DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

1. Wnioski z „Raportu z badania dotyczącego zjawiska odurzania się przez młodzież lekami dostępnymi bez recepty” zrealizowanego na zlecenie Krajowego Biura do spraw Przeciwdziałania Narkomanii przez pracownię Millward Brown w lipcu 2013 roku. Lek. med. Dorota Jung specjalista pediatra

2. Zjawisko używania przez młodzież leków nasennych i uspokajających z grupy benzodiazepin, leków OTC zawierających dekstrometorfan, pseudoefedrynę, efedrynę i kodeinę w celach pozamedycznych – na podstawie wyników badań przeprowadzonych w V-VI 2013 na zlecenie Krajowego Biura ds Przeciwdziałania Narkomanii w 3 ośrodkach (Warszawa, Katowice, Opole)

3. 3 grupy badanych- farmaceuci (technicy, mgr )- rodzice młodzieży- młodzież w wieku 15 – 19 lat, która odurzała się przynajmniej 2-krotnie w ciągu 12 m-cy i uczestniczyła w programie profilaktycznym lub terapeutycznym – 18 wywiadów

4. PROBLEMY OBJĘTE BADANIEMZmiany w czasie dotyczące zjawiska odurzania się przez młodzież:- skala problemu pozostaje na względnie trwałym poziomiezmiana rodzaju substancji psychoaktywnych (ostatnie 7-8 lat) a) spadek używania marihuany b) wzrost zainteresowania legalnie dostępnymi tzw. dopalaczami- zmiana wzorców przyjmowania substancji - wzrost liczby leków stosowanych w celach „rekreacyjnych”: efedryna, (OTC), xylometazolin, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciwhistaminowe

5. MOTYWY I NAWYKI KORZYSTANIA Z LEKÓW W CELU ODURZANIA SIĘProfil jednolity – trudny do określenia ale wyłania się obraz „lekomana OTC”* brak kontaktu ze środowiskiem przestępczym (dealerzy nie działają bezpośrednio w środowisku szkolnym)* nie pozostaje pod wpływem patologicznych środowisk rówieśniczych* ma zaburzone relacje rodzinne* poczucie izolacji społecznej - problemy osobowościowe - problemy adaptacyjne - niespełnione aspiracje (własne, rodziców)

6. - próby samobójcze (lub manifestacja) - szantaż emocjonalny - „krzyk o pomoc” - ucieczka od rzeczywistości* nastolatki z obsesją kontroli masy ciała* eksperymentatorzy – poszukiwacze mocnych wrażeń

7. SKALA ROZPOWSZECHNIENIA ZJAWISKA I POZIOM ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT ZJAWISKA ODURZANIA SIĘ PRZEZ MŁODZIEŻChęć doświadczania odmiennych stanów świadomości od zawsze skłaniała część osób do eksperymentowania ze środkami psychoaktywnymi (zarówno substancjami nielegalnymi ale też produktami dostępnymi w oficjalnym obrocie).Eksperci skupieni przy projekcie nie mają dokładnych danych na temat osób odurzających się – brak statystyk, wynika to z wielu faktów.

8. PROFIL ŚWIADOMOŚCINajbardziej świadomą z badanych grup byli: FARMACEUCI - próba zakupu więcej niż 1 opakowania leku - „powracający klient” - zakupy w wieczory weekendowe przez grupy młodzieżyJednocześnie grupa ta informuje, że jest bezkarna:1) brak rozwiązań prawnych – zakazu sprzedaży tych substancji osobom niepełnoletnim2) brak regulacji prawnych co do ilości jednorazowo wydawanych preparatów

9. * ale tu od razu pojawia się problem- konflikt interesów- obawy farmaceutów o bezpieczeństwo własne - oskarżenia o ograniczenie dostępności do leków- wielość aptek- młodzież poszukuje aptek bezproblemowych- narażanie się na moralną odpowiedzialność za skutki niezaradnej odmowy sprzedaży leku * świadomość szkodliwości reklam i promocji lekówdostępnych bez recepty* jedyne działanie ograniczające – kontrola nadsprzedaży tych substancji

10. RODZICEPoziom uświadomienia rodziców zależy częściowo od nasilenia zjawiska w środowisku w jakim obraca się ich dziecko, ale ogólnie wiedza jest powierzchowna mimo deklaracji znajomości tematuSchemat:- rodzic wie, że istnieją narkotyki ale część nie ma świadomości o używaniu leków OTC w celu odurzenia- deklarują umiejętność rozpoznawania zażycia i działania substancji OTC ale wiedza, że ich dziecko to robi jest szokiem- często nieświadomość łatwości dostępu i niskich cen- brak dobrych relacji, rozmów- niefrasobliwość- zaufanie (z wygody? )- przekonanie znajomości swojego dziecka- ignorowanie symptomów - część rodziców uważa, że eksperymentowanie z używkami jest naturalnym etapem rozwoju człowieka

11. MŁODZIEŻ Bardzo wysoki poziom świadomości na temat odurzania się lekami i innymi substancjami- nazwy- umiejętność łączenia różnych substancji dla osiągnięcia lepszego efektu- dawki- osiągane rezultaty- kanały pozyskiwania- sposoby zabezpieczenia przed efektami odurzenia i „wpadką”- znajomość szkodliwości działania substancjiWiedza młodzieży – środowiska rówieśnicze, INTERNET – fora, portale (HYPERREAL.INFO, NEUROGROOVE.INFO) * brak wiedzy (nieświadomość wpływu leków na psychikę i późniejsze problemy emocjonalne i osobowościowe)

12. WNIOSKI EKSPERTÓWDwa wzorce zachowań charakteryzujące używanie leków w celach pozamedycznych.1) Leki – używką pierwszego wyboru stosowane do odurzania się (legalność, łatwość dostępu, niska cena, przewidywalny efekt, trudniejsze do bezpośredniego wykrycia przez otoczenie – brak zapachu)2) Lek jako zastępstwo za substancję właściwą (np. amfetaminę) dla uzyskania efektu odurzenia lub zmniejszenia objawów głodu narkotykowego

13. PROBLEMY PODNOSZONE PRZEZ ZESPÓŁ EKSPERTÓW- szkodliwość reklam i promocji leków dostępnych bez recepty- niedostateczna wiedza rodziców, opiekunów na temat zagrożeń dla młodzieży* przełożenie odpowiedzialności na szkołę- spotkania z młodzieżą powinny prowadzić osoby kompetentne

14. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ