Trafik Kazalarında Acil Yardım

1. Trafik Kazalarında Acil Yardım Yrd. Doç. Dr. F. Mutlu KUKULGÜVEN CÜTF ACİL TIP AD

7. Kaza nedir? • Beklenmeyen bir anda, • plan dışı gelişen, • yaralanma ya da ölüm ile birlikte maddi zarara da neden olan durum

9. ancak

10. Çoğu durumda önceden görülebilecek ya da önlenebilecek ve böylece kaçınılabilecek olaylardır.

11. Dünyada trafik kazaları yaralanmaya neden kazalar arasında birinci • En fazla genç ve genç erişkin nüfus üzeride etkili • Hafta sonu ve hafta başı, Sabah saat 07- 09, Öğleden sonra saat 16-17 kaza riskininartmakat • Saat 02 – 04 arası ölüm riskinin artmakta ve otobüs kazalarında en çok ölümün bu saatlerde olmaktadır.

12. Biliyor muyuz? • Cep telefonu ile konuşma trafikte kaza riskini % 400 artırıyor • Cep telefonuyla konuşulurken her 3 dakikada bir trafik ikaz işaretinin dikkatten kaçtığını • Ülkemizdeki trafik kazasından ölümlerin % 80'inin ilk bir saat içinde ilk yardım yapılmadığı için kan kaybından olduğunu • 2 saatte bir ortalama 10 kurban verdiğimizi • yılda 5 bin kişinin sakat kaldığını • Herkesin yaşamı boyunca kaza geçirme • riskinin % 30 olduğunu • Alkollü, aç, yorgun ve dikkati etkileyen ilaç alımı durumlarında araç kullanılmaması gerektiğini • Dikkat, algı ve refleks aktiviteyi etkileyen hastalıklarda araç kullanılmaması gerektiğini

15. Ne yapmalıyız

16. Çoğu kazazede( yaklaşık %80), bilinçsizce araçtan çıkartılma ve karga tulumba taşınarak hastaneye götürülme sırasında yaşamını yitirmekte ya da sakat kalmaktadır.

17. İlkyardım eğitiminiz yoksa olay yerinde yardım ekipleri gelinceye kadar gereksiz ve zarar verebilecek müdahaleleri önlemeniz bile en önemli yaşam kurtarıcı uygulama olacaktır.

19. İLK YARDIM nedir? • Herkesin bilmesi gereken • Ayrıntılı bilgi gerektirmeyip mutlaka uygulamaya gereksinim duyan • Gerektiğinde ne kadar önemli olduğu anlaşılan yaşam kurtarıcı uygulamalar bütünü olup

20. sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, • hayatın kurtarılması ya da • durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile • olay yerinde, • tıbbi araç gereç aranmaksızın, • mevcut araç ve gereçlerle yapılan • ilaçsız uygulamalardır.

21. İlkyardımcı kimdir? • İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi ya da kişilerdir.

22. İlkyardımın Öncelikli Amaçları Nelerdir? • yaşamsal tehlikeyi ortadan kaldırmak, • Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak • Hasta / yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek • İyileştirmeyi kolaylaştırmak

23. İlkyardımın Temel Uygulamaları • K Koruma :Güvenli Bir Çevre!!! • B Bildirme: 112 • K Kurtarma

24. İlkyardımda uyulması gereken kurallar • Hasta ya da yaralının güvenliğinin sağlanması • Hasta / yaralıların durumunu değerlendirmek (ABC) • Öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek • Mümkünse kaza yerinin belirlenmesi • Paniğin önlenerek kalabalığın dağıtılması • Yardımcı olacak kişileri organize etmek

25. İlkyardımda uyulması gereken kurallar • Sakin, hızlı, gerektiği kadar müdahale • Acil tıbbi yardım istemek(112) • Bilinç kapalı ise yiyecek-içecek vermemek • Solunumu desteklemek • Kanamayı durdurmak • Şoku önlemek • Kırıklara yerinde müdahale etmek • Bilmediğiniz durumlar karşısında ısrarcı olmamak

27. ACİL DURUMLARDAHAREKET PLANI • Olay Yerinin Değerlendirilmesi • Güvenliğinin Sağlanması • İletişim • Müdahale

28. 112’ yi Yönlendirme • Olay yeri (yer, numarası, cadde adı,vs) ? • Telefon numarası ? • Olay nedir ? (kalp krizi, trafik kazası, vs) • Hasta sayısı ? • Hastaların durumu ? • Siz ne yaptınız ? • Gerekliyse diğer bilgiler.

29. Ek kazalara zemin hazırlanmamalı. • Kendi güvenliğinizle birlikte kazazedenin güvenliğinin sağlanmalı • Trafik kazasına müdahale ederken aracı güvenli bir yerde durdurup ve uyarı ışıkları yakılmalı • Mümkünse dikkat çekici giysi ile olay yerine yaklaşılmalı • Trafik uyarı işaretlerinin yerleştirilmesi

31. Trafik Kazasında yapılacak işler nelerdir? • Kazaya uğrayan araç mümkünse yolun dışına ve güvenli bir alana alınmalı, • Kontağı kapatılmalı, el freni çekilmeli, • Araç LPG’li ise aracın bagajında bulunan tüpün vanası kapatılmalıdır. • Olay yeri yeterince görünebilir biçimde işaretlenmelidir.. • Üçgen reflektörler kullanılmalıdır. • Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır. • Olay yerinde sigara içilmemelidir

32. kazazedeye boyunluk takmak • yangın tehlikesi yoksa mümkünse kıpırdatmamak • trafik kazası nasıl olursa olsun hemen kazazedeye boyunluk takmak • Boyunluk, otomobilde bulundurulması gereken en önemli gereçlerden biridir. • Sadece boyunluk takmak ve bilinçsizce taşınmaya engellemek yaşam şansının artmasına katkıda bulunacaktır.

34. 112’ yi Yönlendirme • Olay yeri (yer, numarası, cadde adı,vs) ? • Telefon numarası ? • Olay nedir ? (kalp krizi, trafik kazası, vs) • Hasta sayısı ? • Hastaların durumu ? • Siz ne yaptınız ? • Gerekliyse diğer bilgiler.

35. İlk Değerlendirme • Bilinç düzeyi • Havayolunun açıklığı / yeterliliği • Solunum varlığı ve niteliği • Dolaşım durumu

36. Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale yapmak • Hasta ya da yaralının rahat nefes almasını sağlamak • Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek • Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek • Hasta ya da yaralıyı sıcak tutmak, • Sıkı giysileri gevşetmek • Hasta ya da yaralıyı ayrıntılı olarak incelemek- muayene etmek • Durumunun ağırlaşmasını önlemek için gerekli müdahalelerde bulunmak

37. Bekleme-koma pozisyonu • Kazazede baygın ancak yeterli solunumu var- soluk alıp verebiliyor • Ya da bilinci açık ise • En uygun pozisyon= bekleme pozisyonu sağlanmalıdır.

38. ambulans gelene kadar bu pozisyonda bekletilmeli ancak kısa zaman aralıkları içinde nefes alıp verişi ve nabız kontrol edilmeli

43. Eğer omurilik yaralanması olasılığı varsa hastayı kesinlikle kıpırdatmamalı ve bekleme pozisyonuna getirmeye çalışmamalıyız.

44. Kanamayı durdurmak • kanama olan bölgeye bası • Kanama bölgesi yukarı kaldırılır (gögüs seviyesinin üzeri). • Turnike önerilmez. (özel durumlar hariç) • Uzuv kopması • Birden fazla yaralı varsa • Elastik bandajla sıkı sargı

45. konuşmak Bilinç açık ise sözel iletişim kurumalı Böylece bilinç açıklığı sürekli kontrol edilebilir Yararlı olabilecek gerekli bilgiler alınabilir Özellikle yakınmasının olduğu alanlar belirlenebilir. Sorulara yanıtlarda mantıksızlaşma durumunda beyin zedelenmesi olabileceği düşünülmeli.

46. izlemek • Konuşma çabaları sonuçsuz ise mutlaka yaşamsal fonksiyonları hızla değerlendirilmeli • Nefes alıp veriyor mu? • Gögüs kafesi kalkıp iniyor mu? • Cilt rengi nasıl • Ağrılı uyarana tepki var mı • Gözbebeği hareketleri değerlendirilmeli • Işığa tepki veriyorsa (büyüyüp-küçülme)henüz beyin zedelenmesi yok denilebilir. • Morfin , alkol ve gözbebeğini etkileyen ilaç kullanımı olabileceği akılda bulundurulmalı

47. solunum • Göğüs kafesi hareket etmiyor • Hava yolu açıklığı boyun omurları korunarak baş geri çene yukarı manevrası ile sağlanmalı ( boyunluk ya da bu işi yapabilen düzenek oluşturulması) • Görünen yabancı cisim varsa alınması (bilinç kapalı olmak kaydı ile) • Bak dinle hisset yötemi ile nefes alıp almadığı kontrolü

48. nabız • Şah damarından bakılmalı • Ancak sağlık personeli olmayan ilkyardımcıların bakması önerilmiyor.

49. Parmak ucu dolaşımı • Normalde tırnak üzerine basıp bıraktığınızda en çok 2 sn de beyazlaşıp kızarma görülür. • Dolaşım sorunu varsa bu süre uzar.

50. Kalp- akciğer canlandırması • Suni solunum • Kalp masajı