Het schoolvak Nederlands opnieuw onderzocht

1. Het schoolvak Nederlands opnieuw onderzocht Helge Bonset & Martine Braaksma Het Schoolvak Nederlands, 19 november 2010 Stichting Leerplan Ontwikkeling & Instituut voor de Lerarenopleidingen, UvA

2. Wat weet je (zelf) uit onderzoek? Overzicht 40 jaar onderzoek Zoeken in de online data-bank Afsluiting Programma

3. Doel: kloof helpen dichten tussen wetenschap en onderwijspraktijk Doelgroep: leraren (in opleiding), opleiders, ontwikkelaars, onderzoekers, beleidsmakers Werkwijze: literatuuronderzoek Selectiecriteria onderzoek: - verricht in het Nederlandse taalgebied - ten dienste van het onderwijs Nederlands - empirisch: waarnemingen in de werkelijkheid (observatie, experiment, enquête, interview e.d.) Het schoolvak Nederlands onderzocht

4. Nederlandse Taalunie Instituut voor de Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam Stichting Lezen SLO- nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Een project van:

5. Helge Bonset, Martine Braaksma, Het schoolvak Nederlands opnieuw onderzocht, SLO, Enschede, 2008 Mariëtte Hoogeveen, Helge Bonset, Het schoolvak Nederlands onderzocht, Garant, Leuven/Apeldoorn, 1998 Tanja Janssen, Helge Bonset, Empirisch onderzoek van het voortgezet moedertaalonderwijs, SLO, Enschede, 1987 Drie inventarisaties:

6. Overzicht 40 jaar empirisch onderzoek

7. Typen empirisch onderzoek

8. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 5 0 Lezen 8 0 Schrijven 9 0 Mondelinge taalvaardigheid 4 0 Taalbeschouwing/ argumentatie 3 0 Wat willen we bereiken met het onderwijs Nederlands en waarom? Onderzoek naar doelstellingen

9. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 11 25 Lezen 13 11 Schrijven 8 2 Mondelinge taalvaardigheid 3 0 Taalbeschouwing/ argumentatie 2 0 Attituden, vaardigheden, verschillen tussen leerlingen Onderzoek naar de beginsituatie

10. Onderzoek naar onderwijsleermateriaal 1969-1997 1997-2007* • Literatuur 4 0 • Lezen 3 0 • Schrijven 2 0 • Mondelinge taalvaardigheid 1 0 • Taalbeschouwing/ argumentatie 2 0 Analyse en beoordeling van leergangen • * Noot: in de periode 1997-2007 is er wel enig onderzoek verricht naar onderwijsleermateriaal (Levende Talen, Vonk), maar dit is opgenomen in Domeinoverschrijdend onderzoek

11. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 23 19 Lezen 15 0 Schrijven 14 6 Mondelinge taalvaardigheid 12 2 Taalbeschouwing/ argumentatie 10 0 Hoe ziet de praktijk eruit? Beschrijving van de stand van zaken Descriptief onderzoek

12. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 1 2 Lezen 0 1 Schrijven 3 3 Mondelinge taalvaardigheid 0 0 Taalbeschouwing/ argumentatie 1 0 Ontwikkeling en beproeving nieuwe didactische aanpakken Construerend onderzoek

13. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 3 5 Lezen 6 3 Schrijven 9 8 Mondelinge taalvaardigheid 0 0 Taalbeschouwing/ argumentatie 1 3 Effectiviteit van didactische werkwijzen op leerprestaties van leerlingen Effectonderzoek

14. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 2 1 Lezen 16 7 Schrijven 22 0 Mondelinge taalvaardigheid 6 1 Taalbeschouwing/ argumentatie 0 0 Ontwikkeling en beproeving van beoordelingsinstrumenten Instrumentatie-onderzoek

15. 1969-1997 1997-2007 Literatuur 1 4 Lezen 10 2 Schrijven 8 2 Mondelinge taalvaardigheid 3 0 Taalbeschouwing/ argumentatie 2 1 Opbrengsten van onderwijs in termen van prestaties van leerlingen Evaluatie-onderzoek

16. Informatie over al het wetenschappelijk onderzoek naar het onderwijs Nederlands in het basis- en voortgezet/secundair onderwijs, uitgevoerd tussen 1969 en 2009 Ieder jaar een update voor voortgezet onderwijs Samenvattingen van publicaties Gemakkelijk te doorzoeken http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/databank Zoeken in de online databank

17. Publicatie 2008 downloaden op: http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/ http://digischool.kennisnet.nl/community_ne www.slo.nl Databank met samenvattingen vanaf 1969 op: http://taalunieversum.org/onderwijs/onderzoek/databank/ Informatie: h.bonset@slo.nl of braaksma@uva.nl Meer informatie?