STRATEJİK PLANLAMADA “PAYDAŞ ANALİZİ”

1. STRATEJİK PLANLAMADA“PAYDAŞ ANALİZİ” T.C. ADALET BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI Abdullah AYDIN Tetkik Hâkimi 2 Aralık 2008

2. Stratejik Plan Tanım Stratejik Planlama, kuruluşun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder. Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plandır. (5018 s.k. Madde/3)

3. STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ

4. Stratejik Yönetim VİZYON Strateji oluşturma Olmak istediğimiz yere nasıl gideceğiz? Nerede olmak istiyoruz? Hedefe doğru ilerlediğimizi nasıl bileceğiz? Performans Yönetimi Mevcut Durum Analizi Şu anda nerdeyiz? MİSYON: Neden Varız?

5. Durum Analizinin Aşamaları • Tarihi gelişim • Yasal yükümlülükler ve mevzuat analizi • Faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerin belirlenmesi • Paydaş analizi • Kuruluş içi analiz (yapı, insan kaynakları, mali kaynaklar, kurumsal kültür, teknolojik düzey vb) • Çevre analizi (dış koşullar)

6. PAYDAŞ ANALİZİ

7. Önemi • Stratejik planın sahiplenmesini sağlayarak uygulama kabiliyetini artırması • Yapılan hizmetlerin yararlanıcı ihtiyaçlarına göre belirlenmesi

8. Tanım Bir ortaklık veya mal üzerinde payı olan kimse, hissedâr. (Türk Dil Kurumu)

9. Paydaş • Kuruluşun faaliyet ve hizmetleriyle ilgisi olan, • Kuruluşun faaliyet ve hizmetlerinden doğrudan veya dolaylı, olumlu ya da olumsuz etkilenen veya kuruluşu etkileyen, KİŞİ, GRUP veya KURUMLAR

10. Katılımcılık • Katılımcılık, stratejik planlamanın temel unsurlarından biridir. • 5018 sayılı Kanun’un 9. maddesi stratejik planların, katılımcı yöntemlerle hazırlanacağını belirtmektedir. • Paydaş analizi, stratejik planlamanın duyarlık-geçerlik düzeyini artırma amacıyla, “katılım temelli” olarak gerçekleştirilen bir analiz türüdür.

11. Paydaşlar üçe ayrılır • İç Paydaş • Dış Paydaş • Müşteri (Yararlanıcı)

12. İç Paydaşlar Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. Kuruluş çalışanları ve yöneticiler iç paydaşlara örnek olarak verilebilir. Adalet Bakanlığı İç Paydaşları • Hakim ve Cumhuriyet savcıları • Çalışanlar

13. Dış Paydaşlar Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya kurumlardır. Kuruluşun faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları, kuruluşa girdi sağlayanlar, barolar, sendikalar, ilgili sektör birlikleri vs. Adalet Bakanlığı Dış Paydaşları • TBMM, Başbakanlık, • HSYK, Yüksek Yargı Organları, Türkiye Barolar Birliği • Türkiye Noterler Birliği, Üniversiteler, DPT gibi

14. Müşteriler (Yararlanıcılar) Kuruluşun ürettiği ürün ve hizmetleri alan, kullanan veya bunlardan yararlanan kişi, grup veya kurumlardır. Yararlanıcılar, dış paydaşların alt kümesidir. Adalet Bakanlığı Yararlanıcıları • Avukatlar, Noterler, Akademisyenler, Tutuklu ve Hükümlüler, Kişiler

15. Paydaş Analizinin Amaçları • Planlama sürecinin ilk aşamalarında paydaşlarla etkili bir iletişim kurularak bu kesimlerin ilgi ve katkısının sağlanması, • Paydaşların görüş ve beklentilerinin tespit edilmesi, • Kuruluşun faaliyetlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine engel oluşturabilecek unsurların saptanması ve bunların giderilmesi için stratejiler oluşturulması, • Paydaşların birbirleriyle olan ilişkilerinin ve olası çıkar çatışmalarının tespit edilmesi,

16. Paydaş Analizinin Amaçları • Paydaşların kuruluş hakkındaki görüşlerinin alınmasıyla kuruluşun güçlü ve zayıf yönleri hakkında fikir edinilmesi, • Paydaşların hangi aşamada katkı sağlayacağının tespit edilmesi, • Paydaşların görüş, öneri ve beklentilerinin stratejik planlama sürecine dahil edilmesiyle planın bu kesimlerce sahiplenilmesi ve planın uygulanma şansının artması amaçlanmaktadır.

17. Paydaş Analizinin Aşamaları • Paydaşların tespiti • Paydaşların önceliklendirilmesi • Paydaşların değerlendirilmesi • Görüş ve önerilerinin alınması ve değerlendirilmesi

18. Paydaşların Tespiti Kuruluş paydaşlarının kimler olduğu önemlidir. Bunların, tartışmaya yer bırakmayacak biçimde açıkça bilinmesi gerekir. Kuruluş paydaşlarının tespiti için sorulabilecek sorular: Kuruluşun faaliyetleri/hizmetlerini; • Yönlendirenler/etkileyenler, • Kullananlar, • Etkilenenler, • İlgisi olanlar, Kimlerdir?

19. Paydaşların Tespiti • Bir paydaşta farklı özellik, beklenti ve öneme sahip alt grupların bulunması durumunda alt gruplar belirtilmelidir. Örneğin, Memur-----mühendis • Paydaşlar belirlendikten sonra iç paydaş, dış paydaş ve yararlanıcılar olarak sınıflandırılır. Bu, farklı paydaş grupları arasındaki ilişkilerin doğru kurulabilmesi ve kuruluşun faaliyet gösterdiği çevrenin tanımlanabilmesini sağlaması açısından önemlidir.

20. Paydaşların Önceliklendirilmesi ve Değerlendirilmesi Stratejik planlama çalışmalarında paydaş görüşlerinin alınması ve plana yansıtılmasında etkinlik sağlanması yönünden, belirlenen paydaşların önceliklendirilmesi önem taşımaktadır. Buradaki öncelik o paydaştan etkilenme/etkileme düzeyi açısından değerlidir.

21. Paydaşların Önceliklendirilmesi ve Değerlendirilmesi Önceliklendirilen paydaşlar değerlendirilirken cevaplandırılması gereken sorular: • Paydaş, kuruluşun hangi faaliyeti/hizmeti ile ilgilidir? • Paydaşın kuruluştan beklentileri nelerdir? • Paydaş, kuruluşun faaliyetlerini/hizmetlerini ne şekilde etkilemektedir? (olumlu-olumsuz) • Paydaşın kuruluşu etkileme gücü nedir? • Paydaş, kuruluşun faaliyetlerinden/hizmetlerinden ne şekilde etkilenmektedir?(olumlu-olumsuz)

22. Paydaşlardan Görüş Alma Yöntemleri • Mülakat • Atölye çalışması • Toplantı • Anket

23. Paydaşlardan Görüş Alma Yöntemleri • Belirtilen yöntemlerden biri veya birkaçından yararlanılabilir. Yöntem belirlenirken; • Görüşü alınacak kişi sayısı • Paydaşın erişilebilirliği • Paydaşın önemi • Paydaşın etkisi

24. Paydaşlara Temel Olarak Sorulacak Sorular • Kuruluşunhangi faaliyetleri ve hizmetleri sizin için önemlidir? • Kuruluşunolumlu bulduğunuz yönleri nelerdir? • Kuruluşungeliştirilmesi gereken yönleri nelerdir? • Kuruluştanbeklentileriniz nelerdir?

25. Paydaş Analizinin Sonuçları • Önem verilen şeyler sizin bekledikleriniz olmayabilir, • Artık daha çok şey talep edilir duruma gelmiştir, • Algılanan her zaman doğru olmayabilir, fakat insan genelde kendi algılamalarını esas alır, • Paydaşlarla bir iletişim yolu bulunmadığı takdirde yapılan iyileştirme, geliştirme ve değişikliklerin bilindiği beklenmemelidir.

27. Paydaş Analizi Örnekleri KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ PAYDAŞLAR • KGM Çalışanları • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı DIŞ PAYDAŞLAR • Yüksek Planlama Kurulu, DPT Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı, Sayıştay, Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu, Valilikler, Siyasiler, Belediyeler, Müteahhitler, Sendikalar MÜŞTERİLER • Yol kullanıcıları, Nakliyeciler, Araç sahipleri

28. Paydaş Analizi Örnekleri SAKARYA ÜNİVERSİTESİ PAYDAŞLAR PAYDAŞ DURUMU • Öğrencilerimiz Müşteri • Akademik personelimiz ve aileleri İç paydaş • İdarî personelimiz ve aileleri İç paydaş • Üniversitelerarası Kurul Dış paydaş • Yüksek Öğretim Kurulu Dış paydaş • Mezunlarımız Dış paydaş • Öğrenci aileler Dış paydaş • Valilik ve diğer resmî kuruluşlar Dış paydaş • Sivil Toplum Kuruluşları Dış paydaş • Ulusal İdari Kuruluşlar (DPT, Maliye Bakanlığı, MEB) Dış paydaş • Özel Sektör Kuruluşları Dış paydaş • Ulusal ve Uluslararası Eğitim ve Araştırma Kurumları Dış paydaş

29. Sonuç Sizin ne kadar önemli olduğunuz tabi ki önemlidir, Fakat daha da önemlisi karşı tarafın hakkınızda ne kadar iyi düşündüğüdür.

30. TEŞEKKÜR EDERİZ…