Project Technologische Dienstverlening “Licht & Kleur” (IWT VIS/TD nr 40575)

1. Project Technologische Dienstverlening“Licht & Kleur”(IWT VIS/TD nr 40575) Stuurgroepvergadering Gent, 22/10/2007

2. Agenda • Introductie (Marc De Taevernier – voorzitter ’Licht & Kleur’ ) • Groen Licht Vlaanderen (Catherine Lootens) • Voorstelling nieuwe leden: Deltalight (Toon Verbruggen) • Licht & Kleur: IWT-TD project (Steven Maes – Stefaan Forment) • Projectvoorstel Collectief Onderzoek “Kleur: van cijfer tot emotie” • Viering 10 jaar Laboratorium voor Lichttechnologie

3. Licht & Kleur • de Technologische Adviesdienst: even voorstellen… • Overzicht activiteiten: periode maart – september 2007 • Kengetallen rapportering: overzicht 1e biënnale – planning 2e biënnale • Toekomst: Projectvoorstel Collectief Onderzoek “Kleur: van cijfer tot emotie”

4. Voorstelling Licht & Kleur • IWT VIS-TD project: technologische dienstverlening • 1/10/2005: oprichting Consortium ‘Licht & Kleur’ (28 bedrijven, 7 instellingen)en bijbehorende Technologische Adviesdienst (TAD) • Aanstelling Technologische Adviseurs (1,5 VTE) • Momenteel: 32 bedrijven (26 KMO – 6 GO), 8 instellingen

5. Nieuw lid • Deltalight (dhr. T. Verbruggen) • KMO, opgericht in 1987 • integreren van fluorescentie- en LED-verlichting in designarmaturen • koppeling van ecologie aan esthetiek • Adres: Muizelstraat 2 8560 Moorsele • http://www.deltalight.com/

6. Contactgegevens Laboratorium voor Lichttechnologie KaHo Sint-Lieven, campus Rabot Departement Industrieel Ingenieur Gebroeders Desmetstraat 1 B-9000 Gent contactpersonen: Stefaan Forment Steven Maes e-mail: Stefaan.Forment@kahosl.be Steven.Maes@kahosl.be website: www.lichttechnologie.be tel: 09/265 87 13

7. Opdracht TAD • Kerntaken: • Kennis verwerven en kennis verspreiden • Deelname/organisatie seminaries • Netwerkinginitiatieven • Publicaties • Advies aan bedrijven ivm met licht en kleur • Optische karakterisatie • 2 doelgroepen • Verlichtingsproducenten • Fabrikanten van visueel kritische materialen

8. Werking TA-Dienst TAD-aanvraag TAD-aanvraag + bevestiging Bedrijf Kernpersoon 24u

9. Werking TD Medewerkers TAD LaboLichtTechnologie GLV Parallelle projecten Academische Activiteiten Allerlei TAD-aanvraag + bevestiging Wekelijks overleg (typ. dinsdag) Bedrijf Kernpersoon 24u

10. Planning labobezetting Planning persoonsbezetting Werking TD Parallelle projecten Academische Activiteiten Allerlei TAD-aanvraag + bevestiging Wekelijks overleg (typ. dinsdag) Bedrijf Kernpersoon 24u

11. Planning labobezetting Planning persoonsbezetting Werking TD Parallelle projecten Academische Activiteiten Allerlei TAD-aanvraag + bevestiging Wekelijks overleg (typ. dinsdag) Bedrijf Kernpersoon 24u Bij interne moeilijkheden Uitvoering TAD-aanvraag

12. Planning labobezetting Planning persoonsbezetting Werking TD Parallelle projecten Academische Activiteiten Allerlei TAD-aanvraag + bevestiging Wekelijks overleg (typ. dinsdag) Bedrijf Kernpersoon 24u Rapportage: verslag, advies,… Bij interne moeilijkheden Uitvoering TAD-aanvraag Overdracht/overleg GEEN bijkomende aanvragen Resultaat

13. Planning labobezetting Planning persoonsbezetting Werking TD Parallelle projecten Academische Activiteiten Allerlei TAD-aanvraag + bevestiging Wekelijks overleg (typ. dinsdag) Bedrijf Kernpersoon 24u Rapportage: verslag, advies,… Bij interne moeilijkheden Uitvoering TAD-aanvraag Overdracht/overleg/problemen: WEL bijkomende aanvragen Resultaat

14. Lidgeld Licht & Kleur • Tarieven zijn jaarlijks te herzien. Vorig jaar korting. We stellen voor het lidgeld voor 2008 gelijk te houden • Lidgeld 2007-2008 • KMO: 600€/jaar • GO: 1500€/jaar • In ruil hiervoor 4 gratis adviesdagen • Tarieven adviezen • KMO: lid 100€, niet-lid 200€ • GO: lid 250€, niet-lid 400€

15. GTA • GTA = Grondig Technologisch Advies • Voordeel: Gesubsidieerd grondig advies zonder projectaanvraag te moeten opstellen • Voorwaarden: • Technologische vraag • Innovatief • Kennisoverdracht aan bedrijf • Tarieven • KMO: 100€/dag (80% gesubsidieerd) • GO: 250€/dag (50% gesubsidieerd)

16. financiële steun: IWT • IWT Vlaanderen: • Instituut voor de aanmoediging van innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen http://www.iwt.be/ • Vlaams Innovatienetwerk (VIN) http://www.innovatienetwerk.be/

17. Overzicht activiteitenmaart-september 2007 • 26e CIE congres Peking, 4-11 juli 2007 • 4-jaarlijks congres • Bijeenkomst diverse divisies en technische comitees: • toponderzoekers • recentste technologische ontwikkelingen • advies over meetopstelling integrerende sfeer • Laboratorium voor Lichttechnologie vertegenwoordigd in divisie 1: Vision and Colour

18. Overzicht activiteitenmaart-september 2007 • Infoavonden ‘Nieuwe lichtbronnen’ • In samenwerking met Vlaams Elektro Innovatiecentrum VEI (TAD Verlichting) • 5 avonden in alle Vlaamse provincies • T1-verlichting, LEDs • Publicatie beschikbaar

19. Overzicht activiteitenmaart-september 2007 • Dossier ‘Tussentijdse Evaluatie 20 maanden’ • Overzicht van de activiteiten gedurende de eerste 20 maanden • Opstellen aanvraag 2e biënnale • Nieuw werkplan: RAP-getallen • Wijzigingen doelstellingen minimaal

20. Samenvatting1e biënnale: • Streefwaarden bereikt

21. Samenvatting1e biënnale: • Streefwaarden bereikt: • veel meer adviezen dan vooropgesteld • ook dankzij volledige projectteam • stimuleren GTA (overdracht saldo naar 2e biënnale)

22. Overzicht activiteitenmaart-september 2007 • Doelstellingen 2e biënnale • Innovatie-ondersteuning d.m.v. technologisch advies • blijft belangrijkste activiteit (zie werking TAD) (ook GTA) • meer pro-actief: andere oplossingen signaleren • Kennisoverdracht naar de bedrijfswereld • lichttechnologische kennis als basis voor ontstaan van creatieve ideeën -> innovatie • seminaries, technische publicaties,… • ‘Innovatie-idee’ • Innovatiestimulering • promotionele publicaties, bedrijfsbezoeken • stimuleren en begeleiden projectaanvragen • IRC-profiel • Netwerking • samenwerking binnen opgebouwde netwerk verstevigen • internationale acties

23. Kwaliteitsbewaking • Door de stuurgroep = leden TD-project zelf • Door andere begunstigde bedrijven • Hoe? • Via stuurgroepvergadering: VANDAAG! • Via enquete (mei 2007): gemiddeld 4,25/5 (4: ‘tevreden’, 5: ‘zeer tevreden’)

24. Interne kwaliteitscontrole: • Wekelijkse opvolging van de TD-adviezen, tijdens vergadering met onderzoeksgroep (10 mensen): • Nieuwe aanvragen • Openstaande vragen • Gedeeltelijk uitgevoerd • 100% uitgevoerd • Doorverwijzingen • Suggesties van andere medewerkers, gespecialiseerd in diverse domeinen (vb GLV, LEDs, optische simulaties, …)

25. Andere projecten? • Toegevoegde waarde van IWTTIS-project Groen Licht Vlaanderen (Catherine Lootens): - ‘Energiebesparing met Beter Licht’ stimuleren van: Energiezuinige verlichting Innovatie • Complementair met ‘Licht & Kleur’: • Kennisverspreiding • Vertrouwen brengen in nieuwe technologieën • Innovatie stimuleren in Vlaanderen • Aandacht voor integratie van innovatieve lichtbronnen in designarmaturen • Promotie GreenLight Program

26. Andere medewerkers • Niet op het project gebudgetteerde werkkrachten: • Peter Hanselaer, Guy Durinck, Wouter Ryckaert, Frédéric Leloup • Filip Vandeghinste, Arno Keppens, Sandra Herrebosch, Frederik Vercauteren • Mario Wyns, Toon Van den Abeele, Wim De Geest, Jan Cappelle → Bedankt!!!

27. Administratie en Varia • Datum volgende bijeenkomst: • Voorstel dinsdag 8 of 15 april 2008 om 13u30 • Opstellen dossier ivm projectvoorstel Collectief Onderzoek ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ (einde 1e biënnale op 30/09/2007)

28. VIS programma IWT ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ Technologische dienstverlening (TD): Consortium Licht&Kleur: Advies/ondersteuning op individuele basis! Collectief Onderzoek (CO): Consortium Kennisverzameling, kennisopbouw voor een brede doelgroep

29. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • Licht, kleur en visuele waarneming belangrijk in menselijke leefwereld. • onderzoek naar visuele respons, visuele appreciatie en gedragsbeïnvloeding • in stroomversnelling door aantal evoluties: • spectrum R(Y)GB LEDs: ‘standaardlichtbronnen?’ • uitzicht visueel-kritische materialen: onderscheiden van concurrentie  kleurverschillen merkbaar/storend? • zichtbaarheid/verblinding van lichtbronnen: invloed kleur/achtergrond • comfort en ‘well-being’: invloed kleurtemperatuur • invloed op winkelomgevingen

30. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • onderzoek: • internationaal: CIE, University of Leeds, … ‘colour rendering/discrimation/harmony’ • Vlaanderen? • merkbaar aan vragen aan TAD ‘Licht & Kleur’ (vb: GIA, Ledlite, …) • inhaalbeweging nodig! • voorgestelde studie past binnen CO-projectvorm

31. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • IWT-handleiding CO-project: “De projecten collectief onderzoek omvatten activiteiten waarbij zowel elders ontwikkelde geavanceerde kennis wordt verzameld als eigen kennis wordt opgebouwd binnen het innovatiesamenwerkingsverband. Het doel van deze projecten is door middel van een duidelijke competentieverhoging te komen tot kennis en resultaten die nuttig kunnen aangewend worden door een brede groep van bedrijven, in eerste instantie de leden van het innovatiesamenwerkingsverband. … Kenniscreatie is een essentieel onderdeel van de activiteiten, die bijgevolg ruim zijn, en zich situeren rond kennisverwerving, kennisbundeling en kennisvertaling, met bijkomende mogelijkheden tot kennistransfer naar bedrijven uit de doelgroep.”

32. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • onderzoeksonderwerp: • kleur van enkelvoudige stimuli: lichtbronnen en eenvoudige kleurstalen die in een gecontroleerde omgeving worden gemeten en worden beoordeeld door proefpersonen • complexe stimuli: reële situaties waarin bepaalde luminantie- en kleurverdelingen optreden: een kantoorruimte, een winkelruimte, . . .  karakteriseren (meten), appreciëren, reageren

33. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • uitvoering: 2 onderzoeksgroepen • Laboratorium voor Lichttechnologie: lichtmetingen, dataverwerking, testen van modellen, … – objectieve kleurstudie • Universiteit/Hogeschool Hasselt (dept. architectuur): visuele beoordelingen, statistische verwerking, opstellen scènes, gedragsproeven, … - subjectieve kleurstudie  meerwaarde door combinatie van 2 verschillende benaderingen en samenbrengen expertises!

34. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • doelgroepen: • producenten visueel-kritische materialen, automobiel, kwaliteitscontrole, verlichting, signalisatie, kosmetica • winkelinrichtingen, architecten, studiebureaus, verlichting

35. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ • praktisch? indienen: 30/11/2007 beoordeling: maart 2008 eventuele start: oktober 2008 duur: 4 jaar uitvoering: 2 voltijdse onderzoekers (Hasselt/Gent) subsidiegraad: 80% door IWT, 20% partners nieuw samenwerkingsverband oprichten! - gegevenstabel - intentieverklaring zie doorgestuurd projectvoorstel!

36. ‘Kleur: van cijfer tot emotie’ Oprechte dank voor uw aanwezigheid, aandacht en inbreng!!!