Bologna Eşgüdüm Komisyonları’nın Rolü

1. Bologna Eşgüdüm Komisyonları’nın Rolü Yrd. Doç. Dr. Armağan Erdoğan Bartın Üniversitesi 30 Haziran 2010

2. Yükseköğretimde Küresel Eğilimler Bologna Süreci Ülkemizdeki Çalışmalar BEK’lerin İşlevleri Karşılaşılan Sorunlar Yapılması Gerekenler İçindekiler

3. 21. Yüzyılda Yükseköğretim Sistemi • Uluslararası rekabette yer alan • Eğitim-öğretim kalitesini ve şeffaflığını arttırmış • Öğrenci merkezli uygulamalara ve ders programlarına sahip • Derece ve diplomalarının tanındığı • Mezunlarının istihdam edilebilirliği yüksek • Öğrencilerinin, öğretim elemanlarının hareketliliğini özendiren, kolaylaştıran ve kalitesini yükselten

4. Hayat Boyu Öğrenme - Esnek öğrenme - Yeni öğrenme yöntemleri - Kısa zamanlı çalışma ve öğrenme - Informel ve Nonformel yolla edinilen bilgi ve becerilerin belgelendirilmesi Derece Sistemi -Lisans -Yüksek Lisans -Doktora Müfredat Reformu -Paydaşlarla işbirliği (öğrenci, mezun, iş dünyası) - Öğrenci iş yüküne göre kredi sistemi -Modüler sistem veya esnek müfredat -AKTS Sosyal Boyut - Nüfusa orantılı biçimde yükseköğretim imkanı yaratma - Farklı kesimlerin yükseköğretime erişiminde çağ nüfusuna orantılı temsili - Yükseköğretime görece az erişen kesimlerin desteklenmesi - Engelli veya dezavantajlı grupların desteklenmesi - Ebeveyni az eğitime sahip veya işsiz olanların desteklenmesi İstihdam edilebilirlik -İş olması halinde yeterli donanıma sahip mezun - İş dünyası ile yakın ilişki - Mezunlarla yakın ilişki • Hareketlilik • (Değişim) • Özgüven • Farklı ülkeler ve farklı kültürlerle tanışma • Bilgi ve tecrübe değişimi 4 8.11.2014

5. Bologna Süreci’nde Mevcut Durum 5 8.11.2014

7. Bologna Süreci’nin Yükseköğretimimize Katkısı • önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora derecelerinin hangi bilgi beceri ve yetkinlikler kazandırarak verildiği kolayca bilinen (Yeterlilikler çerçevesi,AKTS-Diploma Eki), • verdiği dereceler diğer ülkelerde de tanınan (ortak derece, öğrenci ve öğretim elemanı değişimi), • mezunların dünyanın diğer ülkelerinde de kolay istihdam imkanı bulduğu (istihdam edilebilirlik), • rekabet edebilir (kalite güvence sistemleri), • öğretici değil öğrenen merkezli, • ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli yenilenebilen, • toplumun bütün kesimlerine, nüfusa orantılı olacak şekilde yükseköğretime erişim fırsatları sunan (hayat boyu öğrenme ve sosyal boyut) bir yükseköğretim sistemi oluşturulmaktadır. 7 8.11.2014

8. Yükseköğretim Kurulu’nun Çalışmaları Genel Kurul Kararı ile 2008 yılı sonu itibarıyla bütün yükseköğretim kurumlarında Bologna Eşgüdüm Komisyonları (BEK) kuruldu. Amaç: Bologna Süreci esasları doğrultusunda yükseköğretim kurumlarının • yeniden yapılandırılmasını • sürdürülebilir gelişmesini yönlendirmek

9. Görevleri: Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan konularda • Kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak • “Kurum Raporu”nu, hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek.

10. Yükseköğretim Kurumlarımız Tarafından Yapılan Çalışmalar • Her yükseköğretim kurumunda oluşturuldu • Kurumun yıllık eylem planı hazırlandı? • Kurum içinde paylaşımlar ve bilgilendirmeler yapıldı? • Düzenli toplantılar yapıldı? • Alt komiteler oluşturuldu? • Yıllık BEK Raporu hazırlanıp YÖK’e ulaştırıldı 10 8.11.2014

11. BEK Raporları’nın Önemi • Dünya genelinde yükseköğretime ilişkin bölgesel, ulusal, küresel ve karşılaştırmalı durum tespitlerinin yapılması gerekiyor. (Dünya Bankası, OECD, UNESCO, Avrupa Konseyi) • Şeffaf, karşılaştırılabilir ve rekabet edebilir yükseköğretim sistemleri sürdürülebilir bir gelişme ve değerlendirmeyi gerektiriyor. • Güvenilir istatistik ve verilerin oluşturulması giderek önem kazanıyor. • 2009 yılında Leuven Bildirgesinde Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar AYA içindeki yükseköğretim sistemlerinin güvenilir ve karşılaştırılabilir veri toplamalarının temin edilmesi istenmiştir. • Bu verilerin Avrupa Yükseköğretim Alanı dışında olan ülkelerle de oluşturulan bir ağ üzerinden paylaşılması hedeflenmiştir.

12. BEK Rapor Formu Neden Hazırlandı? Yükseköğretim kurumlarının mevcut durumlarını ortak ve karşılaştırmalı olarak tespit etmek Yükseköğretim kurumlarının reformlarını yoğunlaştıracakları alanlar konusunda farkındalık oluşturmak, rehberlik etmek, teşvik etmek Türk yükseköğretim stratejilerine rehberlik edecek verileri elde etmek Bologna sürecinde yükseköğretim kurumlarımızın yapmaları gereken faaliyetleri takip etmek Bu kapsamda yürütülen faaliyetler hakkındaki bilgileri tek elde toplamak Yükseköğretimde politika üretmeye güvenilir veriler sağlamak Elde edilen verilerle Ulusal Raporlarımızı reel verilere dayandırarak hazırlamak

13. Rapor Formatı YÖK tarafından BEK Bilgi Formu formatında hazırlandı. E-posta ile ve resmi yazıyla, imzalı olarak gönderilmesi istendi. Bölümleri: Kapak sayfası ve açıklamalar A- Öğrenci ve Öğretim Elemanı Sayıları B- Araştırma C- İstihdam Edilebilirlik D- Kalite Güvencesi E- Diploma Eki ve Kredi Sistemleri F- Yaşam Boyu Öğrenme G- Ortak Dereceler H- Hareketliliğin Özendirilmesi J- Bologna Sürecinde Öğrenciler ve Sosyal Boyut Cevaplayıcı Görüşler

14. Raporlarda Karşılaşılan Sorunlar Nelerdi? Raporun Formatında değişiklik yapılması Sorularda kısaltmalar, eklemeler, yer değiştirmeler yapılması Atlama sorularına da cevap verilmesi Açık uçlu sorularda tutarsız cevaplar verilmesi Kavramsal hatalar yapılması Birbiriyle çelişen cevaplar verilmesi Abartılı verilere yer verilmesi

15. Sorunları Gidermek için Neler Yaptık? • Sorular gözden geçirildi. • Online veri giriş sistemi hazırlandı. • Pilot uygulamalar yapıldı. • Yeni Formatın tüm kurumlara tanıtılması için 25 Mayıs 2010 da OGÜ’de toplantı yapıldı. • Gelen öneriler doğrultusunda Format yeniden düzenlendi. • Tüm kurumlara şifreler verilerek veri girişi başlatıldı.

16. BEK Formlarını Doğru Doldurmak Neden Önemli? • Yükseköğretim sistemimizin durum tespiti yapılacak • Yükseköğretim kurumlarının eğitim faaliyetlerini yıllık olarak, topluca ve karşılaştırılabilir şekilde takip edilebilecek • Ulusal ve Uluslararası rapor ve stratejilerde veri olarak değerlendirilecek • Yükseköğretim kurumlarımız arasında karşılaştırmalar yapılması mümkün olacak • Kurumların farklı talep ve başvurularında kriter olarak kullanılacak

17. Süreçte Karşılaşılan Sorunlar • BEK’lerin Yapılanmalarında Aksamalar • BEK’lerin üniversitenin işlerinden bağımsız görülmesi • BEK Raporlarının doldurulmasında sıkıntılar • Üst Yönetimde İlgi Eksikliği • Öğretim Elemanlarının Bilgi Eksikliği • Bilgi Akışı yollarının verimli kullanılmaması - Toplantılara katılmada - Bologna web sayfasını takip etmede - BEK-NET’i yaygın bir şekilde kullanmada 17 8.11.2014

18. Yapılması Gerekenler • Üst Yönetimin sürece yakın ilgisi ve sürekli desteği • BEK çalışmalarının ve önerilerinin Senato Kararlarıyla bağlayıcılığının sağlanması, ek bir iş gibi değerlendirilmemesi • Kurum içinde bilgi akışının sağlanması • Öğrenci • Öğretim elemanı • İdari personel • Ders müfredatının öğrenci ihtiyacı gözetilerek planlanması • AKTS’lerin öğrenci iş yüküne dayalı olarak belirlenmesi • İş yükünün gerçekçi olarak hesaplanması • Belirli aralıklarla geri besleme alınması • Alan içi ve alan dışı seçimlik ders oranının artırılması: %25 • Kurumlararası öğrenci değişimini özendirmek • Öğrenci merkezliliği artırmak 18 8.11.2014

19. Yapılması Gerekenler • Yurtiçi ve yurtdışı öğrenci-öğretim elemanı değişiminin özendirilmesi • Uluslararasılaşmayı artırır • Kaliteyi ve rekabeti artırır • Yurtiçi ve yurtdışı ortak diploma programlarının artırılması • Eğitim ve araştırmada işbirliğini artırır • Uluslararasılaşmayı artırır • Derecelerin karşılıklı tanınmasını ve akreditasyonu sağlar • Kaliteyi artırır • Öğrencilerin ve diğer paydaşların tüm süreçlere katılmasının sağlanması • Müfredatların öğretim elemanlarına göre değil, öğrenci ihtiyaçlarına göre hazırlanmasını sağlar • İstihdam edilebilirliği artırır • Yükseköğretimin toplumsal sorumluluk rolünü artırır • Mezunların takibini sağlar

20. Yapılması Gerekenler • Öğrenci konsey oluşumunda cinsiyet dengesinin gözetilmesi • Öğrenci nüfusunun dengeli rol paylaşımını sağlar • Geniş katılımı sağlar • Kararların tek bakış açısıyla çıkmasını önler • Dezavantajlı grupların (engelliler, ekonomik statüsü düşük olanlar) öğrenimlerini sürdürmelerinin kolaylaştırılması • Yurtlar • Engellilere uygun mimari yapılar • Burslar • Ulaşım imkanları • Faaliyetlerin eksiksiz ve zamanında YÖK’e raporlanması • Uluslararası raporlarımızı eksiksiz hazırlamamızı sağlar • Yükseköğretime dair strateji geliştirmemizde katkı sağlar • Yükseköğretimimizin karşılaştırmalı olarak mevcut durumunu tespit etmemizi sağlar

21. teşekkürler…

22. İletişimYükseköğretim KuruluAvrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler Birimi http://bologna.yok.gov.tr beknet@yok.gov.tr