ANALYSE EN SYNTHESE een ongeschreven hoofdstuk uit de wetenschapspsychologie metawetenschappen

1. ANALYSE EN SYNTHESE • een ongeschreven hoofdstuk • uit de wetenschapspsychologie • metawetenschappen • eisen aan dewetenschap • analyse en synthese EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

2. METAWETENSCHAPPEN • wetenschapsfilosofie • wetenschapsgeschiedenis • S.R. Coleman and Rebecca Salamon (1988), Kuhn’s Structure of • Scientific Revolutions in the psychological journal literature, 1969-1983: • A descriptive study, The Journal of Mind and Behavior, 9: 415-446 • wetenschapssociologie • wetenschapspsychologie • incl. psychologie van de psychologie! EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

3. SUBDISCIPLINES IN DE WETENSCHAPSPSYCHOLOGIE • cognitieve psychologie • differentiële en persoonlijkheidspsychologie • ontwikkelingspsychologie • sociale psychologie Barry Gholson et al. (1989), Psychology of Science: Contributions to metascience Gregory Feist and Michael Gorman (1998), The psychology of science: Review and integration of a nascent displine, Review of General Psychology, 2: 3-47 Dean Simonton (2002), Great Psychologists and their Times (2004), Creativity in Science EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

4. EISEN AAN DE WETENSCHAP wetenschapsfilosofie > -sociologie > -psychologie epistemische eisen (epistème=weten, wetenschap) zijn regulerende principes voor kennisproductie bv. herhaalbaarheid institutionele eisen (institutie=collectief gedragspatroon) zijn sociale normen voor kennisproductie bijv. openbaarheid John Ziman (2000), Real Science: What it is and what it means EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

5. SAMENHANG TUSSEN EPISTEMISCHE EN INSTITUTIONELE EISEN herhaalbaarheid empirische kennis moet berusten op herhaalbare observaties en experimenten openbaarheid bevordert herhaalbaarheid bijv. chemicus Robert Boyle (17e eeuw) gebruikt adellijke getuigen bij zijn proeven rechtspraak staat model voor experiment Steven Shapin and Simon Schaffer (1985), Leviathan and the Air-pump: Hobbes, Boyle, and the Experimental Life EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

6. WETENSCHAP ALS SOCIALE INSTITUTIE Robert Merton (1957), Social Theory and Social Structure (1973), The Sociology of Science institutionele eisen communalisme : wetenschap is gemeenschapsbezit universalisme : waarheidsclaims zijn onpersoonlijk belangeloosheid : onafhankelijkheid en integriteit originaliteit : iets nieuws toevoegen scepticisme : georganiseerde kritiek EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

7. COMMUNALISME: WETENSCHAP IS GEMEENSCHAPSBEZIT wetenschapper heeft recht op naamsvermelding (eponymie) en plicht tot bronvermelding (plagiaat!) wat te denken van geheimhouding en patenten bij onderzoek naar genen? wetenschap floreert niet in autoritaire en totalitaire samenlevingen bijv. in het oude China was astronomie staatsgeheim EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

8. UNIVERSALISME: waarheidsclaims beoordelen op basis van onpersoonlijke criteria kwaliteit van ideeën is relevant kenmerken van de wetenschapper (ras, religie, sekse, uiterlijk, persoonlijkheid e.d.) zijn irrelevant wetenschap staat open voor elke persoon die talent heeft bijv. ondervertegenwoordiging van vrouwen hoeft niet het gevolg te zijn van discriminatie (unequal ratio fallacy) denk aan seksesocialisatie Stephen Cole (1992), Making Science, p. 163 EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

9. BELANGELOOSHEID: wetenschapsbeoefening verdraagt zich niet met religieuze, politieke of commerciële belangen vrijheid van onderzoek (en onderwijs) waardenvrijheid convenant tussen Charles II en Royal Society (1662) belangeloosheid is geen altruïsme wetenschappers hebben belang bij primeurs, reputatie, erkenning, onderzoeksgelden e.d. EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

10. ORIGINALITEIT: iets nieuws toevoegen aan bestaande kennis natuurwetenschappen (fysica, chemie, biologie e.d.): •produceren van nieuwe theorieën, onderzoeksbevindingen sociale wetenschappen (antropologie, politicologie, sociologie etc.) en geesteswetenschappen (kunstgeschiedenis, taal- en letterkunde, filosofie e.d.): •produceren van nieuwe theorieën, onderzoeksbevindingen •gebruik van nieuwe methoden •onderzoek naar nieuw of onderbelicht onderwerp •onderzoek naar beladen, riskant onderwerp •synthese van literatuur Joshua Guetzkow et al. (2004), What is originality in the humanities and the social sciences? American Sociological Review, 69: 190-212 EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

11. SCEPTICISME: kritische houding tegenover bijdragen assumptie: consensus over kwaliteit praktijk: weinig consensus onder beoordelaars ‘Luck has more impact than logic in the final editorial decision’, Dean Simonton (2004), Creativity in Science p. 86 consensus is groter in de kern van wetenschap (handboeken) dan aan het front (tijdschriften) Stephen Cole (1983), The hierarchy of the sciences? American Journal of Sociology, 89: 111-139; Idem (1992), Making Science onbetrouwbare beoordeling leidt tot veel publiceren Equal-odds rule: hoe meer publicaties, hoe groter de kans dat er kwalitatief goede bij zitten die geciteerd worden Dean Simonton (2004), Creativity in Science, p. 85 EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

12. ANALYSE EN SYNTHESE • eis van originaliteit leidt tot specialisatie • analyse is het opdelen van grote problemen in kleine • synthese van geproduceerde kennis vindt later plaats bij geringe consensus in de kern en explosieve groei aan het front wordt synthese een probleem natuurwetenschappen hadden al vroeg consensus en investeren veel in synthese Unified Theory of Nature: synthese van vier krachten in de kosmos (zwaartekracht-electromagnetisme-zwakke en sterke kernkracht) Modern Synthesis: genetica en evolutietheorie Postmodern Synthesis: evolutionaire ontwikkelingsbiologie EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

13. SYNTHESE IN DE PSYCHOLOGIE de psychologie als ontplofte confettifabriek Hubert Duijker (1979), De problematische psychologie, p. 11 Piet Vroon (1993), Toestanden, p. 11 psychologie van de specialist ‘The value of one’s effort is increased if it is novel, and novelty is the only goal. That framework motivates scientists to emphasize difference, not similarity and relatedness’ Robert Sternberg, ed. (2005), Unity in Psychology: Possibility or Pipedream? p. 170 invloed van publicaties ’92% of the works that influenced eminent psychologists were books or monographs, leaving only 8% to be credited to articles...psychologists should consolidate their ideas into more comprehensive syntheses’ ‘in physics it is not uncommon for the breakthrough ideas to involve a synthesis of antithetical opposites’ Dean Simonton (2002), Great Psychologists and their Times pp. 51, 189 EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak

14. CONCLUSIES • veel analyse, weinig synthese in de psychologie • synthese kan specialistische groei niet bijhouden • meer synthese is ook goed voor het onderwijs • in pgo kunnen we meer systematisch voortbouwen en • anticiperen op elkaar’s blokken • synthetische vaardigheden • vermogen om: • overeenkomsten te zien tussen verschillende concepten • m.b.v. analogieën hypothesen te genereren • William McGuire (1997), Creative hypothesis generating in psychology: Some useful heuristics, Annual Review of Psychology, 48: 1-30 • verwante specialismen met elkaar te verbinden • relevante disciplines te betrekken bij een probleemstelling EUR Instituut voor Psychologie - Hans van de Braak