S ystem Prewencyjny : Sztuka relacji wychowawczych

1. “Wychowanie jest sprawą serca, do którego klucze posiada jedynie Bóg” Ksiądz Bosko System Prewencyjny: Sztuka relacji wychowawczych

2. Osadzonych w konkrecie życia • Każde działanie wychowawcze pozostaje w ścisłym związku z kontekstem socjo-kulturalnym, w którym dokonuje się proces kształtowania się osobowości dzieci i młodzieży. • Ks. Bosko rozpoczął dzieło Oratorium w 1841, w Turynie, włoskim mieście, które jako pierwsze włączyło w radykalne przemiany swojej epoki: • rewolucja przemysłowa (ok. 1850 r.) • zjednoczenie Włoch (1860 r.) • upadek doczesnej władzy Kościoła (1871 r.) po którym nastąpił rozwój autoświadomości świeckich w Kościele. • Wewnątrz tego tak bardzo złożonego kontekstu socjo-kulturowego, Ks. Bosko opracował metodę wychowawczą zdolną zmierzyć się z licznymi trudnościami.

3. indywidualistyczne konsumistyczne niecierpliwe Współczesne Społeczeństwo szybkie karierowiczowskie zdezorientowane konkurencyjne technologiczne

4. Odpowiedź Ks.Bosko, NA DZISIEJSZE CZASY, jest ta sama: metoda wychowawcza zwana SystememPrewencyjnym Sztuka: Wychowanie jest sprawą serca, do którego klucz posiada jedynie Bóg Metoda otwarta: “Wy dopełnicie dzieła, które ja rozpocząłem: Ja dałem szkic, wy wypełnicie go kolorami. Teraz jest zalążek, wy doprowadzicie owoce do dojrzewania…” Styl wychowawczy na dzisiejsze czasy: “Dobrzy chrześcijanie i uczciwi obywatele” w trzecim tysiącleciu.

5. System Prewencyjny jest propozycją prawdziwego i konkretnego stylu życia: - cennego zarówno dla młodych, jak i dla dorosłych - bazującego na najwyższych wartościach chrześcijańskich - zdolnego odpowiedzieć na najgłębsze potrzeby osoby

6. 5. Potrzeba sensu Poznawać, zrozumieć, wybierać według pewnej hierarchii obiektywnych wartości (transcendentnych); poszukiwać piękna, dobra, sprawiedliwości, jedności, pokoju, realizować się: zadedykować własne potencjały na rzecz czegoś wartościowego. 4. Potrzeba szacunku Mieć szacunek (uznanie) dla samego siebie, dla własnej osobowości, dla własnych wartości moralnych. Być uznanym przez najbliższych i przez inne osoby. Potrzeba uznania naszych bliskich i naszych wartości. Stimare i propri cari, stimare gli altri, stimare il sistema sociale in cui ci si riconosce. 3.Potrzeba miłości i przynależności Być kochanym i kochać. Otrzymywać i dawać oznaki miłości i przyjęcia. Przynależność: być rozpoznanym, akceptowanym, szukanym; rozpoznać i zaakceptować innych. 2. Potrzeba bezpieczeństwa Stabilność, porządek, prawa, ograniczenia, równowaga, protekcja, mieszkanie. Poznanie co jest dobre, a co złe. 1. Potrzeby fizjologiczne Pożywienie, woda, powietrze, odpoczynek, kontrola temperatury, wolność od cierpienia, seksualność.

7. “Moim jedynym pragnieniem jest widzieć Was szczęśliwymi: teraz i w wieczności” SYSTEM PREWENCYJNY

8. Dlatego System Prewencyjny obejmuje i troszczy się • o wszystkie sfery ludzkiego życia: • w jego złożoności: • Głowa- rozumie czym jest dobro • Serce – kocha dobro • Wola – pragnie dobra • - w jego jedności

9. JEST SŁUŻBĄ MŁODEMU CZŁOWIEKOWI • jako osobie stworzonej • na obraz • i podobieństwo • Boże • oraz odkupionej • drogocenną • Krwią Jezusa

10. „Wychowanie jest sprawą serca” Termin „serce” wyraża człowieka w jego integralności. Symbolizuje to, co w człowieku najgłębsze. „Wychowanie serca” należy rozumieć jako wychowanie całego człowieka, którego centrum jest właśnie serce - przestrzeń uczuć, ale równocześnie źródło wewnętrznej jedności: poznawczej, afektywnej i operatywnej. „Wychowanie jest sprawą serca” to znaczy dziełem, które w sercu ma swój początek (serce wychowawcy) i w sercu znajduje swoje spełnienie (serce wychowanka)

11. Pragnę, abyście wszyscy dali mi swoje serce, bym każdego dnia mógł je ofiarować Jezusowi podczas Mszy Świętej Wasz Ojciec i Przyjaciel, ks. Jan Bosko

12. Wychowanie jest sprawą serca Przestrzeń relacji. Styl rodzinny: AMOREVOLEZZA Miłość Zapobieganie: ROZUM Powołanie: RELIGIA Przestrzeń w której osoba kształtuje swoją wolę w służbie dobru. Przestrzeń w której młody odkrywa własne życie i jego ostateczny cel jakim jest Bóg.

13. Duch rodzinny: “Amorevolezza” Miłość Być pośród młodych w miejscach, w których przebywają Przyjąćmłodych, ofiarując im „przestrzeń przynależności” bogatą w relacjeiw znaczącą wymianę między nimi Żyć i doświadczać uczucia; podtrzymywać, wspomagać Żyć radośnie, celebrować święto Podtrzymywać dialogwychowawczy, słuchać Kochać to, co kochają młodzi, jeśli tylko to służy ich rozwojowi

14. W tym duchu od wychowawcy salezjańskiego oczekuje się: -Dojrzałości uczuciowej. -Zaufania Poświęcenia, bezinteresowności Gotowości i ofiarności Bycia stanowczym, zdecydowanym, konsekwentnym Umiejętności znalezienia w każdym wychowanku wewnętrznego dobra. Otwartości Dbałości o atmosferę rodzinną w placówce. Przyjęcia systemu kar wg ustalonego kryterium: Kara dopiero po wyczerpaniu innych środków Wybór najbardziej sprzyjającego momentu Pozostawiająca winnemu nadzieję i szansę przebaczenia Zaniechanie karania pod wpływem emocji

15. W wychowaniu przedszkolnym zasada miłości wychowawczej przejawiać się będzie poprzez: Zainteresowanie sprawami dzieci Uczuciową dojrzałość wychowawcy. Ciągłą obecność z wychowankami, (asystencja) Szukaniu i stwarzaniu okazji do okazywania miłości Dbanie o rozwój duchowy dzieci, Stosowanie kar wg ustalonych zasad Budowanie relacji czystych, opartych na zdrowych zasadach Budowanie pozytywnego obrazu wychowanka Szacunek do wychowanka. Zrozumienie granic rozwojowych dziecka i dostosowanie do nich swoich oczekiwań wychowawczych.. Wykorzystanie metod problemowych w celu stworzenia warunków do wyrażania własnych opinii poprzez dzieci. Organizowanie zajęć na podstawie przeżyć i doświadczeń grupowych, analizowanie, ocenianie wspólnego doświadczenia grupy. Uczestnictwo wychowawcy także w życiu sportowym i kulturalnym wychowanków Obecność nauczyciela- ojca, brata, przyjaciela a nie wyłącznie przełożonego.

16. Prewencja: “Rozum” “Wyjaśnić reguły zanim rozpocznie się zabawa”, wyjaśnić sens poleceń wychowawcy Demonstrować uznanie, troszczyć się o autuoznanie,dowartościować pozytywne możliwości dziecka Zapobiegać doświadczeniom negatywnym i pomagać w ich rozpoznaniu w celu naprawienia własnych błędów Stwarzać okazję do rozwoju kulturalnego, ludzkiego, duchowego; ofiarować młodym przestrzenie autorealizacji Dbać o pozytywną wizję świata: optymizm

17. Od wychowawcy salezjańskiego, w kontekście „zasady rozumności” oczekuje się: -Autentyczności -Miłości -Rzetelności moralnej -Umiejętności zaspokajania najgłębszych potrzeb wychowanka -Troski o dojrzewanie wychowanka w zakresie kultury, wzrastania do wolności, odpowiedzialności, uczciwości -Skoncentrowania na osobie wychowanka -Bycia świadectwem -Szacunku i zaufania dla wychowanka -Żywej i stałej, a nie tylko okazjonalnej obecności Wysiłku zrozumienia świata dziecka, analizy, a nie surowej oceny, gotowości do dialogu, empatii.

18. W wychowaniu przedszkolnym „zasada rozumności” przejawiać się będzie w : -Nawiązaniu relacji z rodzicami w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. -Doborze odpowiednich treści, metod, środków dydaktycznych do wieku i zainteresowań dzieci. -Przygotowaniu nauczyciela do zajęć -Prowadzeniem zajęć ukierunkowanych na poznawanie siebie -Prowadzenie katechez -Stwarzaniem możliwości uczestnictwa w życiu liturgicznym Kościoła, -Działania integracyjne, -Stworzenie warunków do dialogu, -Organizowanie zajęć uczących krytycznego podejścia do wartości lansowanych przez środki społecznego przekazu -Sformułowanie zasad konsekwencji (kar) w systemie prewencyjnym.

19. Powołanie: “Religia” Kierować życie (własne i młodzieży) ku wysokim wartościom: absolutnym, transcendentnym Głosić i świadczyć o Dobrej Nowinie Jezusa Chrystusajako drodze zbawienia i szczęścia: “dla nas świętość polega na byciu zawsze radosnym” Towarzyszyć młodymw odkrywaniu ich powołania Dowartościować codzienność, z jej radościami i cierpieniami, jako miejsce obecności Boga i daru z siebie w służbie braciom.

20. Od wychowawcy, zatem oczekuje się: Analizowania rzeczywistości młodego człowieka pod każdym względem. Krytycznego nastawienia do niektórych aspektów modelu wychowania. Pogodzenia się z faktem kryzysu instytucji kościelnej. Zrozumienia istoty niepokoju i niepewności młodego człowieka względem religii. Podkreślanie wartości i godności osoby ludzkiej w religii chrześcijańskiej. Propagowania wśród wychowanków odpowiedniej wizji przyszłości pełnej nadziei i sensu. Odwagi w proponowaniu wychowankom rozwiązań w duchu chrześcijańskim. Ukazywania nowych dziedzin przeżywania doświadczenia religijnego. Życia założeniami chrześcijańskimi.

21. W wychowaniu przedszkolnym „zasada religijności” przejawiać się będzie w: -Ciągłej trosce wychowawcy o dobra relację z wychowankiem -Zajęcia ułatwiające bezpośrednie doświadczenie Absolutu, rozbudzanie zainteresowań religijnych, świadome i pogłębione przeżywanie świąt kościelnych -Organizowanie rekolekcji i spotkań formacyjnych dla rodziców. -Zaznajamianie poprzez film, lekturę, uroczystości z postacią ks. Bosko , M. D. Mazzarelloi innymi świętymi. -Udział i organizacja konkursów o tematyce religijnej. -Dbanie o klimat wolności, radości i wiary każdego dnia. -Osobisty przykład i świadectwo życia wiarą wychowawcy!

22. “… ja szkicuję, wy wypełnicie szkic kolorami; Teraz jest zalążek …” System prewencyjny nie jest metodą bardzo ściśle skodyfikowaną. Jest systemem otwartym, zdolnym do inkulturacji w różne środowiska, które zmieniają się w zależności od czasu i miejsca. Dziś doświadczamy metody Ks. Bosko w jej aktualnych “kolorach”, dostosowanych do wychowania “dobrych chrześcijan i uczciwych obywateli” trzeciego tysiąclecia.

23. Dobrzy chrześcijanie i uczciwi obywatele trzeciego tysiąclecia Wychowywać do kultury życia Wychowywać do „życia razem” Wychowywać do solidarności i służby Wychowywać do uznania prymatu Boga i do transcendencji

24. Serce biblijne Cel: świętość “Moim jedynym pragnieniem jest: widzieć Was szczęśliwymi na ziemi i w wieczności”. Styl życia ewangelicznego Realizacja osoby ludzkiej w miłości Praktyka wychowawcza, która wykracza poza czas tempo Centralne miejsce relacji Różnorodność wkładu i wspólna koordynacja Duch rodzinny Środowisko wychowawcze

25. Radość jest znakiem serca, które bardzo kocha Pana! s. Maria Mazzarello Ks. Bosko dał młodym i dorosłym przesłanie. Zachęca nas, abyśmy żyli Duchowością Salezjańską i Systemem Prewncyjnym: Służcie Panu w radości!

26. “Moim jedynym pragnieniem jest widzieć Was szczęśliwymi: teraz i w wieczności” „Wychowanie jest sprawą serca” Jak w kontekście systemu prewencyjnego wykorzystać potencjał osobisty i zespołowy?