Sociolinguïstiek

1. Sociolinguïstiek Bijeenkomst 6

2. Bijeenkomst 6 • Presentatie: tweetalig opvoeden. 2 Bespreking artikel Etniciteit als sociolinguïstische factor. 3 Bespreking hoofdstuk 1 ‘Het einde van de standaardtaal’. • Les ontwerpen vmbo.

3. Tweetalig opvoeden • Youtube: tweetaligheid, meertalige opvoeding, Groeimee • Meertaligheid Prof. Goorhuis-Brouwer (Klaas Hoorn)

4. Etniciteit als sociolinguïstische factor • Etniciteit als sociolinguïstische factor zien naast sociale klasse, sekse en leeftijd = hypothese voor toekomstig onderzoek: Ad Backus • Het Nederlands van Turken, Marokkanen is een sociolinguïstische bepaalde vorm van variatie en niet te bezien vanuit het tweede-taalverwervingsperspectief.

5. Tweede taalverwerving • Immigranten die het Nederlands als tweede taal leren. • Prototypische leerders(typische T2-leerders): immigranten die op volwassen leeftijd Nederlands leren en kinderen van immigranten die op latere leeftijd naar Nederland kwamen en vrij laat begonnen met het Nederlands te verwerven. • Kinderen die in Nederland geboren zijn en al vroeg contact met het Nederlands hadden: geen T2-leerders te noemen.

6. Taalvaardigheid en ideologie • Als immigranten van de tweede generatie zo goed Nederlands spreken, waarom is er dan toch het alom gevoelde taalprobleem? • Velen spreken wel Nederlands, maar het verkeerde Nederlands. • Het probleem wordt in taalkundig opzicht benaderd, terwijl het meer een sociaal probleem is (tweetaligheid wordt als een obstakel voor het taalvermogen gezien).

7. Tweetaligheid: variatie op drie fronten 1.Taalvaardigheid in de niet-etnische taal (het Nederlands). 2.Het taalgebruik zelf binnen de groep. 3.Het taalgebruik van de groep afgezet tegen andere groepen. 1. Taalkeuzepatronen kunnen invloed hebben op taalvaardigheidsniveaus. 2. Tweetalige immigranten zullen minder vaak Nederlands met elkaar praten, waardoor impliciete normen iets minder vastliggen. 3. Variatie-linguïstiek: de invloed van achtergrondfactoren van sprekers, zoals sociale klasse, regionale afkomst, leeftijd of sekse op het taalgebruik ( Engels van zwarte mensen in de VS).

8. Accommodatie • Mensen gaan net zo praten als de mensen waarmee ze veel contact hebben. • Accommodatie is een universeel proces. • Accommodatie is een basisbegrip in de sociolinguïstiek.

9. Taalverschuiving • Als immigranten Nederlands gebruiken voor hun dagelijkse gesprekken ondergaan ze taalverschuiving. • Interferencethrough shift: interferentie van de ene (moedertaal) taal in de andere (dominante tweede taal) taal.

10. Native speaker = moedertaalspreker • Het begrip moedertaal is van geen waarde in smalle betekenis. • Het komt vaak voor dat mensen die vanaf hun vijfde jaar de taal hebben geleerd deze taal even goed spreken als mensen die dezelfde taal vanaf hun geboorte hebben leren spreken. • Dialectsprekers komen pas veelvuldig met het Standaard Nederlands in aanraking als zij naar school gaan. • Mensen kunnen native speaker van meerdere talen zijn. Zij wijken nauwelijks af van eentalige sprekers van de betreffende talen.

11. De taalvaardigheid van de native speaker Drie problemen: • In welke variëteit iemand geacht wordt vaardig te zijn. • Taalvaardigheid is moeilijk te meten. • Native speakers kunnen door taalverlies, op latere leeftijd minder vaardig worden in hun eerste taal. Allochtonen die het Nederlands veel gebruiken en dat doen vanaf hun vroege jeugd, zijn native speakers van het Nederlands.

12. Achterstand van de standaardvariëteit • Allochtonen kunnen native speakers zijn van het Nederlands en toch een achterstand hebben waar het gaat om de beheersing van de standaardvariëteit. Hetzelfde geldt voor autochtonen.

13. Inner CircleEnglishes en Outer CircleEnglishes In voormalige koloniën begonnen meer afwijkende variëteiten te emanciperen, waarmee verschillende standaarden van het Engels ontstonden. Deze taal is niet de moedertaal, maar de tweede of derde taal. Inner CircleEnglishes: Amerikanen en Engelsen Outer CircleEnglishes: postkolonialen

14. Binnen Nederland • Sprekers van regionale dialecten binnen Nederland: binnenste cirkel • Allochtonen van de tweede generatie: buitenste cirkel Wat is de basis van de dichotomie? Waarom spreken we niet gewoon van dialectale diversiteit? Taalkundigen zijn er namelijk niet in geslaagd systematische taalkundige verschillen aan te tonen tussen de varianten van de taal uit de binnenste cirkel en die uit de buitenste cirkel.

15. Standaardtaal heilig? • Limburgse variant van het Nederlands, Turkse variant van het Nederlands. • Hoe meer toegang tot de standaardtaal, hoe groter de economische kansen. • Backus: te veel waarde gehecht aan de standaard. Voldoen aan de standaardnormen is onrealistisch. Tweetaligen zullen door interferentie fouten maken, waar ze niet zo gek veel aan kunnen doen.

16. Opvatting Backus Regionale accenten vinden we niet storend. Zo zouden we ook moeten wennen aan een grotere variatie op andere gebieden van de taal. Het lijkt erop dat etnische afkomst onevenredig veel meer veroordeeld wordt dan andere sociolinguïstische factoren, zoals leeftijd, sekse, sociaal-economische klasse. Wat is jouw ervaring? Wat is jouw mening?

17. Taalverloedering • Keek op de week • MehmetPamuk bij de groenteboer • Unox zakenpraat • Straatpraat De Nederlandse Taal