DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ

1. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ HARİÇTE İŞLEME REJİMİ

2. DAHİLDE İŞLEME REJİMİ Dahilde İşleme Rejimi (DİR) Nedir? Araçlar (DİİB, Dİİ ) Teşvik Unsurları İthalat-İhracat Yurt İçi Alım-İhracat İthalat-Yurt İçi Satış ve Teslimler DİİB Müracaat (DİR Otomasyon Sistemi) DİİB İhracat Taahhüt Kapatma Kapatmada Müeyyide Telafi Edici Vergi

3. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 2003-2010 döneminde DİR kapsamında; İthalat %16,65’den %13,55’e İhracat %51,03’den % 47,17’ye gerilemiştir. 2010 yılı itibariyle Döviz Kullanım Oranı % 46,81’dır.

4. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri (Milyon $) Kaynak : TÜİK Verileri

5. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 2003-2010 döneminde DİR kapsamında; İthalat %16,65’den %13,55’e, İhracat %51,03’den % 47,17’ye gerilemiştir. 2010 yılı itibariyle Döviz Kullanım Oranı % 46,81’dır

6. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri Taahhüt Hesabı Kapanmış Belgeler İtibarıyla; 1996-2010 yılları arasında yıllık ortalama 4.657 adet Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) düzenlenmiştir. 1996-2008 yılları arasında düzenlenen DİİB’lerin ortalama döviz kullanım oranı (DKO) %48,13’dur. Yani her 48 dolar ithalat karşılığında 100 dolar ihracat gerçekleştirilmiştir. (*) (*) 2009, 2010 ve 2011 yıllarında düzenlenen DİİB’lerin taahhüt hesap kapatma süreleri başta ekonomik kriz nedeniyle verilen ek süreler sebebiyle dolmadığından bu oranlara dahil edilmemiştir.

7. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri Yapılan Çalışmada; Ülkemizde üretimi olmayan %5,9 Yeterli üretimi olmayan %55,4 Rekabetçi olmayan %38,7 Çalışmanın kapsamı %90,8

8. DİR KAPSAMINA GİRMEYEN MADDELER Ülkemiz tarım ürünleri üretiminde önemli bir yeri olan, yaş meyve ve sebze, çay, et ve et ürünleri, kuru meyveler vb. ürünlerin dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithalatına izin verilmemektedir.

9. Dahilde İşleme Rejiminin Dış Ticaretimizdeki Yeri 2009 yılı ilk 10 madde (dörtlü) %46 pay. Buğday (%4), yağlı tohumlar (%2) Demir-çelik, otomotiv

10. 2010 YILINDA DİİB KAPSAMINDA YAPILAN İTHALATIMIZDAKİ İLK 10 MADDE Kaynak : TÜİK Verileri

11. DİR Mevzuatı • İhracat 2007/2 sayılı 4458 sayılı Gümrük Kanunu yanı sıra 261 sayılı Kanun, 933 sayılı Kanun, 1567 sayılı Kanun, 2976 sayılı Kanun ve 474 sayılı Kanun • 2005/8391 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı • İhracat 2005/1 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği • İhracat 2005/2 sayılı İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ • İhracat 2007/2 sayılı Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ • İhracat 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği

12. Dahilde İşleme Rejimi Nedir? • İhracatçılarımıza dünya piyasalarında rekabet gücü kazandırmak, • İhraç pazarlarımızı geliştirmek, • İhraç ürünlerimizi çeşitlendirmek, • Sürdürülebilir ihracat artışını sağlamak, amacıyla, ihraç ürününün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesidir.

13. Dahilde İşleme Rejimi TEMİNAT ÇÖZÜMÜ veya VERGİNİN İADESİ YAĞ ŞEKER ÜRETİM SÜRECİ NİHAİ ÜRÜN (BİSKÜVİ) İHRACAT İTHALAT UN TEMİNAT veya VERGİ DİĞER

14. Dahilde İşleme Rejimi ile Sağlanan İmkanlar • İthalatta Gümrük Vergisi ve KDV Muafiyeti • KKDF İstisnası • Vergi, Resim ve Harç İstisnası • Ticaret Politikası Önlemlerine Tabi Olmama • TMO’dan ve TŞK’ca Tespit Edilen Şeker Fab.’dan Alım • Yurt İçi Alımlarda KDV Tecil-Terkin Uygulaması • Yurt İçi Satış ve Teslimlere Müsaade Edilmesi • İthalat Sırasında Alınması Gereken Vergilere İlişkin Teminat İndirimi

15. DİR ile İlgili Birimler • Ekonomi Bakanlığı: • Belge düzenleme ve revize işlemleri, • DİR ile düzenleme yapma, önlem alma, sorunları çözme ve talimat verme, • Koordinasyonu sağlama, • Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: • DİR ile ilgili gümrük işlemleri • Dahilde İşleme İzni ile ilgili uygulama • İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği (İBGS) • Kapatma işlemleri • Diğer kurumlar • Maliye Bakanlığı, Türkiye Şeker Kurumunca tespit edilen Şeker Fabrikaları, TMO gibi kurum ve kuruluşlar

16. Dahilde İşleme İzni (Dİİ) • Dahilde İşleme İzni verilecek haller, İhracat 2006/12 sayılı Tebliğ’in 14 üncü maddesinde sayılmaktadır. • Gümrük idareleri tarafından verilmektedir. • İthalat esnasında gümrük beyannamesi üzerine düşüm yapılarak yürütülmektedir. • İzin şartlarına göre ithal edilen eşyanın ihraç edildiğinin tespiti kaydıyla Dİİ ihracat taahhütleri ilgili gümrük idaresi tarafından kapatılmaktadır.

17. Dİİ’ye Konu Faaliyetler • Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dahil) dışındaki tekstil ve konfeksiyon yardımcı maddelerin ithalatı • İhraç amacıyla işçiliğe tabi tutulan kıymetli madenlerin ithalatı, • Eşyanın korunması, satış kalitesinin iyileştirilmesi veya yeniden satışa hazırlanması, • Eşyanın montajı, kurulması, diğer eşya ile birleştirilmesi üzere işçiliğe tabi tutulması, • Eşyanın tamir ve boyanması, • Eşyanın etiketlenmesi, ambalajlanması, temizlenmesi, elenmesi, kavrulması vb. • Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması. (Tarım Ürünleri, Savunma Sanayi Projeleri kapsamı ile)

18. DİİB Müracaatlarını Değerlendirme Kriterleri • İthal eşyasının ihraç edilecek ürünün üretiminde kullanıldığının tespitinin mümkün olması, • Ülkemizde yerleşik üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının olumsuz etkilenmemesi, • Faaliyetin katma değer yaratan, kapasite kullanımını artıran, rekabet gücü sağlayan nitelikte olması, • Firmaların performansları

19. DİİB Dİİ Süreleri • Azami 12 ay • 12 Ayı Aşan üretim süreçlerinde ise proje süresi kadar Örnek: Gemi inşaa, savunma sanayi projeleri vb. DİİB EK SÜRELER: • İthalatın ilk yapıldığı tarihe kadar verilen ek süre (azami 3 ay) • Belge ihracat taahhüdünün en az %50’sini gerçekleştiren firmalara belge orijinal süresinin 1/2’si olmak üzere en fazla 6 ay ek süre • Haklı sebebe ilişkin süre -Belge kapsamındaki önceden ihracata tekabül eden ithalatın tamamlanamaması halinde azami belge orijinal süresinin yarısı kadar -Dahilde işleme izni kapsamında gerçekleştirilen üretim veya ihracatın taahhüde oranı en az %50 olmak kaydıyla, ihmal veya kusur olmaksızın gerçekleştirilemeyen kısım için izin orijinal süresinin yarısı kadar • Mücbir sebep ile Fevkalade hallere ilişkin süre (Müsteşarlıkça tespit edilen süre)

20. DİR/TEŞVİK UNSURLARI • İthalat-İhracat • Yurt İçi Alım-İhracat • İthalat-Yurt İçi Satış ve Teslimler

21. İthalat-İhracat • Şartlı Muafiyet Sistemi • Önce İthalat • Eşdeğer Eşya (Önce İhracat) • Geri Ödeme Sistemi

22. Şartlı Muafiyet Sistemi • İhraç edilecek eşyanın üretiminde kullanılan hammadde, yardımcı madde, ambalaj ve işletme malzemelerinin ithalatı sırasında doğan vergilerin teminata bağlanarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ithal edilmesi ve üretim sonucunda elde edilen eşyanın ihraç edilmesini müteakip alınan teminatın iade edilmesidir.

23. Şartlı Muafiyet Sistemi (Önce İthalat) GÜMRÜK İTHALAT ÜRETİM BELGE BAŞLANGICI TEMİNAT İHRACAT BELGE SONU TEMİNAT İADE

24. Şartlı Muafiyet Sistemi (Eşdeğer Eşya Kullanımı) BELGE BAŞLANGICI YURT İÇİ ÜRETİM İHRACAT GÜMRÜK Teminat Teminat İade BELGE SONU İTHALAT

25. Teminat ve İndirimli Teminat • Teminat: • Para • Teminat Mektubu • Hazine tahvil ve bonoları • İndirimli Teminat: • A-B-C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalar • DTSŞ ve SDTŞ için bir önceki yıl ihracatı kadar • 4 yıl içerisinde sanayi ürünleri için 1 Milyon $, tarım ve işlenmiş tarım ürünleri için 500 Bin $. • 3 yıl içerisinde 5 Milyon $ veya 5 yıl içerisinde 1 Milyon $

26. Geri Ödeme Sistemi • İthalat sırasında gümrük vergisi, fon, KDV gibi yükümlülüklerin ödenmesi ihracatı müteakip ödenen meblağın geri alınması, • Tercihli rejime konu ülkelere yapılan ihracatta, telafi edici verginin ithalat esnasında (önceden) ödenmesi.

27. Geri Ödeme Sistemi GÜMRÜK BELGE BAŞLANGICI İTHALAT ÜRETİM Vergi, KDV, fon BELGE SONU Vergilerin İadesi İHRACAT

28. Yurt İçi Alım-İhracat • DİİB kapsamında yapılmaktadır. • İki şekilde ortaya çıkar: • KDV’de Tecil-Terkin Sistemi • Türkiye Şeker Kurumunca Tespit edilen Şeker Fabrikaları ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nden Şeker ve Hububat Alımı

29. KDV’de Tecil - Terkin Sistemi (1) ALICI SATICI İHRACAT KDV’SİZ SATIŞ DİİB Sahibi Firma YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR VERGİ DAİRESİ YMM Raporu

30. KDV’de Tecil-Terkin Sistemi (2) • Tecil-Terkin sistemi ihtiyaridir. (İmalatçı olan satıcı isterse KDV’siz satar) Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinde zorunludur. • Bu sistem kapsamında, DİİB’de yer alan madde ve malzemelerin yurt içinden KDV ödenmeksizin alımına imkan tanınmaktadır. • Eşdeğer eşya uygulaması, KDV’de Tecil-Terkin Sistemi kapsamında yapılamaz. Nedeni de; 83 Seri No’lu KDV Tebliği’nde “Satın alınan mallarla üretilen mamullerin süresi içerisinde ihraç edilmesi” istenmektedir. Tecil-terkin sisteminde önceden ihracata izin verilmemektedir.

31. KDV’de Tecil-Terkin Sistemi (3) • Faturalarda her bir mal türüne ilişkin KDV hariç bedelin en az 2.500 TL (Tekstil Yardımcı Maddelerinde ise en az 500 TL) olması gerekiyor. • Satıcı tarafından DİİB’nin “İthal Edilen Maddelerle İlgili Bilgiler” bölümü doldurulup imza ve kaşe basılacak. • Fatura üzerine, “KDV Kanunu’nun Geçici 17 nci maddesi hükmü gereğince KDV tahsil edilmemiştir” ibaresi yazılacak.

32. KDV’de Tecil - Terkin Sistemi (4) • Tecil-terkin kapsamında olan ve olmayan malların teslimlerinin birlikte yapılması halinde ayrı ayrı fatura düzenlenecek. • İhracatta KDV iadesinde olduğu gibi işlem yapılacak. • Satıcıların KDV beyannamesine alıcı tarafından onaylı DİİB fotokopisi eklenecek. • Tecil-terkin kapsamında satın alınan mallardan üretilen ihraç eşyasının DİİB’de belirtilen süre ve şartlara uygun olarak ihraç edilmemesi halinde; tecil edilen KDV, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi alıcıdan tahsil edilir.

33. KDV’de Tecil - Terkin Sistemi (5) • DİİB sahibi alıcılar satın aldıkları maddelerden imal ettikleri malları DİİB süresi içerisinde ihraç ettiklerini YMM raporu ile tespit ettirecekler. • YMM raporunun ekine teyidi alınan GB’nin onaylı bir sureti eklenecek ve ihracatın yapıldığı her dönem için ayrı ayrı düzenlenecek raporlardan ikişer örnek, ihracatın yapıldığı ayı izleyen 3 ay içerisinde ilgili satıcılara verilecektir. • Satıcılar tarafından bu raporların vergi dairesine verilmesi suretiyle terkin işlemi sağlanacaktır.

34. TMO ve Şeker Fabrikalarından Yurt içi Alımlar (1) • TMO; un, makarna, bisküvi, gofret, kek, bulgur, irmik, şehriye, buğday veya mısır nişastası, aşurelik buğday, biyoetanol ve üretiminde hububat kullanılan diğer ürünler ile sanayi yeminin DİİB kapsamında ihracatına karşılık hububat satışını, 10/6/2006 tarihine kadar düzenlenmiş DİİB’ler kapsamında yapabilir. • 2006/10506 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde, 10/6/2006 tarihinden itibaren doğrudan TMO tarafından satışların DİİB aranmaksızın yapılabilmesi kararlaştırılmıştır.

35. TMO ve Şeker Fabrikalarından Yurt içi Alımlar (2) • Önceden ihracatta, Birliklerin bildirimine istinaden TMO’dan alım • İhracat öncesindeki alımlarda ise, satış sözleşmesi ve teminat yatırılmak kaydıyla alım • 12/12/2006 tarihli ve 1 sayılı Şeker Kurulu Kararı çerçevesinde, 21/12/2006 tarihinden itibaren C şekeri (Beyaz Kristal Şeker) için doğrudan Türkiye Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikaları tarafından satışların DİİB aranmaksızın yapılabilmesi kararlaştırılmıştır.

36. TMO ve Şeker Fabrikalarından Yurt içi Alımlar (3) • Yurt içi alımlarda; • Döviz Kullanım Oranı • İkincil İşlem Görmüş Ürüne ilişkin hükümler uygulanmaz. • Yurt içi alımlarda; 2 (iki) kat para cezası uygulanmaz. • Belli durumlarda, DİİB süresinden sonra da alım yapılabilir.

37. TMO ve Şeker Fabrikalarından Yurt içi Alımlar (4) • İhracatın gerçekleştirilmesinin tespiti kaydıyla, yurt içi alım imkanı olmaması halinde 6 (altı) ay ithalat süresi verilebilmektedir. • Yurt içi alımlar da indirimli teminat uygulamasından yararlandırılır. • Şeker ve hububatı girdi olarak kullanan imalatçılara dünya fiyatlarından girdi temin edilmesinin sağlanması ve bu kurumların stoklarının azaltılmasını teminen alım yapılmaktadır. • TMO’dan alımlarda ilk önce ihracat yapılması şartı kaldırılmıştır. • Dünya fiyatı ile yurt içi fiyatı arasındaki fark kadar teminat alınır.

38. Müracaat (DİR Otomasyon Sistemi) • DİR Otomasyon Sistemi • Müracaat İçin Gerekli Belgeler • DİR Otomasyon Sisteminin İşleyişi • DİR Otomasyon Sistemi ile Getirilen Yenilikler • Firmalar İçin Öngörülen Süreç • Firmalara Sağlanan Faydalar Neler?

39. DİR Otomasyon Sistemi • İlgili firmanın, İhracat 2007/2 sayılı Tebliğ gereğince; • Elektronik İmza Sertifikası alması, • www.ekonomi.gov.tr/dirdtm.htm internet adresinden projeye dahil olma isteğini belirtmesi, • Söz konusu Tebliğ eki ek-1’de istenen bilgi ve belgeleri bir defaya mahsus üyesi olduğu İBGS’ye vermesi, • Yukarıdaki web adresinden elektronik ortamda DİİB sahibi olmak için belge müracaatında bulunması gerekmektedir.

40. DİR Otomasyon Sisteminin İşleyişi Firmanın Sisteme Tanımlanması(Bir Defa) Her Belgeİçin Elektronikİmza Web’den ilkMüracaat İhracatçıBirliği BelgeMüracaatı Tubitak-UEKAE Müracaat Dilekçe Tic. Sicil Gazetesi İthalat Listesi Türktrust Başvuru Formu Kapasite Raporu İhracat Listesi E-Güven İmza Sirküleri Sarfiyat Tablosu Taahhütname E-Tuğra Diğer Belgeler ...

41. DİR Otomasyon Sistemi ile Getirilen Yenilikler Tek GTİP uygulamasına geçiliyor. Belge numarasının yanında her bir ürün satırına “Satır Kodu” ekleniyor. Satır Kodunun faydaları: • Gümrük Müsteşarlığı ile iletişimi sağlayarak, kontrollerin sistem tarafından yapılmasını sağlamak • İthalat ile ihracatı madde bazında miktar ve değer olarak takibine olanak sağlayarak, gerekirse öngörülen miktarın üzerinde işlem yapılmasını engellemek • Kapatma esnasında gerçekleşen değerler üzerinden otomatik olarak hammadde sarfiyat tablosunun hazırlanmasına olanak vermek. • Belgenin otomatik olarak kapatılmasına olanak sağlamak Önemli: İthalat veya İhracat beyannamesi doldurulması esnasında, 11 karakterli Satır Kodu’nun yazılması gerekmektedir.

42. Firmalar İçin Öngörülen Süreç (2) Firma GB • Hata olmaması durumu • Beyanname Tescili • Hata olması durumu • Hataların firmaya bildirimi • Firma hatalarını düzeltir. • Gümrük Memuru • Özel şartlar gösterilecek DTMBelgeKontrolü GümrükMüsteşarlığı BeyannameTescili

43. Firmalara Sağlanan Faydalar • Her belge müracaatı için istenen belgeler sadece bir defa firma tanımlaması için istenecek, bu belgeler süresi bitimine kadar yeniden istenemeyecektir. • Belge müracaatları maksimum iki gün içinde sonuçlandırılacaktır. Revize müracaatlarının ise aynı gün sonuçlandırılması öngörülmektedir. • E-İmza alan firmalar müracaat, her türlü revize, kapatma, iptal vs gibi işlemleri kendi ofislerinden yapabileceği gibi, belge ile ilgili yapılan ithalat ve ihracat işlemlerini anında takip edebileceklerdir. • İthalat esnasında belgenin arkasına yapılan düşümler yapılmayacaktır. (Yurt içi alımlar hariç) • Daha önce gümrük memurları tarafından yapılan GTİP, miktar/değer kontrolleri sistem tarafından birkaç saniye içinde yapılacağından, gümrük kapılarındaki iş hafifleyecek ve zaman kaybının önüne geçilecektir. • Belge ile ilgili yapılan bütün işlemler takip edilebileceğinden kapatmada yaşanan zaman kaybı önlenecek, kapatmalar belki de belge düzenlenmesinden daha kolay olacaktır. • Kapatma esnasında istenen hammadde sarfiyat tablosu istenmeyecek, sistem tarafından gerçekleşen değerler üzerinden otomatik olarak hazırlanacaktır. • Yine kapatmalarda beyanname teyitlerinde yaşanan sıkıntılar ortadan kaldırılabilecektir. • Teminatların iadesinde yaşanan sıkıntıların da önüne geçilebilecektir.

46. Kapatma İçin Gerekli Belgeler • Belge Aslı • Gümrük Beyannamesi Asılları • İthalat-İhracat Listeleri • TEV makbuzu, A.TR, Menşe İspat Belgeleri, Ön Statü Belgesi (gerekli olması halinde)

47. Kapatma İçin Müracaat Süresi • Kapatma müracaatları, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine yapılır. • Belge süresi sonundan itibaren 3 (üç) ay içerisinde müracaat edilmesi gerekir. • Kapatma müracaatı yapmayan firmaların belgeleri resen kapatılır.

48. Kapatmada İhracatçı Birliklerinin Rolü • Belgedeki şartlara uygun olarak ithal eşyasının işlem görmüş ürünün ihracatında kullanıldığını tespit eder. • Belge aşımı, ikincil işlem görmüş ürün, yurt içi alım, TMO ve Şeker Fabrikaları için teyit, Serbest Bölgelere yapılan ihracat, döviz kullanım oranı, işletme malzemesi, TEV, özel şartlar hususlarına dikkat eder.

49. Kapatma İşleminin Sonucu • Belge Şartları Yerine Getirilmiş ise: • Teminat iadesi için ilgili Gümrük İdaresine bildirim. • Belge Şartları Yerine Getirilmemiş ise: • Müeyyide uygulanması için yine ilgili Gümrük İdaresine bildirim.

50. Kapatmada Müeyyide • Belge Şartları Yerine Getirilmemiş ise: • İthalat sırasında alınmayan vergiler (Gümrük vergisi+KDV+varsa diğer kesintiler) • Gecikme Faizleri. • İthalat vergilerinin iki katı kadar para cezası. • Kaçakçılık Kovuşturması (İthal edilen eşyanın iç piyasaya satıldığı durumlarda)