TERMOSET MALZEMELERİN BİRLEŞTİRİLMESİ

1. TERMOSET MALZEMELERİN BİRLEŞTİRİLMESİ RECEP KURTERİ 0550 Y 26011

2. 1.1 Plastiklerin Tarihçesi • İlk plastik 1907 yılında Amerikalı bir milyarderin ideal bilardo topu için uygun malzemeyi bulmak amacıyla açtığı yarışmada ortaya çıkan bakalittir. II. Dünya savaşında kullanımı artan plastiklerin üretimi savaş sonrası yıllarda katlanarak artmıştır.

3. 1.2 Termoset Plastiklerin Özellikleri • Makro moleküller birbirlerine çeşitli yerlerinden kısa aralıklarla kovalent bağlarla bağlanmış yani ağlanmışlardır. Bu ağ yapı sıcaklık ve basınç altında oluşur (sertleşir) ve tekrar çözülmez. Bu sebeple bir daha şekillendirildikten sonra kimyasal yapı bozulana kadar, tekrar yumuşatmak, şekillendirmek ve kaynatmak mümkün değildir. 300 oC’ye kadar ısı dayanımı, soğukta kırılgan olmaması, yüzey parlaklığı ve sertliği, yüksek mekanik özellikler, boyut sabitliği, yüksek elektrik izolasyonu, yağ ve solventlere dayanıklılık, hava şartlarına dayanma ve yanmazlık gibi özellikleri de diğer tercih nedenleri olarak sıralanabilir.

4. Termoset plastik grubunu oluşturan ve en çok kullanılan bazı plastikler şunlardır: • Epoksi reçineleri • Poliüretan • Fenol formaldehit • Üre formaldehit • Melamin formaldehit • Fenoplastlar (bakalit, dekorit) • Aminoplastlar (pollapas, formika, ultrapas) • Silikon reçineler (silikatlar) • Polyester kalıplama bileşimleri

5. 2. BİRLEŞTİRME TİPLERİ Plastiklerin birbirleriyle ve diğer malzemelerle birleştirilmesi için kullanılan birbirinden oldukça farklı dört temel teknoloji mevcuttur. Bunlar: • Kaynaklama • Mekanik birleştirme • Yapışkan bağlama • Solventle bağlama

6. 2.1 YAPIŞTIRMA BAĞLANTILAR • Yapıştırıcı (adhesive), malzemeleri yüzey tutma yoluyla birarada tutabilen madde olarak tanımlanır. Yapıştırılan (adherend) terimi genelde yapıştırıcı tarafından bir başka cisme bağlanan cisim anlamında kullanılır. Bir yapıştırılanı bir başka yapıştırılana tutturma işlemi bağlama (bonding) olarak adlandırılır. İki yapıştırılan ve yapıştırıcıdan oluşan birleşime bağlantı (joint) adı verilir. Aşağıda başlıca yapıştırma bağlantı tipleri verilmiştir

9. Yapıştırıcılar sürerek, püskürterek, tozlanarak v.s, uygulanabilir. Yapıştırıcı kalınlığı belirli sınırlar içerisinde bulunmalıdır. Aşırı derecede kalın yapıştırıcı tabakası tutma kuvvetini azaltırken; ince tabakalar; boşluklu birleştirmelere sebep olabilir. Yapıştırıcıların reçine esası, genellikle bir epoksi, bir akrilik veya bir poliüretandır. Bu reçineye, yapıştırıcının çalışma performansını iyileştirmek için çeşitli bileşenler eklenir. Genellikle kuvvetli yapıştırıcılar, kimyasal reaksiyonla katılaşırlar.

11. 2.2 MEKANİK BAĞLANTI • Kendinden sert ve kendinden yumuşak birleştiren olması neticelerine dikkat etmek gerekir. Yumuşak ise ekstra güçlendirici mekanik bir aparat yada yüzeyleri arttırmak kendinden sert ise de keskin köşeli olmamasına sistemi yorulma neticesinde yırtılmaya maruz bırakmamalıdır.

13. 3. TERMOSET MALZEMELER 3.1. Epoksi Reçine Epoksiler iki ya da daha fazla epoksit içeren bileşenlerden oluşurlar. Camsı geçiş sıcaklığı maksimum çalışabilme sıcaklığının bir ölçüsüdür. 100 ºC’a artırılabilir. 150-250 ºC arasında uygulanacak bir kür ile 150-250 ºC arasında maksimum çalışma sıcaklığı sağlanabilir. Üstünlükleri:Çeşitli yüzeylere yapışma, polimerin yapısındaki eterden dolayı direnç, aşınmaya karşı direnç, çok üstün elektriksel özellikler, düşük ve yüksek sıcaklıklarda pişirilme özelliği ve pişirilme neticesinde yan ürün oluşturmaması, pişirme sırasında çok az büzülme.

16. 3.2. Polyester Reçine En çok kullanıldıkları alanlar şunlardır: otomotiv sanayinde; tamponlar, sporlerler, kapılar, gösterge paneli ve motor kapağı, elektrik sanayinde; şalterler, armatürler, panolar, izolatörler ve kontaktörler, iletişim alanında; dağıtım kutuları, antenler ve muhafazalar, inşaat sanayinde; sıhhi tesisat, kapı, pencere ve dış cephe kaplamaları. Polyester matrislerin avantaj ve dezavantajları aşağıdaki gibi özetlenebilir.

17. 3.3. Fenolik Reçine 3.3.1. Fenol – Formaldehit Fenol formaldehit reçinesi ile bağlanmış inorganik dolgu maddeleri korozyona dirençli olması gereken kimyasal ekipmanların yapımında kullanılırlar. Fenolik reçine köpük olarak ta kullanılır. Yarı geçirgen olan köpük akustik malzemesi, termal ve şok izolasyonu için kullanılır. Fenolik reçinesi ağaç ve mobilya endüstrisinde yapıştırıcı olarak, odun talaşlarının sunta haline getirilmesinde yapıştırıcı ve bağlayıcı olarak kullanılır.

18. 3.4. Melamin – Formaldehit • Elektrik sektöründe; klemens, kontaktör ve şalter gibi yerlerde melamin bileşimleri bu özellikleri nedeniyle kullanılmaktadır. . Isıya duyarlı olmaması, koku ve tat bozmaması yanında parlaklık ve renk zenginliği ile melamin bileşimlerini mutfak eşyası yapımında yaygınlaştırılmıştır. Tabak, tepsi, kase imalatı bu şekilde çok kolaylaşmıştır ve ucuzlamıştır.