1 / 55

BILIMSEL ALISMALARDA ETIK KURALLAR S LEYMAN DEMIREL NIVERSITESI ETIK KURULU

ETIK NEDIR?. . ETIKEski Yunancadaki Ethos (Karakter-Terbiye) kelimesinden kaynaklanmistir. Her t

gibson
Download Presentation

BILIMSEL ALISMALARDA ETIK KURALLAR S LEYMAN DEMIREL NIVERSITESI ETIK KURULU

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


    1. BILIMSEL ALISMALARDA ETIK KURALLAR SLEYMAN DEMIREL NIVERSITESI ETIK KURULU

    4.

    5.

    6. ETIK; Yasalardan farkli olarak, ogunlukla yazili ve kesin kurallar iermez. Zamanla degisen kosullara, toplumsal gereksinim ve bilimsel gelismelere bagli olarak degisimler gsterebilir. ANCAK temelindeki iyilik etme, ktlk etmeme, adil davranma gibi ana belirleyiciler hibir zaman degismez.

    7. Insanlari yasa ve ceza ile ynetirseniz, onlar bir daha yanlis yapmayacaklar, ancak seref ve utanma duygularina da sahip olmayacaklardir. Insanlari erdemle ve ahlk kurallari ile ynetirseniz, o zaman onlar hem seref ve utanma duygusuna sahip olacaklar, hem de dogruyu yapmaya alisacaklardir. Konfys

    9. BILIMSEL ETIK; bir alisma faaliyetinde bulunan insanlarin ahlak ilkelerini, davranis biimlerini, grevlerini ve zorunluluklarini belirleyen kurallar zinciri olarak tanimlanabilir.

    10. BILIM ETIGI GENEL ILKELERI

    11. Bilimsel etik genel ahlaki standartlara aykiri olamaz!

    12. Bir akademisyenin, grencisine, asistanina, meslektasina ve hatta btn topluma rnek olma sorumlulugu vardir.

    13. BILIMDE ETIK TAVRIN STANDARTLARI

    14. NIIN BILIMSEL ETIK KURULLARA IHTIYA DUYULMAKTADIR?

    15. Bilimsel arastirmalar ve bunlarin sonulari olan bilimsel yayinlar zerinde, son yillarda ok nemli etik sorunlar belirmis ve toplumun her kesiminin ilgisini zerinde toplamistir.

    16. Bilimsel yayinlarda etik sorunlarin ortaya ikmasindaki nedenler; Bilim ve bilginin cazibesi, Hemen shret olma istegi, Kolay kazan elde etme igds, st akademik dereceyi alma istegi, Bulundugu makami koruma hirsi, Kolayciligi tercih etme igds, Yanlisi rnek alma zaafi, Ileri teknolojinin olusturdugu olanaklar, Sahteciligin yapilma sinirsizligi ve cazibesi Doyumsuzluk... olarak siralanabilir.

    17. Akademik yasamda ilerleme iin arastirma ve bilimsel yayin zorunluluklarinin getirilmesi bu yayinlarin dogruluk dzeylerinin de saptanmasi problemini dogurmustur. nk bilimsel bir yayinin ve onun dayanagi olan arastirmanin dogruluk dzeyi sadece dergi editrlerini, akademik yneticileri, bilimsel okuyuculari degil tm toplumu ilgilendirmektedir. Bu nedenle akademik alismalarda belirli etik kurallarinin ortaya konulmasi ve uygulanmasi bilimsel etkinliklerin gvenirliligi ve doguracagi sonular bakimindan byk nem tasimaktadir.

    19. SD Etik Kurulu SD Deney Hayvanlari Yerel Etik Kurulu SD Idari Personel Etik Kurulu

    20.

    21. Sleyman Demirel niversitesinde deneysel, test ve egitim amali olarak kullanilacak tm omurgali hayvanlarin; -barindirilmalari, -retilmeleri, -dogadan izole edilmeleri, -nakledilmeleri, -deneylerde kullanilmalari ve -zerlerinde gzlem yapilmasi ile ilgili tm srelerde etik bakimdan kabul edilebilir uygulamalarin sinirlarini belirlemektir.

    23. -Ynergenin hukuksal dayanagini olusturan 5176 Sayili Yasa ve ilgili Ynetmelikte belirtilen konularda bilgilendirme ve seminerler gibi etkinliklerde bulunmak, -niversitenin temel geleri olan grenci ve gretim yeleri ile idari personelimizin karsilikli olarak sevgi ve saygi ortaminin gelistirilmesinde katkida bulunmak ve denetimini yapmak.

    24. SD ETIK KURULU

    25. SD Etik Kurulu, niversitemizin tm akademik birimlerinde alisan bilim insanlarinin - arastirma, - yayin, - egitim-gretim, - ynetim, - danismanlik ve - bilirkisilik gibi akademik etkinliklerinde bilim ve akademik etik kavramini yayginlastirmak ve mevcut ulusal ve uluslararasi etik kural ve ilkeleri erevesinde uygulama yapmak ve grs bildirmek amaciyla kurulmustur.

    26. SD ETIK KURULUNUN GREVLERI NELERDIR?

    27. 1. Bilim etiginin, egitimin ve kisisel ahlakin zorunlu bir parasi oldugu grsn tm akademik birimlere duyurmak, etige arastirmalarda en yksek nceligi vermek ve bu amala, niversite ve diger niversitelerle birlikte etkinlikler dzenlemek, 2. Bilim ve akademik etige aykiri durumlarla ilgili olarak Rektrlke iletilen dosyalari incelemek ve grs bildirmek,

    28. 3. niversitelerarasi Kurul tanimlanmasinda yer alan etige aykiri davranislarla ilgili olarak basvuru yapildiginda etik danismanlik yapmak, 4. Arastirmalar yapilirken gerekli basvuru yapildiginda arastirmayi etik aidan denetlemek, uyarida bulunmak.

    29. SD ETIK KURUL YNERGESININ HUKUKI DAYANAGI NEDIR?

    30. -2547 sayili Yksekgretim Kanununun Yksekgretim Kurumlari, Ynetici, gretim Elemani ve Memurlari Disiplin Ynetmeliginin 12. Maddesine, -5846 Sayili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunun 71-1. ve 3. Maddesine, -5176 Sayili Kamu Grevlileri Etik Kurulu Kurulmasi Kanununa dayanilarak hazirlanmistir.

    31. NIVERSITELERARASI KURUL TANIMLAMASINDA YER ALAN ETIGE AYKIRI DAVRANISLAR VE YAPTIRIMLARI

    32. 1. ASIRMAK (INTIHAL)

    33. 2. SAHTECILIK

    34. Ahmet, bir arastirma kurulusuna, Trkiyedeki Insan Kaynaklari Uygulamalarini tanimlamak zere bir proje teklifi verir. Teklifi kabul gren Ahmet, 1 yil boyunca canla basla alisarak projesini tamamlamak zere neredeyse Trkiyenin tm blgelerini dolasir. Fakat Ahmet, tm abalarina ragmen iki blgeden ok sinirli sayida veri elde eder. Elinde bulunan veriler bu blgelerdeki uygulamalarin tanimlanabilmesi iin sayica yeterli degildir. Ahmet, yaptigi incelemede aslinda bu iki blgeden elde ettigi sinirli sayidaki verilerin birbirinden ok da farkli olmadigini fark eder. Proje teslim sresi sona ermekte olan Ahmet, bu blgelerden elde ettigi sinirli sayidaki verilere dayanarak kendisi yeni veriler retir. Bu sekilde ilgili blgelere iliskin anlamli bir tanimlama yapabilecek sayiya ulasan Ahmet raporunu tamamlayarak arastirma kurulusuna teslim eder.

    35. 3. ARPITMA

    36. 4. DUPLIKASYON

    37. 5. DILIMLEME

    38. 6. HAKSIZ YAZARLIK

    39. Doent Uzbas ile ayni anabilim dalinda grevli Aras.Gr.Kinali bir kongrede sunulmak zere ortak bir alisma yapmaya karar verirler. alismanin basindan sonuna kadar, gerek alismanin tasarimi gerek analizi gerekse yorumlanmasi asamalarinda Uzbas ve Kinali birlikte alisirlar. alisma neredeyse sona ermek zereyken Uzbas ve Kinali kisisel bir nedenden dolayi atisirlar ve Kinali baska bir niversiteye geer. Uzbas bir sre sonra alismaya daha fazla ugrasmadan son seklini vererek sadece kendi adini koyar ve daha nce planlanan kongrenin tarihi gemis oldugundan farkli bir kongreye bildiri olarak gnderir.

    40. 7. DIGER ETIK IHLALLERI

    41. 7. DIGER ETIK IHLALLERI (DEVAM)

    42. NIVERSITELERARASI KURUL TANIMLAMASINDA YER ALMAYAN ETIGE AYKIRI DAVRANISLAR

    44. YKSEK LISANS VE DOKTORA ASAMASINDA ETIK DISI DAVRANISLAR

    45. 1. Kaynak gsterilmeden alinti yapilmasi Arastirmacinin kendinden nce yapilmis olan alismalardan yararlanmasi ne kadar dogalsa, dogrudan ya da dolayli, her alintida alinti yapilan kaynagi gstermesi de o kadar zorunludur. Bu alinti, kaynak eserden alinmis bir bilgi olabilecegi gibi, herhangi bir dsnce de olabilmektedir. Ayni sekilde baska bir kaynaktan alinmis resimlerin de kaynagi ait olduklari kisi belirtilerek verilmelidir.

    46. 2. Internet'ten erisilen bilgilerin dogrudan verilmesi Tez danismaninin tezin yaziminda kopya ekilmedigini denetlemesi gerekmektedir. zellikle Ingilizce bir tezde internet kaynaklarindan dogrudan alinmis cmleler bulunabilmektedir. Bu kaynaklarla tezi karsilastirip, alintilari ortaya ikaran programlar bulunmaktadir. Bu programlar dev ve raporlar iin de kullanilabilir.

    47. 3. Birka kaynaktaki bilgilerin fotokopilerinin alinarak montaj yapilip tez olarak verilmesi, 4. Baskasi tarafindan hazirlanmis olan tez, seminer, dev gibi alismalarin kendi alismasi gibi sunulmasi. 5. Para karsiligi dev ya da tez hazirlayan kisi ya da internet sitelerine tez hazirlattirilmasi.

    48. ETIK DISI DAVRANISLARI EN AZA INDIRMEK IIN En basta gen bilim insani adaylarinin, bilimin ve arastirmanin akademik ilerleme veya sosyo-ekonomik ykselmeye hizmet eden bir aratan ok, insanlari ycelten bir hayat tarzi, ugras ve bir lk olduguna inanmalari gerekmektedir.

    49. limlerin rdg bir toplumda saglam adam aramaya lzum yoktur

    50. Bilim Insanlarina Dsen Sorumluluklar 1. Arastirmanin tasarimi ve yrtlmesinde en yksek mesleki standartlara sahip olmak. 2. Arastirmanin yapilisi ve bulgularin analizi sirasinda zelestiri, drstlk ve aikligi elden birakmamak. 3. Ayni konu zerinde arastirma yapmis ve yapmakta olan diger arastirmacilarin katkilarini teslim edici bir tavir iinde olmak; bu tavirlarini yazili-szel-grsel sunumlarda tam olarak korumak. 4. Bir arastirmaci yalniz kendisinin degil, iinde bulundugu arastirma grubunun tm yelerinin de bilimde etik disi davranislara girmesini kesinlikle nlenmelidir.

    51. Bilim Kurumlarina Dsen Sorumluluklar Kurallari, Gerekli altyapilari ve Saydam ynetimleri olmalidir. Bilimde etik disi davranislara karsi duyarli ve donanimli olmali ve bunlara karsi yapisal ve dzenleyici nlemler almalidir. Bilimsel kurumlarda etik kurullar kurulmali, onlarin etkin ve bagimsiz olarak alisabilmeleri saglanmalidir.

    52. Toplumu bilimsel yaniltmaya karsi korumak, ime suyunun veya besinlerin temizligini saglamak gibi bir halk sagligi islemidir. Michael Farthing

    53. SONU

    54. Bilimsel etik ihlalleri, bilimin yanlis ynlendirilmesi demektir. Son yillarda ortaya ikan etik ihlalleri daha ok akademik ykselme kaygilari sonucunda kimi zaman iyi niyetli ve bilmeden yapilan eylemleri ierirken, kimi zaman da tamamen bilinli ve ikar saglamak amaciyla yapilmaktadir.

    55. Ancak neden ne olursa olsun, bilime katki veren btn akademik personel bilimsel aktivitelerini yerine getirirken etik kurallari bilmeli ve geregini yerine getirmelidir. Unutmayalim: HAYATTA EN HAKIKI MRSIT ILIMDIR Onu kisisel ikarlar ugruna yanlis uygulamak, yorumlamak ve toplumu yanlis ynlendirmek bilime ve insanliga yapilmis en byk ktlk olacaktir.

    56. KAYNAKLAR 1) American college of Physicians, Ethics Manual, Fourth Edition, Ann Intern Med 128:576-594,1998. 2)Andersen D, Attrup L, Axelsen N, Riis P, Scientific Dishonesty & Good Scientific Practice, Danish Medical Research Council,1992. 3)Anonim, 2002. Bilimsel Arastirmada Etik ve Sorunlari, Trkiye Bilimler Akademisi Bilim Etigi Komitesi, Trkiye Bilimler Akademisi Yayinlari, Sira No:1, Ankara. 4)Anonim, 2007 a. http://efg2007. mcayirli.net/PresentationFiles /Prof.Dr.Isik.Tuglular. Etik.Genetik.ppt 5) Anonim, 2007 b. http://fenbilimleri.atauni.edu.tr/BilimEtik/2007-8%20G %C3%BCz %203.%20Hafta%20-%20Bilim%20Eti%C4%9Fi%20A%20(H.%20Se%C3%A7en).pdf 6) Anonim, http://www.ulakbim.gov.tr/cabim/vt/uvt/sbvt/kurultay2/arbak.ppt#2 7)Anonim, 2007 c. http://fenbilimleri.atauni.edu.tr/BilimEtik/2007-8%20Bahar %205. %20Hafta%20-%20Bilim%20Eti%C4%9Fi%20(%C4%B0%20Efeoglu).pdf 8) Anonim, T.C. Sleyman Demirel niversitesi, Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu Ynergesi 9) Anonim, 2008. Bitirme Projesi Yazim Kilavuzu. Marmara niversitesi, Bankacilik ve Sigortacilik Enstits, Istanbul. 10) Aydin, V. IIBF-KY Hukuk Bilim Dali. 11) Bishop C, How to Edit a Scientific Journal, ISI Press,Philadelphia,1984,s.74. 12) Kansu E,Bilimsel Yaniltma ve nlenmesi,Dnyada ve Trkiyede Bilim, Etik ve niversite,Trkiye Bilimler Akademisi Yayinlari,1994 13) Lynch A, Publication of research: The ethical dimension, J Dent Res,73:1778-1782,1994. 14)Malone RE, Ethical issues in publication of research, J emerg Nurs,3:281-3,1998 15)Ruacan, S. Bilimsel Arastirma ve Yayinlarda Etik Ilkeler. www.karto.itu.edu.tr /derslerimiz/etik/sruacan2.pdf. 16) Yayin Etigi, Sempozyumu,TBITAK Yayinlari,Ankara,1996

More Related