170 likes | 341 Views
Poprawna polszczyzna. Posługiwanie się poprawną polszczyzną to niewątpliwie ważny element kultury językowej, który warto sobie dobrze przyswoić, aby mówić i pisać przejrzyście, zrozumiale i poprawnie.
E N D
Poprawna polszczyzna Posługiwanie się poprawną polszczyzną to niewątpliwie ważny element kultury językowej, który warto sobie dobrze przyswoić, aby mówić i pisać przejrzyście, zrozumiale i poprawnie.
Nieświadome, nieuzasadnione odstępstwo od obowiązującej normy językowej nazywamy błędem językowym. Najbardziej rażące są te błędy, które naruszają elementarne zasady gramatyczne i stylistyczne, przez co czynią wypowiedź niezrozumiałą, niejasną.
Błędy zapisu Błędy ortograficzne - niewłaściwe litery i dwuznaki (rz-ż, ó-u itp.); niewłaściwa pisownia łączna lub rozdzielna; złe użycie małej i wielkiej litery. Błędy interpunkcyjne - brak lub niewłaściwe użycie znaku interpunkcyjnego. Błędy graficzne - przestawianie, opuszczanie lub zamiana liter; złe, nieczytelne łączenie liter w wyrazie; błędne dzielenie wyrazów.
Błędy gramatyczne Fleksyjne - użycie niewłaściwej formy gramatycznej; odmienianie wyrazów nieodmiennych.
Błędy leksykalne Słownikowe - użycie wyrazu w złym znaczeniu np.Widziałem tę piękną kobietę. (Forma zgodna z normą polszczyzny wzorcowej, staranna).Widziałem tąpiekną kobietę. (Forma niezgodna z normą wzorcową). Frazeologiczne - użycie związku frazeologicznego w złym znaczeniu stworzenie połączenia wyrazowego nie mającego miejsca w naszej kulturze; kontaminacja- czyli skrzyżowanie dwóch różnych związków frazeologicznych np. Odesłać z kwiatkiem, czuję się jak ryba w galarecie, siedzieć jak miś pod miotłą, jak nie barok to sraczka, jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubańczykom.
Błędy fonetyczne - powstają wtedy, gdy niepoprawnie wymawiamy głoski lub grupy spółgłoskowe, niepoprawnie akcentujemy wyrazy. Błędy stylistyczne - polegają na niewłaściwym doborze środków stylistycznych do charakteru wypowiedzi.Do błędów stylistycznych zaliczymy również używanie tego samego wyrazu w bliskim sąsiedztwie i przeładowanie tekstu zapożyczeniami.
Masło maślane Tylko i wyłącznie – używane jest często nieświadomie, w oficjalnej polszczyźnie należy użyć albo pierwszego zwrotu, albo drugiego. Okres czasu – pamiętajmy, że okres to miara czasu, a zatem powiązanie okresu z czasem jest masłem maślanym. W dniu dzisiejszym – uważa się, że wyrażenie to upowszechniło się dzięki politykom, którzy chcieli, aby ich wypowiedź brzmiała bardziej oficjalnie i dostojnie. Znacznie lepiej powiedzieć jednak: dziś podejmiemy decyzję w sprawie... Ta sama zasada dotyczy pleonazmu w miesiącu styczniu, marcu itd. Zamiast tego powiemy: w styczniu, marcu itd. W każdym bądź razie – niniejsze wyrażenie jest uznawane za niepoprawne i należy się go wystrzegać. Jest to skrzyżowanie wyrażeń w każdym razie z bądź co bądź.
Małżonek, małżonka Mój małżonek.ŹLE! (chyba, że chcemy zażartować) Mój mąż.DOBRZE! Małżonek i małżonka nie są słowami o charakterze neutralnym. Mają styl oficjalny. Mówiąc Pozdrowienia dla małżonki!jesteśmy uprzejmi i nieco bardziej zdystansowani, niż przy prostychPozdrowieniach dla żony!Klasyczny przypadek użycia małżonka/małżonki to np.: Na przyjęcie przybył premier wraz z małżonką.
Wziąść czy wziąć To najczęściej spotykany błąd w mowie i piśmie języka polskiego. Wyszukiwarka google odnotowuje ponad 2,5 miliona stron, na których użyto błędnego zapisu czasownika wziąć.
Tak nie powinno być Weszłem do domu, włanczyłem komputer i zaczęłem robić lekcje. Tak niestety mówi część uczniów. Weszłem? Zaczęłem? Ja rzeczywiście weszłam i zaczęłam, ale ty wszedłeś i zacząłeś! Coraz częściej zamiast włączać, wyłączać, załączać, dołączać słyszy się włanczać, wyłanczać, załanczać, dołanczać.
Oto ranking najczęściej popełnianych błędów językowych w Internecie:
Programy, w których jest mowa o poprawnej polszczyźnie: „Matura to bzdura”(odc. 21, 25) „Słownik polsko@polski”
Promocja poprawnej polszczyzny „Pucuł i Grzechu” to serial animowany w 30 odcinkach, każdy trwał minutę. Emitowany był 2009 r. na antenie TVP.
„Poprawna polszczyzna źródłem sukcesów w życiu prywatnym i zawodowym”