USPOSTAVLJANJE KVALITETNOG SISTEMA ZA RAZDVAJANJE RECIK LAŽNOG OTPADA U BANJA LUCI CSO/NVO :

1. USPOSTAVLJANJE KVALITETNOG SISTEMA ZA RAZDVAJANJE RECIKLAŽNOG OTPADA U BANJA LUCI CSO/NVO: LIR – Lokalna Inicijativa Razvoja ProjekatsesprovodisredstvimaSECTORprogramaRegionalnogcentraza životnusredinuzaCentralnuiIstočnuEvropu (REC). Program finansira Švedska agencija za međunarodni razvoj i saradnju (Sida)

2. Osnovni problem u opštini Banja Luka Stalno povećanje količine komunalnog otpada • U 2006 godini deponovano je 41065,2 t. • Do 2012 godine predviđen porast na 56911,5 t. Nerazdvajanje komunalnog otpada od opasnog i inertnog na mjestu nastajanja • 42% do 49% čini reciklažni otpad Slaba iskoristivost reciklažnog otpada • u praksi je od6,1% do 11,9%

3. Nerazdvajanje komunalnog otpada od opasnog i inertnog na mjestu nastajanja je dovelo do: • vještačkog povećanja količina opasnog otpada na deponiji • nemogućnosti iskorištenja korisnog otpada i bespotrebno veće količine deponovanog • povećanja opasnosti po zdravlje ljudi i životinja, povećanje zagađivanja vazduha, podzemnih voda i okoline na deponiji.

4. Navedeni problemi su prouzrokovani: • Veoma slabim znanjem i niskom sviješću generatora otpada i građana • Nezainteresovanošću lokalne vlasti za unapređenje stanja u ovoj oblasti • Nedovoljnim medijskim informisanjem građana i nepostojanjem stalne kampanje jačanja javne svijesti o neophodnosti smanjenja i razdvajanja otpada • Neprovođenjem zakonskih okvira iz oblasti upravljanja otpadom i nedovoljnim poznavanjem istih od strane proizvođača otpada i građana.

5. OPŠTI CILJ PROJEKTA Postizanje trajne prakse smanjenja i razdvajanja komunalnog otpada u Banja Luci. SPECIFIČNI CILJEVI • Obuka budućih edukatora iz oblasti upravljanju otpadom • Edukacija učenika osnovnih i srednjih škola i dogovor o uvođenju redovnih edukacionih radionica u osnovne i srednje škole • Podizanje svjesti javnosti i svih zainteresovanih strana preko medija i promotivnog materijala • Kreirati tzv."info-sort" račun za usluge odvoza komunalnog otpada u cilju olakšavanja protoka za aktivne građane • Uspostavljanje dijaloga i između zainteresovanih strana i jačanje učešća javnosti u donošenju odluka • Izgradnja partnerstva javnog i privatnog sektora, te vladinog i nevladinog sektora

6. Aktivnosti Aktivnost 1: Identifikacija i izbor ciljnih grupa koje će biti obuhvaćene projektom Aktivnost 2: Edukacija edukatora o procesu minimizacije otpada i važnosti razdvajanja na mjestu nastanka, odnosno o upravljanju otpadom • trodnevni trening (edukacija edukatora) i izbor tri obučena edukatora za održavanje planiranih treninga

7. Aktivnost 3: Organizovanje i održavanje radionica/ edukativnih predavanja za ciljne grupe • 5 jednodnevnih radionica (za 3 osnovne škole i 2 srednje) • 1 jednodnevno edukativno predavanje za proizvođače otpada; • 1 jednodnevno edukativno predavanje za članove Udruženja Roma Veseli brijeg; • Saradnja o uvođenje radionica u osnovne i srednje škole na području grada BL u sklopu dopunske nastave; Aktivnost 4: Organizacija dva okrugla stola • 1 - izgradnja partnerstva privatnog i javnog sektora; • 1- uspostavljanje dijaloga između vladinog i nevladinog sektora;

8. Aktivnost 5: Kampanja i lobiranje • Priprema i konstantna promocija projekta (dnevne novine,stalno informisanje o aktivnostima projekta na TV-u i radiju,stalna informisanost na LIR-ovim web stranicama, medijska popraćenost aktivnosti); • Dva gostovanja na radio emisijama; • Dizajn info-sort računa; • Dizajn i izrada plakata i pamfleta; • Distribucija plakata i pamfleta. Aktivnost 6: Javna promotivna akcija „Djeca uče odrasle”

9. Rezultati • Edukovani edukatori za dalji rad sa građanima • Održano 5 radionica i 2 edukativna predavanja • Edukovano oko 30 proizvođača otpada, 30 članova Udruženja Roma i 150 učenika • Dogovorena saradnja o uvođenju radionica u osnovne i srednje škole • Podstaknuta izgradnja partnerstva i uspostavljanje dijaloga privatnog i javnog/vladinog i nevladinog sektora putem 2 okrugla stola • Ojačana javna svijest i nivo znanja građana i svih zainteresovanih strana putem edukacije, medija i promotivnog materijala • Kreiran "Info-sort " račun isporučivaće se sa računom za smeće • Izrađeno i distribuisano 2000 pamfleta i 200 plakata • Održana javna promotivna akcija djece i omladine „Djeca uče odrasle“

10. Trajanje projekta: jun 2008 – maj 2009 Jun – Avgust 2008. Identifikacija i izbor ciljnih grupa koje će biti obuhvaćene projektom Jul - Septembar 2008. Edukacija edukatora o procesu minimizacije otpada i važnosti razdvajanja na mjestu nastanka, odnosno o upravljanju otpadom Septembar 2008.- April 2009. Organizovanje i održavanje radionica/ edukativnih predavanja za ciljne grupe Oktobar 2008.- Decembar 2008. Organizacija dva okrugla stola Jun 2008.- Maj 2009. Kampanja i lobiranje April 200.- Maj 2009. Javna promotivna akcija „Djeca uče odrasle”

11. Spisak interesnih stranaKomunalno preduzeće Čistoća A.D. Banja LukaGradska razvojna agencija CIDEAAdministrativna služba grada Banja LukaSrednja ekonomska školaEKO-LOGIC akademsko udruženje za zaštitu zdravlja ljudi, imovine i prirodnih dobara Spisak ciljnih grupaPredstavnici srednjih i osnovnih škola Industrijska i trgovinskia preduzeća koja generišu velike količine različitih vrsta otpadaUdruženje roma Veseli brijegNevladine/okolinske/ekološke organizacijePredstavnici odjela za okolinu u opštiniPredstavnici institucija i firmi

12. NGO: LIR Lokalna Inicijativa Razvoja I krajiškog korpusa 6/7 Banja Luka, BiH Tel +387 51 329751 Fax +387 51 329750 E-mail: info@lir.ba www.lir.bawww.sewe.ba Kordinator projekta: Aleksandra Stanivuković E-mail: aleksandras@lir.ba