Zakaz darowizn między małżonkami

1. Zakaz darowizn między małżonkami • Kraków, 4 grudnia 2013 r.

2. Małżeństwo • Trzy warunki: • wiek • affectio maritalis • conubium

3. Darowizna • Co to za czynność? • umowa - czynność dwustronna, trzeba się zgodzić na darowiznę • wyłącznie przysparzająca - causa donandi

4. Darowizna między małżonkami? majątek męża majątek żony kiedy to możliwe? małżeństwo sine manu - żona nie weszła pod manus męża istnieją oddzielne majątki małżeństwo cum manu - istnieje tylko majątek męża

5. Darowizna w małżeństwie cum manu? czy to w ogóle czynność prawna? tak jakby dawał dzieciom, a i tak to było jego czy mogło mieć to znaczenie prawne? Mąż przekazał połowę majątku w darowiznach dla swojej żony cum manu. Umarł i zostawił 3 synów oraz żonę. Teraz wszyscy ubiegają się o udział 1/4 w pozostawionym spadku.

6. Darowizny w małżeństwie sine manu - D. 24,1,16 dłużnik 1 50 100 mąż żona 50 100 dłużnik 2 Rozstrzygnięcie Tryfoniana: mąż może odzyskać 50 Dlaczego?

7. darowizna na rzecz żony jest nieważna • mąż dochodzi przedmiotu darowizny (100) • żonie przypadło jednak tylko 50 (50 nie oddał jej dłużnik) • żona nie skorzystała z całej darowizny, tylko z 50 • wzbogaciła darowiznę, ma z niej pożytki (50) • one nie wchodzą w skład darowizny • zatem na korzyść żony - „pozostanie wzbogacona” Ulpian • gdyby zyskała od drugiego dłużnika również 50, miałaby 200, ale wtedy musiałaby zwrócić 100

8. zakaz obejmuje przedmiot darowizny • wzbogacenie, pożytki uzyskane z darowizny nie wchodzą w jej skład • suma darowizny - tak • wzbogacenie - nie • co z tym dłużnikiem, który nie oddał 50? • czy kobieta może go pozywać? • czy może pozywać go mąż?

9. Za pomocą jakiej skargi może domagać się mąż? • condictio ob iniustam causam • skarga z bezpodstawnego wzbogacenia • dlaczego bezpodstawne • ponieważ bezprawne, wbrew zakazowi darowizn • ograniczone rozumienie wzbogacenia: faktyczna wysokość darowizny, z której mogła skorzystać

10. D. 32,33,2 Sejusz - mąż 100 żona wierzyciel żony Zapis dla żony w testamencie: - wszystko co jej wypłacił i zapłacił na pokrycie długów stypulacyjnych - 20 auresusów rocznie dla żony

11. Rozstrzygnięcie Scewoli • spłata wierzycielowi 100 była zgodną z prawem darowizną • za życie nieważna • po śmierci ważna (podobnie darowizny przed małżeństwem) • formalnie nieważna darowizna • dlatego uznana jako fideikomis • stąd blokada teoretycznego prawa spadkobierców do 100 • chyba że wykażą, iż testator nie miał na myśli tych 100 aureusów zapłaconych za życia

12. Następne zajęcia 11 grudnia • kolokwium • rozpoczynamy prawo spadkowe