1 / 32

Bot: fysiologie en therapie

Bot: fysiologie en therapie. H.J.J.Verhaar Internist-klinisch geriater UMC Utrecht 15 april 2003. Metabole botziekten. M. Paget osteomalacie osteoporose . Bone remodelling. RANK L. activation. D-Pyr. M-CSF IL-1,IL-6,IL-11. GH IL-1,PTH,IL-6 - E2. OPG. NTx CTx. RANK.

cleary
Download Presentation

Bot: fysiologie en therapie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bot: fysiologie en therapie H.J.J.Verhaar Internist-klinisch geriater UMC Utrecht 15 april 2003

  2. Metabole botziekten • M. Paget • osteomalacie • osteoporose

  3. Bone remodelling RANK L activation D-Pyr M-CSF IL-1,IL-6,IL-11 GH IL-1,PTH,IL-6 - E2 OPG NTx CTx RANK TNF, TGF OB OC calcium osteocalcin osteocalcin BSAP hydroxyprolin P1CP H + matrix proteases IGF-1 IGF-2 IGF-BPs collagen resorption formation 20 days 100 days 120 days Rosen, Bilezikian JCE&M 2001; 86:957

  4. M. Paget in a 70 year old man Pain local heat/throbbing Alk.phosphatase 566U/l

  5. Ziekte van Paget • Focale skeletaandoening met verhoogde botombouw • Verhoogde botafbraak door osteoclasten: nemen in aantal toe en worden groter • Secundair verhoogde aanmaak door osteoblasten • Structurele disorganisatie van het botweefsel (histopathologie: mozaïekpatroon van ‘woven bone’) • Etiologie: slow virus infectie? (paramyxovirus?) • Prevalentie: 1-3%, > 50 jaar, man > vrouw

  6. Skeletscintigrafie bij ziekte van Paget • Uitgebreidheid van de ziekte; aantal laesies • Niet specifiek, wel gevoelig • Voorkeursplaatsen: bekken (67%), femur (35%), wervelkolom (27%), schedel en tibia (29%) • Vervolgens röntgenfoto's maken • 65% patiënten heeft 2 of meer • aangetaste botten: aantal laesies • blijft stabiel tijdens het leven • Bij 9% (pseudo)fractuur eerste • verschijnsel; < 1% osteosarcoma

  7. Effecten bisfosfonaten bij M. Paget • Gedurende 2 maanden 1 dd 30 mg risedronaat • Bij 80 % reductie pijnklachten • Vermindering myelumcompressie komt voor • Gehoorsverlies verbetert niet • Kans op fracturen neemt af • Effect meten a.h.v. daling AF • Onderhoudsbehandeling is zinloos • Remissie 2 tot 3 jaar, vaak langer

  8. Werking bisfosfonaten • Hechten aan botmineraal • P-C-P-binding lijkt op P-O-P-binding pyrofosfaat in botmineraal • Remmen activiteit van rijpe osteoclasten • Remmen de formatie van nieuwe osteoclasten uit hun voorlopers • Bevorderen apoptose van osteoclasten • Binnen enkele dagen onderdrukking van resorptie

  9. Mobiliteit  Huiddikte  Intake  Absorptie  Medicatie Nierfunctie  Huid vitamine D2 Pre-vitamine D3 vitamine D3 25-hydroxylase Calcidiol 1,- hydroxylase Calcitriol

  10. Osteomalacie • Definitie: een aandoening waarbij de mineralisatie van nieuw gevormd osteoid gestoord is • Oorzaken: te weinig zon, nierinsufficiëntie, intestinale malabsorptie • Symptomen: botpijnen, spierzwakte, (pseudo)fracturen • Biochemisch: laag Ca, laag P, hoog PTH, laag 25-hydroxyvitamine D, hoog alk. fosfatase • Histopathologie: toename osteoid • Behandeling: vitamin D-suppetie

  11. Osteomalacia in adult celiac disease - woman 65 years Pain Bowing Looser- Milkman zone before/after Vit D3

  12. Scintigrafie osteomalacie • Verhoogde activiteit • Oorzaak: secundaire hyperparathyreoïdie met osteoclastactivatie (sec. OB-activatie) met kans op pseudofracturen (ribben, schouderbladen, bekken, dijbeenhalzen en fibulae)

  13. Osteoporose kyfose lengteverlies fracturen pijn

  14. Osteoporosis in a 73 yr old woman

  15. Normaal Osteoporose Verlies botmassa en horizontale botbalkjes Borah et al. Anat Rec 2001, 265(2): 101-110

  16. Dual-Energy X-Ray Absorptiometry (DXA)

  17. Case-finding: wanneer botdichtheid meten? • Vrouwen > 50 jaar met fractuur na 50ste • Vrouwen > 60 jaar met 3 van de onderstaande risicofactoren • Vrouwen > 70 jaar met 2 van de onderstaande risicofactoren: • positieve familieanamnese (x1.5) • laag lichaamsgewicht (x2) • ernstige immobiliteit (x2) Tweede herziene CBO-richtlijn osteoporose 2002

  18. 2 x –1SD BMD is een goede voorspeller van toegenomen fractuurrisico 35 30 25 20 % wervel fracturen 15 10 5 0 -5 -4 -3 -2 -1 0 T–score Watts, ASBMR 2001

  19. BMD gain and relative fracture incidence antiresorptive anabolic calcitonin risedronate raloxifene alendronate PTH 1-34 Faulkner, J BMR 2000; 15; 183, Neer NEJM 2001; 344: 1434

  20. Hoe is de fractuurreductie door medicatie te verklaren? • Fractuurreductie door medicatie wordt dus niet alleen verklaard door de mate van stijging van de botmineraaldichtheid (BMD) • Welke rol speelt de afname van de botturnover (biochemische botmarkers) bij de fractuurreductie door medicatie? • Speelt de verbeterde botstructuur o.i.v. medicatie ook een rol bij de fractuurreductie?

  21. Is een afname van de botmarkers een goede surrogaat-marker van de afname van het fractuurrisico? *NTx = N-telopeptide is een collageenafbraakproduct uit bot 1. Reginster et al, Osteoporos Int 2000; 11: 83-91 2. Liberman et al, NEngl JMed 1995; 22: 1437-43 3. ToninoRP et al, JClin Endocrinol Metab 2000; 85: 3109-3115

  22. Osteoporose2 Osteoporose: meer dan alleen een lage BMD “Osteoporose is een aandoening van het skelet gekarakteriseerd door verminderde botsterkte, waardoor iemand een verhoogd risico heeft op een fractuur.”1 Normaal2 • 1. Consensus Development Conference, JAMA 2001; 285: 785-795 • 2. Mosekilde et al, Bone Miner 1990; 10: 13-35

  23. Normaal Proces: 1. Afname trabeculaire dikte, vooral in niet-gewichtsdragende horizontale trabeculae. 2. Afname van het aantal verbindingen tussen de verticale trabeculae. 3. Afname van de sterkte van het trabeculaire bot. Matige Osteoporose Hoe beïnvloedt de microarchitectuurde botsterkte? Ernstige Osteoporose Mosekilde L et al, Calcif Tissue Int1993; 53(Suppl 1): S121-S126

  24. Horizontale trabeculae zijn belangrijk voor de botsterkte1 Stel: Volume 1 = Volume 2 Hetzelfde materiaal en dezelfde afmetingen Structuur 1 Structuur 2 Structuur 1 is 16 maal sterker dan Structuur 2 1. Bell GH et al, Calcif Tissue Res1967; 1:75-86

  25. Eiffeltoren Macroarchitectuur Microarchitectuur

  26. PTH 1-34 in postmenopausal osteoporosis 544, 541 and 552 women 1637 women daily injections 18 months Nonvertebral fragility fractures (% of women 1 or more vertebral fractures: Plac. 20µg 40µg N 64 22 19 RR 1 .35 .31 Months after randomization Neer, NEJM 2001, 344; 1434

  27. Effect of PTH (1-34) on Trabecular Bone Increases trabecular connectivity Increases trabecular thickness

  28. Effect of PTH (1-34) Patient 1124 B3D-MC-GHAC UCSF - Jiang Baseline Follow-Up Female, age 65 Duration of therapy: 637 days (approx 21 mos) BMD Change: Lumbar Spine: +7.4% (group mean = 9.7 ± 7.4%) Total Hip: +5.2% (group mean = 2.6 ± 4.9%)

  29. Corticosteroïden en fracturen

  30. Conclusies 1 • Bij osteoporose wordt er meer bot geresorbeerd dan er wordt aangemaakt (systemische aandoening) • M. Paget is een focale skeletaandoening met een primair verhoogde botresorptie (etiologie onbekend) • Osteomalacie is een mineralisatiestoornis van het bot (vit. D-deficiëntie). Er is sprake van osteoclastactivatie door secundaire hyperparathyreoïdie • Bisfosfonaten en raloxifene remmen de botresorptie en secundair ook de botformatie (daling botmarkers) • PTH (1-34) stimuleert de botaanmaak en secundair ook de botresorptie (stijging botmarkers)

  31. Conclusies 2 • 80% van de patienten met M. Paget hebben minder pijnklachten na behandeling met bisfosfonaten (remissie 2 jaar) • Bisfosfonaten en raloxifene halveren de kans op een wervelfractuur bij postmenopauzale vrouwen met osteoporose • Er zijn aanwijzingen dat bij corticosteroïdgebruik ( 7,5 mg prednisolon-equivalent) de kans op wervelfracturen afneemt tijdens behandeling met een bisfosfonaat • Medicamenten verlagen de kans op een botbreuk door de botmineraaldichtheid te verhogen en door de botstructuur te verbeteren

More Related