Download
1 / 44
440 likes | 710 Views
Uluslararası Rekabetçilik. Selin S ayek Böke Bilkent Üniversitesi İzmir İktisat Kongresi , Ekim 2013. Genel Tanım. Bir ülkenin şirket ve kurumlarının insanlar için refah ve zenginlik yaratabilecekleri ortamın şekillendirilmesi .
E N D
UluslararasıRekabetçilik SelinSayekBöke BilkentÜniversitesi İzmir İktisatKongresi, Ekim 2013
GenelTanım • Birülkeninşirketvekurumlarınıninsanlariçinrefahvezenginlikyaratabilecekleriortamınşekillendirilmesi. • Bu amacayönelikülkepolitikalarıveşirketdarvanışlarınınsonucundaortayaçıkangüçler.
Sunum • MakroRekabetçilik • KüreselZincirlerIşığındaRekabetçilik • Türkiyeverileri • MukayeseliÜstünlükler • Reel dövizkuru • DışTicaret – DoğrudanYabancıYatırımlar • Politikalar - makro
MakroDüzeyde • Dışticaretortamındarekabetedebilmegücünüyansıttığıdüşünülenölçüler. • Fiyatunsurları • Reel dövizkuru • Fiyat-dışıunsurlar • Kalite • Ar-Ge • AçıklanmışMukayeseliÜstünlükler
Türkiye 2013-14 GCI Source: Global Competitiveness Report 2013-2014
Türkiye’de iş yapmanın önündeki engeller Source: Global Competitiveness Report 2013-2014
KüreselÜretimZincirleri • Brütihracatıniçerisindekiyabancıgirdilerinpayıküreselolarak 1970’den berineredeyseikikatınaçıktı. • Bu oranözellikleihracatlarındasofistikearamalıkullanımınaimkanvermesiaçısındangelişmişülkelerileticaretyapangelişmekteolanveyayükselenpiyasalardadahayüksek. • Bu olgurekabetçiliğinölçülmesinevetartışmalarınaetkiyaratmaktadır.
KüreselÜretimZincirleri - Rekabetçilik • KüreselÜretimZincirlerindekifaaliyetlersonucundayaratılandışticaretrekabetçiliğedairbilgileriçermektedir. • KüreselÜretimZincirleri’ninvarlığıartıksektördeuzmanlaşmanınyeriniüretimaşamalarında/faaliyetlerdeuzmanlaşmayabırakmaktadır(örneğin: montaj, ARGE, lojistik, vs). • Rekabetçiliğinölçülerininküreselüretimzincirlerindeyaratılankatmadeğerleölçülmesi.
Türkiye’ninKüreselÜretimZincirlerindekiYeri • Diğerülkelerekıyasladüşüktür. • Geriyebağlantılardahayüksektir: ihracatımızıniçerisindekiithalaramalıoranı, ihracatımızınyabancıülkelerinihracatlarınaaramalıolmasınakıyasladahayüksektir.
DünyaİhracatındaÜlkePayları, 2009 Brütihracat Katmadeğerihracatı
DünyaİhracatındaPaylar: SektörelFarklılıklar, 2009 Brütihracat Katmadeğerihracatı
SektörelFarklılıklar • Tekstilhariçdiğersektörlerdebrütihracatvekatmadeğerihracatıarasındaanlamlıfarklarbulunmamaktadır. • Tekstildekatmadeğerihracatoranıbrütihracattandahayüksektir.
KüreselÜretimZincirlerindeTürkiye • Brütihracatıniçerisindekiulusalkatmadeğerdüştükçeküreselüretimzincirlerindekibağlarınarttığıdüşünülebilir. • VEYA: brütihracatiçerisindekiyabancıkatmadeğerarttıkçaküreselüretimzincirlerindekibağlarınarttığıdüşünülebilir. • 1995’den 2009’a Türkiye’ninküreselüretimzincirlerindekibağlarıartmıştır. • Ancakbuoranhalen OECD ortalamasından 11 puandüşüktür.
BrütİhracatİçerisindeYabancıKatmaDeğerinPayı • En yüksekorankimyasallar’dadır. 1995’ten 2009’a en büyükartış da busektördegerçekleşmiştir. • Bağlantılarıntekstildeçokazdeğiştiğinedairişaretlerbulunmaktadır.
KüreselDeğerZincirleri – RekabetçilikÖlçülerineEtkileri • Mukayeseliüstünlük (Revealed Comparative Advantage) • Reel efektifdövizkuru – taleptemelli, fiyatrekabetiliğiölçüsü.
AçıklanmışMukayeseliÜstünlükler (RCA) • RCA: Birülkeninihracatındabirsektörünpayının, ayaynısektöründünyaihracatıiçerisindekipayınaoranı. • >1 : Ülkeninbusektördeaçıklanmışmukayeseliüstünlüğümevcuttur. • Alternatifolarak: • RMA: ithalatverisiileaynıölçününhesaplanması • RTA = RXA – RMA: net ticaretilerekabetçiliğinölçülmesi • Üretilenmaldakiithalatyoğunluğunugözönünealarak: brütyerinekatmadeğerihracatverilerininkullanılması.
Örnek: Tekstil(ISIC 17) • Yüksek RCA, hem brüt hem de katmadeğerihracatölçülerinde. • Rekabetçilikyüksek. • GüneyAsyaveTürkiye en yüksek RCA verilerinesahip.
Brütİhracat – RCA KatmaDeğer – RCA
Örnek: Hazır Metal Ürünler– ISIC 28 • Türkiye’nin RCA sıralamasındabirdeğişiklikyok. • Bu sektördeTürkiye’ninrekabetçiüstünlüğü her ikiölçüde de gözeçarpıyor. • Her ikiölçüde de RCA değeri >1. • Brütİhracat RCA = 1.75 • KatmaDeğer RCA = 1.51 • Rekabetettiğimizidüşündüğümüzülkegruplarındafarklılaşmamevcut: • Brütihracatagöre ilk 5 Çek, Polonya, Avusturya, İtalyaveÇin • KatmaDeğerihracatagöre ilk 5 İtalya, Çek, Polonya, Almanya, Avusturya. HattaÇin’inrekabetçigücüolmaklabirlikteTürkiye’dendüşükgözüküyor.
KatmaDeğer – RCA Brütİhracat – RCA
KüreselÜretimZincirleri: Reel EfektifDövizKuru • Yerelgirdilerleüretilennihaiürünlerderekabetedildiğinedairölçülerdir. • Oysa, küreselüretimzincirlerigözönünealındığındayerelgirdilerinkullanılmaoranıdüşecektir, reer’in de rekabetçiliğiyansıtmagücüazalacaktır. • Katmadeğerölçülerinikullanmakdövizkurudeğişimleriileyaratılacakrekabetçiliğedairdahadoğruölçütleryaratacaktır. • Hem ülkelerarasındadövizkuruverekabetçilikaçısındanfarklılıklarortayakoyacaktır, hem de sektörleraçısından. • Dövizkurununihracatavegelenekselrekabetçiliğeetkisiküreseldeğerzincirindeyeralmayanülkelerve/veyasektörleriçindahayüksektir.
KüreselÜretimZincirleri: Reel EfektifDövizKuru • Reel efektifdövizkuruhesabında: • Reel: tüketicifiyatendeksleriile reel değerleribulunmuş • Efektif: dışticaretmiktarlarıileağırlandırılmış • Dövizkuruhesabıdır. • Reel değerleribulurkendoğrufiyatlarınkullanılması: katmadeğeriyansıtanfiyatlar (aramalıfiyatlarıveya GSYİH deflatörü) • Efektifdeğerleribulurkendoğruağırlıklarınkullanılması: (katmadeğerağırlıkları) • SONUÇ: Farklılıkyaratanağırlıklardakideğişikliktenziyadefiyatendekslerindekifarklılık.
Reel dövizkuru – rekabetçilik • KatmadeğerlergözöünealındığındaTürkiye’ninfiyatrekabetçiliğininesasındadahaazazaldığınıgörüyoruz.
Dışticaret – Yatırımİlişkisi • Dışticaretdoğrudanyabancıyatırımlarlailişiklidir. • Doğrudanyabancıyatırımlarıyapançokuluslufirmalarküreselüretimdeğerlerinintemeloyuncularıdır. • Rekabetçilikaçısındandoğrudanyabancıyatırımlarıçekebilmekveonlardanfaydalanmayısağlamanınönemiartmaktadır. • Bu anlamda da en önemlifarklılaştırıcıunsurlar: beşerisermaye, teknolojikgelişmişlik.
UluslararasıKarşılaştırma • ‘’ÖğrenmeEğrisi’, 2012’ (Learning Curve) – Pearson ve Economist Intelligence Unit • 40 ülkeninbilişselbecerileriveeğitimdeğişkenleri • FinlandiyaveKorebaşarıöyküleri! • Farklılıklar: Finlandiya – esnek/rahat Kore – katı/ test sınavıbazlı • Benzerlikler: öğretmeneyatırım, değerler, öğrenmeyedeğerverme.
Politikalar • Eğitimdeeşitlik (gelirdekieşitsizliklerigiderecek) • Öğretmenücretleri • ‘’Yaratıcılık, ortakçalışmavedeğerler’’ • Öğrenmekkişiselgetirininötesindebirkamubilinciyle.
Özetle • Rekabetçiliktartışmasınımerkezindeküreselüretimzincirlerindekiyerimizigüçlendirmestratejileriyeralmalıdır. • Doğrudanyabancıyatırımlarıçekebilmekvemakrorekabetçiliğimiziarttırmakiçinözelliklebeşerisermaye (eğitim, temelsağlıkvs) yatırımlarınaveteknolojikgelişmeyekatkıdabulunacakunsurlaradahaçokyoğunlaşmalıyız.
