Dr.Kazım Beşirli İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fak.

1. TIP EĞİTİMİNİN MEVCUT DURUMU: Eleştirel Bir Bakış Dr.Kazım Beşirli İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fak. “Tıp ve Sağlık Bilimleri Eğitim Programları Kalite ve Akreditasyon Sempozyumu” 10-11 Mart 2012 - ERZURUM

2. “Biyolojik tıp” için bir eleştiri “İnsanlığı” unutmak “Biz bir bakıma karaciğer hücresini çok iyi öğrendik ama karaciğeri unuttuk, karaciğeri çok iyi öğrendik ama insanı unuttuk, insanı çok iyi öğrendik ama insanlığı unuttuk” Prof.Dr.Muammer Bilge İstanbul Üniversitesi

3. Tıp Eğitimi İçin : Sıklıkla Tartışılanlar • Genellikle biyomedikal öğrenimle ilişkili olarak; • Eğitim ortamlarının fiziksel özellikleri • Akademik kadro • Öğrenci seçimi ve sayısı • Eğitim programları • Öğretim yöntemleri • Araç/gereç/lab. vb. donanımı • Eğiticilerin eğitimi • Ulusal ve uluslararası standartizasyon • Kalite • …

4. Temel eleştirimiz: Sağlık ve Mentalite/Zihniyet • Sağlık; İnsanın biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak tam bir iyilik halinde olmasıdır. Dünya Sağlık Teşkilatı • Biz her faaliyetimizi zihniyetlerimizle sürdürürüz. Zihniyet/mentalite ise, sosyal bilimlerin konusu olduğundan bu bilimler olmadan ve çok etkin bir şekilde oluşturulmadan toplumda hiçbir şey yapılamaz. Prof.Dr.Alpaslan Açıkgenç Felsefe

5. Sağlığın Determinantları“İki farklı boyut: Science X Socialsciences”

6. Tıp Eğitimi İçin Temel Soru: Konu sadece biyomedikal mi? “Sadece biyomedikal paradigmaya bağlı çözümler, “tıp eğitimi” gibi toplumsal bir olguda yeterli olabilir mi? Yani, bu sorun, sosyo-ekonomik şartlar ile kültürel öncelikler ve psiko-sosyal etkenler dışında, sadece biyoloji biliminin verileri ve tıp disiplini bağlamında ele alınabilir mi”?

7. Dünya Tabipler Birliği Tıp Eğitimi Bildirgelerinden “Tıp eğitiminin amacı hekim-hasta ilişkilerindeki rollerine saygı duyan yeterli ve ahlaklı hekimleri yetiştirmek olmalıdır.” V. Dünya Tıp Eğitimi Konferansı, Kasım 1991, Malta

8. Dünya Tabipler Birliği Tıp Eğitimi Bildirgelerinden “Tıp eğitiminde diğer bir amaç, kişisel kazançtan çok diğerlerine hizmeti vurgulayan düşünce ve davranışın hekimin ahlaki standartları içinde yer almasıdır.” “Tüm hekimler hayat boyu öğrenmek ile yükümlüdür.” WMA Rancho Mirage Tıp Eğitimi İlkeleri Bildirgesi,Ekim 1987, Madrid

9. EĞİTİM NEDİR? “Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak ve isteyerek arzu edilen değişmeler meydana getirme sürecidir.” “Bilgilendirme eğitim değildir. Eğitim bir süreçtir ve davranış değiştirmeyi amaçlar.” Prof.Dr.Osman Hayran Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Dekanı

10. EĞİTİM • Değişmesi beklenen davranış alanları: • Bilişsel alan (Cognitive) • Duyusal alan (Affective) • Psikomotor alan (Psycomotor)

11. TIPDA EĞİTİM / ÖĞRETİM ? • Biyomoleküler Teknik Tıp: • Tıbbi Bilgi  Analitik Düşünce • Klinisyenlik / Hizmet • Davranış değişikliği  Zihniyet / Mentalite

12. “Hekim Ne iş yapar?” • Hekim: • Klinisyen/Şifacı • Akademisyen/Araştırmacı • Eğitimci • İdareci • Vb. “… dalında bir kliniği / laboratuvarı müstakilen idare edebilecek niteliği kazanmış olduğunu bildirir uzmanlık belgesidir.”

13. Tıp Eğitimi: Bilimden Hekimliğe: “Paradigma Değişimi” “Tıp Bilimi” “Hekimlik Mesleği” SANAT / ZANAAT “Tıp Eğitimi” BİLİM/Science “Hizmet Sektörü” SOSYAL BİLİMLER/ Socialsciences

14. Sorun mu? Hücreye odaklı “Biyolojik Tıp” Günümüzde ise tıpta hasta bakımı gittikçe karmaşıklaştı, kullanımı güç aletleri kullanım becerisi kazanmak, kongrelere eksiksiz katılmak, teknik bilgi ve beceriyi edinmek vb. tek ve en önem verilen şey halini aldı. Zihnimizi ve zamanımızı neredeyse tümüyle biyomoleküler/teknik tıp işgal etti. “Biyomoleküler Mühendis” olmak mı istedik?

15. Sorun:Hücreye odaklı “Biyomoleküler Mühendis” “Az dinleyen, az muayene eden, ancak çok tetkik isteyip çok tedavi veren” “Sağlık” odaklı olmaktan çok “hastalık” odaklı

16. “Tıpda Beşeri/İnsani Bilimler” “Humanities in Medicine”

17. Tıp eğitimi / Tıp öğretimi Nasıl bir hekim? • Sadece biyomedikal bilgi öğretimi değil • “Öğrenmeyi öğretme” eğitimi • Hem “öğreten” hem de “öğrenci” • Hasta eğitimi (Androgoji)  Eğitici • Ekip çalışması  Yöneticilik ve liderlik eğitimi • Hastaneler “müşteri” odaklı değil “müşteki” odaklı işletmeler  Kriz yöneticisi • Sağlık ekonomisi -- Rasyonel Tıp • Mevzuat, hukuk • Yönetim, organizasyon • …

18. ? Kültür:Tıp Eğitimi ve Etik “Global düşün, lokal davran” “Laik bir müslüman ülke olan Türkiye Cumhuriyeti tıp fakültelerinde tıbbi etik kavramı öğretilirken, (Batı’da gelişmiş olması nedeni ile) Judeo-Hristiyan değerler yanında İslam değerleri nerede ve nasıl genel eğitime monte edilmelidir?” Prof.Dr.K. Güler GÜRSU Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

19. Öğreten öğrenci:Tıp eğitiminde asistanlar daha faydalı “Öğrenciler pratiklerde asistanların uzmanlara göre daha faydalı olduğunu bildirmişlerdir. Didaktik öğretimin devamının yanında asistanların öğretim kabiliyetlerini artırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.” Am J Surg 1998, 176(1):41-5 Identification of communication apprehension in medical studentsstarting a surgery rotation

20. Eğitimle ilgili kuruluşlar:Tıp eğitiminde yerleri var mı? Türkiye • YÖK (Yükseköğretim Kurulu).........................   www.yok.gov.tr • ÜAK (Üniversitelerarası Kurul).......................   www.uak.gov.tr • Sağlık Bakanlığı sağlık Eğitimi Gn. Md.............. www.saglik.gov.tr • TTB (Türk tabipler Birliği)……………………. www.ttb.tr • UTEAK (Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu)..   www.uteak.org • TEGED (Tıp Eğitimini Geliştirme Derneği)......... www.teged.org • Tıp Eğitimi Anabilim Dalları İletişim Portalı .......   www.tipegitimci.org • TurkMSIC (Türk Tıp Öğrencileri Uluslararası Birliği). www.turkmsic.net Uluslararası Dernekler • WFME (World Federation for Medical Education)............     www3.sund.ku.dk • AMEE (Association for Medical Education in Europe)........     www.amee.org • ASME (Association for the Study of Medical Education).....    www.asme.org.uk • IAMSE (International Association of Medical Science Educators).. www.iamse.org • AMSE (Association of Medical Schools in Europe)............     www.amse-med.eu • IFMSA (International Federation of Medical Students’ Associations).. www.ifmsa.org • EMSA (European Medical Students’ Association).............     www.emsa-europe.org • ASPE (Association for Standardized Patient Educators).....    www.aspeducators.org • SSH (Society for Simulation in Healthcare)....................    www.ssih.org • SESAM (Society in Europe for Simulation Applied to Medicine).. www.sesam-web.org • EACH (European Association for Communication in Health Care).. www.each.nl • AMH (Association for Medical Humanities).....................www.gla.ac.uk/departments/amh

21. Biyomedikal öğrenimde: Sorunlar • I.basamak sağlık hizmeti için eğitilenler III. Basamak sağlık kurumlarında eğitim almaktalar • TUS na hazırlık dolayısıyla dikkatler soru muhtevasına yoğunlaşmakta • Sosyo-ekonomik çevre motivasyon alanını tanımlar  Para • Eğiticiyi ne motive eder?

22. Teşekkürler