ATIKLAR VE ATIK YÖNETİMİ

1. ATIKLAR VE ATIK YÖNETİMİ ATIK NEDİR ? Üretim ve kullanım faaliyetleri sonucu ortaya çıkan, insan ve çevre sağlığına zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi sakıncalı olan her türlü maddedir. • GERİ KAZANIMIN ve • GERİ DÖNÜŞÜMÜN • FAYDALARI • Doğal kaynaklarımız • korunur, • Enerji tasarrufu sağlanır, • Ekonomiye katkı sağlanır, • Atık miktarı azalır, • Gelecek için yatırımdır, • Atık yönetiminde atık • miktarının kayıt altına • alınmasını sağlar. ATIK AZALTMA /GERİ KAZANMA UYGULAMALARI Bertaraf edilecek sanayi atıklarının miktarını azaltma ve atıkların tekrar kullanılabilmesi için, Çevre ve Orman Bakanlığı desteğiyle TOBB tarafından Sanayi Odaları bünyesinde atık borsaları kurulmuştur. Atık Geri Dönüşüm Borsası, işletmelerde üretim sonucu ortaya çıkan atıkların geri kazanılmasını ve daha fazla ikincil hammadde olarak değerlendirilmesini; nihai bertaraf edilecek atıkların miktarını azaltmayı sağlayan bir aracılık sistemidir. ATIK ARA DEPOLAMA ve TAŞIMA Atıkların lisanslandırılmış araçlarla taşınması zorunluluğu mevcuttur, gerekli lisansı olmayan araçların tehlikeli atık taşıması yasaktır. TEHLİKELİ ATIK BERTARAFI Türkiye’de hali hazırda endüstriyel atıkların bertarafı için kurulmuş ve lisanslandırılmış tesisler olup, uygulamada fiili olarak yaklaşık % 80’i kullanılmaktadır. Ayrıca yakma tesislerinden çıkan 5.586 tonkül ve cüruf da, düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilmektedir. • ATIK YÖNETİMİ • Tehlikeli atıkların üretiminden, bertaraf edilmesine kadar çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasıdır. • Atık Yönetimi, evsel, tıbbi, tehlikeli ve tehlikesiz atıkların minimizasyonu, kaynağında ayrı toplanması, ara depolanması, gerekli olduğu durumda atıklar için aktarma merkezleri oluşturulması, atıkların taşınması, geri kazanılması, bertarafı, geri kazanım ve bertaraf tesislerinin işletilmesi ile kapatma, kapatma sonrası bakım, izleme-kontrol süreçlerini içeren bir • yönetim biçimidir. • ATIK YÖNETİMİNDE ÖNCELİK SIRASI • Önleme • Kaynakta Azaltma • Yeniden Kullanım • Geri Kazanım/Geri Dönüşüm • Ön İşlem(Yakma Dahil) • Bertaraf Türkiye’de imalat sanayi tarafından yılda 20 milyon ton’un üzerinde atık üretilmektedir. Bu miktarın yaklaşık 1.12 milyon ton’u tehlikeli atıktır. Bu miktarın % 8’i geri kazanılmakta, % 47’si bertaraf edilmekte ve % 45’lik kısım ise yeniden kullanılmaktadır. Depolama alanı düzenlenmesi Atıktan yakıt hazırlanması • TEHLİKELİ ATIKLAR • Patlayıcı, parlayıcı, • Kendiliğinden yanabilen , • Suyla temas halinde parlayıcı • veya toksik gaz çıkaran, • Hava ile temasında toksik gaz • çıkaran, • Organik peroksit içerikli, • Zehirli, • Oksitleyici,korozif, • Toksik ve eko-toksik özellikler • taşıyan atıklardır. Yağ su (emilsiyon) termal ayrıştırması Kimyasal atık ön arıtımı Yakma Endüstriyel tehlikeli atık kaynaklarının büyük bir bölümünü ise kimyasal madde üretimlerinin ve bunlarla ilişkili endüstrilerin oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca özel atıklar kapsamında yer alan ve bertaraf/ geri kazanımı özel koşullar gerektiren tıbbi atıklar, piller, aküler, atık yağlar, PCB, PCT’li atıklar gibi atıklar da bu gruba girmektedir. • KAYNAKÇA • www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/life/taskfg/Flyer-Turkish.pdf • www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/atikyonetimi/Files/Belgeler/sagmenu/atikeylemplani.pdf • www.cevreonline.com/atik2/tehlikeliatik.htm • www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/atikyonetimi/AnaSayfa/solmenu