Textiel-, hout en meubelindustrie : transformatie is continu proces

1. Textiel-, hout en meubelindustrie : transformatie is continu proces Staten-Generaal van de Industrie Brussel, 5 februari 2010

2. De textiel-, hout- en meubelindustrie in Vlaanderen * * schattingen

3. Textiel-, hout en meubelindustrie : transformatieproces aan de gang DE FEITEN! • Globaliseringdwingt tot structureleveranderingen • Conjunctureleinzinking in 2008 en 2009 tast volumes aan De rechtstreeksetewerkstellingneemtsterkaf(THM: van 69.000 in 2002 naar 52.300 in 2008, of -25%) De toegevoegde waarde blijft echter vrij stabiel (van 3,2 miljard € in 2002 naar 2,9 miljard € in 2008, of -10%). Handelsbalans blijft positief (+2,3 miljard € in 2008), zodat textiel-, hout- en meubelsector de welvaart in Vlaanderen mee blijft opbouwen. Deze transformatie zal blijven doorgaan. De Vlaamse overheid moet die begeleiden om sterke industrie in Vlaanderen te behouden.

4. Textiel-, hout en meubelindustrie : transformatieproces aan de gang De transformatie wordt gestuurd door (vele types van) ‘innovatie’ : • snel wijzigende trends: tekeningen/modellen • kennisintensievere producten met hogere toegevoegde waarde (bv. medisch textiel, geotextiel, beschermtextiel, laminaat, passiefbouw, …) • nieuwe productiemethodes (verder doorgedreven automatisatie, ‘lean’ manufacturing, quick response en supply chain management, …) • anderegrondstoffen(gerecycleerde en duurzame materialen, hernieuwbare energie, …) • intensieveremarktverkenning, voornamelijk ‘niches’ met hogere toegevoegde waarde (bv. in het designsegment, tuinmeubilair, slaapcomfort, technisch textiel…) • … Belangrijke elementen hierbij zijn marktgedrevenheid, open innovatie, meer producttoepassingen voor professioneel gebruik, duurzaamheid, opleiding en vorming

5. 1.Marktgedreven innovatie • Naarmeerkennisintensieveproducten, door zoweltechnologischealsniet-technologischeinnovatie(ontwerp, snelvernieuwendecollecties, bescherming van intellectueleeigendom, …). • Weg van ‘commodity’ marktennaar ‘lifestyle’-producten'(dankzijgoedeproductontwikkeling). • Exportblijft motor van de groei: verkenning van nieuwegeografischemarkten. Steun van FIT heeftmultiplicatoreffect. VOORSTEL: Innovatie is duur en onzeker. Ondersteuning door de overheden (bv. Franse ‘credit impôt collection’). Rol van IWT, AO, … moet meer industriegericht zijn. Meer slagkracht voor FIT voor exportpromotie.

6. 2. ‘Open’ innovatie Bedrijven werken 'anders' en internationaliseren: ook uitbesteden, toeleveren, filialen in het buitenland, kennisdeling, … SAMENWERKING IS SLEUTELWOORD • Meer samenwerking tussen ondernemingen om nieuwe markten teopenen (bv. project Flemish Masters, dat nieuwe ontwikkelingen in meubelstoffen koppelt aan nieuwe (zit)meubelen) • Samenwerking op technologisch vlak in de sector, via collectieve onderzoekscentra (Centexbel en TCHN) en ooksectoroverschrijdend (bv. textiel en chemie, textiel en machinebouw, … • VOORSTEL: • Samenwerking tussen bedrijven bevorderen. • Samenwerking aanmoedigen tussen bedrijven en Vlaamse designers/productontwikkelaars, technologische centra, andere sectoren, …

7. 3. ‘Professionele’ producttoepassingen • Ontwikkelingen voor professionele toepassingen zijn vaak een voorloper voor ontwikkelingen op de particuliere markt • Professionele toepassingen • Privé-markt: toelevering aan bedrijven B-2-B (kantoren, horeca, …) • Overheidsopdrachten: leger, politie, ziekenhuizen, overheidsgebouwen, sociale woningbouw, … • Toegang tot buitenlandse overheidsmarkten moet worden gegarandeerd • Onderzoek in het kader van het ViA-project ‘ProfIT 2020’ VOORSTEL: bestekken voor overheidsaanbestedingen moeten andere criteria dan alleen de prijs opnemen; ook sociale en milieucriteria (duurzaamheid) en het innovatief karakter

8. 4. Duurzaamheid staat centraal • Hout en natuurlijke textielvezels zijn duurzame materialen bij uitstek • Vlaanderen heeft een grote expertise inzake grondstof- en energie-efficiëntie • bv. het ‘recyclageproject’ ingediend in het kader van de Ronde Tafel ‘textiel, hout, meubel’ • EFRO-project ‘duurzame ontwikkeling’ • eco-innovaties via principes van ecodesign, ‘cradle to cradle’, … • VOORSTEL: • Onze sterktes verdedigen en aanmoedigen, bv. ‘kenniscentrum recyclage’ uitbouwen • Duurzaamheidsinvesteringen ondersteunen via ecologiepremie • Promotiecentrum rond duurzaam en energievriendelijk bouwen… • Noot: opgelet bv. met unfaire concurrentie tussen materiaalrecyclage en energetische verwerking van grondstoffen en recyclagemateriaal

9. 5. Opleiding en vorming: schakel in het verhaal Kennisintensievereindustrievergtmeergeschooldewerknemers: • Ondanks de vermindering van de tewerkstelling staan velehonderdenvacatures open, door te klein aanbod aan goed geschoolde werknemers, op alle niveaus (van uitvinders tot uitvoerders). De ‘vergrijzing’ treft de textiel-, hout- en meubelsector nu reeds hard (= groteuitstroomuitbedrijven). • Het specifiek technisch onderwijs kent een te lage in- en uitstroom van leerlingen en studenten, vooral in het textielonderwijs. • VOORSTEL: • Aanbod via het specifiek technisch onderwijs versterken. • Steun voor permanente opleidingen (incl. werkplek-leren) • Strategische opleidingssteun toekennen in geval van noodzakelijke transformatieprocessen

10. 6. Vlaamse administratie: bedrijfsvriendelijk aub • Vlaamse overheid bezondigt zich aan ‘reglementitis’ en ‘keizer-koster’ mentaliteit. • Vergunningenbeleid is te omslachtig, te lang, te weinig bedrijfsvriendelijk • Besluitvaardigheid verlamd door overdreven advies- en consultatieprocedures en -organen • Ambtenaren (bv. R.O. en Leefmilieu) beschouwen bedrijven eerder als ‘een gevaar’ i.p.v. als hun ‘klanten’ • Controles nu helaas louter ‘bestraffend’ i.p.v. ‘oplossingsgericht’ VOORSTEL: Ook de Vlaamse overheid/administratie draagt een grote verantwoordelijkheid in het creëren van een bedrijfsvriendelijk klimaat

11. Besluiten • Strategisch transformatieproces is al geruime tijd bezig in textiel-, hout- en meubelbedrijven • Overheid moet een ondernemingsvriendelijk kader creëren, ‘laat ons ondernemen!’ • Vlaamse overheid kan dit transformatieproces begeleiden: • steun aan innovatie, ondersteuning van product- en collectievernieuwing • steun voor investeringen in duurzaamheid • ontwikkelen van professionele producttoepassingen via overheidsaanbestedingen • exportpromotie • behoud van sectorspecifiek onderwijs, vorming en opleiding, … AND DO NOT FORGET … IN THE END, IT’S ALL ABOUT COSTS