KAMPANIA „OZNACZ SWÓJ NOWOTWÓR – TO MA ZNACZENIE”

1. KAMPANIA „OZNACZ SWÓJ NOWOTWÓR –TO MA ZNACZENIE”

2. Kampania Cel • Sprawić, aby kobiety po operacji raka piersi, opuszczając szpital, posiadły pełną informację na temat swojego nowotworu OGRANICZYĆ LICZBĘ PRZERZUTÓW Działanie • Rozmowy z pacjentkami i/lub ich rodzinami • Ulotki informacyjne • Dzienniczki pacjenta

3. Ankieta oznaczeń HER2 – wyniki • Ankieta przeprowadzona w okresie listopad 2006 – luty 2007 wśród członkiń klubów Amazonek • Nadesłane zostały 844 ankiety • Przeanalizowane zostały 462 ankiety (kryterium: diagnoza raka nie później niż 3 lata wstecz) • Wyniki • liczba oznaczeń HER2 – 280 • czyli 60% ankietowanych ma przeprowadzone badanie • liczba kobiet z HER2-dodatnim nowotworem piersi – 70 • liczba kobiet otrzymująca leczenie Herceptyną – 14 • czyli 78,5% kobiet nie otrzymuje właściwego leczenia • Kobiety, których wyniki są niejednoznaczne HER2 +2 nie mają wykonywanych koniecznych dodatkowych badań • u 21 spośród 23 ankietowanych kobiet nie przeprowadzonych badań

4. Ankieta oznaczeń HER2 – wyniki • Wyniki dotyczące oznaczeń guza mogą świadczyć, że: • nie są wykonywane pełne oznaczenia guza • Amazonki nie wiedzą czy mają wykonane pełne oznaczenia guza • Amazonki nie rozumieją lub nie umieją czytać wyników swoich badań • My Amazonki, musimy: • poszerzyć wiedzę na temat oznaczania guza • wiedzieć jak czytać wyniki badań i co jest w nich najważniejsze • rozumieć dlaczego wiedza o własnym nowotworze jest tak ważna Dzięki temu edukacja pacjentek nt. konieczności wykonywania badań oznaczających guza nowotworowego spełni swoje zadanie – MNIEJ PRZERZUTÓW

5. „OZNACZ SWÓJ NOWOTWÓR –TO MA ZNACZENIE”

6. Nowotwór piersi – 1 stopień zaawansowania 1 stopień (wczesny rak piersi) • guz mniejszy niż orzech włoski • niezajęte węzły chłonne

7. Nowotwór piersi – 2 stopień zaawansowania 2 stopień (wczesny rak piersi) • guz mniejszy niż śliwka • węzły chłonne mogą być zajęte

8. Nowotwór piersi – 3 stopień zaawansowania 3 stopień (miejscowo zaawansowany rak piersi) • guz większy niż śliwka • zwykle zajęte węzły chłonne

9. Nowotwór piersi – 4 stopień zaawansowania 4 stopień (zaawansowany lub rozsiany rak piersi) • rak piersi w dowolnym rozmiarze • zajęte węzły chłonne • przerzuty obecne w innych częściach ciała Płuco Kości Wątroba

10. Różne metody leczenia raka piersi Chirurgia • usunięcie guzai węzłów chłonnych (węzeł wartowniczy) • usunięcie piersi i węzłów chłonnych (węzeł wartowniczy) Radioterapia • miejscowe napromieniowanie – niszczy komórki nowotworowe Chemoterapia • leki przeciwnowotworowe – zabijają wszystkie szybko dzielące się komórki (nowotworowe i zdrowe), np.paklitaksel, docetaksel, winorelbina Hormonoterapia • usunięcie lub zablokowanie czynności jajników (analogi LH-FSH) • zablokowanie receptora estrogenowego ER (tamoksyfen, fulwestrant) • zablokowanie wytwarzania estrogenów poza tkanką jajnika (arimidex) Terapia celowana • leki, które odnajdują i atakują komórki nowotworowe nie zagrażając zdrowym, np. trastuzumab

11. Nowotwory piersi • Istnieje wiele rodzajów nowotworów piersi. Rozróżniamy np. nowotwory: • zrazikowe • przewodowe Jednak ważniejsza klasyfikacja to: • nowotwory hormonozależne • zaplane • „potrójnie” ujemne ER,PgR,HER2 – • HER2-dodatnie DLACZEGO?

12. Dlaczego oznaczać nowotwór? • Rodzaj guza wpływa na jego reakcję na leczenie • Dziś medycyna proponuje konkretne leczenie dla konkretnych rodzajów nowotworów • Rodzaj nowotworu wpływa na przebieg i rozwój choroby • Pełne badanie tkanki guza: • pozwala lekarzowi dobrać do konkretnego rodzaju nowotworu „leczenie na miarę” • poprawia szanse na skutecznie wyleczenie nowotworu

13. HER2-dodatni rak piersi • Około 25% chorych na raka piersi ma nowotwór HER2-dodatni • Nowotwór ten jest bardziej agresywny • U pacjentek z HER2-dodatnim rakiem piersi: • szybciej pojawiają się przerzuty • krótszy jest czas przeżycia • Wiedza i odpowiednie leczenie pozwala walczyć i wygrać z rakiem

14. Co to jest HER2? • Na powierzchni każdej zdrowej komórki znajdujesię pewna ilość receptora HER2, dzięki czemu komórka może się prawidłowo rozwijać (rosnąć i dzielić)

15. Co to jest nadekspresja HER2? • Czasem komórki niektórych nowotworów piersi mają nadmierną liczbę receptora HER2. • Mówimy wtedy o nadekspresji HER2

16. Jak działa receptor HER2? ● ● ● ● Receptor HER2 ● ● » » → » » →

17. Celnie w raka – terapie celowane Leczenie HER2-dodatniego raka piersi

18. Dlaczego oznaczać HER2? • Nadekspresja HER2 wpływa na skuteczność leczenia nowotworów innymi lekami: • antracyklinami • lekimi hormonalnymi • Nowotwór HER2-dodatni różnie reaguje na różne terapie (na jedne lepiej, na inne gorzej) • Specjalna terapia celowana hamuje prace receptorów HER2 i dzięki temu przedłuża życie pacjentek • Guz może z czasem stać się HER2-dodatni, jeśli pierwszy guz był HER2-ujemny jego przerzuty mogą być HER2-dodatnie

19. Kiedy i jak oznaczać? • HER2 oznacza się: • przy rozpoznaniu nowotworu po raz pierwszy • przy przerzutach • Badanie można wykonać ze świeżej tkanki pobranej podczas biopsji lub archiwalnej, przechowywanej w szpitalu • Badanie wykonuje się tylko z tkanki guza • Badanie zleca lekarz prowadzący • W Polsce istnieją 2 metody oznaczania HER2 • podstawowe badanieIHC – badanie określa HER2 w przedziale: 0 – 3+ • dodatkowe badanieFISH – badanie określa HER2 jako: + lub -

20. Jak czytać wyniki badania na obecność HER2? HER2 • Od zera do jednego plusa (0, 1+) – nie występuje nadekspresja receptora HER2, czyli pacjentka ma nowotwór „HER2-ujemny” • Dwa plusy (2+) – wynik niejednoznaczny – konieczne jest wykonanie badania metodą FISH • Trzy plusy (3+) – występuje silna ekspresja receptora HER2, czyli pacjentka ma nowotwór „HER2-dodatni”

21. Gdzie zrobić badania HER2? • Badania są bezpłatne dla pacjentki • Pacjentka ma prawo poprosić swojego lekarza o te badania • Badania wykonuje referencyjny ośrodek patomorfologiczny • Warszawa • Wojewódzki Ośrodek Onkologii, Opolskie Centrum Onkologii, ul. Katowicka 66a • Pełna lista ośrodków patomorfologicznych: • na ulotce „Teraz, przed Tobą najistotniejszy etap leczenia” • na końcu materiałów drukowanych

22. Receptory hormonalne • Na komórkach nowotworowych mogą występować receptory hormonalne: • żeńskie – ER • męskie – PgR (lub PR) • Czasem na guzie mogą występować zarówno receptory hormonalne jak i nadekspresja receptorów HER2 • np.: nowotwór HER2+ ER+ • Nowotwory hormonozależne wymagają podawanie leków hamujących działanie hormonów • Nowotwory hormonozależne z nadekspresją HER2 wymagają leczenia łączonego – leków hormonalnych i anty-HER2

23. Pytania do lekarza Twój nowotwór • Jakie jest stadium (stopień zaawansowania) mojego nowotworu? • Jaki jest typ mojego nowotworu? • Czy jest coś, co może poprawić moje szanse na wyleczenie? Badania • Jakie badania powinnam wykonać? • Czy wskazane są testy struktury genetycznej mojego nowotworu? Możliwości leczenia • Jakie mam możliwości leczenia – korzyść i ryzyko? • Gdzie mogę zdobyć więcej informacji?

24. Pytania do lekarza Leczenie Twojego nowotworu • Jakich skutków ubocznych powinnam się spodziewać? • Czy są leki pozwalające zwalczyć lub zneutralizować te objawy? Codzienne aktywności • Jak leczenie wpłynie na moje życie codzienne? • Czy będę mogła pracować? • Czy będę potrzebować kogoś do pomocy w domu? • Czy są rzeczy, których powinnam unikać w trakcie chemioterapii?

25. Pytania do lekarza Pytania dotyczące HER2, które zostały postawione podczas Spotkania Amazonek powołującego Konwent Seniorek oraz inaugurującego kampanię „Oznacz swój nowotwór – to ma znaczenie!” we wrześniu 2006 r. w Warszawie • Jaki lekarz zleca wykonanie badania HER2? (chirurg, onkolog, radioterapeuta)? • Kto określa zakres badań, które mają zostać zrobione na próbce pobranej z nowotworu? • Kiedy powinno być wykonane badanie na HER2? • Jeśli już jest pobrany wycinek guza i nie ma oznaczonego statusu HER2, kto powinien zlecić badanie?

26. Pytania do lekarza • Czy przeciwciało monoklonalne (lek anty-HER2) podają tylko te szpitale, w których wykonywane są badania receptora HER2? • Jakie ośrodki wykonują badania receptora HER2? • Czy HER2 bada się tylko z chorych komórek, z guza, czy też z innych tkanek np. zdrowej piersi? • Czy pacjentka płaci za badanie HER2? • Czy jeśli pierwszy nowotwór nie był HER2-dodatni to, czy drugi może być HER2-dodatni? WIĘCEJ PYTAŃ W MATERIAŁACH DRUKOWANYCH