1 / 37

METODOLOGIJA UZORKOVANJA SEDIMENTA I BIOTE PROJEKT JADRAN Pilot projekt- ZADAR

METODOLOGIJA UZORKOVANJA SEDIMENTA I BIOTE PROJEKT JADRAN Pilot projekt- ZADAR. Jadranka Šangulin Zadar, lipanj 2008. VECTOR 950 was built by the Sas –Vektor in 2006. It is designed for oceanographic sampling.

ilori
Download Presentation

METODOLOGIJA UZORKOVANJA SEDIMENTA I BIOTE PROJEKT JADRAN Pilot projekt- ZADAR

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. METODOLOGIJA UZORKOVANJA SEDIMENTA I BIOTE PROJEKT JADRANPilot projekt- ZADAR Jadranka Šangulin Zadar, lipanj 2008. VECTOR 950 was built by the Sas –Vektor in 2006. It is designed for oceanographic sampling.

  2. Implementacija programa monitoringa ispusta otpadnih voda u more rekonstruirana i proširena unutar Coastal Cities Pollution Control Project–a i utjecaj na obalno područje u 2008 obuhvaća praćenje: • STUPCA VODE • SEDIMENTA • BIOTE

  3. STUPAC VODE Temperatura Prozirnost Gustoća Slanost Morske struje Otopljeni kisik i zasićenje kisikom BPK Suspendirane tvari BOD5 Hranjive tvari - ukupni fosfor - ortofosfati (PO4) - silikati (SiO4) - ukupni dušik - amonij (NH4) - nitrati (NO3) - nitriti (NO2) Ukupnikoliformi Fekalni koliformi Fekalni streptokoki Klorofil a

  4. SEDIMENT Redokspotencijal (Eh) TOC Teški metali: Al, Cd, Fe, Cu, Cr, Pb, Zn, As & Ni Ukupnaživa PCB BIOTA (Mytilus galloprovincials) Ukupna živa Ukupni kadmij PCB

  5. STUPAC VODE Rijeka, Opatija, Biograd na Moru, Zadar, Rogoznica, Makarska, Novigrad, Orebić, Omiš, Dugi Rat i Opuzen • SEDIMENT Zadar centar (d<300m od ispusta) • BIOTA Zadar centar (d<300m od ispusta)

  6. ZD_CENTAR ZD_CENTAR ● 300m 300m ●

  7. SEDIMENTuzorkovanje, transport, čuvanje i priprema za analize • Razrađen postupak uzorkovanja u obliku SOP-a/Radne upute (EPA- Technical manual) - opis pripreme za teren (opis područja, GPS, skice, dostupnost, podijeljena odgovornost svih članova) - terenske liste sa popisom potrebne opreme (check lista) - dokumentacija uzorkovanja (opisati planirano uzorkovanje, i eventualne razloge neuzorkovanja) - obrasci za uzorkovanje oznake za definiranje pozicija oznake identifikacije uzorka i broj replikata… - volumen uzorka (broj i tip analiza) - posude za skladištenje uzoraka (HDPE,PTFE) - poduzorci ili kompozini uzorci - homogenizacija uzorka - dekontaminacija opreme (između različitih postaja) - transport i skladištenje (temperatura, tama, prilagoditi tipu analize)

  8. dr. M.Juračić, PMF

  9. dr. M.Juračić, PMF

  10. Uzorkovanje morskog dna •Ručno uzorkovanje (ronjenjem) •Automatizirane ronilice •Dredže •Grabila •Koreri/ jezgrila •Bušenja

  11. AUTOMATIZIRANE RONILICE (automne ili daljinski upravljane)

  12. DREDŽE

  13. Van Veen-ovo grabilo -površinski sediment za određivanje horizontalne distribucije sedimenta -ograničeno na plitke mirne vode s mekim sedimentom

  14. Box korer

  15. Gravitacijski korer penetracija 0,5- 1,0m Φ = 40mm - za uzorkovanje gustog sedimenta - određivanje vertikalne distribucije sedimenta - karakterizacija stupca sedimenta -nedostatak mali volumen

  16. UZORKOVAČI • Isprati uzorkovač izvana i unutra sa vodom sa mjesta uzorkovanja • Između svakog uzorkovanja očistiti uzorkovač uranjajući ga u i iz vode ubrzano • Ukoliko je mjesto uzorkovanja kontaminirano oprati uzorkovač sa detergentom i dobro isprati vodom

  17. Ručni korer -HDPE, PTFE -napunjen dest. vodom

  18. Ručni korer

  19. Redox potencijal (Eh)

  20. TRANSPORT SEDIMENTA • način na koji je sediment obrađen i uskladišten može promijeniti koncentraciju zagađivala ( kros-kontaminacija ili promjena fizikalno-kemijskih i bioloških karakteristika sedimenta) • Spremnici od inertnog materijala (HDPE, PTFE) Zn–stakleno posuđe; metali-metalni spremnici; organski spojevi-plastika ili guma • Izbjegavati direktan dodir sedimenta i slijedećih materijala • PVC, • prirodna ili neopren guma • metalni materijal • papir • polistiren • obojene površine

  21. TRANSPORT SEDIMENTA • Nepoznati uzorci • HDPE, PTFE ili Teflon • Organska zagađivala smeđa borosilikatna boca sa PTFE poklopcem • Lakohlapivi spojevi-septume • Fotoreaktivni spojevi (PAH-ovi) –smeđe staklo ili zaštita s al. Folijom • Metali- plastični spremnici ili stakleni spremnici isprani kiselinom • Priprema novih spremnika • sve nove spremnike plastične ili staklene potopiti u 1:1 konc.kiselini • Staklene (preko noći) • Plastične slijed od: • 7 dana HCL • 7 dana HNO3 • 7 dana deionizirana voda

  22. TRANSPORT SEDIMENTA • Ako se uzorci rashlađuju do 4°C napuniti spremnike sa sedimentom do vrha kako bi se izbjegla izloženost kisiku • Uzorci za zamrzavanje- napuniti do 90% vol.(~10% headspace) • Sediment pod anoksičnim uvjetima (npr. metali) spremnici napunjeni inertnim plinom ( npr. N2) prije punjenja i prije hermetičkog zatvaranja

  23. Tablica 1. preporučeni spremnici, vrijeme čuvanja, način čuvanja za tipične analize (USEPA, 1983;1993; ASTM, 2000a)

  24. Sušenje sedimenta: -sušionik (60°C, 24 h) -freeze dryer

  25. Usitnjavanje sedimenta • tarionik (ahat)

  26. Prosijavanje sedimenta: • odstranjenje nereprezentativnog materijala, školjki, kamenja, smeća • povećanje homogenosti Metode prosijavanje • mokro (kroz ≤500μm rezultira smanjenim postotkom TOC-a i PCB-a) • suho (gubitak lakohlapivih organskih zagađivala) Sita – materijal • inox (preporučeno kod organskih analiza) • najlon (kod anorganskih analiza)

  27. Prosijavanje sedimenta: ≤63μm - TOC, TN, TP ≤250 μm - metali, PCB RETCH AS 200

  28. SEDIMENT • Redokspotencijal (Eh) • TOC • Teški metali: • Al, Cd, Fe, Cu, Cr, Pb, Zn, As & Ni • Ukupnaživa • PCB

  29. BIOTA (Mytilus galloprovincials) • Ukupna živa • Ukupni kadmij • PCB

  30. Dagnja (Mytilus galloprovincials) • pedoč, mušula • mekušac iz porodice Bivalvia • kozmopolitska vrsta • u zoni plime i oseke • hrani se planktonom i detritusom • doseže dužinu do 15cm i masu do 200g

  31. Razred Bivalvia • pogodne za monitoring • -preživljavaju u zagađenim područjima • -ne mijenjaju metabolički većinu • toksičnih tvari

  32. Postupak • dagnje su dopremljene iz nezagađenog područja (uzgajališta) u mrežastim crijevima • “time zero” ili početno stanje (1crijevo) • -uzorci dagnji oprani destiliranom vodom • - izmjerena veličina • Za određivanje organskih rezidua i rezidua metala: • - odvojene od ljušture nožem od inoxa (ispranog kiselinom) • - izvagane • - homogenizirane u blenderu (Polytron) • - zamrznute

  33. Postupak: Zadar-centar • -mjesto: radijus <300m od ispusta Zadar-centar • -2 crijeva učvršćena najlonskim konopom za sidreni blok i bovu • -vrijeme stajanje:30 dana • -izvođač: djelatnici HIDRE-HHI

  34. Postupak: Zadar-centar • - nakon 30 dana –sakupljanje • transport do analitičkog laboratorija • Utvrđivanje stanja i postupak kao kod “time zero” • postotak preživljavanja • -uzorci dagnji oprani destiliranom vodom • - izmjerena veličina • Za određivanje organskih rezidua i rezidua metala: • - odvojene od ljušture nožem od inoxa (ispranog kiselinom) • - izvagane • - homogenizirane u blenderu (Polytron) • - zamrznute • Slijede analitički postupci za određivanje kadmija, žive i PCB-a

  35. QA/QC • Specifikacija vrsta spojeva zahtjeva referentni materijal za potvrđivanje točnosti i kvalitete analitičkog postupka. • NIES National Institute for Environmental Sciences, Japan) • NRCC National Research Council Canada • (međulaboratorijskim poredbenim ispitivanjima početkom 80-ih godina). • BCRCommunity Bureau of Reference • (Evropska komisija je 1988 započela sa serijom poredbenih ispitivanja za poboljšanje određivanja spojeva kao što Al, Hg,As, Pb, Se i Sn u različitim biološkim uzorcima i uzorcima iz okoliša).

  36. QA/QC • IAEA- International Atomic Energy • Marine Environment Laboratories Monaco • IAEA- International Atomic Energy Vienna, Austria • NIST –National Institute of Standards and Technology USA • QUASIMEME- Wageningen, Netherlands

  37. KRAJ! Žarnjak Cerianthus membranaceus H. Čizmek Suberitesdomuncula Pinna nobilis H. Čizmek Posidonia oceanica

More Related