Seminar “Veiligheid, Innovatie en Technologie” Utrecht, 28 maart 2007

1. Innoveren is samenspel Seminar “Veiligheid, Innovatie en Technologie” Utrecht, 28 maart 2007 prof dr Peter Werkhoven, TNO Defensie en Veiligheid

2. 1150 medewerkers, kennisgebieden: • Waarnemings-systemen • Informatie & Operaties • Bescherming, Munitie & Wapens • Biologische & Chemische Bescherming • Gedrag Training & Prestatie TNO werkt aan veiligheid in al haar kerngebieden TNO Kwaliteit van Leven TNO Defensie en Veiligheid TNO Industrie en Techniek TNO ICT TNO Bouw en Ondergrond

3. Veiligheid : Systeembenadering Inlichtingen & Informatie Gestuurd Optreden Systeem Veiligheid &Infrastructuren Dreiging Scenario Incident Waarneming Toezicht Opsporing Analyse Informatie Positie Risico Prioriteit Preventie Omgeving Situational Awareness Proactie Voorkomen Bescherming Effectief & Veilig Ingrijpen Operations Doctrine Gedrags-beinvloeding Preparatie Opleiding Uitrusting

4. Intelligent Cameratoezicht Momenteel sterk gericht op camera-posities en opvolgings-structuur Ontwikkelingen: • Lokale intelligentie (incidentdetectie en signalering) • Koppelen databases (kenteken-, gezichtsherkenning) • Volgen van personen of voertuigen (PASR04/ISCAPS, crowd surveillance) • Beoordelen van patronen van bewegingen • Inzet meer typen sensoren (omni-stereo, IR, radar, chemisch, bio) • Aandacht voor positie en inrichting meldkamer • Advies hoe te handelen (@MIGO)

5. @MIGO: Mobiel Toezicht Vreemdelingen • NTP project (2004 – 2007), 1,6M Euro (ism KMar, LogicaCMG, TNO) • Doelstelling: Pre-operationeel intelligencesysteem voor informatiegestuurd optreden KMar. • Systeemaanpak: voorinfo, risico-analyse, afhandelen, rapporteren. • Operationele beproeving grensovergang A16 bij Hazeldonk • Belangrijke resultaten: • Doelgerichte en selectieve controles, pakkans verhoogd • Leidt tot meer integrale aanpak van criminaliteit. • KMar beoogt landelijke invoering van @MIGO.

6. Vroegtijdig Waarschuwings Systeem Utrecht Locatie Cartesius weg Gebruik bestaande camera infrastructuur

7. EU project SOBCAH (PASR05) Surveillance of Borders Coastlines and Harbours Haven Genua Geleid door Italiaans Finmeccanica Omvang € 3 miljoen

8. Vroegtijdige waarschuwing voor biobom • Detectie biologisch aerosolen: • zeer snel (seconden), • zeer gevoelig (individuele deeltjes), • specifiek (“vingerafdruk” deeltje). • Verspreidingsmodel en analyse incidentgevolgen Miltvuur-sporen. Mobiele version voor NBC voertuig

9. Gecoordineerde rampenbestrijding: Multi-team • Multi-team: coordineert • informatie-uitwisseling bij rampen (foto’s, kaarten, simulaties), • inzet hulpdiensten en bestuurders. • Multi-team wordt nu operationeel gebruikt in de regio Rijnmond. • Follow-up ICMS project “NEC-proeftuin”: samenwerking 10 regio’s.

10. Pro-actieve systemen op lokatie voor aansturen van optreden bij brand • Taakanalyse brandweerman & informatiebehoefte • Tracking systeem in gebouwen (unieke radar transponder met nauwkeurigheid 0,5m) • Sensor-ondersteunde verkenning (zie wat je collega ziet, lichte IR camera’s, gas detectie, radar door de muur, 3D-multi-sensor beeldvorming gebouwen)

11. Zelf-ontsmettende, beschermende en intelligente kleding voor hulpverleners • Bescherming hulpverleners tegen BC agentia: • Polymeren met antimicrobiële activiteit • Coating van textiel vezels met plasma-technologie, • Gepatenteerd, vervolgtraject met Industrie. • Real-time monitoring inzetbaarheid brandweerman: • hartslag, temperatuur, vochthuishouding

12. Fouilleren op afstand • Detectie verborgen wapens • Passieve detector (lange golf straling lichaam) • Nu volledige scan in 20 s. • 2007: doorontwikkeling portaal in start-up bedrijf: • scan in 2 s. 2003 2005

13. Begrijpen en voorspellen radicalisering Data 100% 100% Incidenten curve Open source ‘ Open source Incidentenlijn ’ Occasion Occasion Violent action Violent Trigger Rumbling Rumbling Work up process Work - up process Trigger Covert source ‘ Covert source 20% 20% ’ Proces Proces

14. Bescherming vitale infrastructuren • Analyse afhankelijkheden vitale sectoren • Tegengaan domino-effecten • Deelname Europese onderzoeksprojecten VITA en IRRIIS • Toepassing binnen BZK project Vitaal

15. Veiligeidssystemen: niet vanachter het buro … Co-evolution in all Lines of Development CONOPS/Doctrine Organisation Training Leadership Material Personnel Facilities TNO en NEC Transformatie

16. Experimenteren met complexe veiligheidsconcepten • Simuleren van scenario’s • Real-time interactie • Gevalideerde modellen (!) • Diverse aspecten: organisatie, techniek, opleiding, cultuur • Monitoring & lessons learned

17. Voorbeeld van nationale samenwerking:Secure Haven Secure Haven Den Haag • zorgeloos en ongestoord bewegen in veilige gebieden • toezicht ervaren als veiligheid, dienstbaarheid, en comfort Fundament • zorgvuldige combinatie toezicht, identificatie- en authentificatie-middelen • integratie toezicht- en regelsystemen openbare/privé • integrale, robuuste en efficiënte dienstverlening en incidentafhandeling • prettige omgeving met veiligheidsperceptie, verblijfsgemak en communicatie op topniveau. • Den Haag als doel, proeftuin en basis voor internationale export van deze aanpak. • Legal Capital, aantrekkelijk vestigingsklimaat Partners- Penvoerder: Campus Den Haag – U Leiden- TNO Defensie en Veiligheid - Capgemini Nederland B.V. Versterking cluster internationaal recht, vrede en veiligheid van het gebiedsgericht programma Pieken in de Delta - Zuidvleugel Randstad.

18. Dank!

19. Supply Chain Security Governance US Customs WCO Homeland Security EU Department of Transport IMO Transaction SHIPPER FORWARDER AGENT SHIPPING COMPANY RETAIL BANK INSURER CUSTOMER Logistics RAIL INLAND WATERWAYS TERMINAL SHIP Bron: Rand ROAD TRANSPORT DISTRIBUTION CENTRE

20. Samenvatting Op het gebied van veiligheid is publiek-private samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijven, veiligheidsorganisaties en overheden onontbeerlijk om tot snelle en effectieve innovaties te komen. Een mooi voorbeeld is de participatie van TNO in de Koepel Bedrijvigheid en Veiligheid Utrecht, een initiatief van de gemeente Utrecht waarin partijen hun krachten bundelen om veiligheidsdiensten te ontwikkelen op basis van breedbandige communicatienetwerken. TNO beantwoordt de grote behoefte aan snelle innovaties niet alleen met intelligente camera's, slimme radar en chemische en biologische detectoren voor het beveiligen van publieke ruimtes, maar ook met geavanceerde beschermende en intelligente kleding voor politie en brandweer, innovatieve materialen en constructies om gebouwen en vitale infrastructuur explosieveilig te maken, sensoren om door muren en kleding heen te kijken, en modellen die de radicalisering van groepen in kaart brengen. Dit zijn echter technologische bouwstenen van een groter geheel. In een systeembenadering voor veiligheid moet ook aandacht worden besteed aan aspecten als organisatie, cultuur, training en opleiding, leiderschap en maatschappelijke beleving. Deze elementen moeten in samenhang met de technologie tot ontwikkeling worden gebracht. Daar zijn ook geheel nieuwe methoden voor nodig, bijvoorbeeld het door TNO ontwikkelde Advanced Concept Develpment en Experimentation platform, op basis van gevalideerde inhoud en geavanceerde simulatie- en gametechnologie. Een voorbeeld van een dergelijke systeembenadering is het project Secure Haven: de ambitie van de stad Den Haag om de veilige en comfortabele legal capital van de wereld te zijn. Samen met de Universiteiten en bedrijfsleven ontwikkelt TNO blauwdrukken voor de realisatie van deze visie van onze regeringsstad.

21. TNO projecten cameratoezicht • Gemeente Arnhem (53 camera’s) • Gemeente Utrecht (22 camera’s) • Gemeente Maastricht (34+44 camera’s) • Gemeente Purmerend (12 camera’s) • Gemeente Zaanstad (56 camera’s) • Gemeente Heerlen (123 camera’s) • Gemeente Den Haag (24+105 camera’s) • Gemeente Zoetermeer (18 camera’s) • Gemeente Leiden (0 camera’s) • Gemeente Harderwijk (23 camera’s) • Gemeente Delft (22 camera’s) • Cameraplannen 28 NS-stations (ca. 800 camera’s) • Technische deel “Handreiking Cameratoezicht” • Handboek cameratoezicht NS • Kosten/baten analyse IP-video voor NS • Handboek cameratoezicht GVB Amsterdam • Ondersteuning Rijkswaterstaat • Ondersteuning RET Rotterdam • Haalbaarheid regionale centrale Politie Haaglanden • Specificaties regionale centrale Politie Haaglanden • Onderzoek “effectiviteit centralist” • Onderzoek “camera’s en verlichting”

22. EU project Haven Rotterdam Geleid door NL Capgemini Omvang € 25 miljoen

23. Tracking the bad guy met “chemische vingerafdruk” • Verband leggen tussen chemische sporen op plaats incident en verdachten. • “Quick & dirty” synthese processen van VX en Sarin veroorzaken unieke “vervuilingen” VX gas, ontwikkeld in 1952, Porton Down Chemical Weapons Research Centre, Wiltshire, England