Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych województwa opolskiego Okręgowa Izba

1. Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych województwa opolskiego Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Opolu ul. Świerkowa 24, 45-407 Opole

2. Samorząd to forma zaspokajania potrzeb zbiorowych określonej społeczności przez nią samą lub wyłonionych przez nią przedstawicieli.

3. W sensie formalno-prawnym samorząd oznacza powierzenie przez państwo wykonywania określonych zadań z zakresu administracji publicznej zrzeszeniom osób, których dotyczą skutki realizacji tych zadań.

4. W tym znaczeniu samorząd jest formą decentralizacji administracji. Możliwość kreowania przez ustawodawcę różnych form samorządów dopuszczona została w ustawie z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz

5. Istnienie samorządów zawodowych ma swoją podstawę w Konstytucji RP, która w art. 17 wskazuje: „w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów”.

6. W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.

7. Z Konstytucji wynika, że samorząd zawodowy ma do spełnienia dwa podstawowe zadania: 1) reprezentowanie osób wykonujących zawód zaufania publicznego; 2) sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

8. Samorząd zawodowy, to powołana na podstawie ustawy organizacja skupiająca osoby wykonujące zawód zaufania publicznego. Samorząd zawodowy nazywany jest także izbą zawodową czy korporacją zawodową. Przynależność do samorządu zawodowego jest obligatoryjna dla osób chcących wykonywać dany zawód.

9. Samorządy zawodowe tworzone są przez przedstawicieli zawodów, które mają istotne znaczenie społeczne i z tego powodu wymagają najwyższych kwalifikacji postaw moralnych ich przedstawicieli.

10. W świetle obowiązującego ustawodawstwa samorząd zawodowy w Polsce posiada sześć następujących zawodów medycznych: • lekarze i lekarze dentyści, • pielęgniarki i położne, • farmaceuci i diagności laboratoryjni.

11. Wspólny dla pielęgniarek i położnych samorząd zawodowy w Polsce powstał dzięki staraniom pielęgniarek i położnych, powołany Ustawą o samorządzie pielęgniarek i położnych z 19 kwietnia 1991 roku o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 41, poz. 178 z późn. zm.).

12. Z dniem 1 stycznia 2012 r. weszła w życie nowa ustawa regulująca problematykę samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych, tj. ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. (Dz.U. nr 174, poz. 1038). Nowa ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych, podobnie jak poprzednia, określa organizację i zadania samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych.

13. W myśl tej ustawy samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych reprezentuje zawodowe, społeczne i gospodarcze interesy tych zawodów.

14. Przynależność i zadania samorządu zawodowego Członkostwo w naszym samorządzie zawodowym ma charakter obligatoryjny. Przynależność pielęgniarek i położnych do samorządu zgodnie z art. 2 ust. 3 u.s.p.p. jest obowiązkowa.

15. Członkami samorządu są pielęgniarki, które mają stwierdzone lub przyznane prawo wykonywania zawodu i są wpisane do rejestru prowadzonego przez właściwą ze względu na miejsce wykonywania zawodu okręgową radę. Pielęgniarka staje się członkiem samorządu z dniem wpisania do powyższego rejestru.

16. Natomiast z dniem wykreślenia z rejestru pielęgniarka przestaje być członkiem samorządu. W razie zgłoszenia zamiaru wykonywania zawodu na obszarze działania dwóch lub więcej okręgowych izb pielęgniarki są zobowiązane dokonać wyboru okręgowej izby, której będą członkami.

17. Członkostwo w samorządzie daje pielęgniarkom /położnym ustawowo określone prawa, ale nakłada też na nie obowiązki. Pielęgniarki/położne z tytułu członkostwa w samorządzie mają ustawowe prawo: 1) wybierać i być wybierane do organów izb; 2) korzystać z pomocy izb w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz ochrony właściwych warunków wykonywania zawodu; 3) korzystać z ochrony i pomocy prawnej izb; 4) korzystać z innych świadczeń izb i działalności samopomocowej.

18. Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.s.p.p. samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych • reprezentuje osoby wykonujące zawody pielęgniarki i położnej • sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony • samorząd jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom prawa.

19. Zadania samorządu pielęgniarek i położnych naszego województwa zostały określone w art. 4 ustawy. Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.s.p.p. zadaniami samorządu są w szczególności: 1) sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów; 2) ustalanie i upowszechnianie zasad etyki zawodowej oraz sprawowanie nadzoru nad ich przestrzeganiem; 3) ustalanie standardów zawodowych i standardów kwalifikacji zawodowych obowiązujących na poszczególnych stanowiskach pracy; 4) współdziałanie w ustalaniu kierunków rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa; 5) integrowanie środowiska pielęgniarek i położnych; 6) obrona godności zawodowej; 7) reprezentowanie i ochrona zawodów; 8) zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowia społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony zdrowia; 9) edukacja zdrowotna i promocja zdrowia.

20. Zadania powyższe zostały sformułowane w sposób dość ogólnikowy, natomiast bardziej konkretne sfery działalności (zadania) samorządu wynikają z art. 4 ust. 2 u.s.p.p., określającego sposoby realizacji zadań przez samorząd pielęgniarek. Zgodnie z powyższym zapisem samorząd wykonuje swoje zadania w szczególności przez: 1) stwierdzanie i przyznawanie prawa wykonywania zawodu; 2) prowadzenie rejestrów na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) oraz ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej; 3) opiniowanie i przedstawianie wniosków w sprawie warunków wykonywania zawodów; 4) opiniowanie warunków pracy i płacy pielęgniarek i położnych; 5) opiniowanie i wnioskowanie w sprawach kształcenia zawodowego;

21. 6) prowadzenie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych; 7) przewodniczenie i uczestnictwo jego przedstawicieli w komisjach konkursowych na kierownicze stanowiska pielęgniarskie lub położnicze oraz na inne stanowiska kierownicze w podmiotach leczniczych, o ile odrębne przepisy przewidują taki obowiązek; 8) opiniowanie projektów aktów normatywnych w zakresie dotyczącym ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej; 9) opiniowanie programów kształcenia zawodowego; 10) orzekanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej; 11) prowadzenie działalności edukacyjnej, naukowej lub badawczej;

22. 12) udzielanie informacji na temat uznawania kwalifikacji zawodowych, uregulowań prawnych dotyczących ochrony zdrowia, ubezpieczeń społecznych oraz zasad etyki zawodowej w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu; 13) współpracę z towarzystwami naukowymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju i za granicą; 14) współpracę z organami administracji publicznej, samorządami i organizacjami pielęgniarek i położnych za granicą oraz samorządem innych zawodów medycznych w kraju; 15) organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych i innych form pomocy materialnej dla pielęgniarek i położnych; 16) zarządzanie majątkiem własnym;

23. 17) prowadzenie działalności wydawniczej; 18) uznawanie kwalifikacji pielęgniarek i położnych będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, zamierzających wykonywać zawód pielęgniarki lub położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Za najbardziej konkretne i istotne w praktyce należy uznać uprawnienia samorządu w zakresie prawa wykonywania zawodu i prowadzenia postępowań dyscyplinarnych.

24. Do ustawowych obowiązków pielęgniarek/położnych należy: 1) postępowanie zgodne z zasadami etyki zawodowej oraz zasadami wykonywania zawodu określonymi w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039) – dalej u.z.p.p.; 2) sumienne wykonywanie obowiązków zawodowych; 3) przestrzeganie uchwał organów izb; 4) regularne opłacanie składki członkowskiej; 5) aktualizowanie danych w rejestrze pielęgniarek.

25. Jednostki organizacyjne i organy samorządu zawodowego Strukturę samorządu zawodowego pielęgniarek tworzą jednostki organizacyjne o charakterze centralnym naczelna izba w Warszawie (NIPiP) i terenowym okręgowe izby (45). Okręgowe izb y posiadają autonomię i osobowość prawną.

26. Zgodnie z art. 2 ust. 4 u.s.p.p. jednostkami organizacyjnymi samorządu posiadającymi osobowość prawną są: 1) Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych; 2) okręgowe izby pielęgniarek i położnych. Siedzibą Naczelnej Izby i jej organów jest miasto stołeczne Warszawa.

27. Pielęgniarki/położne - członkowie samorządu podlegają odpowiedzialności zawodowej za naruszenie zasad etyki zawodowej lub przepisów dotyczących wykonywania zawodu.

28. Okręgowy sąd rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej wniesione przez okręgowego rzecznika, do którego kompetencji należy prowadzenie postępowania wyjaśniającego w sprawach z zakresu odpowiedzialności zawodowej i sprawowanie funkcji oskarżyciela przed sądami pielęgniarek i położnych.

29. Zadania samorządu mają bardzo szeroki zakres i poprzez ich wykonywanie samorząd wpływa na rozwój nowoczesnego pielęgniarstwa. • W ramach samorządu zawodowego funkcjonuje szereg komisji i zespołów problemowych, w skład których wchodzą pielęgniarki, położne, eksperci w określonych obszarach

30. Do zadań Komisji należy między innymi analiza nadesłanych projektów aktów prawnych, dotyczących zakresu jej kompetencji i opracowanie koncepcji postępowania • Komisje realizują uchwały Okręgowego Zjazdu Pielęgniarek i Położnych w Opolu i Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu.

31. Komisje działające przy OIPiP w Opolu • Komisja kształcenia i doskonalenia zawodowego Do głównych zadań komisji należy: • opiniowanie, weryfikacja poprawności oraz zgodności z obowiązującym Regulaminem Refundacji Kosztów Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Pielęgniarek i Położnych wniosków o refundację, • proponowanie i opiniowanie zmian do Regulaminu Refundacji Kosztów Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, • analizowanie potrzeb oraz wnioskowanie w sprawach dotyczących planowania zakresu, ilości oraz form kształcenia i doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych, • opracowywanie Rocznych Planów Kontroli Organizatorów Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych oraz udział w przeprowadzaniu kontroli. • Komisja socjalna dysponuje Funduszem socjalnym w oparciu o obowiązujący regulamin udzielania zapomóg.

32. Zespoły problemowe działające przy OIPiP w Opolu • Zespół ds. Pielęgniarstwa Opieki Długoterminowej • Zespół ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej • Zespół ds. Pielęgniarstwa Pediatrycznego • Zespół ds. Emerytów i Rencistów • Zespół ds. Położnych

33. Dane OIPiP w Opolu Ilość osób zarejestrowanych • 8029 osób w tym: • 7043 pielęgniarki • 202 pielęgniarzy • 784 położne

34. Dane OIPiP w Opolu Ilość osób zatrudnionych • 4929 – liczba pielęgniarek zatrudnionych w tym • 4436 pielęgniarek i pielęgniarzy • 493 - liczba położnych zatrudnionych

35. Wydane PWZ po raz pierwszy (2012 r.) • 96 praw wykonywania zawodu dla pielęgniarek po raz pierwszy w tym: • 77 PWZ pielęgniarek • 3 PWZ pielęgniarzy • 16 PWZ położnych

36. Nowe zadania W związku z wejściem w życie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz ustawy o działalności leczniczej, w 2012 roku został wprowadzony nowy obowiązek prowadzenia przez OIPiP Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą (dotychczas rejestr praktyk prowadzony był wyłącznie w formie papierowej).

37. Dane RPWDL W ramach prowadzonego RPWDL OIPiP ma obowiązek przeprowadzania wizytacji pielęgniarek/położnych wykonującch zawód w oparciu o indywidualne/grupowe praktyki zawodowe na terenie województwa opolskiego.

38. Działalnośćszkoleniowa Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych posiada Fundusz szkoleniowy (regulamin refundacji oraz regulamin konferencyjno-integracyjny) dla pielęgniarek i położnych, które uczestniczą w różnych formach kształcenia podyplomowego.

39. Działalnośćszkoleniowa Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położych posiada Fundusz szkoleniowy (regulamin refundacji oraz regulamin konferencyjno-integracyjny) dla pielęgniarek i położnych, które uczestniczą w różnych formach kształcenia podyplomowego. Zatwierdzone programykursów: • specjalistycznego „szczepienia ochronne noworodków” dla położnych • specjalistycznego „szczepienia ochronne” dla pielęgniarek • specjalistycznego „leczenie ran” dla pielęgniarek • specjalizacji „pielęgniarstwo chirurgiczne” dla pielęgniarek • specjalizacji „pielęgniarstwo nefrologiczne” dla pielęgniarek

40. Podstawą do projektowania nowoczesnego pielęgnowania i wprowadzenie zmian zarówno w zakresie kształcenia, doskonalenia jak i standardów pielęgnowania jest analiza sytuacji światowej polityki zdrowotnej, koncepcji opieki zdrowotnej w Polsce i miejsca pielęgniarstwa jako integralnej części systemu opieki zdrowotnej, przyczyniającej się do realizacji ogólnych celów systemu zdrowotnego.

41. Istotnym elementem wpływania na wizerunek pielęgniarstwa jest rozwijanie nowoczesnego zarządzania pielęgniarstwem, rozwój zasobów ludzkich i zarządzanie nimi, organizowanie i prowadzenie doskonalenia zawodowego pielęgniarek i położnych.