1 / 41

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie. Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1. Temperatuurregulatie. Functies van de huid. Temperatuurregulatie. De mens behoort tot de warmbloedige organismen (homeotherm). Temperatuur wordt constant gehouden bij wisselende omgevingstemperatuur.

tevin
Download Presentation

Anatomie / fysiologie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Anatomie / fysiologie Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1 FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  2. Temperatuurregulatie Functies van de huid FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  3. Temperatuurregulatie De mens behoort tot de warmbloedige organismen (homeotherm). Temperatuur wordt constant gehouden bij wisselende omgevingstemperatuur. Geldt met name voor lichaamsholten (kern). Ledematen en huid varieren in temperatuur. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  4. Temperatuurregulatie Een constante lichaamstemperatuur is noodzakelijk voor het optimaal functioneren van de enzymen in de organellen Het lichaam produceert warmte, neemt warmte op en geeft warmte af aan de omgeving FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  5. Temperatuurregulatie Koude zintuigen en warmte zintuigen bevinden zich in resp. lederhuid en onderhuidbindweefsel Waarneming temperatuur alleen verandering ervan! Pijnervaring bij > 45º C of bij < 0º C FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  6. Temperatuurregulatie De warmtebalans is in evenwicht als de warmteafgifte gelijk is aan de som van warmteproductie en warmteopname warmteproductie warmteopname warmteafgifte FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  7. Warmteproductie Energie-omzetting In rust >50% inwendige organen Huid/spieren ca. 20% Bij inspanning huid en spieren ca. 90% huid/spieren ingewanden hersenen rest rust inspanning FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  8. Temperatuurzones Kerntemperatuur (centrale) en schiltemperatuur (perifere) A: tijdens rust of koude B: tijdens inspanning of warmte Temperatuur beeld menselijk lichaam in A koude en B warme omgeving FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  9. Kerntemperatuur Inwendige of kerntemperatuur. Is normaal 37,2 °C (± 0,5°C) = instelpunt Dag-en-nachtritme. Ochtend (3 uur) laag en de vooravond (17 uur) hoog (0,5 tot max. 1 º C verschil) Menstruele cyclus, na ovulatie ca. 0,5 ºC verschil hoger Lichamelijke inspanning, kerntemperatuur evenredig hoger met de mate van inspanning. (1 - 2 º C) FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  10. Temperatuurregulatie Tot de schil horen: huid, onderhuids bindweefsel, oppervlakkige spieren en bij extreme kou de hele extremiteit De lichaamsschil kent een variabele dikte; binnenste van de romp en hersenen horen altijd tot de kern Schiltemperatuur in rust is mede afhankelijk van de omgevingstemperatuur. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  11. Kern / schil / Delta temperatuur • Het verschil tussen kern en schil is de DELTA temperatuur. • Beeld van perifere circulatie • Normaal ca. 1,5 °C •  of  perifere circulatoire compensatie • Indien extreem  of  perifere circulatoire insufficiëntie FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  12. Afwijkingen in delta temperatuur • > 4° C  perifere vasoconstrictie • Sterke afkoeling / onderkoeling • Hypovolemie FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  13. Afwijkingen in delta temperatuur • <= 0° C  perifere vasodilatatie • Zeer warme omgeving / warmtestuwing • Hyperthermie • Gevaar  hypovolemie FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  14. Temperatuurregulatie Warmte uitwisseling met de omgeving vindt plaats door: Radiatie (straling) Conductie (geleiding) Convectie (stroming) Evaporatie (verdamping) ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  15. Temperatuurregulatie • Fysisch = regulatie huidvaten en zweetklieren (afgifte warmte van de longen is vrij constant) • Chemisch = stofwisseling vooral spieren • Regulatie onder invloed van temperatuurregulatiecentrum in de tussenhersenen. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  16. Warmte-opname Radiatie (straling) en conductie (geleiding) Warmte neem je op als de temperatuur van de omgeving hoger is dan die van de huid. Radiatie (straling) Conductie (geleiding) ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  17. Warmteafgifte Inwendige warmte wordt door bloed naar lichaamsoppervlak getransporteerd. Alleen mogelijk als de huidtemperatuur lager is als de kerntemperatuur. Radiatie (straling) Conductie (geleiding) Convectie (stroming) Evaporatie (verdamping) ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  18. Radiatie Indien voorwerp in omgeving kouder dan huid of geen stralingsbron (nachtelijke hemel) -> huid kan stralingswarmte afgeven. Straling heeft geen vervoermiddel nodig nauwelijks beïnvloed door luchttemperatuur. Warme kamer met koude muur -> afgifte Vrieskou met lekker zonnetje -> opname ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  19. Conductie en convectie Directe geleiding naar lucht of voorwerpen die kouder zijn dan de huid. Conductie (geleiding) Indien de luchtlaag ook verplaatst wordt dan convectie Convectie (stroming) FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  20. Evaporatie Bij hoge buitentemperaturen en zware arbeid; radiatie, conductie en convectie niet effectief. Verdamping -> diffusie H2O door huid Perspiratio insensibilis Zweetklieren -> neuronale activatie Perspiratio sensibilis. Buitentemperatuur > 36° C warmteafgifte alleen door evaporatie. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  21. Evaporatiemaxima Indien de buitentemperatuur nog verder stijgt: Warmteopname (straling, geleiding) Evaporatie nog meer opvoeren Voorwaarde Omgevingslucht relatief droog (woestijn, sauna) Bij vochtige omgevingslucht in rust zijn temperaturen tot 33° C te verdragen. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  22. Temperatuurregulatie Bij koude prikkels uit koude sensoren in de huid. naarmate de huid kouder is des te sterker worden de prikkels. langsstromend kouder wordend bloed. thermosensoren in koudecentrum in de hypothalamus -> prikkels naar warmteproducerende processen en remming warmteafgifte. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  23. Temperatuurregulatie bij koude Koudeprikkels bereiken de hersenschors: . koudegevoel; warmer kleden verwarming hoger klein maken Koudesensoren prikkelen koudecentrum in hypothalamus prikkeling van spieren; rillen klappertanden FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  24. Temperatuurregulatie bij koude Door sympaticus prikkeling vetweefselmetabolisme stijgt (rilvrije warmteproductie bruin vetweefsel -> pasgeborenen) adrenaline concentratie stijgt: gevolg metabolisme stijgt + perifere vasoconstrictie kippenvel (rudimentair) thyroxine concentratie stijgt: gevolg metabolisme stijgt FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  25. Reacties bij extreme koude FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie perifere vasoconstrictie waardoor bevriezing van extremiteiten (vingers, tenen) op kan treden. Om de ca. 10 min. treedt er een korte vasodilatatie op Cold induced vasodilation (CIVD). Het optreden van een CIVD is te trainen, (visfileerders, Eskimo’s).

  26. Temperatuurregulatie Bij warmte langsstromend warmer wordend bloed prikkels uit warmtesensoren in de huid thermosensoren in warmtecentrum in de hypothalamus FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  27. Temperatuurregulatie bij warmte Warmteprikkels bereiken de hersenschors gevolg: warmtegevoel; kleren uit verwarming lager groot maken Vanuit CZS verlaging van de spiertonus rustig aan doen FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  28. Arterioveneuze warmte-uitwisseling d.m.v. Tegenstroom uitwisseling Warme omgeving Koude omgeving arterie vene 37 36 37 36 35 34 36,5 35 36 34 33 32 31 35,5 35 32 35 31 FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  29. Regeling - omgeving Gebied tussen rillen en zweten is de neutrale zone (27 - 32°C naakt) Regulatie alleen door huiddoorbloeding te variëren. Door smal regulatiemechanisme is gedrag belangrijk. Bij extreme temperaturen is gedrag doorslaggevend Omgevingstemperatuur / Temperatuurregeling (naakt) 100 Alleen door gedrag 80 60 40 Zweten 32 Thermisch neutraal kippenvel Rillen Klappertanden 20 0 -20 Alleen door gedrag -40 FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  30. Thermosensorische functie De waarneming van de kerntemperatuur oftewel lichaamstemperatuur, is gelegen in de hypothalamus Normale temperatuur > 36,5º en < 37,5º C Pyrexie / febris >38° C Hypothermie < 35º C (overlevingskans!) Hyperpyrexie > 41º C FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  31. Thermosensorische functie Setpoint (instelpunt) in hypothalamus Normaal > 36,5º en < 37,5º C Thermostaatfunctie Wordt bij koorts op hoger niveau ingesteld FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  32. Koorts Koorts: instelpunt wordt verhoogd door toxische stoffen (pyrogenen) Pyrogeen = koortsverwekkend Pyrogenen zijn stoffen (eiwitten) die de temperatuur verhogen, ook wel koortsopwekkende middelen genoemd FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  33. Oorzaken koorts Pyrogenen (koortsopwekkende) stoffen Exogene pyrogenen (Toxinen) van bacteriën (Toxinen) van virussen Sommige geneesmiddelen Endogene pyrogenen Stoffen vrijkomend bij weefselbeschadiging Stoffen vrijkomend afbraak witte bloedlichaampjes Dehydratie, waardoor transpiratie in gevaar komt. FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  34. Verhoging instelpunt Lichaamstemp = 38,5º C Setpoint 38,5º C Lichaamstemp = 37,5º C Lichaamstemp = 37,5º C Setpoint 37,5º C pyrogenen Koorts = verhoogde kern temperatuur bij een hoger instelpunt FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  35. Temperatuurregulatie bij koorts Gevolg: alle maatregelen worden genomen om de warmteproductie op te voeren en de warmteafgifte te beperken gevolg: patiënt krijgt het koud. Na het bereiken van het nieuwe setpoint komt warmteafgifte op gang door vasodilatatie en radiatie (rode droge huid). Bij einde koorts: setpoint weer normaal, verhoogde warmteafgifte door evaporatie FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  36. Koude rilling Snelle stijging van lichaamstemperatuur, door bijvoorbeeld bacteriemie? Of setpoint snel veel hoger? 3 stadia snelle temp stijging, met rillen van de kou (extra dekens, kruik, elektrische deken) hoge koorts stabiele temperatuur (extra dekens verwijderen) daling temp met heftig zweten (opfrissen) Einde koorts: instelpunt is gedaald, lichaamstemperatuur is te hoog, men gaat zweten FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  37. Verloop koude rilling FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  38. Temperatuurregulatie Hyperthermie = verhoogde centrale lichaamstemperatuur bij hetzelfde instelpunt. (hoger dan setpoint) Hypothermie = verlaagde centrale lichaamstemperatuur bij hetzelfde instelpunt. (lager dan setpoint) FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  39. Temperatuurregulatie Hyperthermie lichamelijke inspanning stijgt; warmteafgifte verloopt te traag Hitteberoerte (warmtestuwing / zonnesteek) lichaamstemperatuur blijft stijgen, tot ± 41°C en niet in staat tot transpireren gevolg regelcentra werken niet meer: levensbedreigend Hitte uitputting door overmatig zweten ontstaat dehydratie en zouttekort FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  40. Afterdrop bij onderkoeling Perifeer koud Opwarmen schil (alcohol inname!) Vasodilatatie perifeer (koud) langsstromend bloed koelt af en mengt zich met centraal bloed Daling van de kerntemperatuur FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

  41. Afterdrop bij hitteberoerte Kern warm Perifeer warm (transport) Snel afkoelen schil Vasoconstrictie perifeer; minder langsstromend bloed waardoor warmteafvoer belemmert wordt Bovendien wordt verdamping door koelen minder Verdere stijging van de kerntemperatuur FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie

More Related