Systemy walutowe po II wojnie światowej.

1. Systemy walutowe po II wojnie światowej.

2. System waluty złotej. • System powojenny: z Bretton Woods. • Funkcjonowanie systemu.. • Ograniczenia systemu względnie stałych kursów. • Kryzys systemu w latach 1968 – 1973 i jego upadek • Obecna różnorodność systemów kursowych (kursy płynne, stałe, względnie stałe)

3. System walutowy • zasady wymienialności walut narodowych, dokonywania płatności i utrzymywania równowagi płatniczej. • równowaga BP: bilans obrotów bieżących + rachunek finansowy i kapitałowy z wyjątkiem salda rezerw walutowych jest zrównoważony.

4. System waluty złotej • System funkcjonował w latach 1870 – 1914 • Parytety złote: • np.. 1 $ - 1,672 g złota; 1£ - 7,988; 1 F – 0,3222: • kursy: 4,77$ = 1£ ; 5,18 F – 1$; 24,7 F - 1£ • Automatyczny mechanizm zachowania równowagi płatniczej:dostosowania cen i przepływy kruszcu

5. Załamanie systemu waluty złotej • I wojna światowa i wielki kryzys • Przyczyny: brak mechanizmu utrzymywania względnie pełnego zatrudnienia; brak możliwości stosowania aktywnej polityki pieniężnej; zmiana roli państwa w gospodarce i powstanie interwencjonizmu państwowego

6. System z Bretton Woods oraz MFW • Pierwszy system powołany poprzez umowę międzynarodową; • Zasady: wymienialność międzywalutowa minimum w zakresie obrotów bieżących; kursy walutowe względnie stałe (margines wahań; możliwość dewaluacji lub rewaluacji kursów); odpowiedzialność banków centralnych za utrzymanie stałych kursów (mechanizm interwencji BC)

7. Międzynarodowy Fundusz Walutowy • Funkcje: regulacyjne, finansowe, forum współpracy państw członkowskich (BC) • pożyczki MFW i uwarunkowania MFW w zakresie polityki makroekonomicznej • parytety względnie stałe (ustalone z możliwością zmian).

8. Opcje polityki gospodarczej w systemie z Bretton Woods. • Podstawowym narzędziem utrzymania wewnętrznej równowagi była polityka fiskalna. • Podstawowymi narzędziami utrzymania równowagi zewnętrznej były pożyczki od MFW, restrykcje dot. przepływów finansowych (kapitałowych) i okazjonalne zmiany kursu walutowego

9. Funkcjonowanie systemu. • „głód dolarowy” pierwszych lat powojennych; • problem deficytu bilansu obrotów bieżących USA; • problemy polityki gospodarczej w warunkach stałych kursów walutowych; dylemat utrzymania wewnętrznej i zewnętrznej równowagi: niemożność pogodzenia systemu stałych kursów walutowych, swobody przepływów kapitału i braku swobody prowadzenia niezależnej polityki pieniężnej .

10. Cele polityki gospodarczej • Równowaga wewnętrzna: • YP = C(YP – T) + I + G + NX(eP*/P, YP-T) • Równowaga zewnętrzna; • NX(eP*/P, YP-T) = X • Polityka zmiany wydatków (zmiana globalnego popytu) i polityka przesunięcia wydatków (zmiana kursu walutowego przesuwa wydatki w relacji kraj zagranica)

11. Zewnętrzna równowaga jest utrzymana jeśli NX jest na poziomie X Kurs walutowy e XX Równowaga wewnętrzna jest zachowana jeśli produkt jest na poziomie potencjalnym 1 II Ekspansja fiskalna (G lubT) Problemy koordynacji polityki gospodarczej (NX=X) Y>Yp; NX>X Y<Yp NX>X Y>Yp NX<X Y<Yp NX<X (Y=YP)

12. e Dewaluacja prowadząca do jednoczesnego osiągnięcia równowagi wewnętrznej i zewnętrznej: dobra krajowe tanieją co zwiększa globalny popyt, produkcję oraz NX. XX 1 4 3 2 II Polityka fiskalna pozwala osiągnąć równowagę wewnętrzną lub zewnętrzną:poprzez ograniczenie popytu na produkt i import lub wzrost popytu na produkt i import. Ekspansja fiskalna (G or T) Problemy koordynacji polityki gospodarczej W punkcie 2 gospodarka jest poniżej XX oraz II produkcja poniżej potencjalnej deficyt NX większy od X

13. Kryzys systemu systemu i jego upadek • zmiany w podejściu do równowagi zewnętrznej: narastanie przepływów finansowych (kapitałowych); stopniowa liberalizacja przepływów na rachunku finansowym • spekulacyjne przepływy kapitału i kryzysy bilansu płatniczego; • inflacja i stałe kursy; • problem równowagi zewnętrznej USA

14. Kryzys systemu systemu i jego upadek cd. • W systemie z BW stosowano głównie politykę fiskalną. • Z politycznych względów powstrzymywano się od zmian kursów walutowych, co prowadziło do narastania nierównowag płatniczych (zewnętrznych). • Narastający deficyt NX w USA i ataki spekulacyjne; podobnie we Francji i W. Brytanii; nadwyżki w RFN i JAponii

15. Funkcjonowanie systemu i jego upadek cd. • 1968: podwójna cena złota i zawieszenie de facto wymienialności USD; • 1971 masowy napływ USD do RFN; tzw. Smithsonian Agreement ( 8% dewaluacj USD,; 10% podatek importowy w USA; wzrost ceny złota z 35 USD do 38 USD za incję); • 1973: ponowne ataki spekulacyjne i wprowadzenie kursów płynnych (Japonia i EWG); • 1974 kryzys naftowy i jego skutki. • Światowa inflacja i ostateczne załamanie systemu z Bretton Woods

16. Argumenty wspierające system kursów płynnych • Autonomia polityki pieniężnej. • BC mają większą swobodę dostosowywania podaży pieniądza, stopy procentowej do potrzeb osiągnięcia stabilizacji wewnętrznej; • większa swoboda w reagowaniu na zakłócenia zewnętrzne; • Symetria mechanizmów dostosowawczych. • Płynne kursy jako jako automatyczny stabilizator gospodarki pozwalający osiągać jednocześnie równowagę wewnętrzną i zewnętrzną. Są elastycznym narzędziem dostosowującym produkcję do zmian popytu, co pozwala zmniejszyć negatywne zmiany produktu i zatrudnienia;

17. Argumenty wspierające system kursów płynnych cd. • System kursów względnie stałych nie może przetrwać przy dużych różnicach w polityce makroekonomicznej i dużych szokach jakie wystąpiły w gospodarce światowej w ostatnich 30 latach; • Płynne kursy mogą zapobiegać gwałtownym spekulacjom prowadzącym do kryzysów walutowych w sytuacji, gdy BC nie mają dostatecznie dużych rezerw dla obrony stałego kursu walutowego.

18. Negatywne strony systemu kursów płynnych • Brak koordynacji polityki gospodarczej • możliwość prowadzenia polityki szkodliwej dla innych krajów; • brak koordynacji może prowadzić do dużych wahań kursów walutowych; • niestabilność oczekiwań kursowych (samospełniające się oczekiwania); • w rzeczywistości wahania kursów walutowych są bardzo znaczne jednak brak wyraźnych dowodów, że wpłynęło to negatywnie na handel i przepływy kapitałowe

19. Brak dyscypliny do prowadzenia pro-inflacyjnej polityki przez BC • cele inflacyjne mogą być lepszym hamulcem dla takiej polityki niż stałe kursy; • BC w dalszym ciągu prowadzą znaczne interwencje na rynku walutowym ograniczając nadmierne wahania kursów; • Szczególna odpowiedzialność „dużych” krajów ponieważ ich polityka gospodarcza ma znaczny wpływ na sytuację innych krajów; rosnąca potrzeba międzynarodowej koordynacji polityki gospodarczej dla stabilizacji międzynarodowego rynku walutowego.