1 / 27

BILANS NA PLA]AWA

BILANS NA PLA]AWA. m-r Olivera Panovska (NB RM ) Skopje, 28.11.2008 g. SODR@INA. 1. POIM I ZNA^EWE NA BILANSOT NA PLA]AWA (BP) 2. METODOLOGIJA 3. KOMPONENTI NA BP 4. STATISTIKA NA BP VO RM 5. KARAKTERISTIKI NA BP NA RM. 1. POIM I DEFINICIJA NA BILANSOT NA PLA]AWA. POIM

kendis
Download Presentation

BILANS NA PLA]AWA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BILANS NA PLA]AWA m-r Olivera Panovska (NBRM) Skopje, 28.11.2008 g.

  2. SODR@INA 1. POIM I ZNA^EWE NA BILANSOT NA PLA]AWA (BP) 2. METODOLOGIJA 3. KOMPONENTI NA BP 4. STATISTIKA NA BP VO RM 5. KARAKTERISTIKI NA BP NA RM

  3. 1. POIM I DEFINICIJA NA BILANSOT NA PLA]AWA • POIM • relativno nov poim vo ekonomskata literatura • po su{tinata e star kolku i najstarite civilizacii i dr`avi • za prv pat se sretnuva kaj merkantilistite • vo pravilna forma se sretnuva vo sredinata na XIX vek vo Anglija • DEFINICIJA (IMF, Balance of Payments Manual, Fifth Edition, 1993) Bilansot na pla}awa pretstavuva: “statisti~ki izve{taj koj sistematski gi prika`uva site ekonomski transakcii na nacionalnata ekonomija so ostanatiot del od svetot, za opredelen vremenski period” .....(voobi~aeno edna godina)

  4. 1. ZNA^EWE NA BILANSOT NA PLA]AWA • ZNA^EWE • povrzan e so ostanatite makroekonomski bilansi vo nacionalnata ekonomija so dvonaso~na vrska • se smeta za najva`en makrobilans i go poka`uva: • stepenot na razvoj na nacionalnata ekonomija, • nejzinata eksterna pozicija od aspekt na zadol`enosta i vklu~enosta vo me|unarodnata razmena na stoki i kapital, • pretstavuva osnova za kreirawe na politika i strategija za razvojot na me|unarodnite ekonomski odnosi na nacionalnata ekonomija

  5. POVRZANOST NA Bilansotnapla]awa SO OSTANATITEMAKROBILANSI

  6. 2. METODOLOGIJA • METODOLOGIJA PROPI[ANA OD MMF • unificirana (standardni utvrdeni kodovi za site oddelni transakcii) • primena (site zemji ~lenki na MMF) • valuta na prika`uvawe (SAD dolari) • periodika (edna{ godi{no) • formi na prezentacija na BP - standardna prezentacija - analiti~ka prezentacija • publikuvawe(Balance of Payments Statistics Yearly – BOPSY)

  7. 3. KOMPONENTI NA BILANSOT NA PLA]AWA 1. TEKOVNA SMETKA Tekovni transakcii pome|u rezidenti i nerezidenti ~ija cel ne e transfer na kapital 2. KAPITALNA I FINANSISKA SMETKA Kapitalni transakcii pome|u rezidenti i nerezidenti ~ija cel e transfer na kapital 3. GRE[KI I PROPUSTI statisti~ki neidentifikuvani transakcii

  8. 3. KOMPONENTI NA BILANSOT NA PLA]AWA • TEKOVNA SMETKA, neto -stoki - uslugi - dohod - transferi 2. KAPITALNA I FINANSISKA SMETKA, neto 2.1. KAPITALNA SMETKA - kapitalni transferi - steknuvawe/raspolagawe so neproizvodni sredstva 2.2. FINANSISKA SMETKA - direktni i portfolio investicii - ostanati investicii - oficijalni rezervi 3. GRE[KI I PROPUSTI

  9. 3. KOMPONENTI NA BILANSOT NA PLA]AWATEKOVNA SMETKA • Stoki, neto Izvoz Uvoz • Uslugi, neto Turizam, neto - Prilivi - Odlivi Transport, neto Ostanati uslugi, neto (telekomunikacioni, investicioni raboti , delovni uslugi) • Dohod, neto Nadomest za vraboteni, neto Dohod od investicii,neto (isplati na dividendi, kamati) • Tekovni transferi, neto Oficijalni, neto Privatni, neto

  10. 3. KOMPONENTI NA BILANSOT NA PLA]AWAFINANSISKA SMETKA • Direktni investicii, neto • stranski direktni investicii vo zemjata • direktni investicii vo stranstvo • Portfolio investicii, neto - sredstva - obvrski • Ostanati investicii, neto - trgovski krediti, neto - zaemi, neto - valuti i depoziti, neto - drugi, neto - bruto oficijalni rezervi

  11. 4. STATISTIKATA NA BP VO RM • Nadle`na institucija: NBRM • Metodologija propi{ana od MMF (IMF, Balance of Payments Manual, Fifth Edition, 1993) • Izvori na podatoci • Diseminacija na podatoci • Zna~ewe na statistikata na BP

  12. 5. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMTEKOVNA SMETKA • Karakteristiki: • deficit vo tekovnata smetka koj bele`i tendencija na porast • (7,8% od BDP vo 2007, 0,6% vo 2006) • -permanenten rast na trgovskiot deficit • - nezna~itelno pozitivno saldo kaj uslugite • - negativno saldo kaj dohodot • - pozitivno saldo kaj privatnite transferi Dinamikanasaldoikomponentinatekovnatasmetka (vo mil.$) Izvor: NBRM

  13. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMSTOKOVNA RAZMENA SO STRANSTVO - RM e mala i otvorena ekonomija (u~estvo na NTR vo BDP od 109% vo 2007 g.), - eksterniot sektor ima silno vlijanie vrz ekonomskiot razvoj na zemjata Nadvore{notrgovskarazmenanaRM (vomilioni SAD dolari) Izvor: Dr`avenzavodzastatistikanaRM

  14. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMIZVOZ NA STOKI 1. izvoznata ponuda e mala i nekonkurentna (koncentrirana e vo trudointenzivni i noskodohodovni proizvodi) 2. dominantno e u~estvoto na dve grupi proizvodi: obleka i `elezo i ~elik (nad 56% vo 2007 g.) 3. dominantno u~estvo na proizvodite za reprodukcija - 62% vo 2007 g. (od koi pogolem del se surovini i poluproizvodi) i na stokite za {iroka potro{uva~ka - 36% vo 2007 (od koi pogolem del se obleka i obuvki) 4. visoka zastapenost na tri zemji najzna~ajni partneri (Germanija, Srbija i Grcija - 46% vo 2007 g.) 5. zgolemeno e u~estvoto na razmenata so EU vo vkupniot izvoz (vo 2007 g. dostigna 65%, nasproti 34% 1994 g.). 6. u~estvoto na izvozot vo BDP raste no e malo (42% vo 2007 g.)

  15. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMUVOZ NA STOKI • Visoka uvozna zavisnost na makedonskata ekonomija (surovinska,energetska, tehni~ko-tehnolo{ka) 1.visoka uvozna surovinska zavisnost na nose~kite izvozni industriski granki tekstilnata i industrijata za prizvodstvo na `elezo i ~elik (od nad 70%) 2.uvozot na mineralni goriva (nafta, nafteni derivati i el. energija) - tendencija na porast (19% vo 2007 g. nasprema 11% vo 1994 g.) 3. diverzificirana struktura na uvozot na stoki 4. dominantno u~estvo na proizvodite za reprodukcija (65% vo 2007 g.) 5. dominantno u~estvo na tri zemji najzna~ajni partneri (Germanija, Srbija i Grcija) vo uvozot (okolu 27% vo 2007 g.). Zgolemeno u~estvo na Rusija zaradi uvozot na nafta (od 3% vo 1994 g. na 12% vo 2007 g.) 6. zgolemeno e u~estvoto na razmenata so EU vo vkupniot uvoz (vo 2007 g. dostigna 50% nasproti 38% vo 1994 g.)

  16. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMIZVOZ I UVOZ NA STOKI PO EKONOMSKA NAMENA U~estvo na izvozot i uvozot po ekonomska namena na proizvodite (vo %) Izvoz Uvoz Izvor: Dr`avenzavodzastatistikanaRepublikaMakedonija.

  17. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMTRGOVSKI DEFICIT • Permanenten trgovski deficit (pogolem uvoz od izvoz) • Trend na porast na trgovskiot deficit • (u~estvo vo BDP od 21% vo 2007 g.) • pri pobrza dinamika na rast na uvozot vo sporedba so izvozot • Trgovskiot deficit za makedonskata ekonomija e limitira~ki faktor za ekonomskiot razvoj i voedno su{testven problem za bilansot na pla}awa. Namaluvaweto na ovoj debalans e pove}e od neophodno. Ekspertite prepora~uvaat "ne da se krati grankata na koja stoime", {to go simbolizira uvozot, tuku izlezot go gledaat preku porast na izvozot.

  18. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMPRIVATNI TRANSFERI • Prilivi koi zemjata gi dobiva od stranstvo bez nadoknada • Finansiraat zna~aen del od trgovskiot deficit i • deficitot vo tekovnata smetka • Bele`at rast do IX 2007 • - u~estvo vo 2007 g.-18% od BDP • Kompozit od 3 kategorii: • - doznaki, neto • - efektiva, neto • - ostanati privatni transferi, neto Pokrienost na trgovski deficit so privatni transferi (vo %) Dinamika na privatni transferi, po komponenti (vo mil. $) Izvor: NBRM

  19. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMFINANSISKA SMETKA • Rast na prilivite na stranski direktni investicii • Cikli~ni dvi`ewa • zemji so najgolemi stranski investicii vo RM na krajot na 2007 g. se: • Ungarija (17%), Holandija (17%), Grcija (15%) i Avstrija (9%) • dejnosti • (51% od SDI vo RM na krajot na 2007 g. e vo sektorot na uslugi -transport i komunikacii i finansisko posreduvawe • 36% vo proizvodstvoto) Stranski direktni i portfolio investcii (vo milioni SAD dolari) Izvor:NBRM

  20. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMFINANSISKA SMETKA Dinamika na bruto nadvore{en dolg • Porastnanadvore{niotdolg • rastnaprivatniotdolg, pad najavniotdolg - rastnakratkoro~niotdolg, pad nadolgoro~niotdolg 2 RM ima pomala zadol`enost Struktura na bruto nadvore{niot dolg od aspekt na tip na instrument od aspekt na ro~nost Izvor:NBRM

  21. KARAKTERISTIKI NA BILANSOT NA PLA]AWA NA RMFINANSISKA SMETKA • Porast na bruto deviznite rezervi Sostojba na bruto devizni rezervi (vo milioni evra) Izvor:NBRM

  22. ZAKLU^OK • Bilansot na pla}awa pretstavuva: • STATISTI^KI IZVE[TAJ • KOJ SISTEMATSKI GI PRIKA@UVA • SITE EKONOMSKI TRANSAKCII • NA ZEMJATASO STRANSTVO • ZA OPREDELEN VREMENSKI PERIOD • (voobi~aeno edna godina) • Su{testven problem za bilansot na pla}awa na RM epermanentniot TRGOVSKI DEFICIT

  23. VE@BA

  24. Komparativni aspekti Dinamika na saldo i komponenti na tekovnata smetka na oddelni zemji vo 2007 godina (vo milioni evra)

  25. Komparativni aspekti Saldo i komponenti na finansiskata smetka na oddelni zemji vo 2007 godina (vo milioni evra) Bruto nadvore{en dolg (vo% od BDP)

  26. STATISTI^KIPRILOG

  27. Vi blagodaramzavnimanieto Olivera Panovska panovskao@nbrm.gov.mk

More Related