TÜRKİYE’NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI

1. TÜRKİYE’NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI T.C. BAŞBAKANLIK Dış Ticaret Müsteşarlığı 24 Mayıs 2011, Ankara

2. SERBEST TİCARET ANLAŞMALARINA UYUMUN YASAL DAYANAKLARI • Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Gümrük Birliği’ni tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (OKK)’nın 16. Maddesi • Barselona Süreci (Avrupa-Akdeniz Serbest Ticaret Alanının oluşturulması projesi) • GATT 1994’ün XXIV. Maddesi (ticaretin esaslı kısmı) • Gelişme yolundaki ülkelere tercihli ticaret anlaşması yapma konusunda esnek uygulamalar sağlayan GATT Tokyo Round 1979 Yetki Hükmü (Enabling Clause)

3. AB’NİN YÜRÜRLÜKTE OLAN TERCİHLİ GÜMRÜK REJİMLERİ • Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tek Taraflı Taviz Tanınan Ülkeler • 128 Gelişme Yolundaki Ülke • 50 En Az Gelişmiş Ülke • Otonom Rejimler Kapsamında Tek Taraflı Taviz Tanınan Ülkeler • Batı Balkan Ülkeleri → Kosova • Moldova • Gürcistan • Gümrük Birliği • Türkiye, Andorra, San Marino • Tercihli Ticaret Anlaşmaları • Serbest Ticaret Anlaşmaları → EFTA Ülkeleri, Faroe Adaları • Ortaklık Anlaşmaları • EURO-MED → Fas, Tunus, İsrail, Filistin, Cezayir, Mısır, Ürdün, Lübnan, Suriye (yürürlükte değil) • Latin Amerika Ülkeleri→ Meksika, Şili • İstikrar ve Ortaklık Anlaşmaları (Batı Balkan Ülkeleri) → Arnavutluk, Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Bosna-Hersek, Sırbistan • Güney Afrika Cumhuriyeti • Afrika Karayip Ülkeleri • Güney Kore (yürürlükte değil) • Kolombiya, Peru (parafe edildi) • Orta Amerika (parafe edildi)

4. AB’NİN MÜZAKERELERİ DEVAM EDEN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMALARI • Serbest Ticaret Anlaşmaları • ASEAN Ülkeleri (Singapur, Malezya) • Ortaklık Anlaşmaları • Latin Amerika → MERCOSUR • AKP Ülkeleri • Körfez İşbirliği Konseyi → Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, Umman • Libya • Ukrayna • Hindistan • Kanada

5. 1/95 SAYILI OKK’NIN 16. MADDESİ • Türkiye’nin 1996 yılından itibaren beş yıl içerisinde Topluluğun tercihli gümrük rejimine aşamalı olarak uyum sağlaması öngörülmüştür. • Bu uyum, otonom rejimleri ve üçüncü ülkelerle yapılan tercihli ticaret anlaşmalarını kapsamaktadır. • Söz konusu üçüncü ülkeler, 1/95 sayılı OKK’nın 10 sayılı Eki’nde belirtilmiştir. • Ancak, AB’nin dış ilişkiler politikası kapsamında, bu ülkelerin sayısı giderek artmaktadır. Bu anlamda, Türkiye açısından uyum “hareketli hedef” haline gelmiştir. • Bahse konu beş yıllık süre içerisinde Türkiye'nin Topluluk'tan farklı bir tarife politikası uygulaması durumunda, üçüncü ülkelerden Topluluğa, menşe ülke veya ihracatçı ülke bakımından tercihli olarak ithal edilen ve serbest dolaşıma giren ürünlerin Türkiye'ye ithal edilirken, telafi edici vergiye tabi tutulabileceği hükme bağlanmıştır. • Tercihli rejimler kapsamında tarife tavizlerinden yararlanılması, bu rejimler kapsamında yapılan düzenleme ve anlaşmaların ekinde yer alan Topluluk ortak menşe kurallarının karşılanmasına bağlıdır. Ülkemizin de tercihli rejimler kapsamında üçüncü ülkelerden yapılan ithalatta aynı menşe kurallarını uygulaması öngörülmüştür.

6. AB’NİN STA’LARI (YÜRÜRLÜKTE OLANLAR) VE TÜRKİYE (1)

7. AB’NİN STA’LARI (YÜRÜRLÜKTE OLANLAR) VE TÜRKİYE (2)

8. AB’NİN STA’LARI (MÜZAKERE EDİLENLER) VE TÜRKİYE (3)

9. AB’NİN STA’LARI (MÜZAKERE EDİLENLER) VE TÜRKİYE (4)

10. TÜRKİYE’NİN STA’LARI (1) • 17 adet STA’mız yürürlükte bulunmakta, • 10 ülke ve/veya ülke grubu nezdinde müzakere girişimlerimiz sürmekte, • 14 ülke ve/veya ülke grubuyla müzakereler devam etmektedir. • STA’lara yönelik tüm hazırlık, müzakere, imzaya hazır hale getirme ve imza sonrası yürürlük işlemlerini takip konuları Müsteşarlığımız Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü görev ve yetki alanında yer almaktadır.

11. TÜRKİYE’NİN STA’LARI (2)

12. TÜRKİYE’NİN STA’LARI (3) Müzakere Girişimi Yapılan Ülkeler Müzakeresi Devam Eden Ülkeler KİK MERCOSUR Ukrayna Libya Faroe Adaları Morityus (müzakereler tamamlandı) Seyşeller G.Kore Malezya Kamerun Kongo Dem. Cum. Ekvator Kolombiya Moldova Cezayir Güney Afrika ASEAN Ülkeleri Orta Amerika Meksika Hindistan AKP Ülkeleri Peru Endonezya Kanada

13. TÜRKİYE’NİN STA’LARINDA YER ALAN TEMEL HÜKÜMLER • İkili ticarette tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılması, • Tarife indirimlerinin yol açabileceği olumsuzluklara karşı alınabilecek tedbirler ve uygulama esasları (bildirim, istişare ve tavizin askıya alınması dahil ticaret politikası savunma araçlarının uygulanması), • Anlaşmanın doğru ve etkin uygulanmasından sorumlu ortaklık organlarının teşkili (Ortak Komite, Ortaklık Komitesi, Ortaklık Konseyi), • Ortak menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği.

14. TÜRKİYE’NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARININ MODELLERİ Serbest Ticaret Anlaşmaları • AB’nin STA Modeline paralel olarak sanayi ürünlerinde genelde asimetrik bazda tam liberalizasyonu, • Tarım ürünlerinde AB’den farklı olarak sınırlı sayıda ürünler için anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren eş zamanlı uygulamaya konulan karşılıklı ve dengeli taviz değişimini içermektedir. Ortaklık Anlaşmaları (Tunus, Suriye, Ürdün ve Lübnan ile yapılan Anlaşmalar) • STA’lardaki hükümlere ilaveten “Ekonomik ve Teknik İşbirliği” hükümlerini de kapsamaktadır.

15. TÜRKİYE’NİN STA ÜLKELERİNE VE DÜNYAYAİHRACATI (%) 15

16. TÜRKİYE’NİN STA ÜLKELERİNDEN VE DÜNYADAN İTHALATI (%) 16

17. STA’LARIN GENEL EKONOMİYE ETKİLERİ • Ucuz Girdi Temini, • Dışa Açık Rekabetçi Bir Ekonomik Altyapının Tesisi Suretiyle Uluslararası Rekabet Gücünün Artması, • Muhtemel İç Pazar Daralmasının Ekonomi Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin Azaltılması, • Mal Ticareti Yanında Hizmetler Ticaretinde de Pazara Giriş İmkanlarının Sağlanması, • Karşılıklı Yatırımların Artırılması İçin Daha Uygun Bir Ortamın Temini, • Türkiye’nin Tercihli Ticaret İmkanlarından Yararlanmak İsteyen Doğrudan Yabancı Sermayeli Yatırımların Artmasının Sağlanması,

18. STA’LARIN DIŞ TİCARETE ETKİLERİ (1) • İhracatın Önündeki Tarife/Tarife Dışı Engellerin Kaldırılarak Sürdürülebilir Bir İhracat Artışının Sağlanması, • İhracatın Ülke / Madde Bazında Çeşitlendirilmesi ve Batı Avrupa Pazarlarına Bağımlılığın Azaltılması, • Üçüncü Ülke Pazarlarına Girişte AB ve Tercihli Giriş İmkanlarına Sahip Diğer Ülkeler ile Eşit Rekabet Şartlarının Temini, • İkili ve Çapraz Menşe Kümülasyonu’nun İşletilmesi Suretiyle Rekabet Gücünün ve Taraflar Arasındaki Karşılıklı Ticaret Hacminin Artırılması.

19. STA’LARIN DIŞ TİCARETE ETKİLERİ (2) • STA imzalanan ülkeler ile dış ticaretimiz sürekli bir artış eğilimi içerisindedir. • STA imzalanan ülkelerin genel dış ticaretimiz içerisindeki payı yükselmektedir. • Ülkemizin STA ülkeleriyle ihracat ve ithalatı genel ortalamaların üzerinde artış göstermektedir. • STA yapılan ülkelerin önemli bir bölümü tamamlayıcı ekonomi vasfından ziyade rakip ekonomi özelliğine sahiptir. • Ülke tercihini bağımsız olarak belirleyememe ve AB ülkeleri ile STA’ları eşanlı gerçekleştirememe gibi bilinen ve çözümü için yoğun çaba sarf edilen problemlere rağmen STA’lar en etkin pazara giriş aracı olma özelliğini korumaktadır. • Ayrıca, bölgesel ticaret anlaşmaları bakımından Dünyada domino taşlarının düşmeye devam ettiği ve pazara giriş bağlamında ülkemizin bu sürecin dışında kalmasının maliyetinin ağır olacağı dikkate alındığında, başlangıç ve yapılış sebebi ne olursa olsun izlenen pazara giriş stratejisine sinerji sağlayacak STA’ların gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.

20. TÜRKİYE-MISIR SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Yürürlüğe Giriş Tarihi: 1 Mart 2007

21. SANAYİ ÜRÜNLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER • Mısır menşeli sanayi mallarının Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri ve eş etkili vergiler 1 Mart 2007 tarihinde sıfırlanmıştır. • Türkiye menşeli malların Mısır’a ithalatında uygulanan gümrük vergileri ve eş etkili vergiler ise aşağıdaki takvime göre sıfırlanacaktır: • Liste 1’de yer alan mallar(hammaddeler veyatırım malları)için 1 Ocak 2008 tarihinde, • Liste 2’de yer alan mallar(hammaddeler, yarı mamullerveyapı malzemeleri)için 1 Ocak 2008 tarihinde başlanmak suretiyle 1 Ocak 2014 tarihinde, • Liste 3’de yer alan mallar(tekstil, giyim, elektrikli ev aletleri, kozmetikler, mobilyaveeşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar)için 1 Ocak 2010 tarihinde başlanmak suretiyle 1 Ocak 2017 tarihinde, • Liste 4’de yer alan mallar(yolcu taşımaya mahsus motorluaraçlar)için 1 Ocak 2011 tarihinde başlanmak suretiyle 1 Ocak 2020 tarihinde.

22. AB VE TÜRKİYE MENŞELİSANAYİ ÜRÜNLERİNİN MISIR’A İTHALATINDA UYGULANAN GÜMRÜK VERGİLERİNİNİNDİRİM TAKVİMİ

23. TÜRKİYE MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN MISIR’A İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER

24. MISIR MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN TÜRKİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (I)

25. MISIR MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN TÜRKİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (II) (*) 1704, 1806, 1902, 1905 ve 2102.10 AS kodlarının altında yer alan ürünlerde ad-valorem vergiler kaldırılacak ve indirimler tarım payı üzerindeki vergilerden yapılacaktır.

26. DİĞER BİLGİLER (MISIR) • AB ile Mısır arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) 2001 yılında imzalanmıştır. • Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin olarak Pan-Avrupa-Akdeniz modeli temel alınmıştır. • STA kapsamında ihdas edilen Ortak Komite, sonuncusu 24-25 Mayıs 2010’da olmak üzere üç defa toplanmıştır.

27. TÜRKİYE-SURİYE SERBEST TİCARET ALANI TESİS EDEN ORTAKLIK ANLAŞMASI Yürürlüğe Giriş Tarihi: 1 Ocak 2007

28. SANAYİ ÜRÜNLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER (I) • Suriye menşeli sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergisi ve eş etkili vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile kaldırılmıştır. • Türkiye menşeli malların Suriye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri ve eş etkili vergiler ise aşağıdaki takvime göre sıfırlanacaktır: • Ek 2’de yer alan %1, % 1,5, %1,7, %3 ve %3,5 oranlardaki bütün vergiler ile Bilgi Teknolojileri Ticaretine Dair Bakanlar Deklarasyonu’nun ekinde kapsanan ürünler (ağırlıklı olarak 84-85 fasıllardaki ürünler-makine ve elektrikli makineler) ve 28, 29, 30, 31, 35, 36, 37 ve 38 (kimyasallar ve patlayıcılar) fasıllarındaki tüm ürünlerde uygulanan vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte, • Ek 2’de yer alan %5 ve %7 oranlarındaki bütün vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren üç yıl içerisinde, • Ek 2’de yer alan %10, %11,75 ve %14,5 oranlarındaki bütün vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren altı yıl içinde,

29. SANAYİ ÜRÜNLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER (II) • Ek 2’de yer alan %20 ve %23,5 oranlarındaki bütün vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren dokuz yıl içinde, • Ek 2’de yer alan %29, %35 ve %47 oranlarındaki bütün vergiler Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren on iki yıl içinde, • Gümrük tarife istatistik pozisyonları 8703.23.91 ve 8703.23.92 (1600 cc’den az/çok olan otomobiller) olan ürünler hariç, Ek 2’de yer alan %50’nin üzerindeki tüm vergiler, Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile birlikte %50’ye indirilecek, yürürlük tarihinden itibaren on iki yıl içinde, • Ek 2’de gümrük tarife istatistik pozisyonu 8703.23.91 (1600 cc’den az olan otomobiller) olarak belirtilen ürünün vergisi Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren üç yıl içinde %145’ten %65’e indirilecek ve geriye kalan vergiler dokuz yıllık geçiş süreci içinde, • Ek 2’de gümrük tarife istatistik pozisyonu 8703.23.92 (1600 cc’den çok olan otomobiller) olarak belirtilen ürünün vergisi Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden itibaren üç yıl içinde %255’ten %150’ye indirilecek ve geriye kalan vergiler dokuz yıllık geçiş süreci içinde kaldırılacaktır.

30. TÜRKİYE MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN, SURİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (I)

31. TÜRKİYE MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN, SURİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (II)

32. SURİYE MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN, TÜRKİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (I)

33. SURİYE MENŞELİ TARIM ÜRÜNLERİNİN, TÜRKİYE’YE İTHALATINDA UYGULANACAK TAVİZLER (II)

34. DİĞER BİLGİLER (SURİYE) • AB ve Suriye arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) 2004 ve 2008 yıllarında parafe edilmiş olmasına rağmen AB, Suriye’nin DTÖ üyeliği ve siyasi nedenlerle Anlaşmayı henüz imzalamamıştır. • Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin olarak Pan-Avrupa-Akdeniz modeli temel alınmıştır. • Anlaşma kapsamında kurulan Ortaklık Konseyi sonuncusu 23-24 Temmuz 2009’da İstanbul’da olmak üzere toplanmıştır. • Ortaklık Konseyi altında kurulan Ortaklık Komitesi ise sonuncusu 28 Ocak 2010’da olmak üzere iki defa toplanmıştır.

35. MENŞE KAVRAMI VE PAN-AVRUPA-AKDENİZ MENŞE KÜMÜLASYON SİSTEMİ (PAAMK)

36. MENŞE KAVRAMI • Menşe, eşyanın ekonomik milliyeti olarak tanımlanabilir. • Farklı ülkelerden gelen ürünlerin farklı muameleye tabi olması, menşe kurallarına ihtiyacın doğmasına neden olmuştur. • Bir eşyanın ‘menşe ülkesi’ ile ‘ihraç ülkesi’ her zaman aynı ülkeyi ifade etmeyebilir.

37. MENŞE KAVRAMININ ÖNEMİ Eşyanın ithalatı esnasında gümrük vergilerinin hesaplanması Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması (gözetim ve korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları, anti-damping vergisi vb.) Dış ticarete ilişkin istatistik tutulması

38. TERCİHSİZ MENŞE KURALLARI Miktar Kısıtlaması, Tarife Dışı Engeller, Antidamping-Menşe Şahadetnamesi) Gümrük Kanun ve Yönetmeliği’nde düzenlenmektedir. GK: Madde 17-21 GY: Madde 23-33’e bakılacaktır. TERCİHLİ MENŞE KURALLARI Gümrük Vergisi İndirimi veya Muafiyeti-EUR.1-EUR-MED Dolaşım Belgesi, Fatura Beyanı, Form A Menşe Belgesi İlgili serbest ticaret anlaşmaları eki menşe protokollerinde düzenlenmektedir. Menşe Protokollerine ilişkin Yönetmeliklere bakılacaktır. GTS için BKK

39. TERCİHLİ MENŞE KURALLARI

40. Tercihli Menşeye İlişkin Yasal Düzenlemeler Karşılıklı Taviz Verilmesi Esasına Dayananlar - Serbest Ticaret Anlaşmaları Kapsamında Ticaret - Avrupa Birliği ile Tarım Ürünleri Ticareti - Avrupa Birliği ile AKÇT Ürünleri Ticareti Tek Taraflı Taviz Verilmesi Esasına Dayananlar - Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi

41. MENŞE KÜMÜLASYONU • Uluslararası ticarette ikili veya çok taraflı anlaşmalarla birbirlerine bağlanmış ülkelerin birbirleri kaynaklı girdileri sınırsız ölçüde kullanmalarına imkan sağlayan sistemdir. Üretimde kullanılan girdilerin yeterli işçilik ya da işlemden geçmeleri koşulu aranmaz.

42. İkili Kümülasyon İkili kümülasyon, aralarında serbest ticaret anlaşması bulunan iki ülkenin birbirleri menşeli girdileri üretimde serbestçe kullanabilmesi ve bu şekilde üretilen ürünün anlaşmaya taraf diğer ülkeye ihracatında tercihli ticarete konu olmasını imkan tanıyan sistemdir. Örneğin Türkiye-Bosna Hersek Serbest Ticaret Anlaşması

43. GÖMLEK EUR.1 Bosna ve Hersek TÜRKİYE KUMAŞ EUR-1 İKİLİ MENŞE KÜMÜLASYONU İkili menşe kümülasyonu, aralarında serbest ticaret anlaşması bulunan iki ülkenin birbirleri menşeli girdileri kendi menşeli ürünü gibi üretimlerinde kullanarak, anlaşmaya taraf diğer ülkeye ihracatta tercihli rejimden yararlanmalarıdır. ÖRNEK

44. TR Kumaş EC TN Giyim EUR-MED EUR-MED Origin TN Cumul. applied with TR Origin TR No Cumul. applied PAN-AVRUPA-AKDENİZ ÇAPRAZ MENŞE KÜMÜLASYONU (PAAMK)’NUN UYGULANMASI Çapraz menşe kümülasyonu, aralarında serbest ticaret anlaşması bulunan üç veya daha fazla sayıdaki ülkenin birbirleri menşeli girdileri kendi menşeli ürünü gibi üretimlerinde kullanarak, anlaşmaya taraf diğer ülkeye ihracatta tercihli rejimden yararlanmalarıdır

45. TAM KÜMÜLASYON İŞÇİLİK VE İŞLEM KÜMÜLASYONU Tarafların kabul ettiği bir sistem Sistem dahilinde tarafların birbirleriyle aynı menşe kurallarına sahip serbest ticaret anlaşmaları imzalamış olmaları (STA Ağı) Bir eşyanın menşe statüsü kazanabilmesi için birden fazla taraf ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin bir arada değerlendirilmesine olanak veren kümülasyon (Türkiye, Tunus, Fas ve Cezayir arasında)

46. TAM KÜMÜLASYON İŞÇİLİK VE İŞLEM KÜMÜLASYONU • Bir eşyanın menşe statüsü kazanabilmesi için söz konusu ülkelerde gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin bir arada değerlendirilmesine olanak veren kümülasyon tipidir. (Türkiye, Tunus, Fas ve Cezayir arasında)

47. TAM KÜMÜLASYON TURKumaş 5208 ABD İplik FAS TEDARİKÇİ BEYANI • Türkiye’den Fas’a İhraç edilen 5208 tarife pozisyonunda yer alan kumaşlar için • menşe kuralı iplikten değil, liflerden imalat. • Kumaş Fas’a ihraç edilirken Türkiye menşeini kazanamadığı için EUR.1 Dolaşım • Belgesi düzenlenemez !! Ancak iplikten kumaş yapılması nedeniyle Türkiye’de • yapılan işlem ve işçiliğin imalatın daha sonraki aşamaları için belgelendirilmesi gerekebilir. • Tedarikçi Beyanı bu işe yarar (Bu AB ile ticarette kullanılan tedarikçi beyanı değildir.) • *ETMTH Yönetmelik /20/7/2005/25881

48. PAAMK SİSTEMİ • PAAMK Sistemi, Türkiye, AB, İsviçre (Lihtenştayn dahil), İzlanda, Norveç, Cezayir, Fas, Filistin, İsrail, Lübnan, Suriye, Mısır, Tunus, Ürdün ve Faroe Adaları’nın dahil olduğu çapraz menşe kümülasyonu esasına dayalı serbest ticaret alanı sistemidir (01.07.1997). • Türkiye, bu sisteme 01.01.1999’da dahil olmuştur. • Çapraz menşe kümülasyonu 2003 yılında kabul edilen “model protokol” çerçevesinde yapılmaktadır. • PAAMK sistemi, değişken geometri ilkesine dayanır. Menşe kümülasyonu model protokolü içeren STA ağını tamamlamış ve yürürlüğe koymuş ülkeler arasında uygulanır. • Türkiye’nin hangi ülkelerle tercihli ticaretinde PAAMK protokollerinin yürürlüğe girdiği, www.gumruk.gov.tr adresinden takip edilebilir. • Bölge ülkeleri arasında yürürlüğe giren model protokoller söz konusu ülkelerce AB Komisyonu’na yapılan bildirimler çerçevesinde AB Resmi Gazetesi’nde tüm ülkelere ilan edilir.

49. PAAMK SİSTEMİ • Ülkemizin bölge ülkeleri ile yürürlüğe giren model protokolleri ve bu kapsamda menşe kümülasyonu yapabileceği bölge ülkeleri DTM tarafından İhracatçı Birliklerine bildirilmektedir. • Gümrük Birliği kapsamında serbest dolaşımda bulunan tercihli menşeli eşyanın Pan-Avrupa-Akdeniz bölgesi ülkelerine tercihli rejim dahilinde ihraç edilebilmesi için Türkiye ile AB arasında “tedarikçi beyanı” belgesi ihdas edilmiştir. • PAAMK sisteminde menşeli ürünler, kural olarak EUR-MED menşe ispat belgeleri refakatinde, çapraz menşe kümülasyonu imkanından istifade etmektedirler. (Pan Avrupa ülkeleri arasında EUR 1 Belgesi de kullanılabilir).

50. PAAMK’IN SAĞLAYACAĞI AVANTAJLAR • Bölgede pazara giriş ve yatırım imkanlarını geliştirmek, • Ekonomik işbirliğini ve partnerler arasındaki ticareti artırmak ve bölgesel bütünleşmeye katkıda bulunmak, • Menşeli malzeme ve ürün sağlama olanaklarını artırmak, • 42 ülkeden oluşan bir serbest ticaret alanı içerisinde üreticilerin ölçek ekonomisine ulaşmasını sağlamak, • Akdeniz ülkelerinde gümrük uygulamalarını uyumlaştırmak.