahmet bin Tulun tarafından 868 yılında kuruldu. • Mısır'da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir. • Tolunoğlu Ahmed, üvey babasının yerine Mısır valisi oldu. Bir süre sonra da bağımsızlığını ilan ederek Suriye'ye hâkim oldu. • Yaptığı ıslahatlar sayesinde büyük bir ekonomik ve askeri güce ulaştı • Tolunoğlu Ahmed'in ölümünden sonra iç karışıklıklar başladı. • İç karışıklıklardan yararlanan Abbasiler, bu devlete son verdi (905)

5. İHŞİDLER(AKŞİDLER)935-969 • Mısır'da, Muhammed bin Toguç tarafından 935 yılında kuruldu. Mısır ve Suriye'de hüküm süren ikinci Türk hanedanıdır. Akşidler, Hicaz bölgesini ele geçirmişlerdir. • Akşidler, 969 yılında Fatimiler tarafından yıkıldı.

7. İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİKARAHANLI DEVLETİ(840-1212) • Merkez: Balasagun • Bilinen İlk Hükümdarları: Bilge Kül Kadir Han • Önemi: İlk Türk - İslam devletidir. • Uygurların. Kırgızlar tarafından yıkılışından sonraKarahanlılar devletini Karluk - Yağma - Çiğil ve Tuhsi gibi Türk boylarının desteğini alan Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur. 840. • Karahanlılar islamiyetten önce Türk devletlerinde görülen ikili yönetim anlayışını devam ettirmişlerdir. • İslamiyet Satuk Buğra Han zamanında Resmi din olarak kabul edilmiş. İslamiyet'i kabul edince "Abdülkerim" ismini almıştır. 920 • Samanoğulları devletine son vererek Maveraünnehir bölgesine sahip oldular. • Gazneliler devletiyle komşu olunca, onlarla mücadele etmeye başladılar. • En parlak dönemlerini Yusuf Kadir Han zamanında yaşamışlardır. • Yusuf Kadir Han'ın ölümünden sonra, taht kavgaları ve Gaznelilerle mücadele devleti yıpratmış, doğu ve batı olarak ikiye ayrılmışlardır.

8. KARAHANLI DEVLETİ(840-1212) • *Doğu Karahanlılar: merkezi Kaşgar kentidir. Doğu Karahanlılar 1090’da önce B.Selçuklu devletine bağlanmış daha sonra Moğol kökenli Karahıtaylar son vermiştir.1211 • *Batı Karahanlılar: merkezi ise Semerkant’tır  Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah bir Karahanlı prensesi ile evlenerek iki devlet arasında akrabalık kurdu ve böylece Karahanlıları kendisine bağladı (1089). Selçukluların Katvan Savaşı'nda yenilmesiyle beraber Batı Karahanlılar da Karahitay hâkimiyetine girmişti (1141). Harzemşahlar bölgedeki Moğol hâkimiyetine son vermiş, (1212).

9. İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİKARAHANLI DEVLETİ(840-1212) • Karahanlıların Türk Tarihindeki Yeri: • 1-Karahanlılar Orta Asya da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir.İslamiyet’in Orta Asya’da yayılmasını sağlamışlardır. • 2-Karahanlılar islamiyetten önce Türk devletlerinde görülen ikili yönetim anlayışını devam ettirmişlerdir. • 3-Halkın tamamına yakının Türk olması nedeniyle Resmi Dil.Eğitim ve Edebiyat Türkçe kullanılmıştır. • Not: İslamiyet'i kabul etmelerine rağmen, Türk kültürünü korumuşlardır.

11. GAZNELİLER DEVLETİ(963-1187) • • Merkez: Gazne ( Doğu Afganistan ) • Kurucu: Alp Tigin Samanoğulları Devleti'nin (819-1005), dağılmaya başladığı sırada, bu devlette komutanlık ve valilik yapan Horasan Emiri Alp-Tegin'dir. Alp-Tegin Doğu Afganistan'daki Gazne şehrini ele geçirerek, Gazneli Devleti'nin ilk temellerini atmıştır (963). • Alp-Tegin'in ölümünden sonra yerine geçen İbrahim Bilge Tiğin ve Piri Tiğin başarılı olamayınca, Gazneliler Alp-Tigin'in komutanlarından Sebük- Tegin'i başa geçirdiler (977). Sebük-Tigin 'in başa geçmesiyle, Gazneliler Devleti hükümdarlığın babadan oğula geçtiği bir hanedanın idaresine girmiştir. • Nitekim Sebük-Tegin'in ölümüyle birlikte tahta oğlu Mahmut geçti. Gazneli Mahmut zamanında, devlet en parlak devrini yaşadı.

12. GAZNELİLER DEVLETİ(963-1187) • Gazneli Mahmut’un Halife’yi Şİİ Büveyhoğullarının baskısından kurtardığı için kendisine halife tarafından SULTAN unvanı verilmiştir • Türk tarihinde SULTAN unvanını ilk defa Gazneli Mahmut kullanmıştır. • Gazneli Mahmut 1001-1027 tarihleri arasında Hindistan'a 17 sefer düzenleyerek, Kuzey Hindistan'da kuzey bölümlerinde • a-İslamiyet'in yayılmasını sağlamış. ve • b-Gazne Devleti Ekonomik açıdan güçlenmiştir. • Gazneli Mahmut'un ölümü üzerine (1030) yerine geçen Sultan Mesut, babası gibi dirayetli değildi. • Selçuklularla yaptığı Dandanakan Savaşı'nda Selçuklular karşısında büyük bir yenilgiye uğradı ve Hindistan'a çekilmeye mecbur kaldı.

13. GAZNELİLER DEVLETİ(963-1187) • Dandanakan Savaşı (1040):Büyük Selçuklu Devleti ile Gazneliler arasında yapıldı. Nedenleri: * Gazneliler’in Selçukluları Horasan’dan çıkarmak istemeleri.* Selçukluların kendilerine yurt arayışı içinde olmaları. • Sonuçları: 1-Gazneliler yenilgiye uğratıldı ve yıkılma sürecine girdi. 2-Büyük Selçuklu Devleti kuruldu (1040). 3-Selçukluları Batı yönünde ilerleyişi hızlanmıştır. • • Gaznelilere, Afgan yerlilerinden olan Gurlular son vermiştir. 1187