Welke toekomst voor het Boek?

1. Welketoekomstvoorhet Boek? Jef Maes Hoofd Kenniscentrum - Boek.be

2. Overzicht 0. Methode • Definitie: watiseenboek? • E-reading: eenfeit • Wieleestdigitaal? • e-boekenmarkt 2011 • Toestellen: e-readers, tablets • Digitaliseringgeïlustreerdeboek • Uitgeverij van de toekomst • Sociaallezen • Nieuwebusinessmodellen • Prijse-boek • Piraterij • Toekomst van de boekhandel • Timereading • Technologie in de boekhandel • E-lending • Denk niet Kodak, denk Pathé • Conclusies

3. Methode Wat niet? ≠ Exacte wetenschap ≠ Madame Soleil Watwel? • Bestuderenhuidige en toekomstigeontwikkelingen • Technologischeontwikkeling • Bestuderen van geschiedenis en die toepassen op toekomst • Standpunten van specialisten

4. Doel: adviesaan de sector “survival of the fittest” ≠ de sterkste overleeft= diegene overleeft die zich het best aanpast aan de veranderende omstandigheden

5. Watiseenboek? Geert Lernout “Voor mij is alles waarop taal staat een boek en dat kan dus zowel een kleisteen en een koperplaat zijn als een digitale krant of cd. …” “Je kunt het fenomeen van het boek niet begrijpen als je het beperkt tot de ingebonden rechthoekige stapel bedrukte papieren; die is amper vijf eeuwen oud”. “Dit boek gaat dus over de manieren waarop mensen woorden kunnen bewaren”….

6. Digitaallezen Zal het papieren boek verdwijnen? “Het boek is als het wiel: een perfecte uitvinding die niet zal verdwijnen” • Niet mordicus vasthouden aan de vorm maar concentreren op de inhoud + op beleving! => Het digitale lezen is al een feit • Hetgeheelvoorogenhouden!

7. Hetecosysteem van e-reading Bron: TechFlash

8. Wieleestdigitaal?

9. Stand van zakene-boekmarkt • US: 15 à 20% van de markt • UK: 6% van de markt • Europa: tussen 1 en 1,5% • Nederland + Vlaanderen: 1,3%

10. E-book market in the US 2011 http://www.internetmarketingspeed.com/how-to/ebook-amazon-kindle-e-reader-market-growing-dramatically/

11. E-book market in the US 2011 http://www.internetmarketingspeed.com/how-to/ebook-amazon-kindle-e-reader-market-growing-dramatically/

12. Oorzakenverschillen • Onvoldoendegoedkope en goedetoestellen op de markt (tov. Kindle in US/UK) • Nogonvoldoende e-boeken • Bijstart van www.e-boek.org (nov. 2009) : 2.900 titels • Februari 2012: 11.700 titels(5,4%) • Aantalverkochtepapierentitels in 2011: 216.208 3. e-boekennog te duur(mededoorhogebtw 21%) • hetduurtnogzekertot 2016 om 10% te bereiken • Nu 1 op 1 overzetting van tekst (op papier) naardigitaal.Klassiekfenomeenbijnieuweontwikkelingen.

13. Vergelijkingmuziekindustrie

14. E-reader: breed gamma • Beschikbaar vanaf €149 (bv. Bebook club, Oyo, Icarus) Overzicht van alle beschikbare e-readers: www.ereaders.nl http://wiki.mobileread.com/wiki/E-book_Reader_Matrix

15. Benchmark: Amazon Kindle • Kindle: $79 • Kindletouch: $99 • Kindletouch 3G: $149 • Kindlefire: $199 • - Zeer gebruiksvriendelijk • - Zeer goedkoop • - Negatief: • gesloten systeem • Enkel Engelstalige titels uit de Amazon-shop Verkoopcijfers? Fire: 5M in 2012

16. Tablets – iPad,… • Verkoop in Benelux in 2011 • 600.000 tablets • 120.000 e-readers • 85% van de tablets = iPad

17. Digitaliseringgeïllustreerdeboek Geïllustreerde boek: • minstens 60% vdmarkt • Quasi nog niet gedigitaliseerd. • Enkel appsvoor 2 of 3 operating systems (Apple, Android, Windows…) = duur en beperkte verkoopkanalen – afhankelijk van hardware producenten

18. Tablets en kleurenreadersbiedenmogelijkhedenvoorkleur en interactiviteit => nieuweboekvormen

19. Uitgeverij van de toekomst: 2012-2016 Doel: • Vlaamse uitgeverswereld voorbereiden op de toekomst (zowel algemene als educatieve) • Sterk in geïllustreerde boeken: strips, kinderboeken, geïllustreerde non-fictie. Daar moet digitalisering nog beginnen • Ontwikkelen/testen van nieuwe boekvormen • Ontwikkelen/testen van nieuwe vormen van lezen • Ontwikkelen/testen van nieuwe businessmodellen • Sterker op de internationale markt: via multilanguage applicaties

20. Ontwikkelen van nieuweboekvormen Opzetten van labo ePub3 en html5: • ePub3: • standaardformaat vrijgegeven oktober 2011 • biedt mogelijkheden voor: • Invoegen van hyperlinks • Invoegen van beeld en geluid • Interactiviteit • Html5: • Standaardformaat pas klaar 2013 • Biedt mogelijkheden voor: • Ontwikkelen van webapps • Online reading • Onafhankelijk van operating system • Onafhankelijk van businessmodel van hardwareproducent

21. Ontwikkelen van nieuweboekvormen • Ontwikkelen van proefprojecten ism. uitgevers • Tools ontwikkelen die generiek aanmaken van bepaalde types mogelijk maken • Bv. voor strips, voor geïllustreerde kinderboeken, voor geïllustreerde non-fictie, voor kookboeken • Bv. Lannoo: Vos en Haas luisterspel • Verhogen van de kennis bij de boekensector rond de mogelijkheden van ePub3 en html5 • Organiseren van workshops en seminaries • Disseminatie van de opgedane kennis en ervaring in de labo’s

22. Nieuwevormen van lezen: social reading • Technologische ontwikkelingen maken het mogelijk dat lezers boekfragmenten, annotaties, leeservaringen, leestips uitwisselen • Lezers kunnen in dialoog treden met elkaar, met auteurs en uitgevers. • Lezers kunnen meewerken aan het tot stand komen van boeken • studenten kunnen informatie uit hun educatieve boeken uitwisselen, leerkrachten kunnen de voortgang van studenten opvolgen, enzovoort. • Is nu al +/- mogelijk in gesloten systemen (Kindle, Kobo,…) Wij technologieën en modellen ontwikkelen en uittesten in een open omgeving (sociale netwerken, Facebook, Linkedin,….) • Sociale dimensie = hefboom naar meer lezen en meer boekenverkoop in digitale omgeving

23. Nieuwebusinessmodellen Digitale wereld ≠ papieren wereld: toegang tot is belangrijker dan bezit => nieuwe businessmodellen • Verhuur = tijdelijke toegang • Kopen = permanente toegang • Timereading = betalen per tijdseenheid • Abonnement = betalen ifv gebruik met onbeperkte toegang tot content

24. Nieuwebusinessmodellen http://www.theatlantic.com/technology/archive/2012/01/the-future-of-the-book-is-the-stream/252001/

25. Nieuwebusinessmodellen • Gelijkaardigeontwikkelingen in anderesectoren: • Muziek: Spotify • Film: Netflixwatchinstantly • Audioboeken:audiobooks.com • Boek ≠ product dat individueel gaat verkocht worden • Boek = content, informatie (formaat en device onafhankelijk) die (betalend) ter beschikking wordt gesteld

26. Alleswordtmobiel. Maar watis de echteinzet? Freedom of choice, freedom of time and freedom of place. = het devies van de nieuwelezer • Kunnen lezen op elk moment, zonder te plannen, device onafhankelijk, formaatonafhankelijk • Nu koopt men niet de content maar het formaat • Lezers zouden moeten kunnen kiezen wat ze wanneer willen lezen/luisteren – formaat en platform onafhankelijk

27. Mobielontdekken • Ontdekken doen we steeds vaker via sociale netwerken en via “nieuws apps”: facebook, twitter,… maar ook via Flipboard, Pulse, Zite • Je moet delen kunnen lezen vooraleer je koopt • Uitgevers moeten meer delen van content gratis beschikbaar maken (1ste hoofdstuk, fragmenten,…) • Beide elementen moeten naadloos in mekaar overvloeien • Ambassadeurs creëren = verbondenheid scheppen = meer verkoop The real mobile shift for publishers: mobile = freedom to be everywhere, anytime, using any device. http://www.baekdal.com/analysis/the-real-mobile-shift-for-publishers/6B953CCAA8934225A27D776621697AED1B556143A8F966081445AE84A89ECD10

28. Auteurs Uitgevers PaaS & Cloud Online retailers Boekhandels Consument Mutatie in verkoopplatformen Fysieke distributie INTERNET Amazon Google editions Apple E-boek fysiek boek Webshop Fysieke handel New reading models Time reading Online reading

29. Welkemeerwaarde in de keten? • Uitgeverij vs auteur • Boekhandel vs uitgeverij • Bibliotheek vs lezer • Bibliotheek vs boekhandel • Auteur vs lezer • 23 APRIL 2012 DE STAAT VAN HET BOEK • IN DE SINGEL - ANTWERPEN

30. Printing on demand • binnenenkeleminuteneenpasklaarboek • 110 pag./minuut. • keuzeuit 500.000 boeken • diverse toestellen in de US en UK • eerste toestel in Europa: ABC boekhandel A’dam • EBM in boekhandel? In de bibliotheek? Espresso Book Machine: http://www.youtube.com/watch?v=OIq0VqF0MnA

31. Veranderendlezen Slow reading Deep attention Hyper attention Fast reading • Internet stimuleert hyper attention • Slow reading zal onder druk komen • taak voor leesbevordering Effect van iPad op leesgedrag gemeten door Read it later

32. workflowbijuitgever

33. Prijs van eene-boek - Gemiddelde prijs nu € 9,5 (excl. btw)- Nu +/- 68% van de papieren prijs = te hoog?- Btw verlaging van 21 naar 6% = daling met 15% => 53% vd. prijs Met dank aan Timo Boezeman • royalties auteur: hoger bij e-boeken dan bij papieren boek • marges vd boekhandel bij e-boeken lager dan bij papieren boeken • Uitgever houdt finaal minder over!

34. DRM vs Piraterij? • DRM = Digital Rights Management • Adobe DRM: mogelijk om een boek op 5 toestellen te plaatsen: niet gebruiksvriendelijk • Social DRM: elke download is traceerbaar • wel gebruiksvriendelijk • positieve resultaten • 2 sporenbeleid: • zorgen voor een betaalbare legaal aanbod • via Sinbad illegaal aanbod neerhalen en uploaders opspeuren

35. SINBAD • samenwerking Librius en BAF (Belgian Anti-Piracy Federation) • zomer 2011: 29.000 links naar illegale Vlaamse boeken neergehaald • 19.000 voor fictie en non-fictie en 10.000 voor strips • Toppers: Start torun (2.400), Van Dale (618), de Naked Chef-boeken van Jamie Olivier (532 links) thrillers van Aspe, Baantjer en Mendes. Suske & Wiske bij strips • in december 2011: opnieuw 5.500 illegale links neergehaald

36. Welketoekomstvoorde boekhandel? • 2011: Groei online verkoop + 90% • Online in Vlaanderen: 7%. Nederland reeds 10% voor alle non-food • E-boek is vnl. een online gebeuren Boekhandel: een bedreigde diersoort?

37. Toekomst van de boekhandel? • Inzetten op beleving: meerwaarde bieden tov. web • ontmoetingsplaats met auteurs/lezers… • catering, koffie shop,…. • bijkomende info (ook digitaal) binnen de boekhandel • Leren van de klanten: crm = cruciaal • Een wow-effect nastreven: customer journey map • Samenwerkingsverbanden opzetten • Technologie inzetten om bezoek en verkoop te verhogen • Inzetten op timereading • Combinatie van papier en digitaal

38. Peterschapsprojecten • ism. Agentschap Ondernemen • 1 x maand samenkomen met 15 boekhandels om problemen te bespreken • Alle mogelijke terreinen van vernieuwing en betere bedrijfsvoering bespreken • Een wow-effect nastreven: customer journey map ism. Innovatiecentra

39. CRM: ken je klanten • 1 boekhandel in Vlaanderen weet wie wat koopt • Niemand doet er wat mee • Social Media en vrienden: belangrijkste informatiebron voor aankoop van boeken! • Ambassadeurs creëren • Leren van Amazon: • Na 3 weken vraag om boek te bespreken • Een nieuw boek van uw favoriete schrijver • Wie dit boek heeft gekocht heeft ook dat boek gekocht

40. Timereading • Timereading: lezer betaalt om een boek te lezen gedurende bepaalde periode (bv. 48u, 5-10 dagen…) • Boekhandel wordt betalende bibliotheek • Nut van time reading: • Advies van boekhandel aan klanten = push marketing • Teaser voor zowel papieren als e-boek • Bedrag terugbetalen als er wordt aangekocht (bv. binnen 7 dagen). Mogelijk via micropayments. • E-lending = concurrentie voor boekhandel • Bescherming nodig bv. window time

41. Technologie in de boekhandel

42. Traject van een klant

43. Traject van een klant “Mijnaandachtwordtgetrokken door eenbewegendbeeld in de etalage van boekhandel X Hiermoetikzijn.

44. Traject van een klant Book knock • CentraalInformatie punt • Winkelwegwijzer • Search engine • Auteur info • Events • Reviews • E-Book “Mhmm, wateengrotewinkel.” “Waarmoetik in hemelsnaamzijn? Ah! daar is eeninformatie display!

45. Traject van een klant Klant“Check In” applicatie • Klantherkenning via digitaleklantenkaart • Locale promoties en acties • Gepersonaliseerdeaanbiedingen • Verzamelen van klantinformatie/opinie Enz…

46. Technologie in de boekhandel Luisterboek kiosk • Zoeken • Luisteren • Promotie Self service e-book kiosk • Zoekfunctie • Download (coupon) • Print on demand

47. Technologie in de boekhandel

48. Andereplannen Boek.be • Combinatieverkoop papier/digitaal via vouchers • Stripkanaal i.s.m.: • Alle stripuitgevers • Tablisto • Boekhandel van de toekomst in e-paviljoen op de Boekenbeurs • Uitgeverij van de toekomst op e-paviljoen op de Boekenbeurs

49. E-lending • Geen wettelijke regeling = exclusief recht – onderhandelingen met Bibnet • Raadpleging binnen de Bib mogelijk • Uitlenen van e-readers met daarop beschermd werk = niet wettelijk geregeld • Bibliotheken belangrijk voor de culturele participatie en inhoudelijke informatie => e-boeken ook via bibliotheek • Boekenvak streeft naar akkoord, met enkele beperkingen: • Window time • Faire vergoeding voor uitgevers en auteurs

50. Uitgangspunten Boek.be • Boekensectormagdezeontwikkeling niet missen: innovatiestimulering • Behoud van de keten maar bewustdatveelgaatwijzigen • Geendominantie van grote (buitenlandse) spelers. Bv. Amazon, Google…. • DIGITALISERING IS EEN UITDAGING • GEEN BEDREIGING