SANTRAL SİNİR SİSTEMİ:

1. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ: 1) İstemli Sinir Sistemi 2) Otonom Sinir Sistemi Sempatik Sistem Parasempatik Sistem

2. OTONOM SİNİR SİSTEMİ: • İç organ düz kaslarını ve kalp kasını denetler. • Salgı bezlerinin fonksiyonlarını düzenler • İstemsiz çalışan iç organlarımızın ve yaşamsal fonksiyonlarımızın denetimini yapar.

3. OTONOM SİNİR SİSTEMİ • Omurilik, beyin sapı ve hipotalamus tarafından kontrol edilir. • Hipotalamus en üst düzey kontrol merkezidir. Diensefalon Bölgesi

4. SEMPATİK SİSTEM (Torkolomber Sistem) • Nöron gövdeleri, medulla spinalisin torakalveüst lomber kısmındaki “intermediolateral gri kolon”dadır. • Aksonlar spinal sinirlerin ön köklerinden çıkar. • Sempatik trunkus ve prevertebral ganglionlardasonlanır.

6. SEMPATİK SİSTEM • Ganglionlarda çoğu myelinsiz, post ganglionik sekonder visseral motor nöronların lifleri ile sinaps yapar.

7. Preganglionik lifler Postganglionik lifler Torakalüst lomber uzun kısa Prevertebral ganglionlar, sempatik trunkus Ön kökler İç organlar, bezler, Vücut duvarı,arter duvarı,kıl folikülleri, Ter bezleri vb.

8. Torakal Lumbar

9. Sempatik sistemin preganglionik nöronlarından Asetilkolin, • Postganglionik nöronlarından Adrenalin ve Noradrenalin salınır.

10. Sempatik sistemin etkisi ile böbrek üstü bezinden salgılanan katekolaminler, sempatik sistemin yaptığı etkiye benzer şekilde kan basıncını arttırırlar. • Daha yavaş devreye giren ama etkisi daha uzun süren bir mekanizmadır.

11. SEMPATİK SİSTEM • Sempatik sistemden salınan adrenalinvenoradrenalinetkilerini ve adrenerjik reseptörler aracılığı ile gösterirler  ve  adrenerjik reseptörler (adrenoseptörler) vücudun farklı organlarında farklı miktarlarda bulunurlar.

12. a1 reseptörler : Periferik damarlarda daralmadan, idrar sfinkterlerinde büzülmeden, mesane boynu, prostat ve üretrada tonus artışından sorumludur. • a2 reseptörler : Presinaptik reseptörlerdir. Adrenalin ve noradrenalinin sinaps boşluğundan presinaptik nörona geri alımında rol oynar

14. b1 reseptörler : Kalbteki + kronotrop, +inotrop, + dromotrop, + bathmotrop ve aritmojen etkiden sorumludur . Jukstaglomerüler aparattan renin salınımını sağlar. • b2 reseptörler : Karaciğerde glikojenin yıkımından, bronşlardaki genişlemeden, periferik damarlardaki genişlemeden sorumludur.

15. SEMPATİK SİSTEM • Sempatik sistem aktivite ve panik durumlarında hakim olan sistemdir.

16. SEMPATİK SİSTEM • Kalpde  adrenoseptörler çoğunluktadır. • Sempatik sistem  adrenoseptörler aracılığı ile • kalbin hızını artırır. • kasılma gücünü artırır. • İleti hızı artar. • Uyarılabilirlik artar. • Aritmiye duyarlılık artar. + dromotropi + kronotropi + inotropi + bathmotropi aritmojen etki

17. SEMPATİK SİSTEM • Kan damarlarında Beta2 reseptörler aracılığı ile genişleme, (Vazodilatasyon) • Alfa1 reseptörler aracılığı ile daralma yapar. (Vazokonstrüksiyon)

18. SEMPATİK SİSTEM • Gözlerde, pupillada genişleme, • Silier kasa etkisiz

19. SEMPATİK SİSTEM • Ekrin ve apokrin ter bezlerini uyararak koyu, kokulu ve bol terlemeye neden olur.

20. SEMPATİK SİSTEM • Bronşlarda Beta2 reseptörler aracılığı ile genişleme yapar.

21. SEMPATİK SİSTEM • Barsak peristaltizmi ve barsak düz kasları tonusunu azaltır. • Sfinkter tonusunu arttırır.

22. SEMPATİK SİSTEM • Karaciğer, safra kesesi ve safra kanallarında inhibisyon

23. SEMPATİK SİSTEM • Böbrekte idrar miktarında azalma, • Üreterlerde inhibisyon yapar • Böbrek üstü bezinin salgılanmasını uyarır. • Renin salgılatır (Beta1)

24. SEMPATİK SİSTEM • Kan pıhtılaşmasında artma, • Kan glükozunda artma, • Bazal metabolizmada % 100’e varan artma

25. SEMPATİK SİSTEM • Zihinsel aktivitede artma • İskelet kasında glükojenolizde artma, • İskelet kası kasılma kuvvetinde artma

27. PARASEMPATİK SİSTEM • İstirahat şartlarında hakim olan sistemdir. • Ana siniri Nervus Vagus’tur.

28. PARASEMPATİK SİSTEM (Kraniosakral Sistem) • Medulla spinalisin kranial ve sakral bölgelerinden çıkar. • Preganglionik lifleri uzun, postganglionik lifleri ise kısadır.

29. Preganglionik lif Post ganglionik lif Kranial uzun kısa Okulomotor, Fasiyal, Glossofaringeal, Vagus(%75) Sakral 2,3,4 Pelvik sinirler Ön kökler

30. Kranyal Sakral

31. Parasempatik sistemin hem preganglionik hem de postganglionik liflerinden Asetilkolin salgılanır.

32. PARASEMPATİK SİSTEM • Parasempatik sistem kolinerjik reseptörler veya muskarinik reseptörler aracılığı ile etki gösterir. • Örneğin kalbde parasempatik sistem kalb atım hızını azaltır.

33. PARASEMPATİK SİSTEM • Parasempatik sistem kalp atım hızının azalması yanı sıra, atriyumların kasılma gücünde hafif bir azalmaya neden olabilir. • Deri kan damarlarında genişleme ve koroner damarlarda daralma dışında sistemik damarlara etkisi yoktur.

34. PARASEMPATİK SİSTEM • Gözde pupillada daralma yapar, silier kası uyarır. • Gözyaşı sekresyonunu uyarır.

35. PARASEMPATİK SİSTEM • Barsakta peristaltizm ve tonüsü arttırır. • Sfinkterleri gevşetir. • Tükürük bezleri, mide ve pankreastan birçok enzim içeren bol sulu sekresyon salınımını uyarır. • Safra kesesi ve kanallarında eksitasyon oluşturur.

36. PARASEMPATİK SİSTEM • Bronşlarda daralmaya neden olur. • Üreterleri uyarır.

37. PARASEMPATİK SİSTEM • Ter bezleri, • Glükoz salınımı, • İdrar miktarında azalma, • Kan pıhtılaşması, • Bazal metabolizma • Zihinsel ve iskelet kası aktivitesi • Böbrek üstü bezi salınımına ETKİSİ YOK

39. SEMPATİK Pupilleri genişletir Tükürük salgısını uyarır. Tükürüğü yapışkanlaştırır Kalp atımını yavaşlatır Kalp atımını artırır Kasılma gücünü artırır Aritmiyi uyarır Bronşları genişletir. Bronşları daraltır. Peristaltizm ve sekresyonu baskılar Peristaltizm ve sekresyonu uyarır Glikojenin glükoza dönüşümünü uyarır Safra salınımını uyarır Adrenalin ve noradrenalin salınımı Mesaneyi kasar Mesane kasılmasını baskılar Sempatik ganglion zinciri PARASEMPATİK