Öğretmenlerin Teknoloji Kullanma Durumlarını İnceleyen Araştırmalara Bir Bakış: Bir İçerik Analizi Çalışması

1. Öğretmenlerin Teknoloji Kullanma Durumlarını İnceleyen Araştırmalara Bir Bakış: Bir İçerik Analizi Çalışması Bilim Uzmanı Gülşen SERT Arş.Gör. Ahmet AKINCI Arş.Gör. Meltem KURTOĞLU Doç.Dr. S. Sadi SEFEROĞLU Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü

2. Sunu Planı • Giriş • Amaç • Yöntem • Bulgular • Sonuç ve Öneriler 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

3. Giriş • Okullarda teknolojik donanımın giderek daha yaygın bir şekilde sunuluyor olması ve teknoloji kullanımının yaygınlaşması ile birlikte öğretmenlerin de teknolojiyi etkili olarak kullanmaları konusuna daha çok odaklanılmaktadır. • Bu bağlamda okullarda teknoloji kullanımıyla ilgili çalışmaların incelenmesi ve sonuçların değerlendirilmesi önem taşımaktadır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

4. Amaç • Bu araştırmanın amacı, son on yılda öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde teknoloji kullanım durumlarının ele alındığı makaleleri inceleyerek bir içerik analizi çalışması yapmaktır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

5. Araştırma Problemleri • İncelenen makalelerde araştırılan konuların eğilimi ne yöndedir? • Makaleler • çalışma grubu büyüklüğü, • çalışma grubunu belirleme türü, • araştırma türü, • veri toplama araçları ve • veri analiz yöntemleri (kullanılan istatistiksel yöntemler) bakımından nasıl bir dağılım göstermektedir? 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

6. Yöntem • Bu araştırmada öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde teknoloji kullanım durumları konusunda yapılan çalışmaları incelemek amacıyla içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. • İçerik analizi, eldeki yazılı bilgilerin temel içeriklerinin ve içerdikleri mesajların özetlenmesi ve belirtilmesi işlemi olarak tanımlanmaktadır. • İçerik analizinin temel amacı toplanan verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşmak olarak da ifade edilebilir. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

7. Yöntem (2) • Makale Tarama ve Seçim Ölçütleri • Social Sciences Citation Index (SSCI) isimli veritabanında yer alan • Educational Technology and Society, • British Journal of Educational Technology, • Educational Technology Research Development ve • Computers and Education” başlıklı dergilerin 2000-2011 (Mayıs ayına kadar dahil) yılları arasında yayımlanmış olan sayıları "teacher" ve "technology" anahtar sözcükleri temele alınarak taranmıştır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

8. Yöntem (3) • Makale Tarama ve Seçim Ölçütleri • Bu seçim ölçütlerinden hareketle, • kuramsal çalışma makaleleri, • tarama çalışması makaleleri ve • öğretmen adayları ile yapılan makaleler çalışma kapsamı dışında tutulmuştur. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

9. Yöntem (4) • Belirtilen ölçütlere uygun olarak, her bir dergi araştırmacılar tarafından ayrı ayrı incelenerek ulaşılan makaleler tablolaştırılmıştır. • Araştırmacılar tarafından tablolaştırılan makaleler karşılaştırılarak, her bir araştırmacı tarafından aynı makalelere ulaşılıp ulaşılmadığı kontrol edilmiştir. • Bu çalışma sonunda farklı olan makaleler tekrar kontrol edilerek çalışma kapsamına alınıp alınmayacağına, ilgili ölçütler temel alınarak karar verilmiştir. • Bu şekilde araştırmanın güvenirliği ve iç geçerliği sağlanmaya çalışılmıştır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

10. Yöntem (5) • İlk tarama sonucunda belirlenen anahtar kelimelerle, 4 dergiden toplam 175 tane makaleye ulaşılmıştır. • Bütün makaleler teker teker incelendiğinde toplam olarak 30 tane makalenin çalışmaya dahil edilebileceğine karar verilmiştir.. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

11. Yöntem (6) • Tarama sonucunda belirlenen ölçütlere uygun olan 30 makale, • araştırma konusu, • çalışma grubu büyüklüğü, • çalışma grubu belirleme türü, • araştırma türü, • veri toplama araçları ve • veri analiz yöntemleri bakımından incelenmiştir 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

12. Bulgular İncelenen Makalelerin Yayımlandıkları Dergilere Göre Dağılımı 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

13. Bulgular (2) İncelenen Makalelerin Yayım Yılına Göre Dağılımı 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

14. Bulgular (3) İncelenen Makalelerde Çalışılan Araştırma Konuları 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

15. Bulgular (4) İncelenen Makalelerde Başvurulan Araştırma Türleri 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

16. Bulgular (5) İncelenen Makalelerde Kullanılan Çalışma Grubu Belirleme Türü 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

17. Bulgular (6) İncelenen Makalelerin Uygulamasının Yapıldığı Çalışma Gruplarının Büyüklükleri 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

18. Bulgular (7) İncelenen Makalelerde Kullanılan Veri Toplama Araçları 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

19. Bulgular (8) İncelenen Makalelerde Başvurulan Veri Analiz Yöntemleri 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

20. Sonuçlar (1) • Öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde teknoloji kullanımı konusunda yapılan çalışmaların sayısının gün geçtikçe artmakta olduğu ve öneminin arttığı görülmektedir. • En fazla çalışılan araştırma konusunun, • öğretmenlerin BİT’i kullanma durumları ile ilgili çalışmaların olduğu; • en az çalışılan konuların ise, • öğretmenlerin BİT'i öğretim programı ya da derslerle kaynaştırma durumları ve • öğretmenlerin BİT kullanımları ve mesleki gelişim durumları olduğu görülmüştür. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

21. Sonuçlar (2) • Diğer bir ifadeyle mevcut durumu belirlemeye yönelik olarak yapılan çalışmaların sayısı fazla; • öğretmenlerin BİT'i öğretim programları ile kaynaştırma durumları ve mesleki gelişim çalışmaları üzerinde yapılan çalışmaların az olduğu görülmüştür. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

22. Sonuçlar (3) • İncelenen makalelerde nicel araştırma yöntemlerinin en fazla kullanılan yöntem olduğu ve çalışma gruplarının en fazla elverişli (uygun) örneklem belirleme yolu ile oluşturulduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. • Bu durumdan yola çıkarak, makalelerde araştırmacıların ulaşılması kolay olan, daha uygun gruplarla çalıştıkları söylenebilir. • Ancak burada resmi kurumlarda çalışan kişilerle çalışma yapabilmek için çeşitli izinlerin alınması ve bu sürecin de zor olduğu bu yüzden ulaşılması kolay kişilerle çalışma yapıldığı da unutulmamalıdır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

23. Sonuçlar (4) • Makalelerde kullanılan veri toplama araçları incelendiğinde, anket, görüşme formu, görüşme ve gözlem yoluyla verilerin toplandığı görülmektedir . • Veri toplama aracı olarak en fazla anket ve görüşmelerin kullanılmasının bir sonucu olarak veri analiz yöntemlerinde de kodlama ve betimsel istatistiklerin en fazla kullanılan yöntemler olması beklenen bir durumdur. • Anket yolu ile daha çok kişiye ulaşılabildiğinden ve veri toplama süreci zaman ve maddi açıdan daha kolay bir yöntem olduğu için en fazla tercih edilen yöntemlerden biri olduğu söylenebilir. • Sert (2010), Gülbahar ve Alper (2009) ve Kurtoğlu ve Seferoğlu (2011) da yaptıkları çalışmalarda benzer sonuçlara ulaşmışlardır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

24. Öneriler • Araştırmalarda yöntem bölümüne daha fazla önem verilmelidir. • Çalışma grupları belirlenirken yalnızca kolay ulaşılabilir örneklem gruplarıyla değil, araştırmanın güvenirliği ve dış geçerliğinin yükseltilmesini sağlayacak uygun sayıda birey veya gruplarla da çalışılmalıdır. • Araştırmalarda veri toplama aracı ya da veri toplama yöntemi belirlenirken, araştırma problemine en uygun olan araç ve en uygun olan yöntem seçilmelidir; bir anda çok veriye ulaşmayı sağlayacak veri toplama araçlarına yönelim azalmalıdır. Çünkü önemli olan güvenilir ve gerçekçi veriler toplamak olmalıdır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

25. Öneriler (2) • Araştırmalarda veri toplama aracı ya da veri toplama yöntemi belirlenirken, araştırma problemine en uygun olan araç ve yöntemin seçilmiş olması normal karşılanabilir. • Ancak bir anda çok miktarda veriye ulaşmayı sağlayacak veri toplama araçlarına yönelimin azalması gerektiği de ileri sürülebilir. • Çünkü araştırmalarda önemli olan yalnızca veri toplamak değil, aynı zamanda güvenilir ve gerçekçi veriler de toplamak olmalıdır. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

26. Öneriler (3) • Nitel araştırmalara daha fazla yer verilerek ayrıntılı çalışmalar yapılmalıdır. • Öğrenme-öğretme sürecinde yer alan ve bu süreci etkileyecek olan bütün bireylerle çalışma yapılmalıdır. • Öğretmenler araştırma sürecine daha fazla dahil edilmelidir. 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

27. Sorular ???? 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK

28. TEŞEKKÜRLER… meltemkurtoglu@hacettepe.edu.tr 14. Akademik Bilişim Sempozyumu (AB-2012), Uşak Üniversitesi-UŞAK